VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1939
CE LE'nSCHE CmjRANT
EtPSTE BLAD - PAG. 2
S
Abonnementsprijs: voor Lelden 18
cent per week; 2.50 per kw&rtaaL
Bij onze agenten z0 cent per wvvk;
2.60 per kwartaal. Franco per po&t
t 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 6 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent
Advértentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeel ingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
ZWAAI. BEWOLKT.
De Bilt seinl:
Verwachting:
Overwegend droog, meest zwaarbewolkt,
Zachter des nachts in het Zuid-Oosten,
overigens weinig verandering in tempera
tuur. Zwakke tot matige wind uit uiteen-
lonpende richtingen.
De weerstoestand van hedenmorgen
7 20 uur:
Den Helder: betrokken, zwakke Noorde
lijke wind, 13 gr. C.
Vlissingen: zwaarbewolkt, zwakke O. Z.
O. wind, 10 gr. C.
De Bilt: zwaarbewolkt, zwakke N. O.
wind, 10 gr. C.
Groningen: betrokken, zwakke N. N. W.
vind, 12 gr. C.
Maastricht: zwaarbewolkt, windstil 5
ër- C. 2
«IJITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
Het gebied van hoogen luchtdruk ten
Zuiden van de Faroer neimt geleidelijk
verder in beteekenis af. Vooral aan de
Noorsche kust zijn de barometers gedaald
onder invloed van een storing, die uit de
Pnolzee in Zuid-Oostelijke richting is ge
trokken en daarbij voortdurend dieper
werd. Onder invloed hiervan waaien aan
de Noorsche kust krachtige winden en
draagt het weer een buiig karakter, waar
bij plaatselijk veel neerslag werd afgetapt.
Te Ona viel 16 m.m., te Kinn en Vardoe 11
m.m. aan de achterzijde van deze depressie
begint de luchtdruk weer flink te stijgen.
In ons land is de ochtendtemperatuur veel
hooger dan gisterenmorgen, tengevolge
van een toename van de bewolking. De
aepressie over het Iberisch Schiereiland
is wat opgevuld en bracht in Midden-Span-
je nog zwaren regen.
LUCHTTEMPERATUUR
15.1 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS ea.:
Van Vrijdagnamiddag 7.15 uur tot
Zaterdagmoren 6.27 uur.
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 30 Sept.
voorm. 4.35 en nam. 5.uur.
Maan op 18.55 uur Vrijdagavond.
Maan onder 8.53 uur Zaterdagochtend.
Roemeensch-Duitsche besprekingen.
De besprekingen tusschen de Roemeen-
sche regeering en de Duitsche economische
missie onder leiding van Clodius worden
nog steeds voortgezet. Naar vernomen
wordt zijn de onderhandelingen niet ge
makkelijk, vooral wat betreft de levering
van petroleum, welke Duitschland noodig
heeft. De petroleum-maatschappijen, waar
in Fransch en Britsch kapitaal steekt, wil
len den vijand niet helpen, doch onder druk
van Duitschland spoort de Roemeensche re
geering de maatschappijen aan de nieuwe
omstandigheden in acht te nemen.
De Duitschers vervoeren in allerijl het
Roemeensche graan, dat gekocht is, over de
Donau. De betaling geschiedt volgens over
eenkomst in wapens en munitie, welke aan
Roemenië worden geleverd en welke voor
namelijk afkomstig zijn uit het Protecto
raat Bohemen en Moravië.
VON RIBBENTROP UIT MOSKOU
VERTROKKEN
MOSKOU, 29 September (A.N.P.)
Rijksminister van Buitenlandsche Zaken,
von Rippentrop, heeft vanmiddag om half
één, plaatselijken tijd, Moskou verlaten.
