De Russen in hun nieuwe aanwinst Spa fining aan de Slaemeenóche en &yiiatidócfie gxenó Dc bezetting van het land BELEENING VAN EFFECTEN BINNENLAND De kippen moeten er het eerst aan gelooven.... WOENS'DAG 27 SEPTEMBER 1939 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 7 HET RUSSISCHE LEGERBERICHT. Het communiqué van den staf van het roode leger zegt: „Op 26 September htbben de troepen van het roode leger bij den voortgezetten opmarsch naar de demarcatielijn de ves ting Ossovets en de steden Holm, Zamos- tie, Rawaroesko en Sambor bezet en de lijn RaigorodokOssovetsSokoly (35 km. ten Zuid-Westen van Byalostok)Melei- chjtsy (25 km. ten Zuid-Westen van Bilsk)- BielaHolmZamastieJavorofSambor Toerka (40 km. ten Zuid-Westen van Drogobitsj) bereikt Bij de liquidatie van het verzet der over gebleven Poolsche troepen in Westelijk Wit-Rusland en de Westelijke Oekraine hebben de troepen van het roode leger 25.000 man in dertig treinen tusschen Brest- Litowsk en Wlodava ontwapend en gevan gen genomen. Bovendien zijn ten Zuiden van Kobrin duizend man gevangen geno men, in de streek van Holm achtduizend man gevangen genomen en duizend paar den buit gemaakt. In de streek van Da- nofka, twintig kilometer ten Zuid-Westen van Holm, 2500 man met de wapenen en verschillende militaire uitrustingen gevan gen genomen." DE VERDEDIGING VAN WARSCHAU. De zender te Warschau deelde gisteren avond mede: „De een en twintigste dag van het beleg van Warschau is thans aan gebroken en de laatste 24 uur waren nog verschrikkelijker dan de voorafgaande da gen. Met een onderbreking van 24 uur werden wij voortdurend gebombardeerd door tweehonderd vliegtuigen *en zwaar geschut. Honderden brandbommen heb ben talrijke branden veroorzaakt, de mees te openbare gebouwen staan in vlammen. Het aantal branden is waarschijnlijk groo- ter dan vijftig. De brandweer en de burge rij bestrijden het vuur met den grootsten heldenmoed, doch haar taak wordt be moeilijkt door het tekort aan water. Ook de voedseltoestand is moeilijk, vooral door de belemering der distributie door de aan houdende bombardementen. De honderden paarden die door granaten gedood worden, worden onmiddellijk geslacht en onder de bevolking verdeeld. De openbare diensten verrichten wonderen." RUSSISCHE AMBASSADE VRIJGELATEN. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: „Dinsdag te elf uur zijn door tusschen- komst van het opperbevel van het Duit sche leger 62 leden van de Russische am bassade uit Warschau bevrijd. Zondag had het opperbevel voor het eerst tot vrijla ting gemaand, doch tevergeefs Maandag te 23 uur werd een tweede aanmaning ge steld, waar werd toegevoegd, dat het per soneel der Poolsche ambassade te Moskou zou worden vastgehouden, tot de leden der Russische ambassade vrijgelaten zouden zijn Nadat het opperbevel den termijn vóór het rusten der vijandelijkheden tweemaal verlengd had, pasteerden gisterochtend te elf uur 62 leden fter Russische ambassade de vuurlinie Zij zijn thans op weg naar Koningsbergen, vanwaar zij door verte genwoordigers van het ministerie van buitenlandsche zaken over Swinemuende naar Berlijn vergezeld zullen worden. VON RIBBERTROP NAAR MOSKOU GENOODIGD. Onderhandelingen over Polen. Op uitnoodiging van de regeering der Sovjet-Unie zou de Duitsche minister van buitenlandsche zaken, von Ribentrop, van daag, 27 September, in Moskou aankomen, om te spreken over de vraagstukken, wel ke zich voordoen door de ontwikkeling der zaken in Polen. