aasmi
Nieuwe strijdmethode van
Duitschland
Qham&vdaiti kondigt tepxéóuiiieó, aan
Ontspanning
in Finland
EEN SlMVAlMmmi
De economische
strijd
Zinkende Ackep en
Nieuwe slachtoifers van den oorlog
De toestand in het
Protectoraat
De strijd in het
Verre Oosten
VVUtNMMU NUVKBEK 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEE^F. Ri.An
MAGNETISCHE MIJNEN
CHAMBERLAINS VERKLARING.
Tien schepen in drie dagen vergaan.
Attlee heeft gisteren Chamberlain in het
Lagerhuis de volgende vraag gesteld:
„Stelt de regeering zich voor, maatrege
len te nemen met het oog op het feit, dat
het zonder waarschuwing leggen van mij
nen op de scheepvaartroutes in strijd met
het internationale recht is?" Attlee her
innerde daarbij aan den ondergang van de
„Simon Bolivar".
Chamberlain antwoordde: „Het zal het
Huis bekend zijn, dat de laatste drie dagen
meer dan tien schepen, waaronder zes
neutrale, door Duitsche mijnen tot zinken
zijn gebracht en dat daarbij zeer ernstige
verliezen aan menschenlevens zijn te be
treuren. De Haagsche Conventie welke
door Duitschland is onderteekend
Duitschland heeft nog op 17 September
verklaard deze overeenkomst te willen na
leven bepaalt, dat bij het gebruik van
verankerde mijnen alle mogelijke voor
zorgsmaatregelen voor de veiligheid der
vreedzame scheepvaart moeten worden
genomen. Dit is juist het kardinale punt
der Conventie, daar de mijn geen onder
scheid maakt tusschen oorlogs- en koop
vaardijschepen, tusschen oorlogvoerenden
en neutrale. De Conventie eischt in het
bijzonder, dat, wanneer de mijnen niet
langer onder controle van hen, die ze ge
legd hebben, staan, de gevaarlijke zóne
bekend gemaakt wordt, zoodra de militai
re behoeften dat toelaten. Wanneer niet-
verankerde mijnen gebruikt worden, moe
ten zij onschadelijk gemaakt worden ten
hoogste een uur, nadat degenen, die ze
gelegd hebben, de controle over de mij
nen verloren hebben. Bij het leggen van
de mijnen, welke de door mij genoemde
verliezen veroorzaakt hebben, heeft de
Duitsche regeering geen dezer bepalingen
in acht genomen. Deze nieuwe gewelddaad
is een hoogtepunt in de reeks verdrags
schendingen, waaraan Duitschland zich
heeft schuldig gemaakt. Ik behoef slechts
te herinneren aan het tot zinken brengen
van de „Athenia", waarbij 110 menschen
levens verloren gingen, en de daarop vol
gende vernietiging van Britsche, geallieer
de of neutrale schepen door middel van
mijnen, torpedo's of kanonvuur. Deze aan
vallen zijn vaak zonder waarschuwing on
dernomen en in een stijgend aantal geval
len met volkomen veronachtzaming van
het door Duitschland geteekende Protocol
over den duikbootoorlog en de meest ele
mentaire wetten van menschelijkheid.
De Britsche regeering is niet voorne
mens toe te laten, dat deze methodes
van oorlogvoering voortduren zonder
vergeldingsmaatregelen (bijval). Ik
moge het Huis er aan herinneren, dat
gedurende den vorigen oorlog bij wij
ze van gerechtvaardigde represaille
voor de duikbootaanvallen op koop
vaardijschepen exporten van Duitschen
oorsprong of van Duitsche eigenaars
op zee in beslag zijn genomen. De vele
schendingen van het internationale
recht en de meedoogenlooze ruwheid
der Duitsche methode hebben ons er
toe doen besluiten thans een dergelij
ke koers te volgen (luide bijval). Bin
nenkort zal een koninklijk besluit ver
schijnen, waarbij aan deze beslissing
uitvoering zal worden gegeven".
