dagen Historie
Myra. hef elfje en de booze kabouter Zwartvoet
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1939
DE LE'DSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
VAN HET OORLOGSFRONT GEEN NIEUWS. RUS
LAND BLIJFT VOORLOOPIG NEUTRAAL IN HET EURO-
PEESCHE CONFLICT. DREIGENDE HOUDING TEGEN
OVER FINLAND. STALIN EN MUSSOLINI HOUDEN
BEIDEN HET OOG GERICHT OP DEN BALKAN.
TRAGE OPKLARING.
EVENALS de bijeenkomsten van Genè-
ve in vroegere kalmere tijden belang
rijker waren om hetgeen niet dan om het
geen wel op de agenda stond, zoo zijn op
het oogenblik sommige dingen die zich
rondom den oorlog afspelen belangrijker
dan de oorlog zelf.
Chamberlain heeft het in zijn wekelijk-
sche rapport voor het Lagerhuis Donderdag
avond duidelijk doen uitkomen, dat er aan
het oorlogsfront deze week al bitter weinig
te doen is geweest. Het slechte weer, de re
gen en de natte sneeuw, doorweekten dan
bodem en verhinderden de krijgsoperaties,
voorzoover ze nog geschiedden; de mist en
de laaghangende regenwolken beletten de
vliegtuigen om verkenningsvluchten te
maken. Zoodoende zijn de legerberichten
niets anders dan variaties op het uit den
wereldoorlog zoo bekende zinnetje „lm
Westen nichts Neues".
Op zee gaat het torpedeeren, het tot zin
ken brengen en het opbrengen van sche
pen z'n gang, zonder dat ook hier van een
bijzondere activiteit sprake is.
Het voornaamste nieuws moeten wij
zoeken in de houding, welke de niet-oor-
logvoerende landen aannemen. Dat Italië
neutraal zou blijven, daaraan twijfelde den
laatsten tijd niemand meer. Ook de positie
van Turkije is opgehelderd na het verdrag
van Ankara. Deze week is ook meer klaar
heid gekomen in de rollen, welke Rusland
en Amerika zullen speien.
Blijkens de rede, welke Molptof voor den
Oppersten Sovjet-raad heeft gehouden, is
de Sovjet-Unie van plan om neutraal te
blijven, terwijl Amerika zijn vroegere op
vatting van neutraliteit heeft herzien en
het wapenembargo heeft afgeschaft.
Zoo klaart hoewel tergend langzaam
de duisternis op en kan men de figuren
en hun plaats in het Europeesche drama
onderscheiden.
Volledig is die klaarheid nog allerminst
en speciaal de bedoelingen van Moskou zijn
nog zeer onduidelijk.
MOLOTÖF.
MOLOTOF, de Russische volkscommis
saris, die in de Sovjet-Unie de func
tie vervult van minister-president en mi
nister van buitenlandsche zaken, heeft
Dinsdagavond een groote rede gehouden,
welke in meer dan één opzicht belangrijk
was.
Wij stappen heen over de voorstelling
van zaken, welke Molotof gaf van de bezet
ting van Polen, evenals over de nieuwste
Russische opvattingen aangaande de be
grippen „agressie" en „non-agressie", en
over de veranderde houding ten opzichte
van Duitschland.
Het Handelsb'ad herinnert aan- de talloo-
ze processen en executies, in het Rijk van
Stalin onder het voorwendsel dat de slacht
offers het proletariaat wilden uitleveren
aan het fascisme. Stalin heeft alle figuren,
die in het Russische rijk nog den moed had
den er een zelfstandige meening op na te
houden, schier tot den laatsten man ver
nietigd, zooals dat een dictator doet, die
geen normen kent, of meer kent, noch wat
betreft menschelijke waarde, noch wat be
treft humaniteit; alleen op het behoud van
de heerschappij bedacht is. Voor het gemak
heeft hij zijn ongetelde slachtoffers gestig
matiseerd als handlangers van Trotski, ais
Trotskisten, een algemeene term, die
rekbaar was als elastiek. Thans is Stalin
zelf de bondgenoot van het fascisme. Wat
uit dit bondgenootschap geboren wordt, is
het geheim der toekomst.
Maar één ding is uit Molotofs rede dui
delijk geworden, n.L dat Rusland al
thans voorloopig niet van plan is, om
Duitschland militair bij te staan.
De steun, welke Stalin bereid is aan Hit-
Ier te geven, beperkt zich tot nu toe tot
woorden over de wenschelijkheid van
vrede en tot beloften over economische
hulp.
