m
De Amerikaansche
neutraliteitswet
ZATERDAG 28 OCTOBER 1939
De Encycliek
„Summi Pontificatus"
Mijnongeluk in
Schotland
kit
3lcgewUigöentiue>Lp dom Senaat
aangenomen
31ste Jaargang No. 9477
S)e Ceid&ch^Sou/fcci/nt
Bureau PaoensTacht 32. Adv. en Abonn.-tarieven zie pog 2.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
DE SOLIDARITEIT DER MENSCHHEID
WU zyn voornemens, den geheelen tekst
van de gisteren verschenen encycliek van
Z. H. Paus Pius XII in nauwkeurige verta
ling te geven. Voor het leerend en verma
nend woord van onzen Heiligen Vader
moet ieder onzer kennis nemen met een
zeer ernstige aandacht en een open hart.
Wij willen vandaag een gedeelte uit de
encycliek citeeren, waarin op overtui
gende wijze de solidariteit der menschheid
wordt aangetoond zoowel door bewijzen
uit de rede als uit de Heilige Schrift en uit
het Geloof. De Paus verklaart met aposto
lische vrijmoedigheid:
De nood van den tegenwoordigen tijd
is een rechtvaardiging van het Chris
tendom, zoo diep als men zich niet
had kunnen denken. Op een gigantisch
hoogtepunt van anti-cnristelyke dwa
lingen en bewegingen zijn daaruit on-
zegoaar bittere vruchten gerijpt, en
deze spreKen een üoemvonnis uit,
weiKS zwaarte die van iedere tneore-
tiscne weerlegging verre overtreft.
En dan vervolgt de Paus verder in de
encycliek:
„onaer de veelvuldige dwalingen, die
uit de. giftige bron van religieus en zede
lijk agnosticisme opwellen, wüien Wij er
twee in het byzonaer onder Uwe aanuav.
brengan, Eerbiedwaardige Broeders; dwa
lingen, die het vreedzame leven der vol
keren bijna onmogelijk of tenminste zeer
wankel en hachelijk maken.
De eerste gevaarlijke dwaling, die tegen
woordig wijd verspreid is, ligt daarin, dat
de wet van solidariteit en de liefde onder
de menschen in vergetelheid geraakt, een
wet, die zoowel berust op den gemeen-
schappeiijken oorsprong van alle volken
en ae redelijke natuur van alle mens.
als op het Offer der Verlossing, dat Jezus
Christus op het altaar des Kruises aan Zijn
Hemelschen Vader voor de zondige mensch
heid bracht. De eerste bladzijde van de
Heilige Schrift verhaalt inderdaad met
grootschen eenvoud, hoe God als de kroon
op Zijn scheppingswerk den mensch naar
Zijn beeld en gelijkenis maakte, en even
eens bericht zij, hoe Hij hem met boven
natuurlijke gaven pn gunsten verrijkte en
hem voor een eeuwig en onuitsprekelijk
geluk bestemde. Zij toont verder, hoe van
het eerste paar de andere menschen af
stammen; en zij laat ons met een onover
troffen uitdrukkingskracht hun verdeeling
in veelvuldige groepen en hun versprei
ding over de verschillende deelen der we
reld volgen. Ook toen zij zich van hun
Schepper afwendden, hield God niet op,
hen als zonen te beschouwen, die eenmaal
volgens Zijn allerbarmhartigst plan weder
tot Zijn vriendschap zouden worden ge
roepen.
DE STEMMING.
De Amerikaansche Senaat heeft het
voorstel tot opheffing van het embargo op
den uitvoer van wapenen met 6722 stem
men aangenomen.
Daarmede was de weg naar goedkeuring
van het neutraliteitsontwerp der regee
ring geëffend.
De Senaat heeft dan ook het wetsont
werp tot wijziging van de neutraliteitswet
aangenomen met 63 tegen 30 stemmen.
DE VOORNAAMSTE PUNTEN DER
NEUTRALITEITSWET.
