Minister Steenberghe over de
voedsel-voorziening
KERKNIEUWS
RECHTZAKEN
BIOSCOPEN TE LEIDEN
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1939
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
Tweede Kamer
Wij staan pas aan het begin van de
moeilijkheden
Dc steun aan land- en
tuinbouw
Vergadering: van gisteren.
Voortgezet wordt de behandeling van de
begrooting van Economische Zaken en het
Landbouwcrisisfonds voor 1940.
De heer KORTENHORST (R.K.) acht
de prijsstijging nog niet zorgwekkend. De
stijging van de kosten van levensonder
houd bleven verre onder die van de groot-
handelsprijzen. Pas na den vorigen oorlog
traden huurprijsstijgingen op.
De ordening van het bloembollenbedrijf
is mislukt. Spreker waardeert den steun
aan het bedrijf.
De ordening werkt de oneerlijke concur
rentie in de hand. Geen boer is meer vrij,
geen bedrijfshouder, tot de kippen toe zijn
geordend. Ook tegen de mishandeling van
de varkens komt spreker op.
Met de landbouwcrisiswetgeving zijn wij
den verkeerden kant uitgegaan. De regee
ring breke voor goed met de ordeningsge
dachte, al waardeert spreker de werk
kracht van den minister.
HET ANTWOORD VAN MINISTER
STEENBERGHE.
De minister van Oeconomische Zaken, de
heer STEENBERGHE, brengt dank voor
de geuite waardeerende woorden. Deze
doen spr. en zijn medewerkers goed. Spr.
hoopt in de richting van de publiciteit door
te gaan, al zal hij zich niet twee keer in
de week voor de radio verantwoorden je
gens het Nederlandsche volk.
Het oeconomisch beleid gaat uit van den
grondslag, dat iedere Nederlandei krijgt,
waarop hij recht heeft, dat het bedrijfsle-*
ven in gang moet worden gehouden eri dat
schokken zooveel mogelijk worden opge
vangen. Overigens moet in ieder gevil een
beslissing worden genomen. Het is beter
gedeeltelijk onjuiste beslissingen ie nemen
dan geen beslissingen.
Spr. zal zooveel mogelijk voorkomen, dat
voorraden bederven, doch men moet de
verhoudingen in acht nemen. Er moet 400
millioen kg rogge worden ingenomen op
een gegeven oogenblik, wanneer telegram
men komen, dat ergens 50 kg. dreigt te be
derven. En dan worden vele voertuigen
nog in beslag genomen door de evacautie
van verschillende gebieden.
Den heer Rost van Tonningen vergeeft
spr. zijn critiek gaarne, daar deze slechts
de beschikking had over het „Nationale
Dagblad" en het „Agrarisch Nieuwsblad".
Onze plicht.
Ten aanzien van de rede van dén heer
van den Heuvel merkt spr. op, dat hij de
beteekenis van den kinderzegen waardeert,
doch het is voor het nageslacht niet van
de grootste beteekenis, dat de lasten, per
hoofd wat hooger of lager zijn, doch onze
plicht is te zorgen voor een vrij Nederland,
goede opvoeding, goed onderwijs en goede
werkgelegenheid.
De regeering zal trachten de bedrijfstel-
ling doorgang te doen vinden, doch hij kan
niet beloven, dat dit het volgende jaar zal
zijn.
Spr. handhaaft zijn standpunt t.a.v. een
departement van Landbouw. De verschil
lende belangen moeten in één hand zijn.
Spr is bereid de beteekenis van den
Landbouw te accentueeren, n.l. door .ver
hooging van de prijzen.
De Oeconomische Raad is zooveel moge
lijk organisch samengesteld. Er ontbreekt
echter een Landbouw-Raad; daarom is de
landbouw niet organisch vertegenwoor
digd. De centrale landbouw-organisaties
zijn niet zoo actief geweest, dat een eigen
orgaan is gevormd.
Op het moment van het uitbreken van
den oorlog kon spr. niet terecht met com
missies van vele menschen; één man moest
worden aangewezen en het is vlot verloo-
pen met de voedselvoorziening. Nader kan
inschakeling van provinciale crisis-organi
saties worden overwogen.
