Niet-aanvalspact met
Finland opgezegd
SxAvipz Siuó.óJhx^fie nota aan Steióinfii
Moskou beschuldigt Finland van
nieuwe provocaties
PAST OP
voor aangespoelde
mijnen
NEDERLAND
BLIJFT VAREN
WOENSDAG 29 NOVEMBER 1939 31ste Jaargang No. 9503
3)e Êcki6clve(2ou^mt
Bureaux Panpneracht 32. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
V De parliien-politiek
ln dezen ti|d
Wij sohreven gisteren:
,,'t Moet worden toegejuicht, dat de S.D.-
AJP., in wier partij-poltiek die excessen
(van partij en-politiek) wel het meest
sterkst tot uitdrukking kwamen, die veel
te weinig afkeerig is geweest van een ze
kere demogogie uit overwegingen van par
tijbelang, een gelukkige kentering begint
te vertoonen."
Er heeft zich, ongeveer gelijktijdig met
het afdrukken van het bovenstaande, iets
voorgedaan, wat ons aanleiding geeft, één
woord ervan te onderstreepen: de S.D.A.P.
begint gelukkig kentering te vertoonen.
Zij i s nog niet heelemaal zoo ver!
Dat is gistermiddag in de Tweede Ka
mer gebleken, toen de geheele S.D.A.P.
stemde voor een motie inzake het
verstrekken van een ouderdofsuitkeering
aan de ouden van dagen, die van de sociale
verzekering zijn uitgesloten.
De Kameroverzicht-schrijver van de
„Maasbode "maakt over deze houding van
de S.D.A.P. enkele zeer juiste opmerkin
gen, die wij hier willen overnemen:
Minister v. d. Tempel noemde deze
motie terecht een platonische verkla
ring. De 18 millioen, noodig voor
ouderdomsvoorziening „een knappe
som" kan dr. v. d. Tempel nu
uiteraard niet krijgen. Bovendien weet
men, dat het kabinet over deze zaak
zijn houding zal bepalen, als eerst het
rapport-Beurrre i opex.baar is en men
de financiering van de bestaande ver
zekeringen kan overzien.
Dat minister De Geer sterk voor de-
ouderdomsvoorziening voelt, is wel
gebleken uit zijn vroegere beschou
wingen, en dat minister Van den Tem
pel zeker he+ mogelijke wil doen ter
oplossing van een vraagstuk, dat hij
zelf voor zijn partij bestudeerde, stel
de mevrouw Bakker vast. Maan de
heer Van Houten handhaafde deson
danks zijn parade-motie.
Dat communisten en nationaal-so-
cialisten de motie steunden, is duide
lijk.
Maar dat de geheele soc.-dean. frac
tie het vaandel van den heer Van
Houten volgde en minister v d. Tem
pel een motie op het dak hierp sturen,
dat viel ons tegen. Er kan voor deze
fractie geen reden zijn geweest, zioh
wantrouwend uit te spreken tegen den
minister, die immers volkomen zake
lijk gesproken had en wiens princi
pieel standpunt iedereen kent.
Het is een zeer ernstig ptaecedent,
dat de geheele soc. dem. fractie een
geestverwanten minister afvalt.
Gelukhig stemde die geheele rechter
zijde, gesteund door de aanwezige
■vrijzinnig-democraten en liberalen, te
gen de motie-Van Houten, die dan ook
imet 26 tegen 50 stemmen verworpen
werd.
't Kan moeilijk zijn, om aan regeerders
en bestuurders alléén, die verlangens te
stellen, waarvan men overtuigd is,
dat men ze zelf zou willen en kunnen
vervullen, als men aan regeering of be
stuur zou deelnemen, 't Kan moeilijk zijn,
maar 't is een eisch van eerlijkheid. En
eerlijkheid moet ook het doen en laten
van de partijenpolitiek dragen.
Nu door de aanhoudende zuid-wes-
ter-stormen en het daarmede gepaard
gaande hooge water veel mijnen op
stranden aanspoelen, wordt het pu
bliek nogmaals met klem gewaar
schuwd tegen het gevaar van deze
helsche machines. Onder de mijnen,
die de zee op de stranden werpt, be
vinden zich de nieuwste modellen, die
bij de Nederlandsche marine nog vrij
onbekend zijn.
