DENKER AAN:
HALF ZEVEN
Honderdduizend hectaren land
worden verbeterd
MAANDAG 30 OCTOBER 1939
31ste Jaargang No. 9478
GeidM^h^Soti/to/nt
Bureaus Papengracht 32. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
DII nummer beslaat uil
vier bladen.
V Geen onzekerheid In ons!
De bekende A. B. K. schrijft in de so
cialistische pers een artikel, waarin hij
zeer juist opmerkt, dat vóór het uitbre
ken van den oorlog „ieder van ons" zei,
dat de onzekerheid van den al of niet ko
menden oorlog de grootste kwelling was.
Toen de oorlog eenmaal was verklaard,
zeiden wij, dat het ongeluk groot was,
maar dat de zekerheid, die het dreigement
had vervangen, in elk geval een troost was.
Nu wij twee maanden in de oorlogswe
reld hebben geleefd, weten wij pas goed,
dat deze voorstelling van zekerheid de
grootste dwaling was. Nooit was de onze
kerheid grooter dan thans!
Wij staan voor de verschikkelijkste m o-
gelijkheden mogelijkheden: of één
dezer verschrikkelijkste mogelijk
heden werkelijkheid zal worden, en, zoo
ja, welke, weet niemand!
Zoo blijven wij voortleven in onzeker
heid. Wie weet, hoe lang! Al willen wij
graag hopen en vertrouwen, dat deze tijd
van onzekerheid die even lang zal du
ren als de oorlog zelf! ingekort zal wor
den.
Vaststellende de onzekerheid, de vele on
zekerheden, waarin wij leven, moraliseert
de socialistische schrijver verder:
Volgt nu echter de groote vraag,
wat ten aanzien van deze beklemmen
de onzekerheden de levenskunst van
ons eischt. Men kan zich aan deze wan
kele gevoelens overgeven en verval
len in een gejeremieer, waarvan het
eind weg is. Dit is de reactie der slap
pelingen, die alleen tegen het leven op
kunnen, zoolang alle omstandigheden
in nun voordeel zijn.
Maar, wat het leven van ons eischt, is
juist, dat wij ons niet door de moei
lijke factoren er onder laten brengen,
integendeel probeeren ze te beheer-
schen. Het leven moet niet ons, maar
wij moeten het leven maken. Al het
ander is beneden de maat van de op
dracht, die aan elk mensch op zijn le
vensgang wordt meegegeven.
Aldus komen wij er toe, de voor
naamste levenseisch van dit oogenblik
zoo te stellen, dat de onzekerheid
ro n d o m ons niet mag worden om
gezet tot een onzekerheid in ons. Dit
zijn twee zeer verschillende dingen in
ons bestaan: wat wij in de hand heb
ben, wat wij moeten overlaten. Het
eerste hebben wij te doen, het tweede
te aanvaarden. Anders wordt het
niets met ons.
Dit zijn wijze woorden.
De zekerheid in ons alléén kan ons ster
ken en stalen met levenwekkende en blij
moedige kracht!
Maar: hoe verkrijgen de lezers van A. B.
K die zekerheid? Waarop is die zekerheid
in hen gefundeerd, waardoor wordt die ze
kerheid in hen gevormd, blijvend ge
vormd?
In het artikel van den socialistischen
schrijver vinden wij deze toch wel belang
rijke vraag niet beantwoord.
Wij willen niet trachten deze vraag te be
antwoorden voor de lezers van A. B. K.
Voor onze eigen lezers ligt het ant
woord open! Gisteren hebben wij ge
vierd het feest van Christus' Koningschap.
De zekerheid in ons ligt in de onwankel
bare overtuiging, dat wat er ook
moge gebeuren Christus, onze
Koning, zal triumpheeren, triumpheeren
in een eeuwigheid! Die zekerheid in ons
ligt in de majestueuze waarheid, uitge
drukt in het machtig mooi „Te Deum": „Op
U, o Heer, heb ik gehoopt; ik zal niet be
schaamd worden, in eeuwigheid niet." Die
zekerheid in ons wordt ons geschonken
door de Waarheden van ons Geloof, die ons
zijn bronnen van kracht en van troost, die
ons het leven doen zien in het licht van
de eeuwigheid.
De bevoorrechting, in het Geloof geschon
ken, moeten wij toch zeker in dezen tijd
wel klaar begrijpen en, diep gevoelen.
