3)e £cid&elic (Sou/^cmt
[coupons
Duitsche vliegtuigen
leggen mijnen
I BI)
COUPONS
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN n.
Door middel van parachutes
Italië en de
blokkade
VROOM
DREESMANN
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1939 31ste Jaargang No. 9499
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Dl! nummer bestaal uil
vier bladen.
Goede raad.
Het St. Nicolaasfeest nadert. Men kan
het constateeren óók in z'n dagblad, waar
in men meer nog dan anders met groote
belangstelling kennis neemt van de aan
biedingen, door energieke en actieve
zaken-menschen gedaan aan het koopend
publiek.
Aan het koopend publiek.... Zal er dit
jaar wel zoo veel worden gekocht; zullen
dit jaar de advertenties wel worden ge
raadpleegd, werkelijk voor het doen van
inkoopen
Wij meenen niet beter te kunnen doen,
dan hier af te drukken een goeden raad,
die gisteravond mr. A. baron van Wijn
bergen in de „Utrechtsche Courant" heeft
gegeven met betrekking tot de St. Nicolaas
viering.
De heer van Wijnbergen schrijft
„Mogen toch zij en het zijn er niet
weinigen,die het algemeen belang het
best meenen te dienen met zoo somber,
zoo droefgeestig mogelijk te zijn, zij,
die van den morgen tot den avond praten
over de akelige tijden, die we doorleven,
over de gevaren, die ons bedreigen, en bij
wie het besef, dat er dan toch nog altijd
een liefhebbende Vader in den Hemel is,
die voor ons allen zorgt, allerminst leven
dig blijkt te zijn, althans de komende
weken nu eens in betere stemming trach
ten te komen.
Als er sprake is van St. Nicolaas, zegge
men toch niet: „wij doen er dit jaar niet
aan, de tijden zijn er niet naar".
Waarom niet
Hebben we, de wereld overziende, hier
in Nederland niet dankbaar te zijn en
zullen we dan die dankbaarheid ook niet
tot uiting kunnen brengen door ons opge
wekt, blijmoedig te toonen in die tijden
Van het jaar, die dat bij uitstek vragen,
zooals o.a. de St. Nicolaastijd
Men bedenke voorts, dat juist in deze
tijden de winkelstand het best gebruiken
kan, dat aan de St. Nicolaasviering wèl
wordt gedaan
Ook late men toch zoo min mogelijk de
kinderen dupe worden van een waanzin
nigen oorlog; en de St. Nicolaasvreugde,
bij de kleinen gewekt, voortreffelijk te
bereiken ook met bescheiden geldmidde
len, zal ook ouderen, die het noodig
mochten hebben, in betere stemming kun
nen brengen.
Vergete men voorts niet, dat de goede
Sint ook zijn gaven spreidt in die kringen,
waar zulke zaken anders zoo zelden terecht
komen; men sperre hem daarom niet den
weg met het oog op de tijdsomstandig
heden, maar viere, mits natuurlijk de
juiste maat betrachtend, met opge
wektheid het St. Nicolaasfeest, ook in
dezen tijd, ja juist in dezen tijd."
Dit is een goede raad.
Daar zijn er helaas die dezen raad
niet zullen kunnen opvolgen. Daar zijn er,
waarschijnlijk méér dan eenig vorig jaar.
Wij mogen voor deze droeve werkelijkheid
volstrekt niet de oogen sluiten.
Maar er zijn er ook talrijken, die dit
jaar zeer goed Sint Nicolaasfeest kunnen
vieren; en die het dan ook, „mits natuur
lijk de juiste maat betrachtend", maar
moéten doen
GROOTE FASCISTISCHE RAAD BIJEEN.
De Groote Fascistische Raad is bijeenge
roepen voor den 7en December a.s. des
avonds om 10 uur.
Ofschoon geen agenda gepubliceerd is,
verwacht men stellig, dat de Groote Fascis
tische Raad het vraagstuk van de rechten
der neutralen zal bespreken. Het voor
naamste onderwerp van gesprek is hier nog
steeds de uitbreiding van den economischen
oorlog tegen Duitschland.
Het blad „Awenire" dat de meening van
het Vaticaan weergeeft, zegt in een hoofd
artikel: „Het door het Duitsche Nieuwsbu
reau gepubliceerde communiqué ontneemt
de voorgaande Duitsche verklaring, die En
geland verantwoordelijk stelde voor de
mijnongelukken, alle waarde. Het commu.
niqué tracht de wettigheid van deze metho
de van oorlogvoering aan te toonen en is
dus zooveel als een bekentenis."