Het is onjuist, dat spr. geen voorraden
van veevoeder heeft gevormd voor een tijd
van een jaar. Het „Nationaal Dagblad"
heeft de zaken verkeerd voorgesteld.' De
regeering heeft zich de kosten zeer moe
ten realiseeren. Er was gevraagd, of de
voorraden in Augustus even groot waren
als in Augustus van het vorige jaar. Daar
om heeft spr. het bekende antwoord gege
ven.
De voorraden waren grooter. Doch
geheimhouding is gewenscht. Groote
tarwevoorraden zijn gevormd.
Het oorlogsbrood komt nog niet, om
dat het nog niet noodig is.
De cijfers van het „Handelsblad" betref
fende de totale voorraden zijn veel te
laag Spr. betreurt deze houding van het
„Handelsblad" Die cijfers moeten door in
discretie zijn verkregen; publicatie van die
cijfers is zeer ongewenscht. Overigens
heeft spr. niets dan lof voor de pers.
De veevoederpositie is belangrijk gunsti
ger dan in het begin van den oorlog.
De. heer Rost van Tonningen heeft ge
vraagd, of het niet mogelijk is, graan uit
Rusland te betrekken. Natuurlijk zal dit
geschieden, als de condities redelijk zijn.
De heer ROST VAN TONNINGEN (N.
S.B.): En Roemenië.
De MINISTER: Ik ben niet van plan mijn
heele leverancierslijst op te noemen!
De graanaanvoer van overzee blijft op
een enkel ongelukje na normaal.
De toestand van den veevoedervoorraad
blijft natuurlijk precair, daar wij aange
wezen zijn op de aanvoeren; de positie is
labiel
Het is onjuist, dat wij op het gebied
van de zelfvoorziening niets hebben
bereikt. Ook op het gebied van den
landbouw, met name den graanbouw,
heeft een belangrijke uitbreiding plaats
gehad.
Spr. is niet voornemens om tot den
scheurplicht over te gaan.
De zaak van de vrije zuivelfabrieken is
niet zoo eenvoudig. Het betrokken interne
rapport kan spr. niet overleggen. Het is een
onbevredigende situatie, doch deze is re
delijker dan de aangegeven middelen.
Binnenkort kan een persbericht betref
fende de aardappelvlokken-industrie te
gemoet worden gezien.
De bloembollenkwestie.
Wat nu gedaan is vooi de bloembollen
kweekers en de boomkweekers is het eerst
noodige om het surplusfonds te doen wer
ken. Spr. kan er niet meer over zeggen,
daar onderhandelingen worden gevoerd met
de belanghebbenden. Dat 4 millioen te wei
nig is, kan men niet zeggen; men late zich
niet imponeeren dooi de eischen van de or
ganisaties, die 15 16 millioen vroegen.
De opgekochte goederen worden niet
vernietigd, doch geplant op aesthetische
wijze.
Spreker kan niet den wensch van de
Sierteelt-Centrale zonder meer aan den
kant zetten.
Ook spr. hoopt zonder nadeelen van de
teeltbeperking af te komen; doch hij draagt
de verantwoordelijkheid.
Eenig risico wil spr. wel oopen, doch
de positie is volkomen onoverzichtelijk. De
zaak, evenals het schorsingsdenkbeeld,
houdt spr. in gedachten.Teeltbeperking van
groenten blijft gewenscht.
De z.g. „opvreters" worden in zoo groo
te hoeveelheden aangevoerd, dat uit de
markt nemen thans meer dan geboden is.
De aanvoer is ten gevolge van de evacua
tie grooter.
Het is onjuist, alleen in den landbouw
de minimum-loonen toe te passen. Er wordt
echter geenszins niets gedaan voor die loo-
nen. Door niet te verschijnen voor de arbi
ters ontspringen de werkgevers den dans
niet. De uitspraak hebben zij wel degelijk
op te volgen. Het huidige systeem werkt
uitstekend.
De pachten.
Wat de pachten en landprijzen betreft,
deze kwestie is van groot belang. De oor
log '14'18 heeft ons veel geleerd: fabel
achtig hooge productieprijzen en nog hoo-
gere pachten. Over de pachten is spr. in
overleg met den minister van Justitie.
Spr. is eenter niet berèid bij de vol
gende vaststelling van richtprijzen re
kening te houden met pachtprijzen,
hooger dan die van 1 September 1939,
tenzij dringende redenen aanwezig zijn.