Miss Wilkinson (Arbeiderspartij) vroeg,
of de deskundigen van meening waren, dat
de schepen in kwestie door een nieuwe
soort magnetische mijn tot zinken zijn ge
bracht. Chamberlain antwoordde, dat in
deze aangelegenheid thans nog geen vaste
overtuiging kan worden uitgesproken.
WAT ZIJN MAGNETISCHE MIJNEN?
Het nieuwe oorlogsmiddel.
Omtrent het bestaan van dit nieuwe
Duitsche strijdmiddel wordt het volgende
gemeld:
Deze mijn zou buiten het bereik vallen
van normale mijnenvegers, omdat zij zou
rusten op den bodem van de zee, buiten
het bereik van de instrumenten, waarmede
een mijnenveger normale mijnen pleegt
los te snijden van haar anker. De magne
tische mijn moet ongeveer als volgt wer
ken. Het staal van een passeerend schip
trek de magnetische mijn naar boven, die
ontploft, zoodra zij met de scheepshuid in
contact komt.
Het feit, dat sommige schepen, die in de
afgeloopen dagen op mijnen zijn gelcopen,
in zeer korten tijd gezonken zijn, verstrekt
deze theorie van een magnetische mijn, die
naar de kiel van het schip wordt getrok
ken en groote verwoestingen aanricht.
Een erkende deskundige op vlootgebied,
de heer Ferraby, schrijft in de „Daily Ex
press", dat men stellig te doen heeft met
een nieuw type mijn.
De „Times", altijd aan den voorzichtigen
kant, acht het nog te vroeg om een oordeel
te vellen over de vraag, of nieuwe mijnen
of nieuwe methoden van mijnenleggen
worden gebruikt.
De „News Chronicle" wijst de theorie
van de magnetische mijn als belachelijk af.
Volgens de „Daily Herald" is er wel de
gelijk sprake van het gebruik van een
geheim wapen in den strijd ter zee. „De
wetenschappelijke deskundigen van de ad
miraliteit", aldus dit blad, „zijn reeds op
zoek naar maatregelen, om er tegen op te
treden. Het wapen zal misschien eenigen
tijd effectief zijn, maar niet heel lang".
Aangespoelde mijnen van vreemde her
komst worden uiteraard aan een nauwkeu
rig onderzoek onderworpen.
Er is stijgende verontwaardiging in En
geland tegen dezen mijnenoorlog, die
reeds zoovele onschuldige slachtoffers
heeft geëischt.
DE ENGELSCHE MAATREGELEN
TEGEN DEN DUITSCHEN UITVOER.
Ten aanzien van de gisteren door Cham
berlain in het Lagerhuis afgelegde verkla
ring betreffende de maatregelen tegen den
Duitschen uitvoer, merkt men in Duitsche
politieke kringen op, dat de geheele En-
gelsche oorlogsvoering ter zee opgebouwd
is op de beginselen van de zeeschuimerij.
Wanneer Engeland thans overgaat,,tot
openlijke berooving van neutrale schepen
in volle zee, is dat met het oog op de mee
dogenloosheid, waarmede Engeland zich
van oudsher niets heeft aangetrokken van
Volkenrechtsbepalingen en gebruik heeft
gemaakt van geweld tegenover den zwak
kere, niet verrassend. Onder deze Engel-
sche methoden zullen natuurlijk in de eer
ste plaats de neutralen te lijden hebben.
De Britsche autoriteiten verwachten
aldus Reuter uit Londen dat door de
neutralen protesten zullen worden inge
diend tegen het aanhouden van hun sche
pen. Zij verklaren al het mogelijke te zul
len doen o-m verbetering te brengen in den
toestand, die gelijk zij zeggen, uitsluitend
veroorzaakt is door het illegale optreden
van Duitschland. De in beslag genomen
goederen zullen in beslag genomen of ver
beurd verklaard kunnen worden.
INVOERING VAN EEN „NAVICERT"-
SYSTEEM.
Het Britsche ministerie voor de voorlich
ting deelt mede, dat het ministerie voor
den economischen oorlog een „navicert"-
systeem in de nabije toekomst zal instel
len om den bonafidehandel tusschen neu
trale landen bij te staan. Dit systeem zal
in de eerste plaats beschikbaar gesteld
worden voor den handel tusschen de Ver-
eenigde Staten en zekere neutrale landen,
die aan Duitschland grenzen. Men hoopt,
dat het systeem later uitgebreid zal wor
den en dan een groot deel zal dekken van
den handel tusschen overzeesche neutralen
en aan Duitschland grenzende neutralen.