VERBORGEN
ST R IID
Ondanks alle Duitsche tegenspraken,
waarin beweerd werd, dat de „Simon Bo
livar" niet op een Duitsche mijn kon zijn
geloopen, omdat Duitschland zich hield
aan de bepalingen van het internationale
recht, begint de onaangename waarheid
zich baan te breken, dat Duitschland wel
degelijk is overgegaan tot de toepassing
van den onbeperkten mijnenoorlog.
Duitsche officieele verklaringen houden
nog altijd vol, dat Duitschland zich houdt
aan de internationale rechtsregels, maar
uit het commentaar op die regels blijkt, dat
de Duitsche regeering van meening is, dat
n:en weliswaar geen geheime mijnen mag
leggen, uitsluitend om den koophandel te
verhinderen, maar dat het mijnen wapen
wel degelijk geoorloofd is tegen vijande
lijke oorlogsschepen En aan het feit, dat
er overal en in de buurt in en in de buurt
van de Engelsche wateren Britsche oorlogs
schepen zijn, ontleent Duitschland het recht
om daar onbeperkt mijnen rond te strooien.
Volgens Engelsche berichtgeving ge
schiedt dit leggen van mijnen zoowel door
Duitsche duikbooten als door vliegtuigen.
Men zou den laatsten tijd herhaaldelijk
hebben waargenomen, dat Duitsche vlieg
tuigen op het water neerstreken en daarna
weer opvlogen. Ook zou men gezien heb
ben, dat zij verschillende zware voorwer
ken in zee heten vallen. Zelfs moeten
Duitsche vliegtuigen erin geslaagd zijn, om
in de monding van de Theems zulke mij
nen te laten zakken, welke door middel
van parachutes werden neergelaten.
Tegenover deze onbeperkte mijnen-strijd-
methode heeft Engeland, zooals men weet,
eveneens een maatregel aangekondigd,
welke aan den neutralen handel evenzeer
groot nadeel zal toebrengen. Zoowel Ne
derland als België hebben reeds protest
aangeteekend en ook Italië schijnt genegen
te zijn, dit protest te ondersteunen. Wel
merkwaardig voor de gewijzigde mentaliteit
in Italië, is het feit, dat er een onverholen
misnoegen over den Duitschen maatregel
van den onbeperkten mijnenoorlog wordt
getoond.
Italië komt blijkbaar meer en meer tot
de overtuiging, dat de Duitsche oorlogs
politiek allesbehalve rekening houdt met
de Italiaansche verlangens. Duitschland
probeert economisch invloed te krijgen op
den Balkan, welk gebied Italië als zijn
speciale invloedsfeer beschouwt.
Dit streven-van Duitschland blijkt geleid
Je hebben tot een regeeringscrisis in Roe
menië, Duitschland zet druk op Roemenië
er. de afgetreden premier scheen geneigd
te zijn aan dien druk te zullen toegeven.
Van den nieuwen premier, Tatarescu, ver
wacht men een stevigen weerstand aan de
Duitsche eischen en om dezen weerstand
effectief te maken, moet er een soort na
tionaal kabinet gevormd worden, waardoor
alle krachten van het land geconcentreerd
worden achter de regeerings-politiek. Of
schoon ver van het oorlogsfront in het
Westen is deze stille strijd in het nabije
Oosten van zeer groot belang.
I mor GEN Ég
maandag p
DINSDAG gg
en woensdag
Ons magazijn is vanaf Maandag
27 Nov. t.m. Maandag 4 Dec.
tot 10 uur geopend.
Mijnen van het magnetische
lype
BOVEN DE THEEMSMONDING.
Naar in officieele Britsche marinekringen
wordt medegedeeld, aldus United Press,
hebben Duitsche vliegtuigen, welke de
laatste avonden boven de Theemsmonding
vlogen, door middel van parachutes „mag
netische mijnen" laten vallen.
De eerste verhalen hieromtrent kwamen
van ooggetuigen; zij werden door de ma
rine bevestigd. In deze kringen neemt men
aan, dat het groote aantal scheepsrampen
van de laatste dagen door dit soort mijnen
veroorzaakt is. Hoe de parachute, welke
aan de mijn bevestigd is, er uitziet, is on
bekend. Verondersteld wordt, dat de para
chute dient om te voorkomen, dat het
fijne mechanisme van de mijn beschadigd
wordt of om te verhinderen, dat de mijn
door harde aanraking met het water tot
ontploffing geraakt.
Wat gebeurt er met de parachute? Een
theoretische veronderstelling is, dat zij van
materiaal is vervaard'gd, hetwelk in water
oplost of uit elkaar springt Daardoor kan
de mijn, welke magnetisch is, .naar den
bodem zinken.