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Moskou: „Het bericht, dat de Duitsche mi nister van buitenlandsche zaken, von Rib- bentrop, Woensdag te Moskou zou aanko men, heeft in diplomatieke en buitenland sche kringen een zeer diepen indruk ge maakt. Men ziet in dit tweede bezoek van von Ribbentrop aan Moskou een nieuw be wijs, dat de Duitsch-Russische samenwer king den onwrikbaren grondslag voor de komende reorganisatie van Oost-Europa vormt". GEEN SPANNING TUSSCHEN DE SOVJET-UNIE EN ROEMENIë. In officieele Roemeensche kringen ont kent men, dat de geruchten over een span ning tusschen de Sovjetunie en Roeme nië juist zouden zijn. De geruchten over militaire incidenten en de sluiting van de grens worden fantastisch genoemd. De oude grens is normaal open voor het verkeer en de betrekkingen verloopen normaal op grondslag van neutraliteit. In officieele kringen herinnert men aan de jongste verklaring van neutraliteit, wel ke door Molotof is gegeven aan den Roe- meenschen gezant te Moskou en ook de commandanten van de Sovjet-Rusische troe pen aan de Roemeensche grens verklaren een volmaakte neutraliteit te wenschen. Het is een feit, dat de Russen langs de Dnjiestr versterkte linies hadden aangelegd en de troepen in deze streek onlangs had den versterkt. Roemenië heeft eenige we ken geleden bij wijze van voorzorgsmaat regel meer troepen naar Besarabië gezon den en inderhaast een verdedigingslinie langs de Dnjiestr opgeworpen. Nadat deze week in vele kringen een zeker pessimisme ten aanzien van de Russische bedoelingen vieu waar te nemen, uitte men zich giste ren in meer hoopvolle bewoordingen. DE VERHOUDING TOT ESTLAND. De kwestie der ontsnapte Poolsche duikboot Over de onderhandelingen tusschen de Sovjet Unie en Estland is het volgende communiqué te Moskou gepubliceerd: „In verband met het feit, dat de uitleg der Estlandsche regeering over de om standigheden, waarin een te Tallinn ge- interneerde Poolsche duikboot in onbeken de richting is verdwenen, onbevredigd was gebleken, zijn tusschen Estland en de Sov jet Unie onderhandelingen geopend over maatregelen tot beveiliging van de Sovjet wateren tegen manoeuvres van vreemde diuikbooten, die zich in de Baltische wa teren schuil houden. Indien men rekening houdt met het feit. dat volgens een rapport uit Leningrad op twee plaatsen in de Loegabaai periscopen van onbekende duikbooten zijn gezien, kan men tot de conclusie komen, dat eenige onbekende duikbooten ergens bij de Est landsche kust een geheime basis hebben In verband met deze omstandigheden krijgt het vraagstuk van de beveiliging der Sov jetwateren tegen de manoeuvres van zich schuil houdende duikbooten groote betee- kenis". Geen Russische troepenconcentratie. Te Helsinki verklaart men, dat de berich ten, volgens welke Russische troepen zou den worden opgehoopt bij de Estlandsche grens, ongegrond zijn. De tekst van het Russisch-Estlandsche handelsverdrag, die, naar men verwacht, binnen enkele dagen gepubliceerd zal wor den, zou in zeer vriendschappelijke termen geredigeerd zijn. ^mii' 11 Groente en fruit in overvloed TOMATEN, BOONEN EN ANDIJVIE WORDEN INGEBLIKT. VEEL APPELEN EN DRUIVEN. Naar wij vernemen, is de voorraad fruit en groenten in ons land voor de komende periode zeer aanzienlijk te noemen. Er draait, nu men op het oogenblik zoo on geveer aan het einde van de campagne is gekomen, niet veel meer door. Er zijn nog steeds te veel tomaten, boonen en andij vie, maar deze worden in groote hoeveel- den ingeblikt. Met de fruitopbrengst gaat het voor de kweekers slecht. Er is een enorme oogsb van appelen en druiven en in iets mindere mate van peren. Van deze artikelen is geen uitvoer naar Engeland, Dit land heeft den invoer van druiven verboden en de invoer rechten van appelen en peren naar Enge land zijn te hoog om de opbrengst loonend te doen zijn. Wat den uitvoer naar Duitschland be treft is de aanzienlijke verlaging van de