De „navicerts" kunnen omschreven
worden als handelspaspoorten voor consig
naties, die goedgekeurd zijn door verte
genwoordigers van de Britsche regeering,
voordat zij verzonden werden uit het land
van oorsprong. Dit systeem werd geduren
de den vorigen oorlog toegepast en bleek
succes te hebben. Vele neutrale versche
pers maakten gebruik van de faciliteiten
van dit systeem. Goederen, die gedekt
worden door navicerts, zullen een begun
stigde behandeling krijgen in de contra
bandecontrole bases en de schepen, welker
geheele lading door navicerts gedekt
wordt, zullen een minimum vertraging on
dervinden. Verschepers in de Vereenigde
Staten, die van navicerts gebruik willen
maken, wordt verzocht, den Britschen ver
tegenwoordigers bijzonderheden te geven
over de goederen, die zij willen uitvoeren,
den aard, hun hoeveelheid, land van be
stemming en naam en adres van den ge
consigneerde, of, zoodra dat bekend zal zijn
den naam van het schip, waarmee de goe
deren verscheept zullen worden, benevens
den datum van verscheping.
Aanvraagformulieren zullen verkrijg
baar zijn bü de Britsche ambassade of de
consulaten en moeten ook aan deze instan
ties worden voorgelegd, wanneer zij inge
vuld zijn.
Het navicert-systeem zal van toepassing
zijn op alle verschepingen uit de Vereenig
de Staten naar België, Denemarken, Est
land, Finland, IJsland, Letland, Neder
land, Noorwegen en Zweden. Het systeem
zal uitgebreid worden wanneer de gele
genheid daartoe ontstaat.
BEVOLKING KEERT NAAR HELSINKI
TERUG.
De geëvacueerde bevolking bljjft naar
Helsinki terugkeeren. Britsche onderda
nen, die naar Stockholm waren vertrok
ken, vestigen zich ook weer in de Finsche
hoofdstad. De scholen worden heropend
en schouwburgen, bioscoop-theaters en res
taurants worden drukker bezocht. De ge
ruchten, volgens welke de Sovjet-Unie het
non-agressieverdrag met Finland zou wil
len opzeggen, zijn ongegrond. Men geeft
uiting aan de hoop, dat Rusland na staking
^an de anti-Finsche perscampagne een her
vatting der normale betrokkingen moge
lijk zal maken. Intusschen blijven de
voorzorgsmaatregelen onverminderd ge
handhaafd. De bijdragen voor de defensie
komen uit binnen- en buitenland binnen.
VER20NBEN AAt-J HET VELT>-
pOSTADRES WJ EEN MJUTAJR
BENEDEN DEN RANG, VN OFFICIER
AANGEBODEN TUSSCHEN 27 EN 30,
NOVEMBER, MET 2. ELKAAR. SNy-
DENDE LyNEN OVER HET ADRES,
SOVJET-BELANGSTELLING VOOR
ZEPPELINS.
DuitschRussische handel per lucht
vrachtschepen?.
Naar United Press bericht, zou er groote
kans bestaan, dat de Duitsche zeppelins ge-
oruikt zullen worden „als luchtvrachtsche
pen" in den handel tusschen Duitschland
er Rusland.
In deskundige kringen is men van mee
ning, dat het luchttransport voor lichtere
ingewikkelde technische artikelen, zooals
optische en chemische producten, niet
slechts mogelijk is, doch op den'duur"'zelfs
voordeelig zou kunnen zijn.
Verklaard wordt, dat de „Graf Zeppe
lin", gevuld met waterstof en dus met een
groot laadvermogen, een dergelijke lading
naar Rusland zou kunnen brengen en te
rug zou kunnen keeren met ertsen van
uitmuntende kwaliteit zooals koper- en
mangaanerts of dergelijke producten, die
Rusland kan exporteeren.