De verschijning van parachute-mijnen,
aldus ze^t men in marine-kringen, behoeft
niet noodzakelijkerwijs de mogelijkheid
uit te sluiten, dat ook Duitsche onder
zeeërs druk bezig zijn met het leggen van
mijnen.
Men neemt ook aan, dat Duitsche vlieg-
booten op zee zijn gedaald en toen mijnen
gelegd hebben. Men. heeft een Duitsche
vliegboot op zee zien dalen en eenigen tijd
op dezelfde plek zien blijven. De mogelijk
heid bestaat, dat zij mijnen heeft gelegd
of dat zij bij Jit werk een duikboot heeft
geholpen.
Het is bekend, zoo zegt men in marine
kringen, dat Duitschland vliegbooten be
zit, v/elke een uitrusting bevatten om mij
nen mee te voeren. Deze mijnen zouden
dan echter van een aanmerkelijk lichter
type moeten zijn dan die, welke mijnen-
leggers of onderzeeërs meevoeren.
De mijnen bevinden zich in speciale
rekken, welke aan den romp van de vlieg
boot zijn vastgemaakt en die dan uitge
worpen worden op dezelfde wijze als dit
met de rubberjollen gebeurt.
Vliegbooten kunnen ook voor het leggen
van mijnen op het water neerstrijken,
maar dit kan alleen wanneer de zee kalm
is. Het laten vallen kan geschieden wan
neer er geen speciale accuratesse noodig is
en de mijnen niet op een bepaalde plaats
behoeven neer te komen.
Een probleem is ook het gewicht van de
mijnen. De normale mijnen, welke door
mijnenvegers en duikbooten gelegd wor
den, komen feitelijk niet in aanmerking,
omdat zij te zwaar zijn en de vliegbooten
hoogstens drie i vier exemplaren kunnen
meevoeren. Beter geschikt zijn lichte mij
nen, die buitengewoon explosief zijn. Hier
van kan een vliegboot een behoorlijk aan
tal meevoeren.
Marine-autoriteiten wijzen er op, dat er
verschillende methoden zijn voor vlieg
booten om mijnen te leggen. Zij achten
daarom de conclusie, dat de scheepsrampen
van de laatste dagen voor het grootste
deel het gevolg zijn van parachute-mijnen,
te voorbarig. De mogelijkheid is echter
niet uitgesloten.
De parachute-mijnen zullen wel tot het
type behooren, dat op den bodem zinkt en
door een magnetische inrichting tot ont
ploffing komt. Dez° zinkende mijnen kun
nen een grootere explosieve lading bevat
ten, omdat er geen ruimte noodig is voor
de boei.
In marine-kringen, aldus United Press,
is men overigens niet verontrust door deze
nieuwe methoden voor het leggen van
mijnen. Men had dit voorzien en de noo-
dige afweemiaatregelen zijn reeds be
raamd.
Een bewoner aan de kust van Essex, die
zich Woensdagavond aan zee bevond, heeft
het volgende verteld:
Twee groote zwarte vliegtuigen vlogen
laag over de stad en kwamen daarna terug
boven de zee. Over den cockpit van een
der toestellen was een glazen dak en we
konden duidelijk het licht van binnen
zien. De machines waren te ver om door
het luchtafweergeschut getroffen te kun
nen worden. We zagen een aantal zwarte
voorwerpen uit de machine vallen en elk
oogenblik verwachtten we een ontploffing,
maar er gebeurde niets.
WAT IS EEN MAGNETISCHE MIJN
De „Telegraaf' heeft van deskundige
zijde vernomen, dat men geen geloof be
hoeft te hechten aan de gedachte, dat een
myn als gevolg van zijn magnetische lading
door de ijzermassa van een passeerend
schip naar boven zou worden getrokken,
waarna de mijn de kiel van het schip zou
raken en de ontploffing zou volgen als
gevolg van de beschadiging van de zg.
voelhorens. De groote n iet-magnetische
ijzermassa van het schip kan de kleine
massa van de mijn onmogelijk aantrekken,
daar ook het weerstandbiedende water
zich hiertegen verzet.
Naar de meening der deskundigen moet
men in andere richting zoeken. Men ver
moedt en dit vermoeden wordt ver
sterkt door het vinden van aangespoelde
mijnen op de Engelsche kust, dat het hier
gaat om de magnetische ontsteking van
mijnen. Hierdoor zou een mijn op de
plaats, waar zij zich bevindt, b.v. op den
bodem van de zee, waar zij zou zijn uit
gestrooid, tot ontploffing kunnen worden
gebracht. Daarbij zou dan gebruik ge
maakt kunnen worden van een zeer ge
voelig radio-technisch apparaat.
