Duitschland raapt den
handschoen op
Afzonderlijk vredesaanbod aan
Frankrijk ontkend
Morgen
MISSIE-ZONDAG
ZATERDAG 21 OCTOBER 1939
31ste Jaargang No. 9471
Se
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Tuinbouw-export naar
Duitschland
OVEREENKOMST GESLOTEN
Centralisatie van in- en verkoop
Van het front geen nieuws
ONJUISTE CONCLUSIES UIT DE
OORLOGSCOMMUNIQUé.
„Het Duitsche legerbericht over het ein
de van het eerste gedeelte van den strijd
aan het Westelijk Front, aldus het Duit
sche nieuwsbureau, is door verschillende
bladen in het buitenland gepubliceerd, met
specialen nadruk op het feit, dat de Duit-
schers de terugtrekkende Franschen niet
over de Fransche grens gevolgd hadden.
Men uit in dit verband veronderstellingen
over een „nieuwe Duitsche poging", om
met Frankrijk tot besprekingen te komen,
benevens geruchten, dat aan de Fransche
regeering in de eerstvolgende dagen op
speciale wijze een nieuw voorstel gedaan
zal worden om met het Duitsche rijk vrede
te sluiten.
Naar aanleiding van deze geforceerde
speculaties over nieuwe Duitsche „vredes
pogingen" wordt van Duitsche zijde vast
gesteld: Het Duitsche legerbericht over het
beëindigen van het eerste gedeelte van den
strijd in het Westen is, in tegenstelling
met de berichtgeving van de tegenpartij,
een zakelijke voorstelling van hetgeen fei
telijk aan het Westelijk front geschied is.
Daarin een „vredesoffensief" te willen
zien, doet ten eenenmale absurd aan.
De situatie behoeft geen verdere ophel
dering meer. Engeland en Frankrijk heb
ben de vredeshand van de Führer terug
gewezen. Zij hebben den handschoen ge
worpen en Duitschland heeft hem opge
nomen".
Het D.N B. meldt verder, dat van des
kundige zijde te Berlijn aan buitenland-
sche persvertegenwoordigers een uiteen
zetting gegeven is naar aanleiding van de
Fransche voorstellen van zaken, alsof de
Duitsche actie der laatste dagen in het
Westen als een offensief in grooten stijl
beschouwd zou moeten worden. Het giste
ren gepubliceerde samenvattende Duitsche
legerbericht, zoo zegt men, weerlegt reeds
deze voorstelling. De Franschen hebben
het gebied, dat zij bezet hadden, vrijwillig
ontruimd. Hoogstens kan het tempo van
het Duitsche oprukken de Franschen ver
rast hebben, die zelf belangrijk langer ge
daan hadden over het bezetten van het
thans door hen ontruimde Duitsche gebied.
Ook blijkt uit het legerbericht van gis
teren duidelijk, zoo besluit het D.N.B. deze
uiteenzetting, dat de gevechten in het
Westen nergens grooten omvang hebben
aangenomen. De sterkte der aan Fransche
zijde ingezette strijdkrachten was slechts
bij één gelegenheid een geheel regiment,
voor het overige was het nergens meer dan
hoogstens een compagnie.
FRANSCHE LEGERBERICHTEN.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt: „Activiteit van patrouilles en
verkenningen tusschen Moezel en Saar.
Wij maakten eenige gevangenen. Plaatse
lijke activiteit der artillerie in hetzelfde
gebied. Kalmte aan het geheele front ten
Oosten van de Saar".
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt:
„Een kalme nacht. Activiteit van de pa
trouilles. Bedrijvigheid van de artillerie."
In zijn toelichting op de legerberichten
seint Havas: Vooral in de streek tusschen
Apach aan de Moezel en Merzig aan de
Saar is de dag van gisteren gekenmerkt
door een levendige bedrijvigheid der ver
kenningspatrouilles en geschutvuur. Men
kan dus denken, dat in dezen sector even
tueel een nieuwe Duitsche poging zal wor
den ondernomen, ingeval de algemeene di
plomatieke toestand of militaire noodzake
lijkheden de Duitsche bevelvoering er toe
zouderi brengen voor een massaal offensief
de troepen te gebruiken, die geconcen
treerd zijn achter de stellingen van de
Siegfriedlinie en waarvan men kortelings
zekere eenheden dichter bij de vuurlinie
heeft gebracht.
