Met tegent aan (vet WeöipmU
Weinig activiteit zoowel te
land als ter zee
LUCHTVAART
De besprekingen te
Moskou
Amerika's
neutraliteits-
wetgeving
BINNENLAND
ZATERDAG 7 OCTOBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
HET GEVAL VAN DE
„IROQUOIS"
VAN HET FRANSCHE FRONT.
Het gisteravond uitgegeven Fransche
oorlogscommuniqué luidt als volgt:
Op talrijke deelen van het front activi
teit der lichte elementen bij het met elkan
der in contact komen. Een aanval op een
van onze posten in de streek ten Westen
van Wissembourg werd afgeslagen".
Uit Luxemburg wordt gemeld: Na een
kalmen nacht heeft de Duitsche zware ar
tillerie Rusdorf, op 2 K.M. van Sierck ge
bombardeerd.
Regen belemmert de krijgsbedrijven.
Aan het geheele front van Rijn tot Moe
zel heeft het Donderdag en gisternacht zon
der ophouden geregend. Van geen van bei
de zijden zijn zelfs ook maar plaatselijke
operaties uitgevoerd. Alle activiteit bleef
beperkt tot enkele patrouilles door slechts
enkele mannen, teneinde te voorkomen,
dat vijandelijke elementen gebruik makend
van de algemeene kalmte zouden trachten,
door de linies te dringen. Het geschut heeft
gezwegen. In verband met de laaghangen
de bewolking was er ook in de lucht geen
activiteit.
Op het punt der algemeene strategische
situatie wees men er gisteren in bevoegde
Fransche kringen op, dat het opperbevel
met de grootste aandacht alle bewegingen
van Duilsche troepen, die in het binnen
land plaats vinden, blijft volgen. In ver
band hiermede wijst men op bijzondere
drukte op de spoorwegen in het dal van de
Boven-Donau. Hieruit kan geen enkele al
gemeene conclusie getrokken worden, daar
het dal van de Boven-Donau over een bui
tengewoon dicht spoorwegnet beschikt en
over Weenen en Praag rechtstreeks ver
bonden is met het gebied der Duitsche ope
raties in Polen.
Ten aanzien van de bescherming vanjiet
Fransche grondgebied aan de grens der
neutrale landen bepaalt men er zich in de
zelfde kringen toe op te merken, dat de
versterkingen der Maginot-linie zoowel in
het Oosten als in het Westen langs deze
grens doorjoopen en dat trouwens „het op
perbevel met het oog op alle gebeurtenis
sen de noodige maatregelen heeft geno
men".
DE BEDREIGING VAN DE „IROQUOIS".
In een verklaring betreffende de mede-
deeling der Duitsche marine aan de Ver-
eenigde Staten ten aanzien van het s.s.
„Iroquois" zegt de Britsche admiraliteit:
„Het is verwonderlijk, dat een officier van
de vroegere Duitsche vloot als admiraal
Raeder zijn uniform, vernedert door zich te
leenen tot zulk een laagheid". Verwijzen
de naar de suggestie, vervat in de woorden
„een herhal mg van de omstandigheden, die
het verlies van de „Ahenia" kenmerkten",
zegt de admiraliteit: „De „Athenia" werd
natuurlijk tot zinken gebracht door een
Duitsche duikboot, hetgeen duidelijk werd
gezien door verantwoordelijke overleven
den, terwijl geen Britsche duikboot zich
binnen een afstand van verscheidene hon
derden mfj en bevond. Het feit, dat een der
gelijke suggestie is gedaan door de Duit
sche regeering heeft ons eens te meer in
staat gesteld de crimineele methoden van
de nat. soc. politieke denkbeelden te be
grijpen en af te meten".
Het schip wordt bewaakt.
President Roosevelt heeft tegenover ver
tegenwoordigers van de Amerikaansche
peis verklaard, dat het uitzenden van oor
logsschepen tot bewaking van de „Iro
quois" een zeer goed voorbeeld vormde
voor het werken van de Amerikaansche
neutraliteitspatrouilleering in de Atlanti
sche wateren. Hij zeide, dat de neutrali-
teitspatrouillevaartuigen reeds op zee wa
ren, hetgeen de bewaking van de „Iro
quois" veel eenvoudiger maakte dan an
ders het geval zou zijn geweest.
HET ONDERZOEK NAAR DEN
ONDERGANG DER „ATHENIA".
In een persconferentie te Washington
heeft minister Huil medegedeeld, dat het
departement van buitenlandsche zaken zijn
onderzoek naar de torpedeering van de
„Athenia" voortzet en alle inlichtingen ver
zamelt, ook over „den pleger van deze laf
heid". Op de vraag, of de Duitsche regee
ring Washington er officieel van in kennis
gesteld had, dai geen Duitsch schip de
„Athenia" tot zinken gebracht heeft, ant
woordde de minister ontkennend.