In geallieerde kringen heeft men er met
voldoening kennis van genomen, dat Rus
land niet mee doet en wijst men er met na
druk op, dat Duitschland teleurgesteld
moet zijn. Het antwoord van Berlijn is:
„Jullie kunnen je eenvoudig niet voorstel
len, dat er ook nog vriendschap bestaat die
andere vormen heeft dan een militairen bij
stand! Wij, Berlijn en Moskou, trekken één
lijn en dat is voldoende".
Wist Hitier, dat Stalin neutraal zou blij
ven en luidde de afspraak, dat een neu
traal Rusland een betere dekking in den
rug zou zijn dan een oorlogvoerend Rus
land?
Wie zal het zeggen?
Hitier houdt op het oogenblik conferen
tie met zijn ambassadeurs te Rome en te
Moskou. Koestert Hitier de hoop, uit den
mond van zijn diplomatieke vertegenwoor
digers meer te vernemen dan hij tot dus
ver met zekerheid weet?
Er is nog altijd veel raadselachtigs in de
houding zoowel van Moskou als van Rome.
Wat is Rusland van plan met Finland en
wat willen zoowel Stalin a„s Mussolini be
reiken in den Balkan?
FINLAND.
MOSKOU is bezig aan de Oostzee de
Russische grenzen te pantseren. Het
is daar weliswaar door een reeks van neu
trale staten gedekt, doch het neemt de
zaak van zijn verdediging liever in eigen
hand. Vooreerst zijn het maar zwakke sta
ten en bovendien kan men nooit weten,
waar het nog eens goed voor is, als men
sterke strategische posities in de Oostzee
bezit. Je kunt dan zoo prettig allerlei din
gen controleeren en als het pas geeft eens
een dreigende houding aannemen!
Moskou heeft nu een mooie gelegenheid
om-de „vriendschapsbanden" met de Bal-
tische staten te „verstevigen" en maakt van
die gelegenheid een straf gebruik.
Estland, Letland en Litauen hebben wei
nig moeite gegeven, die waren maar al te
blij, dat zij er zóó var af Kwamen. Litauen
kreeg nog wel Wilna terug- Maar met F-..1-
iand gaat het niet zoo gemakkelijk. Hel
sinki verzet zich met alle macht tegen net
afdwingen van concessies, welne het ais on-
vereenigbaar beschouwt met de handha
ving van zijn onafhankelijkheid. Molotof
heelt tegen elk diplomatiek gebruik in,
plotseling zijn kaarten op tafel gegooid,
terwijl de Finsche delegatie reeds onder
weg was om het antwoord van Helsinki
aan Moskou over te brengen.
De eerste reactie van de Finsche regee
ring was om de delegatie weer terug te roe
pen, doch bij nadere overweging heeft men
de heeren toch maar weer naar Moskou
laten gaan. Finland kan een afbreken der
onderhandelingen niet riskeeren, vooral
niet na de dreigende woorden, welke Mo
lotof aan het Finsche adres had gericht.
STALIN EN DE BALKAN.
r*EN andere moeilijkheid, welke Rusland
ondervindt, is zijn positie op den Bal
kan. Zoolang de Dardanellen open blijven
voor Engelsche en Fransche oorlogssche
pen, heeft Moskou daar niet de vrije hand.
De kern van het probleem is Roemenië,
het land der rijke petroleum bronnen en
van het overvloedige graan. Roemenië is
juist het eenige punt van centrale belang
stelling, waarop Molotof met geen woord
heeft gezinspeeld. Waarom niet? Roemenië
verkeert ten opzichte van de Sovjet-Unie
feitelijk in precies dezelfde positie als Po
len verkeerde ten opzichte van het Derde
Rijk. Tusschen Moskou en Boekarest be
staat nog steeds het in 1932 gesloten non
agressiepact, nochtans zonder de bepa
ling, dat de Sovjets voor nu en voor eeuwig
hebben afgezien van Bessarabië. Het uit
gestrekte landbouwgebied Bessarabië is by
den vrede van Versaill.s van Rusland af
gescheiden en toegewezen aan Roemenië.
Moskou heeft verklaard, dat het de Bessa-
rabische kwestie voor het oogenblik niet
als punt van actueele politiek zou opwer
pen. De recente historie van Estland, Let
land, Litauen en Finland toont echter de
betrekkelijke waarde aan van dergelijke
geruststellende verklaringen. Roemenië is
in het bezit van een garantie van Enge
land. Welke waarde deze garantie heeft,
zou eerst in geval van agressie kunnen
blijken. Of Engeland zich geroepen zou
achten, Roemenië in bescherming te nemen
tegen Rusland, is de vraag. De garantie
was oorspronkelijk bedoeld tegen agressie
van den kant van het Derde Rijk, in
hoofdzaak om dit te beletten, de Roemeen-
schepetroleumbronnen in bézit te nemen.