Bescherming van den pachter krach
tens de pachtwet is in overweging met
den minister van Justitie.
Spreker is nog niet bereid om ten aan
zien van de landprijzen overigens maat
regelen te gaan treffen.
Op het gebied van de vaste lasten is in
den tuinbouw wel iets bereikt. 27.9 pet.
van de overbelasting van 160 bedrijven is
kwijtgescholden, 23.1 pet. is bevroren.
De positie van den
middenstand.
Spr. geeft de verzekering, dat hij den
middenstand en den kleinen middenstand
een even warm hart toedraagt als dr. Vos.
Er is voor den middenstander veel gedaan,
ook wat betreft de oorlogsmaatregelen.
Spr. geeft toe, dat de Maatschappij voor*
Industrie-financiering in den gedachten-
gang van ir. Vos een „reuze sof" is. Doch
de maatschappij is geen stroppenbank ge
worden en heeft veel goed werk verricht.
De borgstellingsfondsen hebben heusch niet
slecht gewerkt; 587 bedrijven hebben naast
saneering een borgstelling ontvangen en
ruim 1600 bedrijven zonder saneering.
^oor het cadeaustelsel ziet spr. geen re
den tot ingrijpen. Met de uitvoering van
de Vestigingswet Kleinbedrijf zal worden
voortgegaan.
Contingenteering en
ordening.
Spr. verheugt zich overde waarschu
wing van den heer Van Kempen om niet
te veel contingenteeringen op te heffen.
Spr. zal zorgen, dat geen desastreuze ge
volgen ontstaan. Men verwarre oorlogsor
ganisatie niet met ordening. De reeds toe
gepaste ordening heeft voordeelen gehad
voor de bereidheid voor de oorlogsorgani
satie.
Met trillende beenen.
Spr. keert zich tegen critiek van de amb
tenaren van het crisis-uitvoerbureau. Laat
men, als de zaak belangrijk is, man en
paard noemen.
De heer Van Kempen trede één dag op
als directeur van dat bureau; hy is een
stevig man, doch zal met trillende bee
nen het gebouw verlaten!
Spr. kan geen garantie geven, dat men
een uitvoervergunning krijgt over zes
maanden. In de eerste weken kan de re
geering een dergelijke verantwoordelijkheid
niet op zich nemen.
Het bedrijfsleven heeft getoond zich te
kunnen aanpassen. Spr. belooft de mede
werking van de regeering.
Spr. kan de overneming van de land-
bouwmaatregelen niet doorzetten. Het land
bouwbedrijf zou men geen goeden dienst
bewijzen door op dit moment het bedrijf
de volle verantwoordelijkheid te laten dra
gen.
De prijzen der landbouw
producten.
Als spreker geweten had, dat het woord
je „thans" in verband met de nieuwe land
bouwprijzen zoo verkeerd zou worden uit
gelegd, dan had hij het geschrapt. Spr. heeft
niet meer willen toezeggen, dan hij kan
verantwoorden. Laten wij ophouden met
het goochelen met woorden. De heer Die
ters heeft terecht gezegd: „laten wij niet
kijken naar de woorden, doch naar de da
den". Spr. zal altyd een redelijke beloo
ning nastreven.
Den heer Van den Heuvel antwoordt
spr., dat wij met buitenlandsche prijzen
niets te maken hebben. Ander? krijgt men
smokkelprijzen. In hooge prijzen moet het
risico van een strafvervolging zijn verdis
conteerd.
De ervaringen, in het buitenland opge
daan met prijzen-commissarissen, doen
zien, dat die instituten niet aan de ver
wachtingen hebben beantwoord. De regee
ring ziet wel degelijk het gevaar van op
schroeving, doch staat niet op het stand
punt van stabiliseering van het prijspeil
en monopoliseering van artikelen voor da-
gelijksch levensonderhoud.
Een matige prijsverhooging zou derge
lijke groote offers niet rechtvaardigen. Er
is echter een algemeene prijscontrole op de
artikelen van dagelyksch levensonder
houd.
Er zal misschien een tijdstip komen, dat
tot maatregelen moet worden overgegaan;
dan wijst spr. bijslagen en eenheidsproduc
ten, door het particuliere bedrijfsleven ver
vaardigd, niet af. Doch slechts in het uiter
ste geval. Het zal honderden millioenen
moeten kosten.