Zulk 'n bevoorrechting brengt plichten
mee....
ONZICHTBARE
KRIJGSTACTIEK
Duitschland oefent een strenge controle
uit op het telefoon- en telegraafverkeer
met de omringende landen.
Die controle is vorige week plotseling
Degonnen en wekte het vermoeden, dat er
achter de geluiddichte muren van de Duit-
sche grens iets gebeurde.
Te Berlijn gaan geruchten, dat er mili
taire gebeurtenissen op til zouden zijn,
v/elke speciaal zouden zijn gericht tegen
Engeland. Wat dat voor militaire gebeur
tenissen zouden moeten zijn, weet men niet.
Het is natuurlijk mogelijk, dat er voor
bereidingen worden getroffen voor een
nieuw offensief. In geallieerde legerkrin-
gen zegt men, dat een dergelijk offensief
reeds eerder was verwacht, doch dat het
sxechte weer aan het front het waarschijn
lijk verhinderd heeft.
De Fransche radio geeft echter een ge
heel andere visie op die geslotenheid. Oos-
tenrijksche troepen zouden op ernstige
wijze aan net muiten zijn geslagen en in
net Sudetenland zou honger heerschen,
wat tot ontevredenheid aanleiding zou heb-
Den gegeven.
Wat daarvan op rekening van de geal
lieerde propaganda moet worden geboekt,
kunnen wij niet beoordeelen. Wij geven de
mededeelingen dan zooals zij zijn en wach
ten af, of de gebeurtenissen de waarheid
van deze geruchten zullen bevestigen of
ontkennen.
Wel is het juist het Duitsche Nieuws
bureau geeft dit althans in verkleind for
maat toe dat er te Praag ongeregeldhe
den zijn voorgekomen bij gelegenheid van
den vroegeren nationalen feestdag, den dag,
waarop de onafhankelijkheid van Tsjecho-
Slowakije placht te worden gevierd.
Op een dergelijker. dag komt er heel wat
naar boven in de harten van de Tsjechen
en dat er hier en daar wat van naar buiten
slaat, is begrijpelijk.
Van de zijde der geallieerden zal men
niets nalaten wat het smeulende vuurtje,
e.at ongetwijfeld ondergronds nog brandt,
kan aanwakkeren. Ook de oude, nog niet
overal gestorven liefde voor de monarchie,
wordt weer opgerakeld. Mannen als hertog
Otto van Habsburg en prins Starhemberg
richten hun activiteit op een herleving van
de monarchie-gedachte.
Het lijkt niet waarschijnlijk, dat zij nu
reeds, in het begin van den oorlog
veel succes zullen hebben, maar het zaad,
nat nu uitgestrooid wordt, kan ontkiemen
zoodra de oorlog op z'n eind loopt.
In Italië begint men reeds over het ein
de van den .oorlog te praten. Niet in dezen
zin, alsof dat einde reeds in het zicht zou
zijn, maar om de houding van neutraliteit
te rechtvaardigen .Het is Italië's taak, al
dus zegt men te Rome, om den oorlog zoo
veel mogelijk te beperken, opdat niet de
geheele beschaving van Europa ten onder
ga. Italië moet er voor zorgen, dat als de
oorlog voorbij is, er een waarborg bestaat,
voor een duurzamen vrede.
Van Engelsche zijde laat men niet na,
om Italië in zijn streven naar handhaving
zijner onzijdigheid te steunen. Zoo schrijft
bijv. de diplomatieke medewerker vai de
„Daily Telegraph", dat de houding van
Mussolini in de laatste paar weken on
betwistbaar zijn positie, zoowel als leider
van Italië als internationaal staatsman, ten
zeerste heeft verstrekt. Zijn houding in
den tegenwoordigen oorlog is voorts een
bewijs voor het onafhankelijk oordeel, dat
de Duce gedurende de achttien jaren van
zijn leiderschap bij zoovele gelegenheden
heeft betoond.
Uit hetgeen deze medewerker verder
schrijft, blijkt dat een van de redenen,
waarom Engeland de politiek van Italië
/oo toegejuich en aanmoedigt, is, dat daar
door de Balkan buiten het bereik van
Duitschland en Rusland wordt gehouden.
