j In 'I Westen
zcfit doven de
ediinie
Dc Paus spreekt
tot de Polen
Blijft Italië neu
traal
De houding van
Turkije.
De Randstaten on
der Russisch juk?
oliën,
»tland
melk h
TROE
<i AFG
he blai
dat ei
iat ee:
Dvjet-L
n wor
gen d«
ien.
itan dt
lobilise
STA
(Niet 01
e klasse
i Maar
Hooge
1852
1608 96
1370 69'
1839 77
ijzen vi
I 1097
1876
2368
I 3365
L 3870
4455
i 4941
5434
J797
I 6317
1 6940
8264
i 8737
9475
10063
10605
11047
11680
12109
12928
13382
13759
14719
15249
16019
16898
17632
18555
19350
10778
20507
21169
NIe
1133
1328
1529
1872
2074
2227
2449
2649
2945
3164
3414
3703
3822
4090
4230
4430
4601
4900
5021
5293
5630
6081
6340
6582
6751
7023
7345
7613
7683
7955
8245
8640
8865
9117
9392
9650
6853
10001
10315
10498
10819
10988
11395
11603
11727
11914
12146
12333
12566
12775
12943
13242
13482
13682
13994
14244
14544
14871
14963
15104
15420
15598
15822
16091
16304
16543
16747
17036
17186
17112
17596
17828
18208
18588
18873
19120
19432
19708
10988
20141
20349
20609
20904
21123
21308
21570
21o»l
OE LEIDSCHE COURANT
van de grens op een hoogte van meer dan
6000 meter bevonden, kreeg de escadrille
leider den vijand in het oog. Van achter een
mistbank naderden negen gevechtsvlieg
tuigen, die zeven honderd meter hooger
vlogen. Aan de rechterzijde zetten zes an
dere toestellen den aanval in De verken
ning moest volbracht worden en de Brit-
sche escadrille vloog dan ook door. Toen
het gevecht begon, onthulde de vijand zijn
tactiek. De Duitsche toestellen verbraken
hun formatie en concentreerden achtereen
volgens op alle Britsche machines een
massavuur. Het was hun tactiek in duik
vlucht naar beneden te cirkelen en onder
den staart der Engelsche vliegtuigen te
komen. Het hevige gevecht duurde 35 mi
nuten. Drie Engelsche toestellen werden
neergeschoten, een vierde maakte een nood
landing, doch men heeft waargenomen,
dat acht leden van de twaalf koppen
tellende bemanningen der vliegtuigen zich
door middel van hun valscherm konden
redden.
De escadrilleleider bleef over en zette
zijn werk voort. Hij verwijderde zich van
het geconcentreerde vijandelijke vuur,
doch bleef den koers, die voor de verken
ning noodig was, volgen.
Intusschen bleef het geschut in den
staart van het toestel voortdurend vuren.
Een regen van kogels trof het leidende
Messerschmidttoestel, dat brandend neer
stortte. Een tweede Duitsche machine ging
in vrille naar beneden terwijl een zwarte
rook uit de neus opsteeg. De 13 overblij
vende Duitsche vliegtuigen gaven den
strijd op. De navigator gaf den bestuurder
den koers voor den terugtocht aan, hoe
wel zijn instrumenten vernield waren en
hij zelf aan het voorhoofd gewond was.
Beide benzinetanks waren gebarsten. Toen
het vliegtuig over de grens vloog, weigerde
de motor. Toen het toestel landde, geraakte
het in brand. De bemanning werd echter
BRITSCH VERKENNINGSWERK
Het Britsche ministerie van luchtvaart
heeft medegedeeld, dat vliegers van de
Britsche luchtmacht het Britsche hoofd
kwartier in Frankrijk een geheele serie
luchtfoto's hebben verschaft, welke dui
delijk de details van sommige der meest
sterke deelen van de Westwal weergeven.
De toestellen vlogen op een hoogte van
slechts tweehonderd meter langs de Duit
sche versterkingswerken en namen foto's
van de opstelingen van geschut en van de
tankvallen. Zy zagen, de verschillende
soorten van camouflage en hebben een
netwerk van verbindingslijnen ontdekt.
Herhaalde malen vlogen de verkeners
over de grens en werkten zoo een volledige
vogelvluchtkaart uit van het vijandelijk
Geen van de vliegtuigen werd aange
vallen, noch door de luchtdoelartillerie,
noch door gevechtsvliegtuigen. Een toestel
vloog laag over een pas opgestelde batterij
luchtdoelgeschut en zag de bedienings
manschappen druk bezig met het camou
fleer en van de stukken.