Waken thans de Russen daartegen?
MUSSOLINI EN DE BALKAN.
EN wat zijn de aspiraties van Italië op
den Balkan? Italië wil het ijzer sme
den, nu het heet is en zyn invloed op den
Balkan stevig vestigen, nu Duitschland zich
noodgedwongen heeft teruggetrokken en
Rusland nog maar de eerste pogingen doet
om hier voet te krijgen. Zelfs het Britsch-
Fransch-Turksche verdrag, dat eerst een
belemmering scheen voor samenwerking
tusschen Italië en Turkije levert geen be
zwaar meer op. Men zou bijna het tegen
deel kunnen beweren. Dit verdrag heeft
een goed deel van de Turksche beduchtheid
voor een Ita.iaansche bedreiging weggeno
men en Italië acht zijn belangen op den
Balkan groot genoeg on* zijn aanvankelijke
ontstemming over dit verdrag zoo snel mo
gelijk te vergeten.
Ook Frankrijk en Engeland hebben ech
ter gt le belangen opt den Balkan. Deze
belangen zijn nog geaccentueerd door de
garanties, aan Roemenië en Griekenland
verstrekt, zoowel als door hun verdrag met
Turkije. Uit den aard der zaak is hun een
overwegende Italiaansche invloed hier
even onwelgevallig als een overwegend
Duitsche of Kussiscne. Zij hebben er bij de
huidige constellatie echter geen belang bij
Italië tegen zich in te nemen en kunnen,
nu hun handen elders gebonden zijn, ook
niet dan in het geval van uitersten nood
hun invoed hier terdege laten gelden.
Zoo blijkt, dat er nog heel wat vraagtee-
kens aan kant gedaan moeten worden, wil
men een zuiver inzicht krijgen in de ver
houding van de krachten, welke in het
Europeesche conflict de oplossing moeten
forceeren.
GEMENGDE BELICHTEN
AUTO TE VEENDAM TE WATER
GEREDEN.
TWEE DOODEN.
Gisteravond om zeven uur is een
vrachtauto, welke uit de richting
Nieuwe Pekela naar Veendam ging, ter
hoogte van de stroocartonl'abriek „de
Vrijheid" in het Kanaal gereden. De
wagen kwam op den kop in het water
terecht en verdween onder de opper
vlakte. Reeds he^tt men kumien vast
stellen, dat twee inzittenden den dood
hebben gevondenj
Nader vernemen wy, dat de slachtoffers
W. Sybrandy uit Leeuwarden en A. van
der Vvoude uit Holwerd zijn. Beiden wa
ren pi.m. 27 jaar oud.
De auto was een vierwielige vrachtauto,
waaraan een vierwielige aanhangwagen
was gekoppeld. Zy kwam ledig uit de rich
ting Pekela en raakte in de Molenstreek te
water. De oorzaak van het ongemk staat
nog niet vast, de weg was zeer glad, zoodat
het niet is uitgesloten, dat de auto is ge
slipt.
De lijken van de slachtoffers zijn gebor
gen. De vierwielers zullen zoo spoedig mo
gelijk worden opgehaald.
DOOR AUTO OVERREDEN EEN GEDOOD
Gistermiddag om ongeveer half twaalf is
onder de gemeente Nuland het zesjarig
dochtertje van den heer L. van Drunen,
toen zij dwars voor een auto, komende uit
de richting Den Bosch, den weg den Bosch
Grave overstak, door deze gegrepen en
op slag gedood.
MOTOR ONTPLOFT.
Te Hoogeveen is gistermorgen de 47-ja-
rige betonfabrikant O. Klijnsma, terwijl hij
bezig was met het aanzetten van den motor
in de werkplaats van zijn fabriek aan de
Willemskade, dooi het ontploffen van dan
motor zoodanig verwond, dat hij spoedig
daarna overlèed.
Het stoffelijk overschot is naar de woning
aan de Stationsstraat vervoerd.
VRACHTAUTO DOOR TREIN
GEGREPEN.
Geen persoonlijke ongelukken.