Men wyst erop, dat de spoed, die het
gebruik van luchtschepen zou opleveren,
net nadeel van het duurdere transport niet
alleen zou compenseeren, doch bovendien
nog voordeel zou blijken op te brengen.
Zoo heeft Rusland dringend gebrek aan
machineonderdeelen, dat nog dringender
'3 geworden, nu Duitschland een rol speelt
in de exploitatie van de Russische bodem
schatten. Aangezien spoed hier noodzake
lijk is, zou het luchtschip een ideaal trans
portmiddel zijn. Men is zelfs de meening
toegedaan, dat nieuwe zepoelins voor dat
deel gebouwd zullen worden.
Behalve in de producten, die tusschen
beide landen geruild zullen worden, is Rus
land zoo wordt uit betrouwbare bron
nen alhier vernomen buitengewoon ge
ïnteresseerd in de techniek van de construc
tie van luchtschepen, waarin de Duit-
schers gedurende de vele jaren van on
dervinding, zeer ervaren zijn. Er wordt
zelfs aan toegevoegd, dat reeds in Januari
1940 Russische ingenieurs naar Duitschland
zullen komen, om alle, op de zeppelin be
trekking hebbende probleemen te bestu-
deeren. Zelfs zou Rusland iets voelen voor
den aankoop van Duitschlands zeppelins.
DUITSCHE HANDT/sACTIE OP DEN
BALKAN.
In het Britsche Lagerhuis heeft Stanley,
den minister van handel, gezegd, zich er
van bewust te zijn, dat Duitschland bezig
is een handelsactie te ondernemen op den
Balkan en vooral belang heeft bij het ver
krijgen van Roemeensohe petroleum. Het
in echter niet in het nationaal belang, zoo
voegde de minister hieraan toe, hierover
eenige openbare verklaring af te leggen.
Voorts weigerde de minister te zeggen, of
Engeland Roemeensche petroleum opkoopt.
RUSLAND LEVERT DUITSCHLAND
PETROLEUM.
Volgens den correspondent van de „Asahi
Sjimboen" te Moskou hebben betrouwbare
kringen medegedeeld, dat er een overeen
komst is bereikt tusschen de Duitsche
handelsvertegenwoordigers te Moskou en
den volkscommissaris voor petroleum,
waarbij Sovjet-Rusland 800.000 ton pe
troleum aan Duitschland zou leveren. De
correspondent merkt op, dat Duitschland
eerst had gevraagd om een levering van
ten minste een millioen ton olie, daar men
verwachtte, dat Duitschland dertig millioen
ton olie gedurende den oorlog zal gebrui
ken. De Sovjet-Unie zou hebben verklaard,
dat het zelf olie noodig heeft voor den
landbouw en voor bewapeningsdoeleinden
en niet meer dan 800.000 ton petroleum
zou kunnen leveren.
DE DUITSCH—ROEMEENSCHE
HANDELSONDERHANDELINGEN.
Een belofte van de Roemeensche regee
ring om dertig duizend runderen en dertig
Ook eenige luchtactiviteit
EEN JAPANSCH SCHIP OP EEN MIJN
GELOOPEN.
Voor de Oostkust van Engeland is het
Japansche schip „Tetukuni Maroe", op weg
van Japan naar Londen, gezonken. Het
schijnt, dat het schip op een mijn is geloo-
pen. Van de kust werd waargenomen, dat
groote hoeveelheden water de lucht inspo
ten. Een reddingboot en een ander schip
zijn uitgevaren en hebben overlevenden
aan land gebracht.
De „Terukuni Maroe" meet 11.930 ton en
heeft een bemanning van 180 koppen, ter
wijl zich 26 passagiers aan boord bevin
den.
De Japansche ambassadeur en de consu
laire ambtenaren hebben zich naar de ha
ven begeven om een onderhoud te hebben
met de opvarenden, teneinde een onder
zoek in te stellen.
Alle opvarenden van het schip zjjn ge
red.
Het schip bleef geruimen tijd nadat het
op de mijn was geloopen drijven en hier
door, alsmede docr het feit, dat een kleine
vloot reddende schepen snel ter plaatse
was, werd een grooter onheil voorkomen.