ZULLEN DE DUITSCHERS GIFGAS
GAAN GEBRUIKEN?
Reuter meldt: „Het Britsche ministerie
van oorlog verklaart, dat voor het Duit
sche voornemen, in strijd met het Protocol
van Genéve van 1925 gifgas aan het Wes
telijk front te gebruiken, duidelijke aan
wijzingen worden gegeven door de hard
nekkigheid, waarmede Duitschland her
haalt, dat Engeland Polen gifgassen heeft
geleverd. Duitschland beweert thans ten
onrechte, dat Engeland Polen mijnen met
dergelijke gassen geleverd zou hebben".
CONTRABANDE OP NEUTRALE
SCHEPEN.
Te Londen wordt uitdrukking gegeven
aan voldoening over het feit, dat men
thans de contrabanda-controle bij het on
derzoek van neutrale schepen aanzienlijk
kan bespoedigen. In vele gevallen zoo
zegt men is de vertraging geenszins de
schuld van de Britsche autoriteiten. Tenzij
de meest volledige bijzonderheden betref
fende de lading en bevredigende verzeke
ringen worden gegeven aan het ministerie,
moeten alle ladingen met de grootste zorg
vuldigheid worden onderzocht om vast te
stellen, dat niets voor Duitschland is be
stemd.
Duitschland, zoo voegt men hieraan toe,
is thans afgesneden van practisch alle
overzeesche voorraadsbronnen en de Duit
sche regeering neemt bijgevolg haar toe
vlucht tot iederen kunstgreep om het be-
noodigde te verkrijgen. De grootste in
spanning wordt in het werk gesteld om de
consigneeringen te vermommen en men
herinnert er aan, dat in den wereldoorlog
een Duitsche inkoopfirma alleen werkte
onder niet minder dan tweehonderd af
zonderlijke schuilfirma's in neutrale lan
den.
DE OORLOG TER ZEE.
Geen Canadeesche schepen verloren.
Het Canadeesche departement van lands
verdediging heeft medegedeeld, dat sedert
het uitbreken van den oorlog geen enkel
van de schepen, die passagiers of vracht
of beide vervoerden en die van Canadee
sche havens zijn uitgevaren naar verschil
lende overzeesche bestemmingen, door den
vijand tot zinken is gebracht. Hieraan
wordt toegevoegd, dat dit een bewijs
vormt dat de beschermingsmaatregelen der
Canadeesche vloot in samenwerking met
andere landen van het Britsche rijk suc
ces hebben gehad.
ENGELSCHE SCHIPBREUKELINGEN IN
BORDEAUX.
Met het Amerikaansche s.s. „Indepen
dence Hall" zijn te Bordeaux de opvaren
den aangekomen van de getorpedeerde En-
gelsche schepen „Yorkshire" en „City of
Mandalay". Uit het relaas der schipbreu
kelingen bleek, dat de njeesten hunner
door het Amerikaansche schip waren op
genomen, toen zij zich in de reddingsboo
ten bevonden. Het aantal vermisten be
draagt voor de „Yorkshire" 61 en voor de
„City of Mandalay" zes of zeven. Er zijn
negen gewonden, waarvan een ernstig. Het
reddingswerk was reeds begonnen, toen
de duikboot zich nog op korten afstand be
vond, doch weldra onder water verdween.
JACHT OP EEN DUITSCHE DUIKBOOT.
Een jacht van Britsche torpedobootja-
gers op een Duitsche duikboot, is leven
dig beschreven door een ooggetuige. De
admiraliteit heeft zijn verhaal gepubli
ceerd.
„Met een snelheid van 30 knoopen voe
ren de torpedobootjagers naar de plek,
waar de duikboot gesignaleerd was. Daar
aangekomen werd vaart geminderd. De ja
gers verdeelden zich en stelden zich op
volgens de te voren vastgestelde plannen.
Het resultaat liet op zich wachten, maar
ten slotte heesch een jager de vlag, ten
teeken dat er een spoor van de duikboot
ontdekt was.
Toen begon een genadelooze jacht. Groo-
te hoeveelheden diepzeebommen werden
uitgeworden, niet in het wilde weg, maar
volgens een methodisch plan. De ontplof
fing onder water op verschillende diepten
deed de schepen trillen, die de bommen
hadden laten vallen. Men wachtte. Was
het doel bereikt? Alle oogen zochten den
zeespiegel af naar olievlekken en wrak
stukken of naar een duikboot, die aan de
oppervlakte zou verschijnen.