Op den onbewaakten overweg ten Noor
den van Heerde heeft een trein, komende
uit de richting Zwolle, een truck met aan
hangwagen, bestuurd door den chauffeur
H. uit Harskamp, eveneens komende uit
de richting Zwolle aangereden, meldt de
„Zw Crt.". De chauffeur heeft den trein
niet bijtijds opgemerkt. Toen de machinist
de stoomfluit in werking bracht, was het
reeds te laat om te stoppen, waarom de
chauffeur nog trachtte den overweg te pas-
seeren. Dit is hem bijna gelukt, dcch de
trailer werd van achter gegrepen door den
trein. De botsing was zoo hevig, dat zij ver
in de omgeving te hooren was. De zware
wagen, welke geladen was met tien ton
graan, kantelde en bleef zoo liggen, den
weg bijna geheel versperrend. De geheele
lading werd over den weg geslingerd,
waarbij verschillende zaken hun inhoud
geheel of gedeeltelijk verloren. Het hek
werk van den overweg werd vernield, ter
wijl zoowel de truc als de trailer zwaar
werden beschadigd. De chauffeur kon zon
der verwondingen uit de cabine kruipen.
MAN VERDRONKEN.
Vanochtend vroeg is de 67-jarige W. Jon
ker te Grouw te water geraakt en verdron
ken.
NEDERLANDER BIJ DE GRENS
AANGEHOUDEN.
Uit Denekamp wordt gemeld:
Gisteravond werd bij het grenskantoor
Rammelbeek aangehouden de Nederlander
G. A M. Albrink uit Denekamp, die in een
auto, waarin zich bij nader onderzoek mili
taire kleeding en andere uniformkleeding
bevond, gepakt in twee koffers, ovex de Ne-
derlandsche grens probeerde te komen. De
auto en de koffers zijn in beslag genomen.
A. is in verzekerd-0 bewaring gesteld.
Een huiszoeking, bij zijn vader ingesteld,
leverde geen resultaten op. De zaak wordt
nader onderzocht.
Inzake deze aanhouding vernemen wij
nader, dat de aangehoudene, die 25 jaar is
reeds eenige jaren als chauffeur in
Duitschland werkzaam was. Hoewel auto's
naar Duitschland meestal niet aan een on
derzoek worden onderworpen, was zulks
ditmaal wel het geval en de inspecteeren-
de grensbeambte ontdekte een tweetal kof
fers, welke o.a. uniformen van de rijkspo
litie, het Nederlandsche leger, de mare
chaussee en de posterijen bevatten.
A. beweerde van den inhoud en de be
stemming der koffers niet op de hoogte te
zijn. Hoe de koffers in de auto waren ge
komen, zeide hij aanvankelijk niet te we
ten.
De grenspost stelde zich onverwijld met
den burgemeester van Denekamp in ver
binding. Deze stelde, met de militaire auto
riteiten, dadelijk een onderzoek in en liet
bij den vader van den gearresteerde, die
eigenaar van de auto is, huiszoeking ver
richten. Deze huiszoeking leverde evenwel
niets op.
Bij een nader verhoor verklaarde A. jr.,
dat nij twee neeren van Duitsche nationa
liteit uit Duitschland naar Amsterdam
had gebracht. Wat zij hier moesten doen,
wist hij niet. Later verk.aarde hij, dat hij
opdracht had de koffers naar Nordhorn te
brengen. Ook de vader heeft een verhoor
ondergaan, doch deze verklaarde van de
gedragingen van zyn zoon niets te heb
ben geweten.
ONEERLIJKE LOOPJONGEN.
Een winkelier te Bussum bemerkte reeds
geruimen tijd, dat te zijnen nadeele geld
verdween zonder dat hij kon achterhalen
wie de dader was. Aangifte bij de politie
volgde, waarop besloten werd een val op
te zetten. Gisteren nu werd de 19-jarige
loopjongen van den winkelier op heeter-
daad betrapt, toen hij een bedrag van 10
stal uit het kantoor.
Voor zoover kon worden nagegaan, be
draagt het bedrag dat de oneerlijke loop
jongen verduisterd heeft, ongeveer 1400.
Hij zal ter beschikking van den Officier van
Justitie gesteld worden.
ZEVENTIGJARIG HUWELIJKSFEEST IN
DE AMSTERDAMSCHE JORDAAN.
Belangstelling van H. M. de Koningin
en den burgemeester.
Een zeldzaam huwelijksfeest is Vrijdag
in het hart van de Amsterdamsche Jordaan
gevierd: het echtpaar Marinus-Weyer in
de Willemstraat, beter bekend als Oome
Kees en Tante Mina. herdacht het feit, dat
het zeventig jaar geleden was, dat het in
het huwelijk werd verbonden. Man en
vrouw zijn in de Willemstraat geboren en
getogen. Zij hebben er hun leven lang ge
woond. Het was dus geen wonder, dat de
buurt naar recht Jordaansche traditie zich
had uitgesloofd om straat en huis te ver
sieren met groen en bloemen, vlaggen en
wimpels.