Om dit duidelijk te maken het volgende:
Als een stuk ijzer, d.w.z. het schip, zich
op een afstand beweegt langs een in een
mijn gemonteerd spoeltje, waardoor een
zwakke electrische stroom loopt, dan kan
er in het spoeltje een extra stroomstootje
ontstaan en dit zou met behulp van een
radio-versterkerinstallatie zoo versterkt
kunnen worden, dat een relais de mijn tot
ontploffing zou kunnen brengen.
In de mijn zou dus een kleine zend- en
ontvanginstallatie moeten zijn ingebouwd.
De mijn zou dus explodeeren, wanneer een
schip dicht genoeg genaderd is om het
schade aan te brengen. Duidelijk is, dat de
mijn dus niet meer in werkelijke aanra
king met het schip behoeft te komen. Door
deze vergroote werkingsfeer is de trefkans
van zoo'n zoogenaamde magnetische mijn
veel en veel grooter. Bovendien verliezen
de paravanes geheel haar nut, daar het hier
gaat om aan kabels verankerde mijnen.
Vooropgesteld dient echter te worden, dat
deze geheele redeneering berust op ver
moedens, welke echter een schijn van
waarschijnlijkheid krijgen door van ver
schillende kanten binnenkomende be
richten.
MEER DAN 100 SPIONNEN VAN DE
GESTAPO GEPAKT.
Volgens de „Daily Express" 2ijn meer
dan 100 spionnen van de Gestapo ontdekt
tusschen de 50.000 Duitsche en Oostenrijk-
sche vluchtelingen, die bij het uitbreken
der vijandelijkheden in Groot Brittannië
werden geblokkeerd, toen deze vruchtelin-
gen zich voorbereiden op een vertrek naar
Amerika. Het is mogelijk, dat er nog meer
spionnen zijn, daar de Britsche autoriteiten
het onderzoek naar de antecedenten van'
al deze vluchtelingen nog niet hebben ge
ëindigd. Zij gingen door voor vluchtelin
gen en kregen op die wijze inlichtingen
over echte vluchtelingen. In het geheel
zijn 74.000 Duitschers en Oostenrijkers in
Groot Brittannië ingeschreven. Onder hen
bevinden zich 43.000 vrouwen.
DE PRINS NAAR OVERIJSSEL.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft heden na
mens H.M. de Koningin, vergezeld door zijn
waamemenden adjudant luitenant-kolonel
H. J. Phaff, een bezoek gebracht aan een
gedeelte van de troepen in Overijsel.
DE KONINGIN NAAR ZEELAND.
H. M. de Koningin heeft heden, bege
leid door den opperbevelhebber van land
en zeemacht en haar adjudant generaal-
majoor jhr. W. C. M. de Jonge van Elle-
meet, een bezoek gebracht aan eenige on
derdeden van het commando Zeeland.
NEDERLANDSCHE DELEGATIE BLUFT
NOG TE LONDEN.
Na enkele besprekingen is gisteravond
besloten, dat de Nederlandsche delegatie,
die momenteel te Londen vertoeft voor
handelsbesprekingen en die zich naar ons
land terug zou begeven, om met de regee
ring ruggespraak te houden, voorloopig
nog voor onbepaalden tijd te Londen zal
blijven.
ZATERDAG
MAANDAG
DINSDAG
op de parterre
WOLLEN, ZIJDEN EN
KATOENEN STOFFEN
LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
DUITSCHE VLIEGTUIGEN LATEN
DOOR MIDDEL VAN PARACHUTES
MAGNETISCHE MIJNEN VALLEN. (1ste
blad).
DE NEUTRALEN PROTESTEEREN TE
GEN DE BRITSCHE REPRESAILLE
PLANNEN. (2de blad).
DE REGEERINGSCRISIS IN ROEME-
Nlë. (2de blad).
DE OORLOGSBERICHTEN GEWAGEN
VAN LUCHTACTIVITEIT. (2de blad).
Binnenland
UITVARENDE SCHEPEN. (1ste blad).
WAAR BLIJFT DE „ORANJE NAS
SAU"? (1ste blad).
HET GRENSINCIDENT BIJ VENLO.
DE AANWEZIGHEID VAN EEN NEDER-
LANDSCH OFFICIER. (3de blad).
KATHOLIEKE PERSCAMPAGNE
IN ITALIË.
Het Centraal Bureau van de Italiaan
sche Katholieke Actie heeft een campagpe
geopend voor de Katholieke Pers. Het doel
van deze propaganda is, dat er binnen af-
zienbaren tijd in elk katholiek gezin in
Italië minstens een katholieke krant gele
zen wordt.
Lelden
PROF. F. B. J. KUIPER,
die heden het ambt van hoogleeraar
heeft aanvaard.