De voornaamste punten van *de nieuwe
neutraliteitswet, zooals deze door den Se
naat is aangenomen, zyn:
1. De wet staat den verkoop van wa
penen tegen contante betaling toe aan oor
logvoerenden.
2. Het vervoer van wapenen met Ame
rikaansche schepen naar eenig deel der we
reld is verboden.
De apostel der heidenen maakt zich tot
verkondiger van de waarheid, die de men
schen in één groot gezin broederlijk ver-
eenigt, als hij aan de Grieksche wereld
verkondigt dat God „uit één enkelen stam
alle geslachten der menschen liet voort
komen, opdat zij de geheele oppervlakte
der aarde bewonen zouden, en dat Hij den
tijd van hun bestaan en de grenzen van
hun woonplaatsen vaststelde, opdat zij den
Heer zouden zoeken". Een wonderbaar ta
fereel, dat ons het menschelijk geslacht
laat zien in de eenheid van één gemeen-
zamen oorsprong met God: „Eén God en
Vader van allen, die is boven allen, door
allen en in allen", in de eenheid der na
tuur, die bij allen gelijkelijk is samenge
steld uit een stoffelijk lichaam en een
geestelijke, onsterfelijke ziel: in de een
heid van hun doel en hun taak in de we
reld; in de eenheid van hun zetelen op den
aardbodem, tot het benutten van welks
goederen alle menschen natuurwettelijk
gerechtigd riin om zoo hun leven te behou
den en te ontwikkelen; de eenheid van het
bovennatuurlijke einddoel, God zelf, naar
Wien allen verplicht zijn te streven, en de
eenheid der middelen om dit hoogste doel
te bereiken.
Dezelfde apostel toont ons de mensch
heid in de eenheid hunner betrekkingen
tot Gods Zoon en evenzeer tot den onzicht-
baren God. in Wien allen geschapen zijn:
„In Hem is alles geschapen"; in de ee-heid
der door Christus voor allen bewerkstel
ligde verlossing, door Christus, die de ver
broken oorspronkelijke vriendschap met
God door ziin h ':r* en bitter lijden her
stelde, terwijl Hy zich tot bemiddelaar
tusschen God en de menschen stelde, de
mensch Jezus Christus.
En deze Goddelijke heils- en vredesbe-
middelaar wilde nu die vriendschap tus
schen God en de menschheid nog verster
ken: daarom liet Hij in de gewijde stilte
var. de zaal van het Avondmaal, alvorens
Hij het Kruisoffer ging voltrekken, van
zijn goddelijke lippen de woorden vloeien
die met heilige weergalm door de eeuwen
hebben geklonken en heldendaden van
liefde verwekten te tnidden van een wc
reld, die liefdeloos en door haat verscheurd
was, deze woorden: ..Dit is Mün bloed; be
mint elkander, zooals Ik U heb liefgehad".
Het zijn deze bovennatuurlijke waarhe
den, die de diepe grondvesten leggen en
tevens de sterke banden vormen van de
eenheid, een eenheid, die vervolledigd
wordt door de liefde tot God en tot den
Goddelijken Verlosser, van Wien het heil
aanvangt „tot den opbouw van het Lichaam
van Christus, tot wij allen zullen komen
tot de eenheid in het geloof en. in de er
kenning van Gods zoon, tot de rijpheid van
den man, tot de volwassenheid van den
leeftijd van Christus".
Bovenstaande vertaling is ontleend aan
de „Tijd". Zooals wij "ds hierboven me-
dedeelen, hebben wij het plan, de volgende
week de geheele letterlijke tekst in eigen
vertaling ia ons blad te geven.
3. Het vervoer van goederen en passa
giers naar haven van oorlogsvoerende lan
den is, op enkele uitzonderingen na, voor
Amerikaansche schepen verboden.
4 De uitvoer van materiaal naar oorlog
voerenden is verboden, zoolang het eigen
domsrecht niet is overgedragen aan de re
geering in kwestie met uitzondering van
bepaalde gebieden.
5. Het is aan oorlogsvoerenden verbo
den in de Vereenigde Staten obligaties en
andere vaste rente gevende stukken uit te
geven.