Voorshands stelt spr. zich dus op het
standpunt van prijscontrole, tegengaan van
prijsopdrijving, enz.
Spr. is zich bewust, dat wij pas staan
aan het begin van de moeilijkheden.
Wij verkeeren thans op internationaal
gebied op het punt van 19171918. Wij
zullen rekening moeten houden met een
langdurig conflict. Doch wij mogen
den moed niet verliezen.
BEHANDELING AFDEELING
LANDBOUW.
Aan de orde is de afdeeling Landbouw
van de Begrooting en de Begrooting van
het Landbouwcrisisfonds voor 1940.
De heer EBELS (V. D.) bepleit een uit
breiding op korten termijn van vele kleine
landbouwbedrijf jes.
De heer VAN DEN HEUVEL (A. R.) is
ex voor erkentelijk, dat tot uitbreiding van
het landbouwonderwijs zal worden over
gegaan. Die kosten zullen over één of twee
jaren vruchten afwerpen.
De heer HILGENGA (S. D.) vraagt in
lichtingen over enkele crisisvoorzieningen.
Hij is van oordeel, dat, als het aantal loon-
geschillen klein is, arbiters goed werk kun
nen doen.
De heer SCHILTHUIS (V. D.). erkent,
dat in vele gevallen de natuurlijke kanalen
v/orden gevolgd by de distributie; doch
met de kleine molenaars en handelaren in
veevoeder is dit niet het gevaL Spreker
hoopt, dat hun bestaan alsnog kan worden
verzekerd.
De heer VAN LIENDEN (S. D.). is niet
gerustgesteld door het antwoord van den
minister over den steun aan kleine boeren
en tuinders.
De heer WEITKAMP (C. H.) vraagt ra
dio-omroep van prijsregelingen en prijsstij
gingen van landbouwproducten, daar tal
van boeren geen ochtendblad dezen. Vele
handelaren maakten daardoor winsten ten
koste van de bieren.
De heer TER LAAN (S.D.) bespreekt
het bloembollenbedrijf en de boomkwee-
kerijen. Spr. waardeert den door den mi
nister gegeven steun. Er zal inderdaad een
aanzienlijk bedrag noodig zijn, daar deze
ondernemingen zeer hebben geleden. Hoe
groot zal de beperking van de terreinen
zijn? Een redelijke verdeeling kome tot
stand.
De heer GROEN (R.K.) beveelt spe
ciaal de tuinbouwscholen in de aandacht
van den minister aan. Spr. is den minister
erkentelijk voor zijn toezeggingen en be
loften ten aanzien van het systeem van
den steun; hy bepleit soepelheid. Het ver
schil tusschen minimumprijzen en vergoe-
dingspryzen acht spr. te hoog. De minis
ter treffe voorzieningen.
De heer WIJNKOOP (Comm.) dient een
motie in, die zich uitspreekt voor een be
hoorlijke belooning van de kleine boeren.
Slechts de heer DIETERS (N.S.B.) en de
communisten ondersteunen de motie, zoo
dat zij niet in behandeling kan komen.
De heer BIEREMA (Lib.) behandelt de
mengvoeders. Deze worden meer en meer
toegepast. De fabricage heeft onder des
kundige leiding plaats, doch spr. vreest
toch, dat vele kleine bedrijfjes onder het
huidige stelsel te lijden hebben.
De heer DIETERS (N.S.B.) herhaalt
zijn vraag over de productiekostenbereke
ning van tarwe en rogge. De minister hou-
de geen rekening met vorstschade, zeker
niet ten aanzien van de tarwe.
De heer VAN DER GOES VAN NA-
TERS (S.D.) behandelt den boschbouw en
de natuurbescherming. Kan geen natuur
beschermingsinspecteur worden ingesteld,
zooals er een kunstbeschermingsinspecteur
is? Toezicht vanwege den minister is ge
wenscht.
De MINISTER VAN ECONOMISCHE
ZAKEN, de heer STEENBERGHE, kan
over vtle onderwerpen geen nieuw licht
doen vallen. Zoo bijvoorbeeld de kwestie
van de bloembollenkweekeryen en boom-
kweekerijen. Ook over de ♦eeltbeperklng
kan spr. niets nieuws zeggen.