Zoolang een mijn niet stil ligt, levert
zij op een afstand van 1200 meter ge
vaar op. Wel is waar wordt de om
geving van een aangespoelde mijn
terstond door wachtposten en roode
vlaggen afgezet en aangeduid, doch er
blijken nieuwsgierige personen te zijn,
die langs binnenpaadjes of dwars door
de duinen toch op het stand en in een
gevaarlijke zone komen. Vooral de
strandjutters behooren tot deze lieden.
Zij brengen zich zelf en vaak ook an
deren in gevaar. Onder geen voor
waarde mag men een mijn aanraken.
Ieder, die een mijn waarneemt,
melde dit onmiddellijk bij den mili
tairen commandant ter plaatse.
GEWELD-POLITIEK
Wij leven in een meedoogenloos tijdperk.
Recht geldt slechts voorzoover hte als
middel gebruikt kan worden in de handen
der sterken.
Wat beteekenen verdragen, als zij, die
de macht hebben, ze omvertrappen, zoo-
dra het hun gelegen komt?
Zoo heeft gister de Russische volkscom
missaris voor buitenlandsche zaken Molo
tof als antwoord op de Finsche nota het
Russisch-Finsche niet-aanvalspact opge
zegd, met de motiveering, dat Rusland er
zich van bevrijd achtte, omdat het door
Finland stelselmatig werd geschonden.
Is er een grootere farce denkbaar dan
deze Russische houding?
Jarenlang was Finland een van de lan
den, waarover men hier niet hoorde spre
ken. Het was een rustig land, dat niets an
ders verlangde, dan zichzelf te zijn en met
rust te worden gelaten. De eenige, waarvan
net een aanval kon duchten, was Rusland
en daarmee sloot het een verdrag, opdat
net ook van die zijde gewaarborgd zou zijn.
Toen kwam Moskou met eischen bij
Finland, Het wilde concessies, in denzelfden
geest als het afgedwongen had van Estland,
Zetland en Litauen, die met de inwilliging
nun onafhankelijkheid prijs gaven, om er
ger te voorkomen. Finland verzette zich te
gen eischen, die het onvereenig baar achtte
met zijn souvereiniteit. Dat vond Moskou
ontoelaatbaar, een dergelijke houding, nog
v/el geruggesteund door militaire afweer-
n aatregelen, was een provocatie, sterker
neg: het was een stelselmatige schending
van het niet-aanvals-verdrag.
Het was een klein kunstje om grensinci
denten uit te lokken. Als de Finsche regee
ring ontkent, dat er van een werkelijk in
cident sprake is, antwoordt Molotof een
voudig: „u wenscht de publieke opinie
verkeerd voor te lichten", wat een andere
uitdrukking is voor: „je liegt 't."
Het is eenvoudig ondenkbaar, dat het
rustige Finltnd, dat geen enkel belang
beeft bij een aanval op Rusland en er zelfs
niet aan denken kan, zonder zich te zelf
moorden, het niet-aanvalspact zou hebben
geschonden. Wat zich daar in het Noord-
Oosten van Europa afspeelt, is een klucht,
o.och een droeve klucht.
Naar uit Washington verluidt heerscht er
in Amerikaansche diplomatieke kringen
levendige verontwaardiging. Men merkt te
Washington op, dat het Finsche tegenvoor
stel, dat door Molotof provoceerend wordt
genoemd, zeer redelijk was en men ziet in
net antwoord van Molotof den wensch den
aruk op Finland, om toe U stemmen in de
Sovjet-Russische eischen inzake de vloot-
bases, te doen voortduren.
Te Moskou zelf oeschouwt men het op
zeggen van het Finsch-Sovjet-Russische
niet-aanvalsverdrag als een uiterste ver
scherping van den toestand. Men is daar
evenwel over het algemeen niet van oor
deel, dat het opzeggen van het verdrag
noodzakelijk moet uitloopen op een ge
wapend conflict. Veeleer legt men de stap
van de Sovjet-regeering uit als een laatste
v.aarschuwing aan de Finsche regeering.
Dt verdere ontwikkeling hangt af van de
reactie van de regeering te Helsinki, aldus
zegt men.