„Dwazen"
In de socialistische pers lezen we een
betoog, dat in Nederland aan leer gèèn
gebrek zal komen; en wij ontleenen daar
aan de volgende passage:
Uit al deze gegevens valt op te ma
ken, dat wij in Nederland in de toe
komst voldoende schoenen zullen heb
ben, mits het aantal dwazen, dat vijf
paar in de kleerkast gaat opbergen,
niet grooter wordt. Eenige schaarschte
zal wellicht ontstaan bij die winkeliers,
die in korten tijd hun voorraad uitver-
koopen, zonder de zekerheid te heb
ben, dat zij ook spoedig weer nieu
wen voorraad van hun fabrikanten
zullen ontvangen.
Voor het overige zijn de fabrieken
dus volop met de productie bezig.
Ieder, die nu niet méér koopt, dan hij
werkelijk noodig heeft, werkt ei* het
beste toe mede, om te zorgen, dat
moeilijkheden in de toekomst zooveel
mogelijk vermeden worden.
Het aantal „dwazen", hier bedoeld, is
inderdaad al groot.
En wij onderstreepen den wensch, dat
het niet nóg grooter moge worden.
Wij wenschen onzen medemenschen
geen kwaad toe. Maar, als die hamste
raars, die dwaze veel-koopers „stroppen"
krijgen, die zij voelen, dan kan dat voor
hen een goed zijn, omdat de „dwazen"
door schade de wijsheid kunnen erlan
gen, die zij missen.
Zij missen echter niet alleen wijsheid,
maar ook inzicht in en gevoel voor het
algemeen belang, voor de belangen van
tallooze hunner medemenschen.
Hun hebzucht is schadelijk voor het
geheel.
En zij schamen zich er niet 'ns voor, om
die hebzucht brutaal te demonstreeren.
En, als er dan door duurte en schaarsch
te wanorde ontstaat, dan zuchten die bra
ve zielen mee: „Waaraan hebben we dat
alles toch verdiend"!
BINNENLAND
Verbod van het ver
bruik van benzine
op Zondag
De minister van Economische Zaken
maakt bekend zooals reeds gisteren in
een gedeelte onzer oplage medegedeeld
dat hij bij beschikking van heden is over
gegaan tot het uitvaardigen van een ver
bod om op Zondagen en algemeen erken
de Christelijke feestdagen na des voor-
middags vijf uur benzine of benzol te ver
bruiken tot het doen rijden van motorrij
tuigen.
De strekking van dit verbod is, mede
in verband met het feit, dat in vele geval
len in onvoldoende mate gevolg is gege
ven aan het verzoek der regeering tot vrij
willige beperking van het benzinever
bruik, het particuliere personenvervoer op
Zon- en feestdagen te verbieden. Er wordt
voorts op gewezen, dat deze maatregel de
bedoeling heeft zoo lang mogelijk te voor
komen, dat beperkingen moeten worden
ingesteld, die ook het bedrijfsleven nadee-
lig beinvloeden.
Dit verbod betreft derhalve niet het
goederenvervoer, terwijl tevens ten aan
zien van het personenvervoer een uitzon
dering wordt gemaakt voor:
militaire motorrijtuigen,
motorrijtuigen, in gebruik bij openbare
diensten en bedrijven;
motorrijtuigen, in gebruik bij leden van
het corps diplomatique, van het corps con
sulaire en van het permanente Hof van in
ternationale justtiie;
motorrijtuigen, in gebruik bij genees-
heeren, verloskundigen en verplegers, ten
behoeve van de uitoefening van hun be
roep;
motorrijtuigen, dienende en ingericht
voor zieken ver voer;
motorrijtuigen, in gebruik bij geestelij
ken, ten behoeve van de uitoefening van
hun ambt;
motorrijtuigen, dienende tot het vervoer
ter zake van begrafenissen;
autobussen in geregelde diensten;
taxi's, waaronder ook huurauto's in
normaal bedrijf, touringcars;
motorrijtuigen, voorzien van een door of
namens den chef van den Generalen Staf
afgegeven bewijs van vrijen doortocht;
Deze regeling zal den volgenden Zon
dag reeds gelden.
THEE 2 CENT PER ONS DUURDER.