De MINISTER verzoekt zijn rede mor
gen te mogen voortzetten.
Daartoe wordt besloten.
Om 18.20 uur wordt de vergadering ver
daagd tot vanmiddag 1 uur.
GROOl FEEST TE ROME OP
8 DECEMBER.
De zegen „Urbi et Orbi" wordt gegeven
vanaf S. Maria Maggiore.
Volgens den wensch van Z. H. den Paus,
zal het feest van Maria's Onbevlekte Ont
vangenis dit jaar te Rome op 8 December
met bijzonderen luister gevierd worden.
De datum valt samen met het feit, dat
Pius XII veertig jaar geleden zijn Eerste
H Mis opdroeg. Dien dag zal de H. Vader
z;ch naar de patriarchale basiliek van Santa
Maria Maggiore begeven, waar hij, om
ringd door het College van Kardinalen en
ir tegenwoordigheid van het Pauselijk hof,
net diplomatieke corps en duizenden ge-
loovigen, een plechtige H. Mis zal opdra
gen. Z. H. de Paus zal zich per auto van
het Vaticaan naar de basiliek begeven. Na
de H. Mis zal Hy verschijnen op de buiten
loggia van de basiliek, en zyn zegen „Urbi
et Orbi" geven aan de op het voorplein
verzamelde menigte.
Het zal de eerste maal zijn, dat Pius XII
zich naar deze basiliek zal begeven, en de
tweede maal sedert de verovering van Rome
in 1870 dat een Paus aldaar de H. Mis op
draagt. Er wordt derhalve thans reeds ge
sproken van een naderende grootsche plech
tigheid.
EM. PASTOOR P. VAN BEUZEKOM.
De zeereerw. heer P. J. van Beuzekom,
oud-pastoor van de St. Antoniusparochie te
Dordrecht, sinds enkele jaren rector van
het St. Jacobsgesticht en het R.K. Zieken
huis aldaar, heeft om gezondheidsredenen
aan Z. H. Exc. mgr. Huibers eervol ontslag
uit laatstgenoemde functie verzocht. Mon
seigneur heeft dit ontslag verleend met in
gang van 1 Januari a.s.
Pastoor van Beuzekom blijft wonen in
Huize St. Jacob.
OVERWEGWACHTER VERGAT DE
SPOORBOOMEN TE SLUITEN.
Twee menschen kwamen om het leven.
De rechtbank te Dordrecht veroordeelde
vandaag een 41-jarigen arbeider-rangeerder
van de Nederlandsche Spoorwegen tot een
hechtenisstraf voor den tijd van drie we
ken. De man had in den vroegen morgen
„IK GELOOF AAN EEN
DUITSCHEN GOD"
Het officieele orgaan van de rijksleiding
der nationaal-socialisti^che S.S. „Das
Schwarze Korps" publiceert in zijn num
mer van 16 November den brief van een
oud-soldaat en nationaal-socialist. Het
blad schrijft, dat deze brief „de heldere en
praegnante uitdrukking is van datgene,
wat ons allen vervult, en wat aan de
Duitschers de kracht verleent, om naar de
sterren te grijpen".
In dezen brief staat o.m. het volgende
te lezen:
Deze man (Adolf Hitler) is geen
mensch op zich, hij is Duitschland en de
belichaming van ons geloof en van onzen
wil. Hij is ons lot.
En als ik aan een God geloof, dan is dat
niet aan een God, die kat en muis speelt
met de volkeren en zich grimmige scherts
veroorlooft met zijn eigen scheppingen.
Ik geloof niet aan een groteske Totem,
maar aan een Duitschen God.
Hij laat geen Duitsch kind geboren wor
den, Hij geeft aan dit kind niet alle goede
gedachten in, die een Duitscher ooit kan
vervullen, Hij verheft hem niet boven alle
aardsche toevallen, Hij stoot een groot
volk niet in de diepste smaad. Hij laat dit
volk niet door dezen man op heerlijke
wyze omhoogkomen, om dan met de on
standvastigheid van een grijsaard, die
slecht geslapen heeft, toe te staan dat een
door beursjoden betaalde beestachtige fi
guur dezen man zou kunnen dooden en
dit volk by den keel zou kunnen grijpen.