betalingscontingenten belemmerend voor den uitvoer naar dat land. Een en ander heeft het gevolg, dat de prijzen, die er voor het fruit worden ge maakt, zeer laag zijn. Het conserveeren van peren op groote schaal gebeurt niet. Wel daarentegen van appelen, door tal van fabrieken die appel moes en appelsap vervaardigen. Van regeeringszjjde wordt wat appelen betreft niet ingemaakt, daar men blijkbaar niet de beschikking heeft over voldoende blik en vaten. De druiven worden zooveel mogelijk ver kocht. Slechts de beste kwaliteiten drui ven kunnen in de koelhuizen bewaard blij ven. De kweekers maken wat dit artikel betreft maar de helft van him productie kosten en ontvangen ongeveer 15 cent per K.G. op de veiling, terwijl de kostprijs 25 30 cent bedraagt. Het niet invoeren In groote hoeveelhe den van gedroogde appelen uit Amerika tengevolge van den oorlog achtte men op het oogenblik nog niet van invloed, daar gedroogd fruit in ons land in hoofdzaak in Maart, April en Mei wordt geconsumeerd. „N. R. Crt" ZAKENVERLOVEN EN UITSTEL VAN EERSTE OEFENING WEGENS STUDIE. In opdracht van den minister van Defensie worden voorbereidingen ge troffen voor een regeling van zaken- verloven en voor het verleenen van uitstel van eerste oefening in verband met studiebelangen. Zoodra de internationaal-politieke om standigheden dit, rekening houdende met de noodzakelijke paraatheid van de weer macht, gedoogen, ligt het in het voorne men, in de meest dringende gevallen tot het verleenen op beperkte schaal van zoo genaamde zakenverloven over te gaan. Nader zal worden bekend gemaakt, wan neer en op welke wijze aanvragen voor deze verloven kunnen worden ingediend. Ten aanzien van het verleenen van uit stel van eerste oefening voor studiebelan gen, wordt het volgende bepaald. In het algemeen zal alleen uitstel van eerste oefening worden verleend of uitstel van het nog te vervullen gedeelte van deze oefening. Dit geldt derhalve voor perso nen, die nog niet zijn ingelijfd of althans voor het meerendeel de eerste oefening nog niet hebben volbracht. Voor dit uit stel zullen in aanmerking kunnen komen personen, die het einddiploma H.B.S. of Gymnasium of een dergelijk diploma nog moeten behalen. Verder is het de bedoe ling uitstel voor een zekeren duur te ver leenen aan hen, die hun studie aan een universiteit of overeenkomstige instelling binnen een jaar zullen beëindigen. VERHOOGING KOSTWINNERS VERGOEDING. Regeling is gereed gekomen. Onlangs deelden wij mede, dat in voorbe reiding was een verhooging van de kost winnersvergoeding voor gemobiliseerden. Daarbij zou het bedrag, dat ten hoogste aan kostwinnersvergoeding kar. worden uitgekeerd, van 2.50 of 3 per dag wor den gebracht, terwijl in zeer bijzondere gevallen dit bedrag van 3 nog eenigszins u mogen worden overschreden. Naar wij vernemen, is deze regeling thans gereed gekomen en kan de invoe ring dezer dagen worden verwacht. DE LICHTING 1924. Mogelijkheid van demobilisatie. Nu in de eerste dagen van October de lichting 1940 onder de wapenen komt, zou de vraag kunnen rijzen of de oudste van de thans gemobiliseerde lichtingen, name lijk die van 1924, niet naar huis wordt ge zonden. Naar wij in dit verband vernemen, wordt inderdaad overwogen in hoeverre het mogelijk zal zijn de lichting 1924 te demobiliseeren, wanneer de manschappen der lichting 1940 zijn afgericht. Voor de verschillende wapenen is de tijd voor het verkrijgen van voldoende geoefendheid verschillend. Voor de infan terie duurt hij 5 h 6 maanden. Een definitief besluit is intussohen. zoo als men begrijpen zal, ten deze nog niet genomen. Veel zal daarbij ook afhangen van de ontwikkeling van de omstandighe den. „Msbb." DE KATHOLIEKEN EN DE