Naar wij vernemen zal met ingang van
heden de winkelprijs van thee twee cent
per ons hooger zijn
Zooals we reeds meldden waren voor de
thee veiling van gisteren door de vereeni-
ging van thee-importeurs in overleg met
?n op verlangen der regeering wederom
maximumprijzen vastgesteld, welke over
het algemeen 1 a 3 ct. hooger waren, dan
die in de veiling van 7 dezer waren vast
gesteld.
De verhooging van den kleinhandels
prijs is hiervan mede een gevolg.
Aflevering van smeerolie
en donkere olie
De minister van Economische Zaken
heeft artikel 7 der smeerolie-beschikking
1939 no. 2 gewijzigd, als gevolg waarvan
het aan een onderneming is verboden, zon
der een daartoe van den directeur verkre
gen schriftelijke vergunning, in elk tijdvak
van 30 dagen, te rekenen vanaf 1 October
1939, van iedere groep van smeerolie, be
doeld in de bij deze beschikking behoo-
rende tabel, ohgeacht of zij de smeerolie
hier te lande heeft betrokken dan wel hier
te lande heeft ingevoerd:
a. Aan elk harer afnemers, die in het
tijdvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31
Juli 1939 smeerolie van haai heeft be-
trikken, een grootere hoeveelheid te ver-
koopen of af te leveren dan overeenkomt
met 70 ten honderd der gemiddeld per 30
dagen in het tijdvak van 1 Augustus 1938
tot en met 31 Juli 1939 aan elk dezer af
nemers van elk dier groeoen van smeer
olie afgeleverde hoeveelheid.
b. In totaal een grootere hoeveelheid te
verkoopen of af te leveren dan overeen
komst met 70 ten honderd der gemiddeld
ner 30 dagen in het tijdvak van 1 Augustus
1938 tot en met 31 Juli 1939 van elk dier
groeDen van smeerolie afgeleverde hoe
veelheid.
Tenslotte wordt in de donkere olie be
schikking ingevoegd een artikel 6 bis, vol
gens hetwelk het aan een onderneming is
verboden, zonder een daartoe van den
directeur verkregen schrifteliike vergun
ning, in elk tijdvak van 30 dagen, te re
kenen vanaf 1 October van elk der in ar
tikel bedoelde goederen, ongeacht of zij
deze hier te lande, heeft betrokken dan wel
hie: te lande heeft ingevoerd.
a. Aan elk harer afnemers, die in het
tijdvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31
Juli 1939 de in artikel 2 bedoelde goede
ren van haar heeft betrokken, epn groo
tere hoeveelheid te verkoopen of af te le
veren dan overeenkomst met 70 ten hon
derd der gemiddeld per 30 dagen in het
tijdvak van 1 Augustus 1928 tot en me* 31
Juli 1939 aan elk dezer afnemers ven elk
dier goederen afgeleverde hoeveelheid.
b. In totaal een grootere hoeveelheid te
verkoopen of af te leveren dan overeen
komt met 70 ten honderd der gemiddeld
per 30 dagen in het tijdvak, van 1 Augus
tus 1938 tot en met 31 Juli 1939 van elk
dier goederen afgeleverde hoeveelheid.
Bovenbedoelde verboden zijn niet van
toepassing op verkoopen en afleveringen
aan of ten behoeve van de bevoegde mi
litaire autoriteiten en instanties, mits van
de verkochte of afgeleverde hoeveelheden
onverwijld opgave wordt gedaan aan den
directeur.
BRITSCHE'VLIEGTUIGEN BOVEN ONS
LAND.
De regeeringspercdienst meldde giste-
avond:
In de pers is vermeld dat gisternacht
boven plaatsen in het midden en oos
ten van ons land motorgeronk is waar
genomen.
Als uitkomst van officieele onder
zoekingen is komen vast te staan, dat
in deh nacht van Woensdag op Don
derdag op zeer groote hoogte boven
ons land enkele vreemde vliegtuigen
in oost-westelijke richting gepasseerd
moeten zijn. Daar er op verschillende
plaatsen in het oosten van het land in
het Duitsch gestelde Britsche propa-
ganda-pamfletten gevonden zijn, kan
worden aangenomen, dat het uit
Duitschland terugkeerende Britsche
vliegtuigen zijn geweest.