HET OPTREDEN TEGEN DE NEUTRALE
SCHEEPVAART.
Uit Stockholm wordt gemeld, dat in de
eerste oorlogsmaand negen scnepen der
Noordelijke neutrale landen werden ge
torpedeerd en vier tot zinken werden ge
bracht door mijnen, volgens een overzicht,
dat gepubliceerd is door het blad „Dagens
Nyneter". Vier der getorpedeerde schepen
waren Zweedsch. Eenige honderden neu
trale schepen zijn naar Britsche en Duit-
scche havens opgebracht voor onderzoek,
dch sindsdien zijn vele weer vrijgelaten.
Alle getorpedeerde schepen zijn tot zinken
gebracht door Duitsche duikbooten, die de
schepen niet naar een haven durfden op
brengen in verband met de nabijheid van
Britsche oorlogsschepen. Aan tonnage ver
loor Noorwegen 15.000 ton, Zweden 9.115
ton, Finland 5.060 ton en Denemarken
1.150 ton.
De berichten, volgens welke de staten
van Oslo zouden overwegen te Berlijn te
protesteeren tegen het tot zinken bren
gen van neutrale schepen worden hier on
juist genoemd. Men verklaart, dat de be
sprekingen tusschen de staten van Oslo,
die waarschijnlijk in de naaste toekomst
gehouden zullen worden, reeds verschei
dene weken geleden ontworpen waren. Zij
zullen betrekking hebben op technisch-
juridische vraagstukken en vormen een
directe voortzetting van de besprekingen,
welke de vorige maand te Brussel zijn ge
houden.
BRITSCH STOOMSCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Het Britsche s.s. „Glenfarg", metende
876 ton, is volgens een mededeeling van het
Britsche ministerie voor de voorlichting tot
zir.ken gebracht door een Duitsche duik
boot. Alle opvarenden zijn opgepikt en vei
lig aan land gebracht met uitzondering van
één man, die is overleden aan de bekomen
verwondingen.
HET CONVOOISYSTEEM.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter verneemt, dat convooien Britsche koop
vaardijschepen in de afgeloopen week ge
stadig binnenloopen zonder eenigerlei
tegenslag, met uitzondering van een schip,
dat op een mijn is geloopen, maar dat toch
veilig de haven heeft bereikt.
DE OORLOG IN DE LUCHT.
Een Fransch vliegtuig heeft naar verno
men wordt, gisteren een groot Duitsch
stoomschip tot in de Noorsche territoriale
wateren nabij Larvik achtervolgd. Noorsche
vliegtuigen hebben daarop de Fransche
machine gedwongen, zich te verwijderen.
De laatste paar dagen zijn ter hoogte van
Zuid-Noorwegen verscheidene vreemde
vliegtuigen waargenomen.
DE BRITSCHE LEENING AAN POLEN.
Op grond van het accoord van 7 Septem
ber heeft Engeland een leening van vijf
millioen pond aan Polen toegestaan. Het
geld is echter in Engeland gebleven en zal
thans door de Poolsche regeering voor oor
logsdoeleinden bestemd worden.
EEN VERKLARING VAN DALADIER.
De Fransche minister-president Daladier
heeft gisteren in de commissie van buiten
landsche zaken van den Franschen senaat
een uiteenzetting gegeven van den toe
stand. Hij gaf een overzicht van 't Duitsch-
Poolsche conflict in het licht van de po
gingen van Frankrijk en Engeland een
vreedzame oplossing tot stand te brengen
en toonde aan hoe deze pogingen, als ook
de pogingen van de Italiaansche regeering,
zijn afgestuit op de kwade trouw van de
Duitsche regeering.
De minister-president verklaarde, dat
overal ter wereld groote sympathie wordt
ondervonden voor Fransche en Britsche
volken, die broederlijk samen strijden in
den wil tot overwinnen om een einde te
maken aan de heerschappij van den aan
val, met de verplichting iedere zes maan
den te moeten mobiliseeren. Beiden willen
een duurzamen vrede, welke iedere over-
heersching in Europa uitsluit en moet al
leen gebaseerd zijn op het recht der volken
en de vryheid. Frankrijk en Engeland zul
len de wapenen slechts neerleggen, wanneer
dit bereikt zal zijn.
COMMUNISTISCHE LEIDERS
GEVLUCHT.
Maurice Thorez, het Communistische Ka
merlid voor het departement van de Seine
en secretaris-generaal van de ontbonden
communistische partij, wordt door de Fran-
sceh militaire autoriteiten gezocht. Hij
heeft zich niet bij zijn regiment gemeld toen
hij werd opgeroepen op 4 October, zijn af
wezigheid is derhalve onwettig.