IN TEGENWOORDIGHEID VAN
KARDINAAL HLOND
„Alleen de liefde kan de rechtvaardigheid
herstellen".
Z.H. de Paus heeft Zaterdag den primaat
van Polen, kardinaal Hlond en de Polen te
Rome ontvangen. In een toespraak bracht
hij hulde aan de dapperheid van de Polen,
aan hun geloof en hun aanhankelijkheid
aan de Kerk. De Paus herinnerde aan de
geschiedenis van Polen en gaf in bewogen
bewoordingen uiting aan zijn droefheid,
dat honderdduizenden menschelijke we
zens lijden aan dezen oorlog, welke hij
vergeefs heeft gepoogd met alle middelen
tegen te houden. Mannen, die niet allen
krijgslieden waren, vrouwen, kinderen en
grijsaards hebben te lijden. De Paus voeg
de hieraan toe, dat Polen bij zijn wanhoop
toch nog twee rijkdommen behoudt: de
schittering van den moed der soldaten,
welke zelfs den tegenstander met bewon
dering heeft vervuld, en het Geloof, dat
thans even waardig is als het eeuwen is
geweest.
De Paus verklaarde vervolgens te hopen,
dat het Katholieke leven in Polen zal blij
ven bestaan en hij wilde vervolgens zijn
hoorders opwekken te vertrouwen op de
Voorzienigheid. „Als de bloempjes in uw
land, die onder de dikke sneeuwlaag wach
ten op de warme adem van de lente, zoo
moet ook gy in vertrouwend gebed wach
ten op de ure van de hemelsche vertroos
ting". De smart van de Polen mag evenwel
niet worden gemengd met wraak en haat.
Hun streven naar de rechtvaardigheid moet
overeenkomstig de wet van de liefde blij
ven. „Alleen door de liefde kan de recht
vaardigheid in deze omvergeworpen we
reld hersteld worden en ook de vrede, wel
ke door alle volken wordt gewenscht en
waarom millioenen, ook niet-Katholieken,
bidden".
Graaf Ciano te Berlijn
OP UITNOODIGING VAN HITLER.
Op uitnoodiging van de Duitsche regee
ring bezoekt de Italiaansche minister van
buitcnlandsche zaken, graaf Ciano, thans
Berlijn.
Graaf Ciano is Zaterdagavond te zes uur
uit Rome vertrokken en Zondagmiddag te
Berlijn aangekomen.
Hitier heeft gistermiddag te 18.30 uur
graaf Ciano ontvangen en een onderhoud
van eenige uren met hem gehad, in het
bijzijn van den Duitschen minister van bui-
tenlandsche zaken, von Ribbentrop.
Kort na zijn aankomst had Ciano met
von Ribbentrop een onderhoud op het mi
nisterie van buitenlandsche zaken gehad.
Des avonds had von Ribbentrop ter eere
van den gast een maaltijd in intiemen kring
in zijn huis te Dahlem aangeboden.
De beteekenis van deze reis.
In verband met den nieuwen toestand,
welke ontstaan is door de Duitsch-Russi-
sche overeenkomsten, wyst de Berlijnsche
correspondent van het Hamburger Frem-
denblatt op de beteekenis van het bezoek
van graaf Ciano. Telkens wanneer keer
punten in de ontwikkeling ontstaan, heeft
Europa Duitschland en Italië gemeen
schappelijk aan de conferentietafel gezien.
Zoo is het ook deze keer. Beide mogend
heden zullen in de komende dagen zich hun
marschrichting duidelijk voor oogen stellen,
zooals zy deze naast elkaar denken in te
slaan.
Het nieuws van het bezoek van graaf
Ciano is te Londen met groote belangstel
ling ontvangen, aldus verklaart de diplo
matieke correspondent van Reuter. In vele
kringen is men van meening, dat dit be
zoek in verband staat met de verklaring
in het Sovjet-*Duitsch verdrag over de ge
meenschappelijke vredespoging in samen
werking met andere „bevriende mogend
heden" en in verband hiermede herinnert
men aan de woorden van Mussolini, dat
„Europa nog niet in oorlog is".
De ontwikkeling van Duitsch-Russische
betrekkingen en de gevolgen hiervan voor
den toestand in Oost-Europa wordt te Rome
nauwkeurig gadegeslagen in een atmosfeer
van waakzaam afwachten. De toenemende
macht van de Russen in den Balkan wekt
wantrouwen.