Blijkens de ontvangen rapporten
zijn de vliegtuigen door ons luchtaf
weergeschut cp verschillende plaatsen
onder vuur genomen.
VREEMD VLIEGTUIG BOVEN ONS
LAND.
De regeeringspersdienst meldt:
Omstreeks middernacht is in het midden
des lands een vlucht waargenomen van
een vliegtuig van onbekende nationaliteit.
Nadere gegevens worden afgewacht.
RIJKSBUREAU VOOR BOUW
MATERIALEN
De minister van Economische ^aken
vestgt er de aandacht van belanghebben
den op, dat de directeur van het Rijksbu
reau voor bouwmaterialen heeft besloten
de dispensatie van het verbod cement te
verkoopen of af te leveren, zonder daar
toe van hem verkregen schriftelijke ver-
gunning, met ingang van 1 October 1939
op te heffen, indien en voor zoover deze
handelingen geschieden door producenten
en importeurs van cement.
Vergunningen moeten schriftelijk op bij
het Rijksbureau voor bouwmaterialen,
Keizersgracht 1113 te Amsterdam, ver
krijgbare formulieren worden aange
vraagd.
Nadere inlichtingen kunnen derhalve bij
het Rijksbureau ook worden ingewonnen
bii de afdeeling Economische Voorlichting
van het Departement van Economische
Zaken, Rijnstraat 24 te 's Gravenhage en
bij de Kamers van Koophandel en Fabrie
ken.
NOG GEEN OORLOGSBROOD.
De kans, dat Nederland al heel spoedig
oorlogsbrood zal moeten eten, is, naar wij
vernemenaldus de „Tel." op het
oogenblik niet groot. Indien geen onvoor
ziene omstandigheden tusschenbeide ko
menb.v. het uitblijven van graansche
pen e.d. zal het nog wel even duren al
vorens de regeering een desbet reff en den
maatregel neemt.
RIJKSBUREAU WOL EN LOMPEN.
De minister van Economische Zaken
maakt bekend, dat hij is overgegaan tot om
zetting van het rijksbureau voor wol in een
rijksbureau voor wol en lompen, dat ge
vestigd is te Tilburg, Willem Il-straat 47
49. Tot directeur is benoemd mr. B. J. M.
van Spaendonck, tot adjunct-directeur mr.
J B. G. M. Peters.
Aan alle ondernemingen is geheele dis
pensatie verleend van het verbod van koo-
pen, bewerken enz. van lompen. Deze dis
pensatie geldt echter slechts ten aanzien
van verkoop of aflevering van normale
hoeveelheden aan geregelde afnemers.
Het is dus voor een ieder, die van den
handel in lompen niet zyn normaal bedrijf
maakt, verboden lompen te koopen met het
doel. deze weder te verkoopen zonder
schriftelijke vergunning.
OPKOMST VAN DIENSTPLICHTIGEN EN
RESERVEPLICHTIGEN, DIE IN HET
BUITENLAND WONEN.
Aangezien omtrent de verplichting tot op
komst van dienst- en reserveplichtigen, die
in het buitenland woonachtig zijn of al
daar verblijf houden, nog steeds misver
stand blijkt te bestaan, wordt het navol
gende onder de algemeene aandacht ge
bracht:
Dienst- en reserveplichtigen, die buiten
Europa wonen, behoeven voorloopig niet
aan de buitengewone oproeping tot opkomst
in werkelijken dienst te voldoen. Zij moe
ten derhalve geen gevolg geven aan de per
soonlijke oproeping, die hun, voor zoover
dienstplichtigen betreft, door den burge
meester van de Nederlandsche gemeente,
waar zij als groot-verlofganger staan inge
schreven, mogelijkerwijs is toegezonden.