Het Finsche kabinet is gisteravond laat
bijeengekomen om de laatste hand te leg
gen aan het Finsche antwoord op de opzeg
ging van het niet-aanvalspact. Het zou van
daag te Moskou worden overhandigd.
Gisteravond was men te Helsinki van
meening, dat de opzegging voor binnen-
landsch gebruik bestemd was en beoogde de
Finnen ertoe te brengen de besprekingen
met de Sovjets te hervatten.
Aan beide kanten ziet men de ontwikke
ling van de situatie dus als een „zenuwen
offensief" met het doel de Finsche regee
ring murw te maken.
Het is best mogelijk, dat dit de bedoeling
is, maar dan' kunnen wij daarbij toch twee
dingen opmerken: Op de eerste plaats
heeft de geschiedenis met Polen bewezen,
dat een „zenuwen-oorlog" gemakkelijk kan
uitloopen op een werkelijken oorlog.
En op de tweede plaats, dat bedreiging
met geweld in principe even verwerpelijk
is als de werkelijke aanwending van ge
weld.
Het is geweldpolitiek waarop het woord
van toepassing blijft, dat „Wie wind zaait,
storm zal oogsten."
„Systematische
verdragsschennis"
DE INHOUD VAN MOLOTOFS NOTA.
De Russische volkscommissaris voor
buitenlandsche zaken, Molotof, heeft
het Russische antwoord op de Finsche
nota van gisteren overhandigd.
In zijn antwoord verklaart Molotof,
dat de Sovjet-regeeriug zich ontsla-
geu acht van de naleving der bepalin
gen van het Russisch-Finsche non
agressie-past, dat stelselmatig door
Finland werd geschonden.
De Russische nota bestaat uit drie
deelen
In het eerste deel constateert de regee
ring van de Sovjet-Unie, dat de Finsche
regeering in haar antwoordnota heeft ont
kend, dat op 26 November een aanvals-
daad is gepleegd, hetgeen niet anders kan
worden uitgelegd, dan dat de Finsche re
geering de openbare meening verkeerd
wenscht voor te lichten.
In het tweede deel wordt geconstateerd,
dat de weigering de troepen terug te trek
ken tot 25 km. van de grens en de vraag
om de Sovjet-Russische troepen van de
grens terug te treVken, er op wijst, dat
de Finsche regeering Leningrad onder de
onmiddellijke bedreiging van zijn leger wil
houden.
Verder Wordt verklaard, dat de Finsche
troepenmacht zich grootendeels bij dit deel
van de grens bevindt, terwijl de Sovjet-
Russische troepen Finland niet kunnen be
dreigen, aangezien zy op vele honderden
kilometers van de grens geconcentreerd
zijn. De aanwezigheid van de Finsche
troepen echter beteekent een directe be
dreiging van Leningrad.
Hieraan wordt toegevoegd, dat het te
rugtrekken van de Sovjet-Russische troe
pen tot 25 km. van de grens een dwaas
heid is, aangezien de troepen dan zelfs nog
niet in de voorsteden van Leningrad zou
den liggen, hetgeen deze stad in groot ge
vaar zou brengen.
De voorstellen van de Sovjet-Unie zijn
minimale eischen; indien de Finsche re
geering ze verwerpt, dan beteekent dit,
dat zij Leningrad onder bedreiging wil
houden.
In het derde deel wordt geconstateerd,
dat de Finsche regeering door de concen
tratie van het grootste deel van het Fin
sche leger tegenover Leningrad een vijan
dige daad pleegt jegens de Sovjet-Unie,
welke niet vereenigbaar is met het non-
agressieverdrag, dat tusschen de twee
landen bestaat. Dit bewijst, dat de Finsche
regeering zich niet langer wenscht te hou
den aan de bepalingen van het verdrag.
De Sovjet-regeering kan niet goedkeu
ren, dat een der partijen van het verdrag
dit niet eerbiedigt, terwijl de andere het
moet nakomen en derhalve acht de Sovjet-
Unie zich genoopt zich van heden af ont
slagen te achten van de verplichtingen van
het a insch-Russische non-agressiepast, dat
systematisch door de Finsche regeering is
geschonden.