De berichten over de Sovjetiseering van
Polen heeft veel indruk gemaakt op de Ita
liaansche Katholieken. De „Osservatore
Romano" heeft geschreven'over den Russi-
schen inval in Polen en weinig Italianen
voelen geen sympathie met de Polen. Over
het algemeen wenscht men geen oorlog.
De leiders en volk willen de politiek van
niet-inmenging volgen, doch een onbere
kenbare factor is het Russische voortdrin-
gen naar het Westen, aldus Reuter.
Besprekingen te Moskou
hervat
TURKSCHE MINISTER OP KREMLIN
GENOODIGD.
Molotov en fle Turksche minister van
buitenlandsche zaken, Saradjoglu, zoo
deelde Tass vannacht mee, hebben op 1
October een bespreking gehad over be
langrijke vraagstukken der Russisch-
Turksche betrekkingen. Aan de conferen
tie, die langer dan vier uur duurde, werd
ook deelgenomen door Stalin, Potemkin,
Dekanozof, den sovjet-ambassadeur in Tur
kije en den Turkschen ambassadeur in
Moskou.
De Turksche minister van buitenland
sche zaken had sinds het vertrek van von
Ribbentrop geen onderhoud met Molotov
meer gehad. Zooals bekend, was de minis
ter op 25 September te Moskou aangeko
men als gast van de sovjetregeering, wel
ke hem had uitgenoodigd om op nieuwe
grondslagen het ontwerp weer ter hand te
nemen voor een Russisch-Turksch bond-
genootschapsontwerp, dat hangende was
gebleven sinds de mislukking van de En-
gelsch-Russische besprekingen.
Tijdens deze besprekingen kwam von
Ribbentrop te Moskou aan, eveneens op
uitnoodiging van de Sovjetregeering.
Buitenlandsche waarnemers, aldus Reu
ter uit Moskou, veronderstellen, dat de
Turksche minister van buitenlandsche za
ken, Saradjoglu te kennen heeft gegeven,
dat het Turksch-Russische verdrag niet in
tegenspraak behoeft te zyn met de Turk
sche verplichtingen ten aanzien van En
geland en Frankrijk. Men veronderstelde,
dat gisteravond het antwoord hierop zou
worden overhandigd.
De „Times" meldde gisteren uit Moskou:
Saradjoglu werd Zondagavond zes uur
uitgenoodigd de besprekingen met Molo
tov te hervatten. Dit is pas het tweede on
derhoud. Het eerste had plaats afgeloopen
Dinsdag, op den dag van Saradjoglu's aan
komst.
De reden van het uitstel is duister, maar
is meer van politieken dan van technischen
aard. De verantwoordelijkheid ligt bij het
Kremlin, want van Turkije's kant is veel
ongeduld getoond.
Zaterdag was er sprake van, dat de
Turksche afvaardiging Zondagavond zou
vertrekken, maar Molotov's uitnoodiging
heeft dit verhoed.
Men gelooft hier, aldus de corr., dat de
Turksche minister in zijn eerste onder
houd met Molotov voorstellen te hooren
kreeg, welke veel verder gingen, dan het
geen in de inleidende diplomatieke ge
dachtewisseling van de voorgaande we
ken was voorgesteld. De Russische verlan-
gers zijn niet onthuld, maar men kan aan
nemen, dat de Russische regeering vooral
wil beletten, dat buitenlandsche oorlogs
schepen door den Bosporus de Zwarte Zee
invaren.
Saradjoglu zou Molotov Dinsdag hebben
gezegd, dat Turkije met Rusland bevriend
wil blijven, maar niet bereid zou zijn een
pact te onderteekenen, dat in strijd zou
zijn met de toezeggingen, welke Turkije
aan Engeland en Frankrijk heeft gedaan.
Onzekerheid te Istanboel.
In officieele kringen te Istanboel, zoo
meldde gisteravond de correspondent van
de „Times" aldaar, laat men zich niet uit
over de onderhandelingen van minister
Saradjoglu in Moskou. Er gaan berichten,
dat Rusland en Turkije voor zijn vertrek
reeds waren overeengekomen, dat hun be
langen gediend zyn met vrede en veilig
heid in de landen van den Balkan en rond
de Zwarte Zee en dat zij een pact moes
ten sluiten, dat daarop gericht zou zijn.