Veertien dagen lang was er al feest,
maar gisteren, de huwelijksdatum werd
toch het hoogtepunt, 's Middags amen
de kinderen van de bewaarschool an de
Vereeniging tot Heil des Volks, waar de
bruid 85 jaar geleden ook zelf nog de eer
ste levenswijsheid opdeed, de krasse oudjes
hij is 90, zij 88 jaar een zanghulde
brengen, waarna een miniatuurbruidspaar
voor Oome Kees en Tante Mina een wensch
opzegde en bloemen aanbood.
Het groote oogenblik kwam echter toen
burgemeester De Vlugt de woning van het
zeventigjarig bruidspaar binnentrad en de
gelukwenschen van het gemeentebestuur
overbracht, ".velke hij vergezeld deed gaan
van een prachtige taart en een enveloppe
met inhoud. De directeur van „Tot heil des
Volks", de heer Stroethoff, welke vereeni
ging eveneens veel tot de feestvreugde had
bijgedragen, mocht vervolgens in een toe
spraak de gelukwenschen van H. M. de Ko-
ninging overbreng Ook Hare Majesteit de
Koningin had zich niet onbetuigd gelaten
en „Tot heil des Volks" in staat gesteld de
oude menschen nog eens van alles te voor
zien wat zij zoo aan kleeding en huisraad
noodig hadden. Tenslotte sprak de heer v.
Masch Spakler uit Heemstede namens het
bestuur van „Woningbouw oud-Amster
dam", dat de bruidspaar al 37 jaar onder
zijn huurders telt.
Van zeer vele zijden mochten de oudjes
op dezen dag de belangstelling ondervin
den. 's Avonds kwam de traditie getrouw
het pierement in de Willemstraat en was
er bal in de open lucht onder uitbundig
medeleven van heel de buurt.
„Vad."
RECHTZAKEN
DE UITVERKOOPENWET.
Belangrijke beslissing van den
Hilversumschen kantonrechter.
Een Larensch manufacturier was gever
baliseerd, omdat hij in advertenties ge
werkt had met „uitverkoop-" en halve prij
zen. Terzake overtreding van de Wet op de
Uitverkoopen moest hij zich Vrijdag voor
het Kantongerecht te Hilversum verant
woorden.
Verdachte verdedigde zich met de op
merking, dat het geenszins zijn bedoeling
is geweest bij het publiek de suggestie van
een uitverkoop te wekken; de ambtenaar
kan met deze verdediging niet accoord gaan
en eischte 20.boete.
Mr. van der Ley bevestigde dezen eisch
niet. Spr. herinnerde aan vroegere vonnis
sen, waarmee het nu te wij'zen vonnis in
strijd zou zijn. Want spr. verklaarde ver
dachte wel schuldig maar wilde hem geen
straf opleggen. Spr. oordeelde, overeenkom
stig de jongste jurisprudentie van den
Hoogen Raad, dat de wet inderdaad straf
baar stelt, wanneer bij het publiek de in
druk wordt gewekt van een tijdelijke
voordeelige aanbieding in verband met bij
zondere omstandigheden, welke zich ton
opzichte van de winkelnering voordoen en
welke bijzondere omstandigheden omschre
ven staan in artikel 6 der Wet op de Uit
verkoopen. Zy zijn: opheffing, staking ver
koop, verplaatsing en overdracht der zaak.
In het licht van deze beperkte omschrijving
is verdachte, wiens zaak in geen enkele
der genoemde bijzondere omstandigheden
verkeerde, weliswaar in overtreding hij
heeft toch den indruk gewekt van een ty-
delijk voordeelige aanbieding maar niet
strafbaar. Aldus is de nek der uitverkoo-
penwet gebroken en daarmee wenschte spr.
verdachte geluk, 't Is nu wachten op een
wetswijziging of op een andere jurispru
dentie van den Hoogen Raad.
227. Myra draait zich om en loopt samen met haar vriend
je weg. De vrouw merkt opeens, dat zij het aardige elfje
kwijt is en schudt haar hoofd over zooveel geheimzinnig
heid. Peter en Myra komen onderweg langs een kinder
tehuis, waar juist een groepje uit wandelen gaat.
228. Zonder dat de kinderen het merken, loopen Peter
en Myra mee. Eindelijk keeren de kinderen naar huis te
rug. Peter en Myra blijven bij de poort staan. Ze weten
niet of ze wel naar binnen zullen loopen en vragen om
onderzdak.