BRITSCHE TREILERS TOT ZINKEN
GEBRACHT.
De Britsche treiler „Thomas Hankins" is
door een onderzeeër tot zinken gebracht.
Na twaalf uur roeien op volle zee is de be
manning door een anderen treiler aan boord
genomen en in Noord Ierland aan land ge
zet.
De te Fledwood thuisbehoorend Engel-
sche treiler, „Delphine" is, naar gemeld
wordt, gisteren gezonken. De bemanning is
gered.
DUITSCH SCHIP OPGEBRACHT.
Het Duitsche schip „Rheingold", metende
5055 ton, dat door Britsche oorlogsbodems
v/as buitgemaakt, is in een haven van Noord
Schotland binnengebracht. Het schip was
met een lading graan op weg naar Ham
burg.
De bemanning is in een andere haven
aan land gezet en geïnterneerd.
DUITSCH VLIEGTUIG ZET PRIJS-
BEMANNING AAN BOORD VAN
ZWEEDSCH SCHIP.
Een Duitsch watervliegtuig is in de
Zweedsche territoriale wateren Dinsdag
neergestreken naast een Zweedsch schip,
dat het praaide. Het toestel zette een prijs-
bemanning aan boord. Een half uur later
verschenen Zweedsche vliegtuigen, die over
het stoomschip vlogen. De Duitsche kapi
tein maakte daarop verontschuldigingen en
verklaarde, dat hij niet wist, dat het schip
in de Zweedsche territoriale wateren voer.
De prijsfoemanning werd daarop van het
Zweedsche schip weer aan boord van het
vliegtuig genomen.
DE OORLOG IN DE LUCHT.
Een Duitsch vliegtuig is door een Brit
schen piloot omlaag geschoten. Het toestel
viel in zee.
Gisterochtend is op verscheidene plaat
sen achter het front luchtalarm gemaakt.
Geallieerde jachtvliegtuigen zijn opgeste
gen en hebben een Heinkel 3 en vermoede
lijk nog twee ander toestellen van dit type
aangevallen. De luchtdoelartillerie heeft
het vuur geopend.
Drie Duitsche vliegers zijn drijvende ge
vonden in een vouwboot en gered door een
Britsch schip op de Noordzee. Zij zijn in
een haven aan de Oostkust van Engeland
aan lalnd gezet.
Het Britsche ministerie van oorlog en het
ministerie voor de binnenlandsche veilig
heid deelen mede:
Vijandelijke vliegtuigen zijn aan de Oost
kust van Engeland waargenomen, even
over zeven uur gisteravond. Gemeld werd,
dat de toestellen op verschillende hoog
ten vlogen. Gevechtstoestellen werden de
lucht in gezonden om hen te vangen en
luchtafweerbatterijen openden het vuur.
Het signaal alles veilig werd even voor half
negen gegeven. Er werden geen bommen
geworpen.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
De dag werd heden gekenmerkt door artil
lerievuur ten Oosten van de Saar, alsook
ten Oosten van de Vogezen. Aan beide zij
den was de luchtmacht actief.
Een vijandelijk verkenningsvliegtuig
werd binnen de Fransche linies omlaag
gehaald, twee jachtvliegtuigen werden bo
ven de vijandelijke linies in brand gescho
ten.
Alle eigen vliegtuigen zijn naar hun bases
teruggekeerd.
Incasso's op binoen-
en buitenland
HET STANDRECHT OPGEHEVEN.
De spanning blijft echter.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Praag:
„Aangezien in Praag volkomen rust
heerscht, is voor groot-Praag en eenige
andere districten het standrecht opgehe
ven.
De door de autoriteiten genomen maat
regelen zijn, naar het schijnt, volkomen
voldoende geweest, om alle verdere pogin
gen van kleine groepen aanhangers van
Benes tot verstoring van orde en rust in
het protectoraat in de kiem te smoren.
In verband met de laatste gebeurtenis
sen was bepaald, dat de koffiehuizen en
restaurans te Praag om 22 uur moesten
sluiten. Daar sedert 18 November ook te
Praag geen ordeverstoring is voorgeko
men, kon dit voorschrift reeds weer wor
den ingetrokken.