Toen men niets kon ontdekken, werden
opnieuw diepzeebommen uitgeworpen. En
met succes. Op een halve mijl achter den
torpedojager verscheen de toren van een
duikboot boven water. De romp was nog
onder de golven, toen de deksel zich open
de. In allerijl kwam de bemanning te
voorschijn en begaf zich op de brug. Voor
zichtigheid blijft geboden. De duikboot zou
nog een torpedo kunnen afvuren, en men
weet niet, of de bemanning zich zal over
geven.
Maar de bemanning gaf zich wel over.
Er waren er bij, die in zee sprongen, an
deren staken hun armen omhoog. Zij wer-
Dezer dagen is voorloopige overeenstem
ming bereiKt inzake een kwestie, die prin
cipieel en practisch voor onzen tuinbouw-
export naar Duitschland van groote betee-
kenis is. Het Duitsche streven naai volko
men beheersching van het oecoi.omiscne
leven had geleid tot een scherpe cen»raosa-
tie op den invoer van tuinbouwproducten.
Een college, bestaande uit enkele personen,
had volledige zeggenschap over de uitgifte
van deviezen gekregen en had de bescnik-
bare Genehmigungen slechts over enkele
Nederiandsche exporteurs verdeeld, met de
opdracht een bepaalden, uiteraard lagen
prijs voor de producten te beta en. Hier dooi
was de concurrentie van de exporteurs op
de veilingen uitgeschakeld met alle gevol
gen van dien.
Omdat toegeven in deze kwestie een pre
cedent zou scheppen, hebben de bevoegde
Nederiandsche instanties zich aanstonds en
met alle kracht tegen deze maatregelen ver
zet. De Nederiandsche groenten en fruit-
centrale heeft van haar kant den uitvoer
gecentraliseerd en gaf geen machtigingen
tot export af zoolang de afgekondigde
maatregelen in dezen vorm van kracht ble
ven. Het gevolg was, dat aan de Westland-
sche veilingen gedurende de laatste twee
weken de druivenprijzen belachelijk laag
waren. Het binnenland kon onmogelijk den
geweldigen aanvoer tegen een redelijken
prijs verwerken.
Na langdurige onderhandelingen heb
ben de Duitsche en Nederiandsche
autoriteiten een voorloopige overeen
stemming bereikt, zoodat Vrijdag de
export naar Duitschland weer geheel
werd vrijgegeven. De deviezen zullen
voortaan over alle exporteurs verdeeld
worden naar een maatstaf, die nu nog
een punt van discussie vormt. Zooals
de zaken echter thans staan, is de con
currentie in onzen exporthandel en
daarmee het prijspeil gered.
Reeds Vrijdag was dit zeer goed te mer
ken aan de druivenprijzen, die tot 40 pet.
boven het peil van Woensdag lagen. Behal
ve de druiven zijn ook de appelen in de
afgeloopen weken de dupe geworden van
deze stagnatie. Inmiddels is de toestand nu
zoo, dat de Duitsche export zich tot de Ne
deriandsche groenten- en fruitcentrale
wendt, die een Nederlandschen exporteur
aanwijst. Beschikt de exporteur niet meer
over voldoende „Genehmigungen", dan is
het weer de groenten- en fruitcentrale, die
een anderen exporteur aanwijst. Aldus
wordt tegenover den gecentraliseerden in
koop een gecentraliseerden verkoop gesteld.
„N. R. Crt."
BLOEMENEXPORT NAAR
DUITSCHLAND.
Er zal weer een deviezentocwijzing
plaats hebben.
Van de zijde van de Devisenueberwa-
chungstelle te Berlijn en van het Neder
iandsche gezantschap aldaar, komt de me-
dedeeling dat wederom deviezentoewyzing
voor bloemenexport zal plaats vinden.
De hoeveelheid voor het komende kwar
taal bedraagt de helft van de hoeveelheid
voor het laatste kwartaal van 1938.
den aan boord van den torpedojager ge
nomen.
De meesten waren jong. Een aantal was
kalm, anderen waren zeer geëmotionneerd
door den aanval. Men gaf hun rum en
warme, droge kleeren.