SOCIALE EN CULTUREELE ZORG VOOR DE GEMOBILISEERDEN. In de Dinsdag te 's Gravenhage gehou den vergadering van den R.K. Fabrieksar- beidersbond heeft de voorzitter van het R.K. Werkliedenverbond, de heer A. C, de Bruijn, na een betoog, om de actie naar een nieuwe gemeenschap voort te zetten, ook een woord gewijd aan de gemobili seerden, wien hij een eeresaluut bracht als mannen, die het offer van hun persoon brengen in het belang van ons vaderland. Er behooren tot de gemobiliseerden waarschijnlijk ongeveer dertig duizend ka tholiek georganiseerden. Er schijnen, aldus de heer de Bruijn, autoriteiten te zijn, die meenen, dat gemo biliseerden soldaten zijn zonder meer. Dat is een standpunt, dat voor ons land niet past. Dit standpunt, aldus spreker, is ook niet zonder gevaar voor het belang des lands en van het leger. Het zijn soldaten, die tot voor kort burgers waren en ijverige leden van hun sociale organisatie. Men heeft bij de behartiging van hun cultureele en so ciale belangen rekening te houden met het beginsel, waaruit zij leven. De militaire autoriteiten zullen dit tijdig moeten be denken en overwegen. Men wil nu bij de sociale en cultureele ontwikkeling op de soldaten toepassen een vage slappe neutraliteit; neutraliteit munt immer uit door slapheid. Met toepassing van zulk een neutraliteit dient men de belangen van land en volk stellig niét. De betrokken autoriteiten, aldus spreker, zul len goed doen met een en ander ernstig rekening te houden en daarbij te beden ken, dat o.m. ook de katholieke sociale or ganisaties tot taak hebben, de belangen van haar leden, ook die in militairen dienst zijn, te behartigen. Het spreekt, aldus vervolgde de heer de Bruijn, dat onze arbeidsbeweging ook pa raat blijft ten opzichte van hen, die niet gemobiliseerd zijn. In dit verband merkte spreker op, dat èn de troonrede èn de millioenennota ten aanzien van het sociale zoo somber zijn. Ware het niet wenschelijk geweest, dat iets gezegd was met betrekking tot een wettelijke werkloosheidsverzekering, een regeling van de vacantie, enz. Er zijn nog wel meer punten, waaraan iets kan ge daan worden, ondanks de tijdsomstandig heden. Vanwege de mogelijkheid tot snelle inkrimping en reconstructie en mede met het oog op de groote importbehoefte en het groote export-surplus zal, bij stagneerenden graaninvoer, allereerst de pluimveestapel moeten worden ingekrompen. KIEZEN OF DEELEN De Nederlandsche pluimveestapel telt, na de normale najaars-opruiming, achttien millioen kippen en één milli- oen eenden, niet meegerekend de dieren van z.g. particulieren. Met inbegrip van piepkuikens, kalkoenen en ganzen, is voor dezen pluimveestapel per jaar noodig 850 millioen kilo krachtvoeder of wel het dex;de deel van de voor alle diersoorten in totaal benoodigde hoeveelheid. Dit is de korte inhoud van de uiteenzet ting, welke de heer Tukker, directeur van de Pluimveecentrale, heeft gegeven voor ongeveer 500 leden van de A.N.P.V. Tevens werd er op gewezen, dat de beteekenis van de kippen tegenover het groote vee dik wijls wordt onderschat, doch er genoeg bedrijven op den zandgrond zijn, waar het ontvangen eiergeld in de laatste jaren be langrijk hooger was dan de ontvangsten uit melk en varkens. Hieraan voegen wij toe, dat de export waarde vorig jaar heeft bedragen: Eieren en pluimvee 43 millioen Boter 44 Kaas 29 Melkproducten 45 Varkensproducten 26 Hieruit blijkt dus, dat de uitvoer waarde van den pluimveestapel vorig jaar ongeveer evenveel heeft bedragen als die van boter of als die van kaas en de helft méér dan die van melkproducten of die van varkensproducten. Aan den anderen kant moet men echter goed bedenken, dat het pluimvee voor een zeer groot gedeelte