Gewone dienstplichtigen, behcorende tot
de lichtingen 1924 tot en met 1939, alsmede
degenen, die met een van die lichtingen
de eerste oefening hebben beëindigd, be-
hooren indien zij in het buitenland, doch
binnen Europa woonachtig zijn, ook al heb
ben zij geen persoonlijke oproeping ontvan
gen, onverwijld op te komen en zich bij
hun korps te melden.
Deze persoonlijke oproeping is aan de
meesten hunner toegezonden, doch ten
overvloede, daar de verplichting tot op
komst zonder meer voortvloeit uit de open
bare kennisgeving, welke heeft plaats ge
vonden. Cp niet- ontvangst .van een per
soonlijke kennisgeving kan dan ook bij
verzuim van opkomst géén beroep worden
gedaan.
Verplicht tot opkomst zijn ten slotte alle
in het buitenland, doch binnen Europa
woonachtige reserve-officieren en verder
reservepersoneel, tenzij in de beschikking
van den minister van defensie, waarbij hun
verlof werd verleend tot het verblijf in
het buitenland, uitdrukkelijk bepaald is, dat
zij in tijden van oorlog of oorlogsgevaar
niet behoeven te komen.
H. M. DE KONINGIN BEZOEKT DE
SPOORWEGTENTOONSTELLING.
Het ligt in het voornemen van H. M. de
Koningin om Zaterdagochtend a.s. te on
geveer 10.45 uur een bezoek te brengen
aan de spoorwegtentoonstelling „De Trein
19381939", welke door de gemeente Am
sterdam in samenwerking met de Ne
derlandsche Spoorwegen en met steun der
regeering op de terreinen aan het Fre-
deriksplein wordt gehouden.
HET RIJWIELPAD DOOR DE DUINEN
BIJNA GEREED.
VAN HOEK VAN HOLLAND TOT DE
NOORDHOLLANDSCHE GRENS.
De rijkscommissie van advies voor werk
verschaffing in Zuid-Holland deelt ons het
volgende mede:
Wielrijdend Nederland zal binnenkort een
zeer mooi rijwielpad rijker zijn in een
streek, die tot dusver op dit gebied eenigs-
zins misdeeld was. Het rijwielpad door de
duinen van Den Haag naar de Noordhol-
landsche grens nadert namelijk zijn vol
tooiing.
De werkzaamhèden zijn thans zoover ge
vorderd, dat aan het einde van deze maand
het pad voor het grootste gedeelte voor het
publiek kan worden opengesteld. Van het
Wassenaarsche slag tot aan de Langevel-
derlaan onder Noordwijkerhout (de weg
naar het radiostation) is het pad thans ge
reed of zoo goed als gereed. Het gedeelte
van Meijendel tot het Wassenaarsche slag
zal in den loop der volgende maand vol
tooid worden, terwijl de totstandkoming
van het inde gemeente Noordwijkerhout ge
legen gedeelten vermoedelijk in den loop
van het volgend voorjaar zal kunnen wor
den tegemoetgezien.
De aanleg van dit pad, waarbij een groot
aantal werkloozen gedurende verscheidene
maanden arbeid kon vinden, is voor het
toerisme van te meer belang, nu het gezien
kan worden als een voortzetting van het
rijwielpad door de duinen van Hoek van
Holland naar Den Haag, dat, afgezien van
een klein gedeelte, reeds geruimen tijd ge
reed is.
Bovendien is ook voor het wandeltoerisme
zorg gedragen.
Naast het fietspad treft men n.l. over vrij
wel de geheele lengte een met zoden
bedekt wandelpad aan, zoodat ook de
wandelaars ruimschoots van de schoonheid
van het duinlandschap kunnen profiteeren.
Zooals gezegd, zal het fietspad dezer da
gen grootendeels voor het publiek worden
opengesteld. Met het oog op de tijdsom
standigheden is er van afgezien aan deze
openstelling een officieel karakter te geven.
Enkele mooie najaarsdagen zullen echter
zonder twijfel verpoozing zoekende fietsers
en wandelaars tot een bezoek aan het pad
lokken en aldus de ingebruikneming daar
van zonder eenig officieel ceremonieel tot
een feit maken.
AGENDA
LEIDEN.