Toen zjj wat op hun verhaal waren ge
komen, gaven zij een beschrijving van hun
indrukken in de duikboot tijdens den aan
val. Er was eerst het lawaai van schroeven
rondom den onderzeeër en daarna volgden
de ontploffingen van de diepzeebommen,
die steeds sterker werden. Na de eerste
aanvallen hadden zij ondanks de aange
richte schade nog hoop, te kunnen ont
snappen. Maar deze hoop duurde slechts
kort Want weer hoorden zij de schroeven
ronddraaien en de diepzeebommen nader
den op onheilspellende wijze. Alle lichten
gingen uit en de instrumenten werden
verwoest. Er drong water binnen, zelfs
door den luchttoren. Boven probeeren te
komen was de eenige kans, die den com
mandant en de bemanning restte.
Lessen van dezen tl|d
't Is een mode geweest die al wat is
terug gedrongen om erg af te geven op
de politieke partijen, 't Heeft ook in krin
gen, die niet communistisch of nationaal-
socialistisch zijn, behoord tot den goeden
toon, om niets dan kwaads te zeggen van
de politieke partijen, van het parlementaire
stelsel, van de democratie.
De lezers van ons blad weten, dat wij
herhaaldelijk de fouten, de excessen in de
partijen-politiek, in het parlementaire stel
sel, in de democratie hebben in het licht
gesteld.
Die fouten en excessen zijn er vele.
Maar wij herhalen hier ook een waar
heid, die ook op dit punt nu wel wordt er
kend door velen, die nog slechts enkelen
tijd terug anders praatten de waarheid
nL, dat het onredelijk en dwaas is, mét het
badwater ook het kind weg te spoelen.
Het democratische stelsel van regeering-
door-partijen heeft voordeelen, die eerst
dan worden beseft, wanneer er maar één
partij meer is eerst dan worden beseft,
wanneer men de oogen openzet voor
toestanden, welke er heerschen in landen,
waar geen partijen meer bestaan....
Wien het tot voor korten tijd nog niet
duidelijk was, is het nu zoo klaar als de
dag geworden, dat wat zij terecht zien als
afkeurenswaardig en slecht in het partijen
stelsel niet moet worden bestreden door de
partijen op te heffen en weg te werken,
maar door de partijen in haar werkwijze, in
haar streven, in haar onderlinge verhouding
te corrigeeren.
De feiten in het wereld-gebeuren van de
laatste weken en maanden hebben in een
nóg helderder licht gezet, dat in staten,
waar de partijen zijn afgeschaft, ook de vrij
heid is verdwenen, en aan het oogenblikke-
lijk belang van den staat z o o a 1 s dat
door de feitelijke machthebbers wordt ge
zien en gewenscht alles, maar dan ook
letterlijk alles onderworpen is.
Het grondbegrip van de staten, waarin
geen partijen meer bestaan, nl. dat boven
den totalen mensch (met inbegrip van we
tenschap en religie) de totale staat gaat (ge
lijk Gladius in „De Nieuwe Eeuw" het uit
drukt) dat grondbegrip staat nu wel
vóór ons in consequenties, die even logisch
als verbijsterend zijn!
Een der voordec-len van dezen tijd is, dat
de tegenstellingen tusschen wereld-beheer-
schende ideeën scherp, zéér scherp zijn ge-
teekend!
Een proclamatie van het
opperbevel
Rome „de Stad waar de bron van alle
Apostolaat blijft vloeien" zei Pius XI in
1926, nadat Hij zelf de eerste Chineesche
Bisschoppen in de Sint Piete» had gewijd
Wie, die thuis is in het Jeruzalem der
Katholieke Actie zal dit ontkennen? Voor
het Missie-Apostolaat bestaat allermnst
twijfel, want de feiten spreken stellige taal.
Pius XII zond reeds in de eerste uren
van zijn Pontificaat een „Vaderlijk Woord"
als groet naar het leger van „hen, die in
de missies arbeiden voor de verspreiding
van het Rijk van Christus". Zijn eersie
daad gaf aan de Afrikaansche regimenten
drie nieuwe, eigen, inlandsche generaals ter
versterking in den strijd.
Steeds rustte in woord en daad het op
perbevel in handen van den Paus.
Trouwens, waar anders zou het mogen
rusten? Missiewerk toch is de voortzetting
van Christus' verlossingswerk, dat be
staansreden tegelijk en taak der Kerk blijft.