NIEUWE FINSCHE PROVOCATIES?
Radio Moskou heeft te middernacht
plaatselijke tijd medegedeeld, dat de
Finnen aan de Finsch-Sovjet-Russische
grens zijn overgegaan tot nieuwe pro
vocaties.
Op 28 November te 17 uur heeft een
groep van vijf Finsche soldaten tusschen
de steden Nibatchi en Sredni het vuur ge
opend op een detachement van het roode
leger. Drie Finnen werden gevangen ge
nomen, zoo meldt radio Moskou, en voegt
hieraan toe, dat de Russen geen verliezen
hebben geleden. Te vijf minuten over zes
in den avond werden op een andere plaats
aan de grens schoten gelost van Finsch ge
bied in de richting van de Sovjet-Unie.
Ten slotte heeft de generale staf voor
het district Leningrad gemeld, dat op 28
November in het gebied Vidliki van Fin
sche zijde twee kanonschoten zijn gelost in
de richting van de Sovjet-Unie. Verder
hebben groepen Finsche infanterie gepoogd
de grens te overschrijden. Zij werden door
mitrailleurvuur teruggeslagen.
VANDAAG ZAL FINLAND
ANTWOORDEN.
Naar verluidt, zal de Finsche regeering
vandaag het antwoord op de nota van de
regeering der Sovjet-Unie te Moskou over
handigen.
„GEDULD IS UITGEPUT."
Het Russische militaire orgaan „Krass-
naja Swjesda", publiceert een hevel van
het opperbevel van het militaire district
Leningrad, waarin den troepen wordt op
gedragen, iedere aanvalshandeling van
Finsche zijde nog slechts met de wapenen
te beantwoorden.
Gisteravond te negen uur plaatselijken
tijd heeft de omroeper van Radio-Moskou
in zijn overzicht over over de anti-Finsche
bttoo'ginigen verklaard, dat het geduld van
het volk der Sowjet-Unie ten einde is.
„Het volik wacht met energie ei. kalmte
den loop der gebeurtenissen af. Het heeft
alle vertrouwen in het onoverwinlijke
Roode Leger en keurt de maatregelen van
de regeering goed. De imperialistische gek
ken te Helsinki moeten bedenken, dat het
Roode Leger opdracht zou kunnen krijgen
te antwoorden op hun provocaties."
SOVJET AMBASSADEUR BIJ HALIFAX
De ambassadeur der Sovjetunie te Lon
den, Maisky, heeft gisteren met lord Hali
fax, op diens uitnoodiginig, een onderhoud
gehad, verneemt Reuters diplomatieke
correspondent. Halifax wenschte eenige
algemeene ophelderingen te verkrijgen
over de politiek der Sovjetregeering. Hier
op volgde een bespreking van de vraag
stukken, weLke voor beide landen van be
lang zijtn.
BELASTING BETALEN
VERZWARING INDIRECTE
BELASTINGEN NIET UITGESLOTEN.
Bovenstaande mededeeling vernemen
wij uit de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over „Financiën".
Verder zegt de minister, dat hij wijziging
van de regeling der betalingstermijnen in
dier voege, dat iederen belastingbetaler
twaalf termijnen worden gewaarborgd, niet
wenschelijk en niet noodig acht.
De meening van verscheidene leden, dat
de verhouding tusschen directe en indirecte
belastingen thans niet in overeenstemming
is met de sociale rechtvaardigheid, deelt
de minister niet.
Zooals blijkt uit de nota betreffende
den toestand van 's rijks financiën, stelt de
regeering zich voor, de vereischte verster
king der middelen in de eerste plaats te
vinden door een herziening van de in
komstenbelasting en vervanging van de
dividend- en tantièmebelasting door een
winstbelasting.
Je voorgenomen herziening van de in
komstenbelasting zal strekken tot ver
hooging van de daaruit te verkrijgen
baten, ln hoever dit mede bereikt zal wor
den door wijziging van het stelsel, zal te
zijner tyd blijken.
Dat de minister het niet wenschelijk en
noodig acht, dat iederen belastingbetaler 12
termijnen worden gewaarborgd om te be
talen doet o.i. twijfel rijzen aan zijn
vermogen, om zich den financieelen toe
stand in de gezinnen van duizenden in te
denken, den feitelijk financieelen toestand.
