Slecht
Leiden, Haarlemmerstr. 133-135
VRIJDAG 1 DECEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
RECHTZAKEN
Zwendel-affaires
WRESZYNSKI VOOR HET
AMSTERDAMSCHE GERECHTSHOF.
Goesche koopman als „Bar-secretaris".
TWEE OPLICHTINGEN MET DIEPEN
ONDERGROND.
Het Gerechtshof te Amsterdam, gepresi
deerd door mr. Joh. M. Jolles, zette gister
de op 28 September j.L geschorste behan
deling voort van de strafzaak tegen den
internationalen financier Wreszynski,
practijken volgens den Officier van Justi
tie niet voor die van Stavisky onderdoen.
Het O.M. had in eerste instantie de
maximumstraf wegens oplichting tegen
verdachte gerequireerd, n.l. vier jaar ge
vangenisstraf; conform dezen eisch wees
de Rechtbank vonnis, doch twee maanden
voorloopige hechtenis werden in minde
ring gebracht.
Wreszynski, een Pool van geboorte,
werd in November van het vorige jaar in
een der deftigste Amsterdamsche hotels
gearresteerd, verdacht van twee oplich
tingen.
Hij zou in de eerste plaats een Oosten-
rij ksche dame, Tonia M., die reeds eenige
jaren in Nederland vertoeft, hebben op
gelicht voor een bedrag van 4000. Zij had
met Wreszynski kennis gemaakt en hem
verteld, dat drie harer naaste famiileleden
die te Weenen woonden, gaarne naar Ame
rika wilden emigreeren.
Wreszynski wilde voor het verkrijgen
van de visa gaarne van dienst zijn. Zelf
gaf hij zich uit voor Argentijnsch consul
en bovendien kende hij wel iemand op het
Amerikaansche consulaat, die dat zaakje
in orde zou kunnen maken. Maar er was
veel geld voor noodig en met moeite wist
Tomi M. /4000 bij elkaar te brengen. Van
visa kwam echter niets en bij de arrestatie
vond de recherche de passen in Wreszyns-
ki's toilettafel.
Het tweede slachtoffer was de koopman
H. uit Goes, die later bij Wreszynski kwam
als diens particulier secretaris. Hij had zijn
secretaris verteld, dat hij veel geld kon
verdienen met een transactie in Zweden.
Hij garandeerde minstens 150 pet. winst.
In dit geval schermde hij met zijn relaties
met de Amsterdamsche Bank en als be
wijs van zijn betrouwbaarheid en solven
tie, toonde hij een stuk, waarin hem
20.000 pond sterling werd beloofd, wan
neer hij zou slagen in het deblokkeeren
van een groot aantal vorderingen op Duit-
sche en andere crediteuren. De koopman
secretaris liet zich overhalen en nam in de
Zweedsche affaire deel met 6000. Van de
heele transactie kwam nits terecht en H.
was zyn geld kwijt
Twee eenvoudige oplichtingen, die ech
ter een financieel hoogst belangrijke voor
geschiedenis hebben. W. heeft in de finan-
cieele wereld vele jaren een zekere rol ge
speeld, die niet altijd tot genoegen was
van de regeeringen der landen, waar hij
vertoefde, zoodat hij herhaaldelijk werd
uitgewezen.
Als medewerker van kolonel Norris, een
Engelsche financier, verrichtte hij bank
zaken, die voornamelijk bestonden uit
deblokkeeren van vorderingen op credi
teuren in landen met een beperkt beta
lingsverkeer.
De Amsterdamsche Bank leed door de
z.g. deblokkatiepogingen van Norris-Wres-
kynski voor millioenen schade. Een ver
volging tegen Wreszynski naar aanleiding
van deze benadeeling van de Amsterdam
sche Bank was uit technisch-juridische
overwegingen niet mogelijk. Wel is deze
geruchtmakende Amsterdamsche bankzaak
in eerstë instantie uitvoerig behandeld,
zoowel door de rechtbank als den Officier
van Justitie.
Zoowel in eerste instantie als voor het
Gerechtshof hield verdachte vol, dat hij
onschuldig was. Bij de behandeling voor
het Hof bleek, dat de koopman uit Goes,
die 6000 aan verd. had geleend, inmid
dels schadeloos is gesteld door de Amster
damsche Bank. Wel gaf ver. tenslotte toe,
dat hy het geld van Toni M. voor privé-
doeleinden had gebruikt, maar hij was er
van overtuigd, dat de visa in orde zouden
komen.