Vrijdag, „St. Christoffel", Ledenvergade
ring in „De Harmonie", 8.30 uur.
De avond-, nacht- ep Zondagsdienst der
apolheken te Leiden wordt van Zater
dag 23 tot en met V r ij d a g 29 Sept.
a s. waargenomen door de apotheken tot
Hulp der Menschheid, Hooigracht 48, tel.
21060 en A. J. Donk, Doezastraat 31, tel.
21313.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
VONDELHERDENKING TE A'DAM.
Het bestuur van den „Vondelkring"
der R. K. Universiteit te Nijmegen
organiseert een plechtige herdenking
van het derde eeuwgetij van de bekee
ring van Joost van den Vondel op Za
terdag 21 October te Amsterdam.
Om tien uur zal mgr. J. P. Huibers,
Bisschop van Haarlem, een Heilige Mis
opdragen in de kapel van het Begijn
hof.
Om half twaalf wordt in het R. K.
Maagdenhuis aan het Spui een her
denkingsbijeenkomst gehouden onder
leiding van mgr. dr. G. van Noort, de
ken van Amsterdam. Prof. dr. B. H.
Molkenboer O.P. uit Nijmegen zal de
gedachtenisrede uitspreken.
OUD-MINISTER GOSELING
Naar wij vernemen heeft het lid van
de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, de heer mr. J. H. van Maarse-
veen in verband met het aftreden van
mr. C. Goseling als minister van Jus
titie, zijn zetel bij den aanvang van het
nieuwe zittingjaar ter beschikking ge
steld.
Mr. Goseling heeft met groote waar
deering kennis genomen van dit aan
bod, doch gemeend in de huidige om
standigheden, mede in verband met
zijn opkomst in militairen dienst, het
vooralsnog in beraad te moeten hou
den.
Het tijdstip, waarop mr. Goseling tus
schen tij ds in de Tweede Kamer zal te-
rugkeeren, staat dus nog niet vast.
DE BOTERHEFFING
Het bedrag van de heffing en steunuit-
keering op boter, is, behoudens tusschen-
tijdsche wijziging, voor de week van 28
September tot 5 October vastgesteld op
60 cent per k.g. (onveanderd).
VOOR DE MISSIE
Vrijdag, 29 Sept. 1939.
Reeds ontvangen 238.75
Er komt bij:
Fam. S. 5.
N .N10.—
N. N5.—
'n Oud-onderwijzer 5.
Fam. B. 5.
Ter eere van St. Anthonius 0.50
N. N. 2.50
N. N1
Ter navolging 10.
N. N1.—
283.75
De missieliefde der lezers van „De Leid-
sche Courant" blijft zich onverzwakt hand
haven en het getal groeit. Maar eveneens
groeit mijn dank voor deze middadigheid,
evenals mijn hoop de volgende honderd
nog te bereiken
Father G. GUSSENHOVEN,
Missionaris van .de Kameroen,
giro 363785.
Groenhovenstraat 3, Leiden.
Aceöeiuïeiripwws
LEIDEN. Geslaagd:
Taalkundig candidaatsexamen Indologie
de heeren M. Quast, Den Haag, J. A. Har
deman, Den Haag en H. W. Poldermans,
Den Haag;
candidaatsexamen Indisch Recht mej. E.
C v. d. Lee, ScheVeningen;
Arts-examen 1ste deel mej. M. H. Borde-
wijk, Den Haag, mej. J. S. v. d. Horst, Rot
terdam, de heeren G. N. Muilwijk, Rotter
dam, W. Putters, Dordrecht.
Bevorderd:
tot arts de heeren P. Brouwer, Maas
sluis en G. de Wit, Wassenaar.
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons
De krachi vanheigcLed
Bij orze voortdurende actie, om
de hereeniging van de afgeschei
denen tc bevorderen, erkennen
wij volkomen dat deze voortreffe
lijke eei beid door geen enkel
middel beter tot stand kan komen
en bevestigd worden, dan door de
kracht van het gebed.
Paus Leo XIII.