„De tijd zal leeren, zoo schrijft hij, of
Rusland Balkan-ambities heeft, welke, in
dien zij met geweld zouden worden naar
voren gebracht, uitbreiding van den oorlog
tot Zuid-Oost-Europa onvermijdelijk zou
maken."
Voorts schrijft genoemde medewerker
iets opmerkelijks over het einde van dezen
oorlog, n.L het volgende:
„Aan het einde van vroegere oorlogen
werden de vredesvoorwaarden door de
overwinnaars gedicteerd. Neutrale staten,
die feitelijk ongewapend zyn, hadden niet
vanaf Woensdag 1 Nov. a.s.
sluiten wij des avonds om
behalve des Zaterdags
(10 uur).
Wegens het feest van
Allerheiligen
OPENEN Wil
Woensdag 1 Nov. a.s.
OM 10 UUR V.M.
VROOM DREESMANIN
LEIDEN
WIJDING VAN MISSIE
BISSCHOPPEN IN
DE ST. PIETER
De Paus heeft gistermorgen in de
St. Pieter twaalf nieuwe missie bis
schoppen gewijd» waaronder zich vier
inlanders bevinden, resp. afkomstig uit
Oeganda, Madagascar, Indië en China.
Het was de eerste maal, dat Pius XII zulk
een plechtigheid verrichtte en mede daar
door was een enorme stroom geloovigen
naar de St. Pieter gekomen, waaronder alle
vertegenwoordigers van missiescholen te
Rome. Ook de kardinalen, de leden van het
diplomatieke corps e*i vele kerkelijke hoog-
waardigheidsbekleeders waren aanwezig.
Zooals reeds aangekondigd, behoorde
ook een Nederlandsch priester
tot de gisteren gewijde missieschoppen,
t.w. Mgr. H. M. Mekkelholt, van de
Congregatie der priesters van het H.
Hart van Jezus, Apostolisch Vicaris van
üalembang (Sumatra)
Tijdens de plecntigheid heeft de Paus een
toespraak gehouden. Evenals eens de Ver
losser, aldus de H. Vader, een groepje apos
telen heeft uitgezonden, van alle mensche-
lijke middelen beroofd, om de geheele we-
held te veroveren, niet door wapengeweld,
maar door de kracht der waarheid en lief
de, zoo ook zenden Wij, die den Verlosser
op aarde vertegenwoordigen, U uit, als
twaalf herauten van het Goddelijk Woord.
Ge steunt niet op eigen kracht en niet op
die van anderen, ge hebt slechts vertrou
wen in da. goddelijke genade, die de zielen
bekeert, teneinde afgelegen volkeren te
doen deelhebben in het Evangelie en de
christelijke beschaving, ten koste van wel
ke opoffering ook. Gelukkig de landen, al
dus de Paus, die de wetten doen bezielen
door de leerstellingen van het Evangelie en
niet weigeren ooenlijk eer te brengen aan
Christus-Koning.
In die landen blijven de belangen en ver
houdingen der burgers ln evenwicht vol
gens de regelen van moraal en gerechtig
heid. Tyrannie is daar onbekend. Het gezag
wordt geëerbiedigd en de menschelijke vrij
heid wordt er niet aangetast. Eendracht en
kracht nemen in die landen toe, en men
is er tot groote dingen in staat.
„Maandagmorgen"
de middelen er op aan te dringen, dat ook
naar hen zou worden geluisterd. Na dezen
oorlog zal dat niet langer het geval zijn.
De meening der neutralen kan bij de vol
gende regeling van beslissend belang blij
ken te zyn."
Laten wij hopen, dat de invloed der neu
tralen niet alleen groot, maar ook zegen
rijk zal blijken.
VLIEGTOCHT VAN 4100 MUL ZONDER
TUSFCHENLANDING.
NEW YORK, 30 Oct (A. N. P.). Hum
bert) Gallino, het hoofd der Peruaansche
luchtmacht en zijn broeder Victor, een ka
pitein, zijn Zondag met een vliegtuig van
Floyd Bennett Field vertrokken voor een
vliegtocht naar Lima (Peru), een afstand
van 4100 mijl, zonder tusschenlanding. De
vlucht was wegens het slechte weer een
week uitgesteld.
LUCHTALARM OVER ENGELAND.
Viermaal op één ochtend.