wordt gevoed met geïmporteerde voederstoffen; dit zelfde geldt trouwens voor de varkens. Van de bijna 1200 millioen kilo ingevoerd graan consumeeren, volgens officieele op gave, de kippen en eenden 350 millioen kilo of 30 en van de voederkoeken en meel daarvan 50 millioen kilo of ruim 8 (De varkens resp. 40 en 3 dat is 460 en 20 millioen kilo, het rundvee resp. 10 en 89 dat is 110 en 540 millioen kilo; de rest, n.l. 20 en 0 dient voor de paarden). Verder is er nog een invoer-surplus van 40 millioen kilo visch- en diermeel per jaar. Globaal kan men dus zeggen, dat in de laatste jaren de pluimveestapel zoo ongeveer 440 millioen kilo geïmpor teerd voeder heeft geconsumeerd, de varkens 520, het rundvee gemiddeld 540 en de paarden 240. Men moet letten op de verhouding tus schen de invoer-behoefte aan voederstoffen voor elk der diergroepen aan den eenen kant en hetgeen, mede met behulp daarvan, wordt geproduceerd, anderzijds. Welnu, ln dit opzicht kan het antwoord op de vraag, welke diergroep zal moeten worden inge krompen bij eventueele ernstige stagnatie van de import-mogelijkheid zeker niet moeilijk zijn! De grootste consumenten kippen en varkens zullen dan, helaas, voor vele nijveren, het eerst aan de beurt moesten komen. En de logica daarvan treedt nog méér in het licht, wanneer men het volgende bedenkt. Van de eieren- productie wordt zoo ongeveer de helft zestig procent uitgevoerd. Wanneer de nood dus dringt en er veel minder graan uit het buitenland kan worden aangevoerd, dan ligt het dus, met het oog op de eigen behoeften-voorziening, voor de hand, dat allereerst gedacht wordt aan inkrimping van den pluimveestapel, die immers een zeer groote graanconsument is „con current" dus van mensch en varken en voor een zeer groot deel voor export produceert! Daar komt dan nog bij, dat wan neer de moeilijkheden later weer ge weken zullen zijn de pluimveestapel betrekkelijk gemakkelijk en snel weer kan worden geregenereerd. Immers de vermenigvuldiging van kip en eend gaat zeer snel in haar werk; de ge raapte broedeieren kunnen bij hon derdduizenden in de broedmachines worden gelegd en komen reeds na drie weken uit, waarna spoedig de eerste productie volgt. De geweldig snelle en sterke uitbreiding van de eierenproductie hier te lande na den vorigen oorlog is daarvan een sprekend 'bewijs. Export van eieren. 1913 1919 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 6.9 millioen kilo 0.007 15.0 35.7 48.4 58.8 71.5 75.6 80.1 De kippenstapel, die zich dus zeer snel kan uitbreiden, kan evenzeer gemakkelijk snel worden ingekrompen, n.l. door in volgende voorjaar aanzienlijk minder eieren in de broedmachines te leggen door thans meer dieren op te ruimen, dan anders het geval zou zijn. Door dit laatste zal de prijs van geslacht pluimvee welis waar dalen, te meer omdat Engeland den invoer daarvan heeft verboden, doch dj algemeene ontwrichting, welke daardoor kan ontstaan, is in de verste verte niet zoo groot als wanneer men b.v. een deel van den rundveestapel plotseling gaat slachten, nog afgezien van het feit, dat het weer op peil brengen van een ingekrompen veebeslag jaren duurt. Natuurlijk mag niet over het hoofd worden gezien, dat inkrimping van den pluimveestapel ernstig nadeel zal berokkenen aan degenen, die hun boterham geheel of voor een deel ver dienen in dc pluimveehouderij en in het verhandelen en vervoeren van eieren, voeder en andere bcnoodigd- heden. Doch, wanneer de graanimport ons ln den steek zou gaan laten, dan zal de kwes tie ontstaan van kiezen of dcelen en wel als gevolg van oorzaken buiten onzen wil! Wellicht dat de regcering dan voor de pluimveehouders de moeilijkheden wat kan verlichten, b.v. door bij de