NU NOG HET HUIS VAN
AFGEVAARDIGDEN.
Regeeringskringen gelooven, dat er een
kleine, doch veilige meerderheid zal zijn
voor het wetsontwerp in het Huis van Af
gevaardigden. Naar verluidt helt .de lei
ding van het Huis van Afgevaardigden er
toe over, aldus te werk te gaan, dat het
Huis afzonderlijk zal kunnen stemmen over
het wapenembargo.
DE
AMERIKAANSCHE
LEVERANCIER
De Amerikaansche Senaat heeft het re-
geeringsontwerp tot wyziging van de neu
traliteitswet goedgekeurd. Hierna moet het
wetsontwerp nog door het Huis van Afge
vaardigden worden aangenomen, doch men
verwacht daar geen moeilijkheden. Er is
daar een meerderheid en deze meerder
heid schynt safe te zyn.
Zooals men weet, hadden de Vereenigde
Staten in hun angst om nog nooit weer in
een oorlog verwikkeld te zullen worden,
een wet aangenomen, waarin o. a. bepaald
werd, dat zoodra een paar landen met elkaar
in oorlog geraakten, direct de leverantie
van bepaalde stoffen en goederen spe
ciaal wapens aan beide partyen moest
worden stopgezet.
Dat zal weldra tot het verleden behoo-
rtn. Zoodra de herziene wet zal zyn aan
genomen, zal het ook aan oorlogvoerende
landen vry staan om wapens in Amerika
aan te koopen, mits zij het gekochte zelf
nomen halen. Het risico ^an het vervoer
van deze contrabande willen de Amerika
nen niet op zich nemen.
Deze wetswijziging is vin groot belang
voor Engeland en Frankrijk, want zy zijn
dan in staat om zich van allerlei wapens
uit de Amerikaansche fabrieken te voor
zien, wat voor Duitschland practisch niet
mogelijk is.
In Canada wordt de nieuwe situatie na
tuurlijk bijzonder toegejuicht, daar dit
Britsche Dominion als aangrenzend land
net nauwste erbij betrokken is.
De Canadeezen hebben vooral belangstel
ling voor Amerikaansche vliegtuigen, met
het oog op de plannen voor de opleiding
van oorlogsvliegers.
Maar ook voor Engeland zelf en Frank-
ryk beteekent het heel Svat, als zij het
groote Amerika als achterland in den rug
nebben. Wat Rusland voor Duitschland be
teekent, beteekent dus Amerika voor En
geland en Frankrijk.
Het zal in dezen oorlog vooral aankomen
op de economische strijdmiddelen en ook in
dit opzicht is Amerika een buitengewoon
belangrijk achterland.
Wat de waarde van de blokkade betreft,
daarover heeft de Fransche minister voor
de blokkade eenige gevens verstrekt. Hij
wees erop, dat de helft van den totalen
Duitschen import van vóór den oorlog
kwam uit die landen, welke nu door de
blokkade van Duitschland zijn afgesneden.
De minister gaf geen bijzonderheden over
den aard van den afgesneden Duitschen in
voer; eerst wanneer men weet, wat het
is, dat Duitschland nu niet meer krijgen
kan, kan men de waarde van dat verlies
berekenen. Maar het feit alleen, dat een
zoo belangrijk percentage (50 pet.) is afge
sneden, wettigt toch wel de meening, dat
de blokkade der geallieerden zich op den
duur geduent zal laten voelen.
Van Duitsche zyde wyst men natuurlijk
op Rusland en dat is zeer zeker een factor,
waarmede rekening moet worden gehou
den, maar het zal een kostbare geschiedenis
worden om de Russische productie per
spoor naar Duitschland te transporteeren.
De Russische spoorwegverbindingen zijn
niet beroemd.
De organisatie van dezen oorlog zal heel
wat meer moeten omvatten dan ooit te
voren noodzakelijk is geweest en het is heel
goed mogelijk, dat aan de ingewikkelde
voorbereiding van deze oorlogs-organisa-
tie de trage gang van zaken te wijten is.