Op verzoek van de verdediging, gevoerd
door mr. Th. Muller Massis en mr. P.
Mannheimer, werd op 28 September de
behandeling van de zaak geschorst om aan
Honi M., die ziek is en in een sanatorium
wordt verpleegd, eenige vragen voor te
leggen.
Ten tweede male droeg de procureur-
generaal, mr. Versteeg, de dagvaarding
voor. Het bleek, dat slechts een der ge
tuigen, de Goesche koopman, secretaris
van Wreszynski, was verschenen.
De tweede benadeelde, Toni M., was nog
steeds ziek en haar verklaringen zullen
worden voorgelezen.
Verd. hield ook nu vol onschuldig te zijn.
De president wilde precies weten, wat
verd. met het geld van Toni M. gedaan
heeft.
Verd. gaf toe, dat hy het geld van het
meisje voor privé-doeleinden had gebruikt.
Opnieuw kwam de consul-quaestie op
het tapijt. Verd. hield vol, dat hij honorair
consul van Argentinië is geweest.
Het geld van H. zou verd. gegeven heb
ben aan zekeren Melan om zaken mee te
doen. Een bewys hiervan kon verd. echter
niet leveren.
Verd. werd begin November gearres
teerd. n December d.a.v. werd hy in En
geland failliet veiklaard.
Pres.: Daar bleek toch uit, dat u onder
nul was.
Integendeel, het passief was 6000 pond,
het actief 20.000 pond. Maar daarbij waren
vorderingen, die niet direct liquide waren
te maken. Het faillissement werd in myn
eigen belang aangevraagd.
De koopman H., die bij Wreszynski in
betrekking is geweest als particulier secre
taris, somde weer de omstandigheden op,
waardoor hij vertrouwen in dezen verd.
had verkregen.
„Ik zag hem steeds in de hal van het
hotel, waar W. woonde, zitten met meneer
van Nierop van de Amsterdamsche Bank
en ik dacht dus, dat alles wel in orde zou
zyn."
Getuige had verd. 6000 zes bankbil
jetten van 1000 gegeven en verd. had
gezegd: „Ik zal het geld direct naar Zwe
den sturen." Een poos later was er een
piccolo naar Wreszynski toegekomen om
hem het regu te geven van de zending
naar Stockholm.
Pres.: Dus van leenen van het geld aan
„Melan" wist u niets.
„Natuurlijk niet, dat zou ik nooit heb
ben gewild."
Dan kwam de verklaring ter sprake, die
de Amsterdamsche Bank had afgegeven.
Die verklaring, zeide president, is eigen
lijk geen cent waard. Wreszynski zou
1.200.000 krygen, als hij de zaak in orde
zou maken. Wat hij precies moest doen
staat er niet eens in.
Verdediger mr. Muller Massis: Een gent
leman-agreement.
Pres.: Ik begrijp niet goed, dat de bank
slechts een fotocopie van de overeenkomst
afgaf. Dat is toch geen gebruik, dat banken
van hun overeenkomsten niet het origi-
neele stuk, maar een fotocopie afgeven.
Mr. Muller Massis (tot getuige): U was
eigenlijk een soort „bar"-secretaris. U zat
steeds met W. in de bar en u betaalde dan.
Pres.: En was Wreszynski „barkeeper"?
Voor de tweede maal las de griffier de
verklaring voor van Toni M., dat alles wel
in orde zou komen; prechtige relaties met
heeren van de Amsterdamsche Bank, een
kennis van een Amerikaanschen consul en
het geld vloeide gemakkelijk.
Na de schorsing heeft de rechter-com-
missaris Toni M., die in een sanatorium
vertoeft, nog een verhoor afgenomen. Zij
noemde alle verklaringen van verd., in de
eerste hofzitting afgelegd, leugens.
Het woord was vervolgens aan den pro
cureur-generaal mr. J. Versteeg, die den
persoon van verdachte uitvoerig besprak.
Een paar jaar geleden, in 1937, ging verd-'
met Eva Busch naar Amerika. Hij maakte
een hotelrekening van 6500 dollar en....
kon niet betalen. Eva Busch moest haar
sieraden en bontmantels verpanden. Sa
men gaan ze naar Los Angeles, waar hij
verdacht wordt van verduistering van
kostbare sieraden. Dit geeft een voor
proefje van wat ons te wachten staat in
Nederland. Eva Busch liet hem in den
steek en later volgt Wreszynski haar naar
Europa. Het lykt wel een geschiedenis
boekje, zeide mr. Versteeg; „8 Octcber
1938, Wreszynski komt in ons land". Aan
Eva B. had hij geseind: „Sta met 1000 gul
den aan de kade". Eva is er niet.