LONDEN, 30 October. (A.N.P.) Er werd
vanochtend vier maal luchtalarm ge
maakt. Het betrof:
1. Een gevecht tusschen Britsche en
Duitsche vliegtuigen boven een stad aan
de Noordoostkust;
2. Een waarschuwing voor het gebied
van de Firth of Forth;
3. Waarschuwingen in vier steden in het
Z.O. des lands;
4. Alarmeeringen bij vergissing in ver
schillende wijken van Londen, o.a. Kings
Cross, St. Pancras en het ministerie van
voorlichting.
Naar de oorzaak der verkeerde alarmee
ringen wordt een onderzoek ingesteld.
LONDEN, 30 October. (A.N.P.) De be
volking van de „stad aan de Noordkust"
heeft twee vliegtuigen waargenomen, die
zeer laag boven de stad vlogen.
Een der vliegtuigen cpende het vuur uit
machinegeweren.
In een van de steden aan de Zuidoost
kust werd een geluid, lijkende op dat va»
kanonvuur, gehoord, naar het schijnt ko
mende van een grooten afstand in het Ka
naal. Dit geluid werd een paar minuten
lang waargenomen.
In een meer landinwaarts gelegen stad
in Zuidoost-Engeland werd luchtalarm ge
maakt, twaalf minuten later gevolgd door
het signaal „alles veilig".
Hier werden geen vijandelijke vliegtui
gen waargenomen.
LONDEN, 30 October. (A.N.P.) De bei
de vliegtuigen, welke boven steden aan de
Noordoostkust werden waargenomen, vlo
gen in Noordelijke richting. De menschen
stonden op straat te kijken, terwijl uit
machinegeweren werd geschoten.
Loos alarm te Londen.
LONDEN. 30 October (A.N.P.) Personeel
van den luchtwachtdienst heeft vanoch
tend in de zalen en gangen van het mi
nisterie van voorlichting op fluitjes gebla
zen. Den geheelen staf werd gelast zich
naar de schuilplaatsen te begeven, terwijl
enkele journalisten voortgingen met hun
werk. De menschen, die het gebouw van
het ministerie hadden verlaten, begaven
zich naar de schuilplaatsen op straat, toen
zij het gefluit hoorden.
De staf van het ministerie keerde na een
minuut of tien weer naar de werkkameise
terug.
De oorsprong van het alarm is een
mysterie. Bij het gebouw van net ministe
rie werden geen sirenes gelceid, doch by
vergissing wel in aangrenzende districten
van Holborn. Ongeveer een kwartier later
klonk het signaal, dat alles weer veilig
was.
Duizenden menschen, die juist op hun
kantoren waren aangekomen en anderen,
die op weg waren naar hun werk, bega
ven zich naar openbare en andere schuil
plaatsen.
Vanochtend vroeg werd een enkele sire
ne gehoord in het district van Whitehall,
naar het schijnt was hier sprake van een
vergissing, daar enkele minuten later het
signaal, dat het gevaar was geweken, werd
gegeven.
Ook in de Londensche voorstal Finsbu-
CREDIETEN UIT HET WERKFONDS.
West-Brabant, Tilburg en Delft
worden geholpen.
Naar de „Vooruit" verneemt, heeft de
Rijksdienst voor de werkverruiming beslo
ten eenige belangrijke credieten toe te
staan uit het Werkionds voor de uitvoe
ring van drie groote objecten.
Verbetering van land in West-Brabant.
Het eerste betreft een groot cultuur
technisch werk in het hoogneemraadschap
„Mark en Dinlei" in West-Hrabani. Men
weet, dat over de afwatering aldaar reeus
jarenlang klachten bestaan. De boeren
hebben veel overlast van het water en het
zou ook niet overbodig zijn het land te
verkavelen om aan de versnippering en
verspreide ligging van de akkers een einde
te maken.
Thans zal dit groote werk inderdaad
kunnen worden aangevat. De kosten be
dragen in totaal ongeveer vyf millioen
gulden. Behalve het Werkfonds zullen
daarin bijdragen het departement van Wa
terstaat, de provincie Noord-Brabant en
het hoogheemraadschap „Mark en Dintel".