De plotseling ingetreden verscherpte
controle op de telefoonverbindingen tus
schen Duitschland en de omringende lan
den heeft de gedachte doen postvatten, dat
er iets op til is. In Zwitserland vooral
maakte men zich reeds ongerust, omdat
men troepen-concentraties aan de grens
meende te kunnen constateeren Ook in de
buurt van Hamburg en Bremen zouden
groote troepentransporten waargenomen
zijn.
In Engelsche militaire kringen beschouwt
men dit evenwel als niets bijzonders. Er
is daar een uitgebreid spoorwegnet en als
er troepen naar het front gezonden wor
den, ligt het voor de hand, dat op dat net
veel bedrijvigheid van militairen is te zien.
DENK ER AAN
Vcmaf Woensdag 1 Nov. auu
worden onze magazijnen voor-
loopig des avonds
om half 7 gesloten
Des Zaterdags tot 10 uur nam.
geopend.
VROOM DREESMANN
LEIDEN
35 DOODEN.
Officieel wordt medegedeeld dat bij een
ongeluk in een kolenmijn in Fifeshire
(Schotland) 35 personen om het leven zijn
gekomen.
Vroeg in den ochtend heeft de ontplof
fing zich voorgedaan.
Te omstreeks vier uur werd het eerste
slachtoffer bovengebracht. Bij het verzen
den van dit bericht waren reeds zestien ly-
ken geborgen.
De bergingswerkzaamheden werden be
moeilijkt door de verduistering.
Bij de mijn is het zeer druk van vrou
wen en familieleden van mijnwerkers, die
in groote ontroering het gebeurde bespre
ken en verder nieuws afwachten.
De mijn liet op 11 K.M. van Dunfernline.
In een officieele mededeeling, uitgege
ven door de Fife Coal Company, de eige
naresse van de mijn, wordt gezegd:
„De Fife Coal Company betreurt Innig
te moeten mededeelen, dat om vier uur
vanochtend in de Valley Field-mijn een
mijngasontploffing is voorgekomen. Ge
vreesd wordt, dat drie en dertig mannen
het leven hebben verloren.
Het reddingswerk vind voortgang en de
luchtverversching is hersteld.
Zestien lijken zijn reeds geborgen.
Slechts een klein gedeelte van de mijn is
getroffen. In de Valley Field-mijn werken
450 man onder den grond".
Het verluidt, dat behalve de slachtoffers
der ontploffing, geen mijnwerkers in de
mijn zijn opgesloten.
Nederland en de
Britsche controle
Neutraal vóór alles.
Naar aanleiding van de uiteenzettingen,
van de zyde der Britsche marine- en con
trabande-controle-autoriteiten gegeven, om
trent de oorzaken van het langdurig op
onthoud, hetwelk Nederlandsche schepen
op de Engelsche kust te verduren hebben,
heeft het A. N. P. zich tot de bevoegde
autrriteiten in Nederland gewend met de
vraag, of deze ook opmerkingen hierover
har.den te maken.
In het algemeen kan worden gezegd
aldus werd geantwoord dat de betrok
ken Britsche autoriteiten niet hebben na
gelaten van de gelegenheid gebruik te ma
ken cm de Engelsche controle in eén gun
stiger licht te stellen, dan waarin de ge
dupeerde Nederlandsche scheepvaart deze
zou vermogen te zien. Men had overigens
niet anders kunnen verwachten.
Tegenover de voorspiegeling, dat met de
onderwerping ook aan zulke eischen, als
van Nederlandsch standpunt onaanvaard
baar zijn, de Nederlandsche reeders in den
vervolge oponthoud voor hun schepen zou
den kunnen afkoopen, kan intusschen wor
den verzekerd, dat de Nederlandsche re
geering, wat haar betreft, zich niet leent
tot bevordering van procedures, die geacht
zouden moeten worden neer te komen op
bevordering van oorlogsmaatregelen van
weiken belligerent ook.