Geen nood. In plaats van naar het tehuis
voor dakloozen ging Wreszynski platzak
en wel naar een groot en duur hotel in de
binnenstad. Enkele dagen later heeft hij
weer wat geld, h:j koopt sieraden, leent
later weer geld, kan zijn hotelrekening
niet betalen. Op 31 October kreeg Eva nog
een bontmantel van ruim ƒ900. In totaal
kostte het agreement met Eva Busch
4310, dat is dus al meer dan het geld, dat
verdachte van Toni M. had ontvangen. Hij
was bezig te knabbelen aan het geld van
den Goeschen koopman.
Voorts besprak mr. Versteeg na deze in
leiding de dagvaarding. Het samenweefsel
van verdichtsels is een zuiver geval van
oplichting.
In 14 dagen joeg verd. er 10.000 door.
Het geld van Toni M., om ongelukkigen
te doen gaan naar Amerika, was hem in
goed vertrouwen gegeven. Maar bij zyn
arrestatie lagen de passen nog volkomen
zooals hij ze gekregen had in verd.'a nacht
tafeltje.
Op schandelijke wijze bedroog hy het
meisje, dat hy zou helpen. Maar ook de
koopman H. is op schandelyke wyze be
drogen, hoewel dat geval niet zoo tot ons
spreekt. Thans heeft hy nog de brutaliteit
om de 300 te vragen, geld afkomstig van
oplichtingen, welk bedrag by verd. in be
slag is genomen. Steeds schermt hy met
groote bedragen; hy zou maar hoeven te
spreken om uit Engeland duizenden pon
den te krygen. Hy zit nu een jaar in voor
arrest en hy heeft nog geen cent gekregen.
Spr. was van oordeel, dat verd. in beide
gevallen zal moeten worden veroordeeld
wegens oplichting. Wat de straf betreft
meen ik, aldus spr., dat verd. het maximum
heeft verdiend. Ik wil echter rekening
houden met de by na 13 maanden voor
arrest. Wegens oplichting, twee maal ge
pleegd, vorderde spr. vier jaar gevange
nisstraf met aftrek van het geheele voor
arrest
J. J. v. d. BLIJ
Haarl.straat II
't Laatste nieuws in
Hoeden en Petten
i
^^icËNfiS
DECEMBER
STOOMEN van
HEERENCOSTUUM
f 2.10
HEERENHOED
f 0.85
15°lo korting I
l op allo vorfprl jzon
Filiaal: Bre
Tel. 20851
at 159,
L e I d en
bran dende
gas
toestellen
verbruiken
te veel!
Laat
ze eens
controleeren
en
nastellen
door een
erkenden
gas
installateur.
NOOTDORP
Abonnementen en
Advertentiën worden
aangenomen door
Wed. B. Jasperse
Bijzonder"
"mooie, echt zacht lederen
pantoffel, met wol ge-
voerd. In wijnrood, blauw
en bruin enz.
Prachtige
lederen cosv pantoffel,
wol gevoerd, in blauw,
rood en zwart
Heerlijke
warme kraagpantoffels
van zeer fijn wollig ka-
\meelhaar. Diverse dess.
Schattig
laarsje van peau de
pêche. Leder neusje, zool
en hak, lekker warm. In
rood en blauw,
Knippantoffel,
zeer mooi kameelhaar,
met leeren neus. Zeer
sterk en warm, vanaf
Buitengewoon
geslaagd, hoog chic
model. Zeer fijn blauw
suède met leder gegar
neerd. Zeer apart
Dames
molière, zeer mooie uit
voering, prachtig be
werkt. In zwart en bruin
Schitterend
vlot model in heel fijn
blauw en bruin croco-
leer. Zeer apart.
NEERLANDS GROOTSTE^
SCHOEN- EN LEDERFABRIEKEN
WAALWIJK
Heeren
molières in de meest
chique en voornaamste
snitten. Primo pasvorm.
Bruin, zwart en andere
tinten.
Laarzen
in zeer aparte, sierlijke
snitten. Van heel rijn
calfsleder, prima pasv.
Eigen filialen in alle voorname plaatsen in Nederland