Voor talrijken wordt de belastingdruk
aanzienlijk verlicht, als zij in termijnen
kunnen betalen.
Wij weten wel, dat er ook velen zijn,
die, al kunnen zij in termijnen betalen,
het tóch niet doen, om dan later in hope-
looze moeilijkheden te geraken. Maar wie
dat ernstig wil, moet ook o.i. in de gelegen
heid zijn, zijn belasting over twaalf, of
althans over b.v. een tiental termijnen te
kunnen voldoen.
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
DE SPANNING TUSSCHEN RUSLAND
EN FINLAND VERSCHERPT. MOSKOU
ZEGT NIET-AANVALSVERDRAG OP.
(lste blad).
VOLGENS DUITSCHE MEDEDEELING
IS EEN BRITSCHE KRUISER GETORPE
DEERD. (2de blad).
DE GEALLIEERDE MAATREGELEN
TEGEN DEN DUITSCHEN UITVOER. (2de
blad).
De moeilijkheden van
onze scheepvaart
OFFICIEUS WORDT
MEDEGEDEELD:
De verscherping van den oorlog
ter zee, als gevclg van nieuwe,
door beide partijen getroffen maat
regelen, baart ook hier te lande be
grijpelijk nieuwe zorg, in het bij
zonder in die kringen, welke direct
of indirect tot de scheepvaart in
betrekking staan.
Met voldoening kan daartegen
over worden vastgesteld: Neder
land blijft varen.
Na de ramp met de „Simon Boli
var" is er in onze scheepvaartkrin
gen ernstig beraad gehouden,
waaraan ook de marine-autoritei
ten met haar technische adviezen
hebben deelgenomen, en men ziet
onze schepen cnder het nemen van
nieuwe veiligheidsmaatregelen te
gen mijnengevaar zee kiezen, met
aanvaarding van onvermijdelijke
risico's.
DIPLOMATIEKE ACTIE.
Inmiddels zijn de diplomatieke
organen in actie om onze rechten
als neutralen staat naar beide zij
den te verdedigen. Tegen het
Maandag te Londen afgekondigde
koninklijk besluit om de blokkade
maatregelen ook over den Duit-
schen uitvoer uit te breiden, is ter
stond na aankondiging in het La
gerhuis door Hr. Ms. gezant te Lon
den, in opdracht onzer regeering
krachtig geprotesteerd.
Tegen andere vormen van belem
mering of ingevaarbrenging van
onze scheepvaart, in strijd met het
Volkenrecht, blijven even krachti
ge vertoogen zeker niet uit, zoodra
deze kunnen berusten op even stel
lige gegevens. Zoo zal ten aanzien
van de vernietiging van de „Slie-
drecht" in volle zeo, in den Atlan-
tischen Oceaan ten Westen van Ier
land, een beslissing worden geno
men, zoodra de rapporten ontvan
gen zijn van het verhoor, dat een
onzer te Londen geplaatste consu
laire ambtenaren thans aan de door
ontberingen verzwakte overleven
den heeft kunnen afnemen. Dan
zal blijken óf en bij wie er een
stap zal moeten worden gedaan.
Overbodig is het, in dergelijke ge
vallen de vraag op te werpen of
de regeering daaraan volle aan
dacht zal wijden; zij is er zich te
allen tijde van bewust, dat dit tot
haar onmiddellijke taak behoort en
handelt met den in elk bijzonder
geval mogelijken spoed.
STREVEN NAAR VEILIGHEID.
Voor de veiligheid van de vaart
wordt nog op andere wijze ge
waakt. De zich steeds scherper ont
wikkelende mijnoorlog is voor Ne
derlandsche deskundigen aanlei
ding tot het doen van onderzoekin
gen, waarvan de opzet is aan onze
scheepvaart een grootere mate van
veiligheid te verzekeren.
In het gezicht van de toenemen
de rampen ter zee moge het althans
eenige geruststelling baren, dat,
daar waar men dit verwachten
moet, bij de regeering, zoowel als
in de leidende kringen der naast
betrokken particulieren, bewust
gehandeld wordt om onze welbe
grepen belangen actief te bescher
men.