De bewering van de „United Press", als
zou Praag een doode stad zijn en als zou
den de Tsjechen zooveel mogelijk in hun
huizen blijven en zich niet op straat be
geven, is verzonnen. Iedere bezoeker van
Praag heeft zich ervan kunnen overtuigen,
dat het stadsbeeld volkomen normaal was
met uitzondering van de demonstraties
van Tsjechische intellectueelen op 28 Octo
ber en 15 November, die tot eer.ige stra
ten beperkt bleven, dat het leven over
al het groote stadskarakter draagt en dat
schouwburgen en bioscooptheaters druk
bezocht worden, evenals alle koffiehuizen
en restaurants."
In gosdinigelichte kringen te Berlijn
daarentegen beschouwt men, naar de
„United Press" meldt, het bezoek van von
Neurath en Frank aan Hitier als een aan
wijzing, dat de ongeregeldheden te Praag
van ernstiger aard zjj-n geweest dan de na-
tionaal-socialisten tot nu toe hebben wil
len toegeven. Dat zooals sommige gerudh-
ter. zeggen, vijftigduizend arrestaties zijn
verricht wordt in bevoegde Duitsche krin
gen ten stelligste ontkend en eveneens dat
er gelijk werd gemeld vier dagen
duizend varkens aan Duitschland te leve
ren vóór Maart 1940 vormt het eerste suc
ces van dr. Clodius, het hoofd van de
Duitsche handelsmissie te Boekarest. In
andere opzichten hebben de Duitsch-Roe-
meensche handelsbesprekingen nog geen
concreet resultaat opgeleverd.
lanig eén terreur in Praag heeft gebeensoht.
Goed-ingeliohte Duitsche en neutrale krin
gen zijn geneigd, geloof te 'hechten aan de
ze ontkenningen, maar zijn tezelfdertijd
van meenintg, dat het krachtige optreden
tegen de studenten er op wijst, dat men
in protectoraatskringen bevreesd was voor
een verdere uitbreiding indien de bewe
ging niet onmiddellijk werd vernietigd.
Het schijnt evenwel, dat thans de onigere-
geldlheden en de daartegen genomen maat
regelen achter den rug ziijn, wanneer men
tenminste de berichten, die de ijzeren cen
suur van het protectoraat passeeren, te
zamen voegt.
Aan den anderen kant wijs het oproe
pen van von Neurath en Frank erop, dat
de opgaven om het protectoraat te doen
samensmelten met het rijk der natkxnaal-
socialisten in de toekomst heel wat hoofd
brekens zal kosten, ook al maakt het ge
mis aan een leider en aan wapens een
openlijken opstand voor de Tsjechen on
mogelijk.
In bevoegde kringen te Berlijn gaf men
toe, dat de situatie in het protectoraat nog
lang niet was geregeld en dat men in tij
den van oorlog geen enkel risico mocht
nemen. Het krachtige optreden van die na
zi's Wordt hier grootendieels toegeschreven
aan Frank's groeiendan invloed in het pro
tectoraat.
DE CHINEESCHE GUERILLA.
Na een kalme periode van verscheidene
maanden is de Chineesche guerilla op groo
te schaal hervat in het door de Japanneezen
bezette Noord-China.
Gevechten zijn geleverd nabij de Ming-
graven, op 40 km. ten Noorden van Pei-
ping, zooals is toegegeven door een Japan-
schen militairen woordvoerder. Ge-dure a
verscheidene dagen heeft men Japansche
vliegtuigen zien vliegen in de richting van
de Ming-graven en is te Poipping duidelijk
het gedreun van bommen gehoord. Ook
worden gevechten gemeld uit Oost-Hopei in
de grensgebieden bij de groote muur, wel
ke gedurende eenige maanden in handen
zijn geweest van C-hineesehe, trouwgeble-
ven troepen. Ten Zuiden van Peiping zijn
gevechten geleverd nabij het spoorweg-
Knooppunt Sjitsjiatsjoeang. Reizigers ver
halen, dat een Japansche trein in de lucht
gevlogen is Vrijdag j.l., ten Noorden van
Tsjentingfoe.