Wie slechts een vonk van waarachtig
Godsgeloof in zich bespeurt, die moet in
de vooruitgang van de Duitsche zaak, de
zaak van den Führer, een openbaring er
kennen, die zelfs blinden onderwijst.
Wij weten, dat onze vijanden, de vijan
den van gezonde volkeren, de vijanden
van het recht, de vijanden va» werkelijk
geloof blinder zijn dan blind en dat ook
zij den weg van hun lot tot het einde toe
moeten begaan. Zij erkennen het teeken
der Voorzienigheid niet, zij minachten de
wet van het volkerenlot, maar bovendien
hebben zij door de misdaad van München
opstand gepleegd tegen de meest onmid
dellijke aanduiding van de Goddelijke wil.
Dat zal en dat moet hun verderf zijn..
Als zij maar een vonk hadden erkend
van ons geloof, dan hadden zij moeten
zeggen, dat men daartegen niet kan strij
den met de middelen, die zij gewoonlijk
gebruiken. En ook al deelden zij ons ge
loof niet in de onschendbaarheid van den
Führer, dan hadden zij toch tot zichzelf
moeten zeggen, dat iedere aanslag op de
door het Duitsche volk erkende wil der
Voorzienigheid in ons de bereidheid zal
wekken om dit te wreken; en deze wraak
is onweerstaanbaar, omdat wij daardoor
don wil volbrengen van den belqpdigden
God...."
van 22 September j.l. dienst gedaan als
seinhuiswachter bij een spoorwegovergang
cr.der Zwyndrecht. Doordat hij verzuimd
had de spoorboomen te sluiten, toen een
trein uit de richting Dordrecht naderde,
was een landbouwer, die met zijn paard en
wagen den overweg wilde passeeren, door
den trein gegrepen en zoodanig verwond,
dat hij overleed. Ook een jong meisje, dat
zich in den wagen bevond, overleed aan de
bekomen verwondingen.
Uit het getuigenverhoor tydens de zit
ting op 3 November jl. was gebleken, dat
het dien morgen zeer mistig was geweest.
Normaal kan men een trein zien aankomen.
Toen evenwel niet.
De Officier van Justitie, die een hechte
nisstraf voor den tijd van 'twee maunder»
had geëischt, sprak in zijn requisitoir als
zijn meening uit, dat verdachte zeer goed
had kunnen nagaan of de boomen dicht of
open moesten zijn.
Door den verdediger was een voorwaar
delijke straf bepleit.
THEATER
HOOFDFILMS
INHOUD
AANVANGSUUR
KEURING
Trianon:
De kat en de kanarie
(Bob Hope, Paulette
Goddard).
De aanhouder wint
(Dick Powell, Olivia
de Havilland).
Sensationeele
Erfgesch.
Komische
musical
lederen avona 8 uur
Zondag van 2—7 uur
Zaterdag en Woens
dag 2 uur matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Luxor:
Ik ben Sebastian Ott.
(Willy Forst)
De wereld, waarin
wij leven (Maureen
O'Sullivan, Henry
Fonda).
Speelfilm
Speelfilm
lederen avond 8 uur
Zondae van 2—7 uur.
lederen dag matinée
(behalve Vrijdag).
Goedgekeurd
v. volwassenen
Lido:
Getuigen spreken.
(Charles Vanel, Suzy
Prim).
Drie man in de
sneeuw (Robert
Young, Florence
Rice).
Dramatisch
Speelfilm
lederen avond 8.15 u.
Zondag 2- 7 uur
Zaterdag en
Woensdag 2.30 uur
matinée.
Toelaatbaar
v. volwassenen
Casino :l
't Zit in de lucht
(George Formby).
'n Spannende avond.
(June Lang, Dick
Balderin).
Komisch
Komisch
der*»n 3vond 8 uur
Zondag 2 4.30
en 8 uur.
aterdag en Woens-
ig half drie matinée
Goedgekeurd
Rex:
Meisjes achter tra
lies. (Corinne Lu-
chaire).
De Saint slaat terug
(George Sanders).
Dramatisch
Sensationeel
lederen avond 8 uui
Zi.ndag van 2—7 uei
lederen werkdag 2
uur matinée.
Goedgekeurd