De oppervlakte van de grond, die op deze
wyzc zeer belangrijk aan cultuurwaarde
zal winnen, bedraagt meer dan honderd
duizend hectaren. Het groote cultuur-tech
nische werk, waarbij ook kunstwerken
moeten worden uitgevoerd, zal voor eenige
jaren aan honderden arbeiders werk ver
schaffen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
MONARCHISTISCHE ACTIVITEIT VAN
OTTO VAN HABSBURG. (1ste blad).
DE STRUD IN HET WESTEN. (2de
blad).
Binnenland
BRAND IN DE ONDERGRONDSCHE
WERKEN VAN DE MIJN LAURA TE
EYGELSHOVEN; MACHINIST OM HET
LEVEN GEKOMEN. (1ste blad).
VERSCHILLENDE ERNSTIGE VER
KEERSONGELUKKEN. (4de blad).
BRAND IN DE ONDERGRONDSCHE
WERKEN VAN DE MIJN LAURA TE
EYGELSHOVEN.
MACHINIST OM HET LEVEN GEKOMEN
Een zeer ernstige brand woedt op
het oogenblik op de 378 meter verdie
ping in de ondergrondsche werken van
de mijn Laura te Eygelshoven.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag is deze brand ontstaan in een pei
ler op deze verdieping.
Zondagochtend werd bij de gebruikelijke
controle de brand ontdekt. Inmiddels was
reeds een machinist, die 's nachts de pom
pen controleert, afgedaald. Hij meldde zich
niet op het overeengekomen uur, waarop
een reddingsbrigade met een zuurstofap
paraat afdaalde. De machinist werd op vrij
grooten afstand van de brandhaard aan
getroffen. Hij was blijkbaar door kool-
monoxyde verrast en aan vergiftiging over
leden.
Het slachtoffer, de 32-jarige Hongaar O.
Janusch uit Chèvremont, gemeente Kerkra-
de, was gehuwd en vader van een kind.
Op het oogenblik woedt de brand nog
voort. De reddingsbrigade tracht het vuur
in te dammen door het maken van mu
ren in de ondergrondsche gangen.
De Maandagmorgenploeg is niet afge
daald.
ry Park werd luchtalarm gegeven. Na een
kwartier was de alarmtoestand geëindigd.
LONDEN, 30 October. (A.N.P.) Bij
Kings Cross werd vanochtend gewoon
doorgewerkt. Er werd hier alarm gemaakt.
De buitenste hekken van het Buckingham
Palace werden gesloten, toen het alarmsig
naal weerklonk. Toen alles weer veilig
was, werden de hekken heropend.
ANTI-SEMIETISCHE BETOOGING
TE WILNA.
KAUNAS, 30 Oct. (A. N. P.) Eenige hon
derden Poolsche studenten hebben Zater
dagmiddag te Wilna geprobeerd betoogin
gen op touw te zetten, vooral van anti-
semietischen aard. Er werden kreten van
afkeuring jengens Litauen geuit. De be-
toogers werden verspreid.
Zuiveringsinstallatie te Tilburg.
Ook zal een begin gemaakt kunnen wor
den met den aanleg van een zuiveringsin
richting te Tilburg.
De Rijksdienst voor de Werkverruiming
heeft namelijk besloten, een crediet van
een paar honderdduizend gulden uit het
Werkfonds te verleenen, om dit bevloei
ingswerk te doen uitvoeren.
Reeds een tiental jaren heeft de ge
meente Tilburg te kampen met het vuile
water der fabrieken, hetgeen in de omge
ving tot veel moeilijkheden aanleiding
geeft Er zijn nu en dan zelfs processen te
gen de gemeente gevoerd. De bestaande
vloeivelden voldoen niet, zoodat de aanleg
van een geheel nieuwe zuiveringsinrich
ting zeer gewenscht is.
Restauratie Prinsenhof te Delft.
Sinds geruimen tijd worden pogingen ge
daan om het Prinsenhof te Delft zooveel
mogelijk in oude vorm te herstellen. Er is,
zooals bekend, zelfs een „comité Prinsen
hof', dat particuliere steun propageert. De
gemeente Delft, aan wie het gebouwen
complex behoort, is niet in staat de kosten
geheel alleen te dragen.
Het Werkfonds zou nu met een crediet
bijspringen. Tezamen met een bijdrage van
de gemeente en de provincie zullen
150.000 beschikbaar komen. Daarmede
kan een eerste behoorlijke restauratie tot
stand worden gebracht