Aan het hoofd der Kerk dan ook de plicht
het Missiewerk te leiden en te sturen. Ware
het anders, met Pius XI zouden de Pausen
zelf erkennen in hun „eersten plicht te
kort te schieten".
In dit besef blijven zij ter opperleiding
gebogen over de wereldkaart, om in Chris
tus' plaats en naam hun manschappen uit
te zenden naar waar zij de wereld nog niet
door Christus' offerbloed bevrucht zien en
verblijd.
Ter bereiking van dat doel is de Missie-
Zondag van morgen, 22 October, als een
grootsche legerproclamatie van het Hoofd
kwartier te Rome. De inhoudt luidt:
„Dapper wordt voortgevochten aan alle
Dit nummer bestaat uit vl|t
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
DUITSCHLAND ONTKENT EEN AF
ZONDERLIJK AANBOD AAN FRANK
RIJK TE HEBBEN GEDAAN OF TE WIL
LEN DOEN. (1ste blad).
COMMENTAREN OP HET PACT VAN
ANKARA. (2de blad).
WILLEN DE NOORDSCHE STATEN DE
NEUTRALITEIT VAN FINLAND GA
RANDEEREN? (2de blad).
Binnenland
DE TUINBOUW-EXPORT NAAR
DUITSCHLAND. (1ste blad).
ERNSTIGE VERKEERSONGELUKKEN
(4de blad).
missie-fronten. Voor geen tegenslagen gaan
onze generaals noch soldaten uit den weg.
Onder begunstiging van Gods genade wor
den groote successen behaald; onder de
leuze „God wil het" worden terreinen ver
overd en kerken gebouwd. Op vele plaat
sen begroeten de volken met blijdschap de
banier van onze legertroepen met het kruis-
symbool. De achterhoede wordt gevraagd
zoo nauw mogelijk aaneengesloten op te
trekken ter verzekering der noodzakelijke
hulpmiddelen".
Katholieken van Nederland, die achter
hoede van het missie-leger vormen wij. Bij
de achterhoede der missionarissen behooren
wij in het ééne geloof aan Gol, voor Wien
w ijstrijden in de ééne liefde tot den naaste,
die ook uitgaat naar den heiden als voor
werp van Gods liefde. Treffend hebben wij
deze liefde Gods nog in April beluisterd in
de taal van 's Pausen Missionaris-hart, toen
de achterhoede in het Vaticaan vertegen
woordigd was in haren generalen staf.
Welaan, wij herlezen de proclamatie van
onzen Missie-Zondag en trekken ons besluit,
dat luidt:
Wijl in het Missiewerk zulke groote, we
zenlijke belangen voor Christus en Zijn
Kerk op het spel staan, erkennen wij onzen
plicht om als deelgenooten van het katho
liek geloof in de achterhoede plaats te ne
men
Wijl ons eigen leven als katholiek
spreekt en straalt van geluk in dat geloof,
erkennenu wij ook de belangen van den
heiden bij het Missiewerk, dat hem het
licht en de warmte der geloofsvreugden
schenken moet.
En hoe zullen wij het best die .groote be
langen dienen?
Het opperbevel wijst ons den weg. De
Paus gaf daartoe „Pauselijke" Missiege
nootschappen. Wij aarzelen dus niet: on
middellijk geven wij ons op als lid van de
Voortplanting des Geloofs bij onze paro
chie-priesters en marcheeren dan voortaan
trouw mee in de achterhoede van dat leger,
dat genoemd werd „Het bewonderenswaar
dig leger der christelijke liefde" en dat
strijd met de wapens van gebed, offer en
versterving.
God geve dan, dat het Kruis van Chris
tus Zijn heilige en allerweldadigste heer
schappij uitbreidde.
En Zondag, de Missie-Zondag is voor ons
allen de groote dag van gebed en offer voor
de uitbreiding van het Godsrijk:, gedenk
dan in groote milddadigheid de collecte op
dien dag.
C. VAN DIJCK, Pr.
Seminarie St. Michielsgestel.
DE RUSSISCHE lilSCHEN AAN
FINLAND.
ROME, 21 October (ANP). Naar de
Italiaansche bladen uit Helsinki vernemen,
zou de Sovjetregeering ten opzichte van
Finland andere eischen gesteld hebben dan
oorspronkelijk waren voorzien.
Zoo zou Rusland o.a. het afstaan eischen
van de Finsche haven Viborg.