voeder-toe wijzing rekening te houden met het be- drijfstype, dus met de beteekenis der kip pen- en eendenhouderij als bedrijfsonder deel; voor den een is zij hoofdzaak en voor den ander een bijverdienste. Ook zou het, indien het zoo ver zou komen, mis schien overweging kunnen verdienen, dat de regeering geslacht pluimvee zou over nemen en in koelhuizen plaatsen. Behalve het pluimvee zal ook de var kensstapel voor verdere! inkrim ping in aanmerking komen, doch niet in de zelfde mate als de kippen en eenden. Immers, in de eerste plaats is de varkena- vleesch-productie toch al gedaald van 290 millioen kilo in 1928 en 1929 tot 190 milli oen kilo vorig jaar, terwyl in de jaren 1931 en 1932 zelfs meer dan 350 millioen kilo werd geproduceerd. De export van varkensvleesch be draagt thans nog slechts 15 van de productie, terwijl het verbruik per hoofd per jaar al is afgezakt van 22 op 18 kilo, vergeleken bij voor de crisis. Hieruit volgt dus, dat terwijl van de eierenproductie 50 a 60 wordt uitge- gevoerd, dit bij varkensvleesch nog slechts voor 15 het geval is. Dit mag niet uit het oog worden verloren bij het „kiezen of deelen", wanneer onze aanvoer van bui- tenlandsch graan zou gaan stagneeren! Bovendien kan de varkensstapel niet zóó snel worden „gereconstrueerd" als het pluimvee. En wat het rundvee betreft, zij er op ge wezen, dat de vermenigvuldiging daarvan zeer langzaam gaat; dat deze diergroep voor een zeer en zeer belangrijk deel van eigen bodem wordt gevoed (gras, hooi, bieten, wortelen, bietenlof, -koppen en -pulp, kuilvoeder enz.), terwijl de koeken slechts een bjjvoedering vormen in den winter en bovendien het residu zijn der fabricage van plantaardige vetten cn oliën, die we toch noodig hebben met het oog op de vervaardiging van margarine, spijsoliën en -vetten, zeep, verf enz. Boven dien levert de rundveestapel vlecsch, melk, boter, kaas en als veevoeder bruikbare af valstoffen (ondermelk, wei, magere melk poeder) benevens leer en mest. De surplus-hoeveelheden boter (50 kaas (50 en melkproducten (90 tezamen bevattende 43 van het in Nederland per jaar geproduceer de melkvet (veel kaas en melk producten zijn n.l. „mager") vertoonen dus een zeer ruime speling, zoodat in krimping mogelijk is, doch boter en kaas kunnen andere voedingsstoffen ver van jen en bovendien staat het graan daar zoo good als buiten, want het rundvee consu meert slechts 9 10 van het inge voerde graan. En de veekoeken, wij zeiden het reeds, vormen van „afval" bij de toch noodzakelijke plantaardige vet- en olieproductie. Daarom zal het vóór alles zaak zijn, om den import van oliehoudende zaden en pit ten zooveel mogelijk gaande te houden. Aandacht verdient ook het feit, dat onze rund- en kalfsvleeschconsumptie, hoewel reeds ruim 25 lager dan voor de crisis, nog slechts nauwelijks wordt gedekt door de productie, want uitvoer hiervan be staat niet meer. Het „program" moet dus o.L z^jn: lo. bij bemoeilijkten voedergraan- invoer primair den kippen-, secundair den varkensstapel inkrimpen; 2o. alles op alles zetten, om den import van oliehoudende zaden gaande te houden en de eigen teelt van voedergewassen uit te breiden; 3o. den rundveestapel als moeilyk te re- construeeren en kostbaar productieapparaat met verreweg de relatief geringste import behoefte, zoo lang mogelijk intact laten; 4o. afslachting, zoo noodig, van de oudere koeien, want als gevolg van de regeeringsmaatregelen is de structuur van onzen veestapel thans reeds zoo, dat 45 der melk- en kalfkoeien ouder is dan derde halfs, terwijl dit vóór de teeltbeperking 39 was. Daardoor zal de structuur dus weer gezonder en normaler worden. „Hbld."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 7