Zulk een pact zou niet onvereenigbaar mo
gen zijn met de verplichtingen, die het te
genover Engeland en Frankrijk heeft aan
gegaan. Ook werd overeen gekomen, dat
Roemenië er deel in zou hebben en ook,
eventueel, Bulgarije, dat wat van zijn ver
langens ingewilligd zou krijgen door een
nieuwe regeling voor de Dobroedsja.
Men vraagt zich hier nu af, in hoeverre
Rusland de Duitsche politiek en de Duit
sche eerzucht zal steunen of heeft gesteund
en of de Russische toezeggingen in dit op
zicht Moskou toch nog zullen kunnen doen
vasthouden aan dat voorgenomen pact
voor den Balkan en de Zwarte Zee. Naar 't
antwoord kan men slechts gissen.
Men meent hier algemeen, dat Duitsch
land teleurgesteld is over het feit, dat En
geland en Frankrijk niet den oorlog heb
ben verklaard aan Rusland, toen dit land
zijn troepen Polen binnen stuurde en dat
Duitschland zich nu tot het uiterste in
spant alsnog te beproeveh de betrekkingen
tusschen Rusland en Engeland en Frank
rijk onherstelbaar te bederven. Met dit
doel ook moedigt Duitschland Rusland aan
een aggressieve politiek te voeren tegen
over Roemenië en een dreigende houding
aan te nemen tegenover Turkije. Turkije
hoopt, dat deze opzet zal mislukken, opdat
het zich niet in de gevaarlijke positie zal
bevinden van een vriend tusschen twee
vrienden die eikaars vijanden zyn. Als het
zoover kwam zou Turkije waarschijnlijk
neutraal blijven en voor alle oorlogvoe
renden de conventie van Montreux toepas
sen.
TURKSCHE MISSIE OP WEG NAAR
LONDEN.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter verneemt, dat een Turksche missie op
weg is naar Londen onder leiding van ge
neraal Orbay, teneinde een militaire finan-
cieele en economische regeling tusschen
Engeland en Turkije te bespreken. De mis
sie wordt tegen de helft van deze week te
Londen verwacht.
Generaal Orbay is eenige weken geleden
in Londen geweest om te spreken over de
levering van wapenen en financieele over
eenkomsten, welke Engeland met Turkije
heeft gesloten. Men veronderstelt, dat hij
thans naar Londen komt om verder over
dit onderwerp te spreken.
Letlandsche minister spoedt
zich reeds naar Moskou
SOORTGELIJKE VERDRAGEN ALS
MET ESTLAND
Volgens een bericht uit Moscou heeft Ra-
dio-Moscou medegedeeld, dat de Sovjet-
Unie binnenkort ook Finland en Letland
zal voorstellen verdragen met Rusland te
sluiten, analoog aan het Russisch-Estland-
sche past.
Naar officieel uit Riga wordt medege
deeld, is het kabinet van Letland Zondag
middag onder voorzitterschap van presi
dent Ulmanis in buitengewone zitting bij
eengekomen. Nadat de minister van bui
tenlandsche zaken rapport had uitgebracht
over de te Moskou gesloten verdragen tus
schen de Sovjet-Unie en Estland en tus
schen de Sovjet-Unie en Duitschland,
kwam men tot de conclusie, dat deze ver
dragen zoo verstrekkende veranderingen
in den politieken toestand van Oost-Euro
pa hebben gebracht, dat ook Letland zich
genoopt ziet tot een onderzoek zijner be
trekkingen op buitenlandsch politiek ge
bied. In de eerste plaats moet gestreefd
worden naar een aanvullende opheldering
der Letlandsche betrekkingen met de
Sovjet-Unie.
Met dit doel heeft de regeering den mi
nister van buitenlandsche zaken, Munters,
opgedragen, zich onverwijld naar Moskou
te begeven, om zich in directe verbinding
met de Sovjetregeering te stellen. Munters
zou reeds vandaag van Riga vertrekken.
DE HANDELSOVEREENKOMST
ESTLAND—RUSLAND
Volgens de semi-officiecle „Uus-Eesti" te
Reval is de tusschen Estland en Rusland
gesloten handelsovereenkomst geldig voor
den tijd van 1 October 1939 tot 31 Decem
ber 1040. Volgens de overeenkomst zal de
handelsomzet tusschen heide landen 39
millioen kronen bedragen In 19^8 bedroeg
deze 9.5 millioen, in 1937 10.6 millioen en
in 1936 7.8 millioen kronen. De Sovjet-
Unie zal Estland in hoofdzaak grondstoffen
leveren en daarvoor landbouw- en