DE BLOEMBOLLEN-EXPORT NAAR
DUITSCHLAND.
De Commissie voor uitvoer van Bloem
bollen naar Duitschland deelde 19 October
j.L aan de exporteurs naar dat land mede,
dat bericht ontvangen was, meldende dat
er wederom eenigen invoer in Duitschland
binnenkort zou worden toegestaan.
Zooals reeds eerder medegedeeld wordt
de invoer geregeld vanuit Berlijn. Daar
heen zenden de exporteurs lijsten waarop
hun klanten, met de bedragen waarvoor
zij besteld hebben, voorkomen, en deze Hjs-
Dit nummer bestaat alt vi|f
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
HET REGEERINGSVOORSTEL TOT
WIJZIGING VAN DE AMERIKAANSCHE
NEUTRALITEITSWET DOOR DEN SE
NAAT AANGENOMEN. (1ste blad).
DE STRIJD IN HET WESTEN. (2de
blad).
VANDAAG BEZETTING VAN WILNA.
(2de blad).
DE FINSCHE DELEGATIE KEERT
MAANDAG NAAR MOSKOU TERUG MET
NIEUWE VOORSTELLEN. (2de blad).
TWAALF NIEUWE MISSIE-BISSCHOP
PEN. (2de blad).
Binnenland
DE RIJKSBEGROOTING IN DE TWEE
DE KAMER. (2de biad).
DE VEEHOUDERIJ-CENTRALE GAAT
WEDER RUNDVEE UIT DE MARKT NE
MEN. (1ste blad).
Omgeving
ROOFDMOORD TE LEIDSCHENDAM.
(4de blad).
LEIDEN.
MUTATIES IN DEN GEMEENTERAAD.
Wegens militairen dienst hebben de
Chr. Hist, gemeenteraadsleden
■BIm
D. v. KWAAK en F. J. GROOT
ENZERINK
bedankt voor hun lidmaatschap van den
Leidschen Gemeenteraad. Het feit, dat zij
de werkzaamheden van den raad slechts
zeer onvoldoende konden volgen heeft hen
tot dit besluit gebracht.
Zij zullen worden opgevolgd door de
heeren J. A. v. d. Reyden (oud-raadslid)
en B. J Huurman Jr.
DE VEEHOUDERIJCENTRALE GAAT
WEDER RUNDVEE UIT DE MARKT
NEMEN.
Naar men ons van bevoegde zijde
mededeelt, heeft de minister van Eco
nomische Zaken de Nederlandsche
veehouderijcentrale gemachtigd weder
om over te gaan tot het uit de markt
nemen van rundvee van dezelfde soort
als den vorigen winter tot vleesch in
blik werd verwerkt.
ten worden, voorzien van een soort visum,
aan de betrokken grenskantoren gezonden,
vanwaar de exporteurs mededeeling ont
vangen dat hun lijst nummer zooveel af
gezonden kan worden.
Met het begin van de oorlog is de afgifte
dezer lijsten stopgezet. Ongeveer een der
de gedeelte van hetgeen verzonden had
mogen worden was weg. Dat wil niet zeg
gen dat alle exporteurs een derde gedeelte
weg hadden. Dit was zeer verschillend.
Sommige exporteurs hadden voor 70 a 75
procent van hun lijsten Unbedenklichheit-
bescheinigung bekomen, anderen voor
slechts 30 pet. of nog minder.
Thans zal van de lijsten welke nog te
Berlijn liggen de helft mogen worden in
gevoerd.
Voor ongeveer 1.600.000 Mark ligt nog
te wachten, zoodat nog voor 800.000 Mark,
hetgeen tegen den tegenwoordigen koers
voor 600.000 gulden geëxporteerd zal mo
gen worden.
In Duitschland zullen de bollen, al is het
dan ook laat, en voor sommige doeleinden
te laat, welkom ontvangen worden.
Een der groote exporteurs deelde ons
mede, dat hij den laatsten tijd honderden
navragen naar de bestelde bollen had ont
vangen en geen enkele afbestelling.