Verder zijn ook Ramette en Florimond
Bonté, voorzitter en secretaris-generaal van
de groep „werklieden en boeren" welke na
de ontbinding van de communistische partij
werd gevormd, voortvluchtig.
DE BESPREKINGEN TE MOSKOU.
DE DUITSCH-RUSSISCHE HANDELS
BESPREKINGEN.
De Duitsche handelsdelegatie zal eerst
Zaterdag te Moskou aangekomen. Zij be
staat uit dertien leden, die worden bijge
staan door een tiental vertegenwoordigers
van handel en industrie. Leider der delega
tie is Ritter van het ministerie van buiten
landsche zaken.
Uit Moskou wordt gemeld, dat steeds
meer Duitsche schepen de Sovjet-Russische
havens aan de Oostzee binnenloopen en
dat steeds meer Duitsche technici naar Rus
land gaan.
Verder wordt gemeld, dat talrijke Rus
sische bommenwerpers over Estlandsch ge
bied hebben gevlogen.
DE RUSSISCH-LITAUSCHE
ONDERHANDELINGEN.
De onderhandelingen tusschen de Sovjet-
Unie en Litauen zullen vandaag te Moskou
hervat worden. De onderhandelingen be
treffen niet slechts het plan voor een pact
var wederzijdschen bijstand en economische
vraagstukken, doch ook de herziening van
het Russisch-Litausche vredesverdrag van
1920. Volgens dit verdrag zou Wilna de
hoofdstad van Litauen worden, doch thans
zal als gevolg van den gewijzigden toestand
de grens herzien worden. Het algemeene
oordeel in politieke kringen te Kaunas is,
dat het scheppen van Sovjet-Russische mi
litair-strategische bases aan de Oostezee een
tegen Duitschland gerichte zet is.
DE HOUDING VAN TURKIJE.
Volgens het omroepstation te Rome is te
Ankara officieel verklaard, dat Turkije
neutraal zou blijven, zelfs als de Sovjet-
Unie aan den oorlog zou gaan deelnemen.
Volgens het omroepstation werd in deze
verklaring verder gezegd: „Het verdrag
met Rusland zou op geen enkele wyze
schade toebrengen aan de bestaande vriend
schappelijke betrekkingen tusschen Turkije
en Engeland".
GEESTELIJKEN IN POLEN VERMIST.
Op het Vatikaan is niets bekend omtrent
den toestand van de geestelijkheid in het
door de Sovjet-Russische troepen bezette
deel van Polen. Met name heeft men niets
gehoord van mgr. Boleslas Twardowski, bis
schop van de Latijnsche ritus te Lwow en
van mgr. André Szepticky, bisschop van
de geünieerde ritus, eveneens te Lwow.
DE DEBATTEN IN DEN SENAAT.
Senator Thomas uit Utah heeft gisteren
het standpunt der Amerikaansche regee
ring verdedigd bij de debatten over de neu-
traliteitswet. Sprekende over precedenten
der wet op het embargo wees Thomas er
op, dat deze maatregel België en Zwitser
land was opgelegd „door buitenlandschen
druk". Hij deed opmerken, dat een der
gelijke druk niet op de Vereenigde-Staten
wordt uitgeoefend. Zelfs wanneer een der
gelijke druk bestond, zou hy toch niet een
embargo op wapenen van Amerikaansche
zijde kunnen rechtvaardigen.
Het agentschap Dow Jones meldt, dat een
onofficieel polsen van de meening der se
natoren heeft aangetoond, dat er vrijwel
geen wijziging in de opvattingen is geko
men sedert het begin van de debatten over
het wapenembargo. Als op het oogenblik
gestemd zou worden, zouden 51 senatoren
voor opheffing en 31 tegen opheffing van
het embargo zijn.
ERNST MULLER GEARRESTEERD.
Ernst Muller, de vertrouwensman van
Kuhn, den leider van den Duitsch-Ameri-
kaanschen bond is gearresteerd, omdat hij
poogde te ontvluchten. Hy weigerde te ant
woorden op de vragen, welke hem door de
justitie werden gesteld.
Bnltenlandsctie Berichten
DE UITVAART VAN KARDINAAL
MUENDELEIN.
De uitvaart van kardinaal Muendelein te
New York werd bijgewoond door een me
nigte van naar schatting meer dan 500.000
personen, 500 priesters en monniken lie
pen aan het hoofd van den stoet, waarin 50
bisschoppen en 13 aartsbisschoppen liepen.
Verhooging
kostwinnersvergoeding
MAXIMUM VAN 2.50 OP 3 GEBRACHT
Overeenkomstig het reeds aangekondig
de voornemen daartoe, is thans een
Staatsblad verschenen, met een Koninklijk
Besluit van 29 September 1939, tot wijzi
ging van het dienstplicht-vergoedingsbe-
sluit. De maximum kostwinnersvergoeding
wordt gebracht van 2.50 op 3, terwijl in
bijzondere, door den Minister van Defensie
aan te wijzen gevallen de vergoeding op
een hooger bedrag kan worden vastgesteld.
De Minister van Defensie is bevoegd om,
in afwachting van een algeheele herzie
ning van het dienstplicht-vergoedingsbe-
sluit, gedurende de tegenwoordige buiten
gewone omstandigheden van dat besluit af
wijkende bepalingen vast te stellen.
Het besluit wordt geacht in werking te
zijn getreden met ingang van 1 Sept. j.l.
Beperking
benzine-gebruik
Voorraden zijn voldoende, maar regeeren
is vooruitzien
DISTRIBUTIEREGELING IN
VOORBEREIDING
In verband met de maatregelen, welke de
regeering al getroffen heeft, ten einde
grootere spaarzaamheid bij het gebruik en
verbruik van benzine te bereiken, (het ver
bod van autorijden op Zondag) en die zy
verder nog zal nemen te weten gerant
soeneerde distributie hebben we ge
tracht, aldus de N. R. Crt., te weten te ko
men, waarom een en ander noodig is.
Van welingelichte zijde kon men mede-
deelen, dat de op het oogenblik in ons land
aanwezige voorraad benzine op zichzelf wel
voldoende is en dat zulks ook gezegd kan
worden van den toevoer. Maar.... regee
ren is vooruitzien en om nu te voorkomen,
dat wij op een bepaald moment toch eens
zouden vastloopen, is het wenschelijk ge
acht, tydig voor eenige beperking van het
verbruik zorg te dragen. In dit opzicht
brengt de voorzichtigheid nu eenmaal met
zich mee te bedenken, dat het toch altyd
beter is wat te vroeg, dan te laat te zijn,
zoo voegde men er aan tde.
Overigens vernamen wij nog, dat er ver
moedelijk nog wel meer dan een maand
gemoeid zal zijn met de voorbereiding van
het in te voeren stelsel van rantsoeneering
van de beschikbaar te stellen hoeveelheden
benzine, zoodat er nog wel enkele Zonda
gen zullen komen, waarop de stilte op den
weg zal heerschen.
HET RIJDEN VAN MOTORRIJTUIGEN
OP PETROLEUM IS VERBODEN.
Nu des Zondags geen benzine of benzol
gebruikt zal mogen worden door vele cate-
goriën motorrtijuigen, vestigt de Konink
lijke Nederlandsche Automobiel Club (de
K.N.A.C.) er de aandacht op, dat het
in tegenstelling met daaromtrent in ver
schillende dagbladen verschenen berich
ten op grond van de benzinewet 1931
reeds sinds jaren verboden is motorrijtui
gen te doen rijden op petroleum.
Verder wijst de K.N.A.C. er nog op, dat
men, bij gebruik van andere brandstof dan
benzine voor het voortbewegen van mo
torrijtuigen op grond van de motorrijtui
gen belastingwet verplicht is een met 25
procent verhoogde motorrijtuigenbelasting
te betalen.
UITVOER VAN GEZOUTEN HARING
Bij Kon. besluit is bepaald dat de uitvoer
van gezouten haring naar door de Kroon
aan te wijzen landen slechts is toegestaan
aan exporteurs, die in het bezit zijn van een
op de uit te voeren partij en het land van
bestemming betrekking hebbende uitvoer
vergunning, afgegeven door een door den
minister van Economische Zaken erkende
en voor de afgite dezer vergunningen aan
gewezen organisatie van exporteurs. Door
den Minister kunnen voor de afgifte van
uitvoervergunningen naar de verschillende
aangewezen landen verschillende organisa
ties worden aangewezen.
Dit besluit is gisteren in werking getre
den en is geldig tot 1 Juli 1940. Het kan te
allen tijde geheel of gedeeltelijk worden in
getrokken. Van het bepaalde kan al dan
niet onder daarbij te stellen voorwaarden
geheel of gedeeltelijk ontheffing worden
verleend.
CHILEENSCH MILITAIR VLIEGTUIG
VERMIST
Een Chileensch militair vliegtuig, dat van
Guayaquil naar Puerto Manta was ver
trokken, is zoekgeraakt in een langs de
kust gelegen woud. Aan boord van het
vliegtuig bevonden zich eenige hooge mili
tairen.
DE POSTVLUCHTEN OP NED. INDIë
De positie der K.L.M.-postvliegtuigen op
de Indië-lijn was gisteravond als volgt:
Op de uitreis arriveerden de „Gier" te
Basrah en de „Pelikaan" te Bangkok.
Op de thuisreis landden de „Nandoe" te
Athene en de „Torenvalk" te Rangoon.
OEFENING VAN DEN INDISCHEN MILITAIREN GENEESKUNDIGEN DIENST IN DE PRE ANGER.
