f BINNENLAND
K.L.M. krijgt f700.000
P. P.T. keert 10 millioen gulden
aan rijksschatkist uit
Land- en Tuinbouw
Myra. het elfje en de booze kabouter Zwartvoet
mm
DONDERDAG 21 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
De kosten van het postvervoer zyn ge
raamd op ruim 11 millioen. Deze hoogere
raming van ongeveer één millioen meer
dan in 1939 vindt haar oorzaak o.a. in een
hoogere uitkeering aan de K.L.M. tenein
de haar in staat te stellen vielgtuigen aan
te schaffen, waarmee de dienst Bandoeng-
Amsterdam in twee en een halve dag kan
worden uitgevoerd. Voor deze uitkeering
is op de P.T.T.-begrooting voor 1910
ƒ700.000 uitgetrokken.
AFLEVERING VAN ZEEP.
De minister van Economische Zaken
brengt er kennis van ingeschrevenen bij
de Sectie Zeep van het Rijksbureau voor
Chemische Producten, dat de directeur
van genoemde sectie de dispensatie van het
verbod voor fabrikanten en importeurs, tot
het verkoopen of afleveren van zeep, heeft
verlengd tot 5 October 1939. Voor genoem
de categorieën is derhalve tot dien datum
voor het verkoopen of afleveren van alle
soorten zeep tot hoeveelheden, gelijk aan
1/13 van de door de betreffende onderne
ming in het eerste halfjaar van 1939 ver
kochte onderscheidenlijk afgeleverde hoe
veelheid zeep nog geen vergunning van
den directeur vereischt.
BEGRAFENIS ZEE-MILICIEN HOFMAN.
Slachtoffer van de „Willem van Ewijck".
Op de algemeene begraafplaats te
Dordrecht werd gistermiddag met militaire
eer en onder enorme belangstelling het
stoffelijk overschot van den zee-milicien
Hofman, een van de omgekomenen bij de
ramp van Hr. Ms. „Willem van Ewijck'',
ter aarde besteld.
Het militaire gedeelte van den stoet be
stond behalve uit enkele secties ponton
niers, uit een vuurpeleton van pontonniers,
een detachement matrozen, een pyper en
oen tamboerder mariniers. Als slippendra-
gers fungeerden twee der geredden.
Nadat de kist op de baar was geplaatst,
werd zij bedekt met de Nederlandsche vlag
en onder bloemstukken bedolven.
Bij de geopende groeve wachtte een de
tachement pontonniers, dat den overlede
ne een laatsten groet bracht.
Onder zacht geroffel Van de omfloerste
trom, daalde de kist in de groeve, waarna
een salvo werd gegeven.
De luitenant-kolonel der mariniers F.
Lugt sprak namens den Minister van De
fensie, den chef van den marinestaf en
den commandant van de marine te Wil
lemsoord een woord van troost tot de fa
milie, waarna ds. ten Kate uit Hoorn het
woord voerde.
Tenslotte werd namens de familie dank
utigesproken voor de belangstelling.
DE GAGES TER KOOPVAARDIJ.
Overeenstemming bereikt.
De Bond van Wergevers in de koop
vaardij, aldus deelt men mede, heeft met
de contactcommissie der werknemers ter
koopvaardij gedurende de laatste dagen
onderhandeld over toeslagen op de gages,
in verband met den oorlogstoestand.
Hieromtrent is thans overeenstemming
bereikt en voor de verschillende vaarten
zijn de toeslagen vastgesteld.
HET VERTREK VAN DE „NIEUW
AMSTERDAM".
Bepaald op hedennacht.
De HollandAmerika-lijn maakt - be
kend, dat het vertrek van de „Nieuw Am
sterdam" is vastgesteld in den nacht van
Donderdag op Vrijdag.
De inscheping zal geschieden vandaag,
des avonds tusschen acht en tien uur.
DE „JOHAN VAN OLDENBARNEVELT"
THUIS.
De „Johan van Oldenbarnevelt" is gis
teravond om half zes van New York te
IJmuiden aangekomen en een half uur la
ter vandaar naar Amsterdam gevaren.
SCHUILGELEGENHEID VOOR 100.000
ROTTERDAMMERS.
Aanleggen van nieuwe loopgraven.
Schuilgelegenheid tegen bomaanvallen
voor 100.000 menschen; daarnaar streeft de
gemeente Rotterdam. Op dit oogenblik
kunnen rond 45.000 menschen een onder
komen vinden. Dit aantal achten B. en W.
te laag. Daarom hebben zij besloten nog
meer loopgraven en gangen aan te leggen,
en wel voor 60.000 personen. Met de uit
voering is men reeds begonnen.
WINTERDIENST PAS OP 15 OCTOBER.
Opening Amstelstation een week uitgesteld.
In een heden te Utrecht gehouden rede
heeft de president der Nederlandsche
Spoorwegen, prof. dr. ir. Goudriaan, mee
gedeeld, dat de winterdienst voor het
reizigersverkeer en dus ook de indienst-
slelling van het Amstelstation in verband
met de noodzakelijke voorbereiding wordt
verschoven naar 15 October. Maar dan
wordt ook de normale dienst op de oude
lijn en de halfuurdienst op het middennet
hervat.
Ook de overige trajecten zullen dan weer
zoo goed als normaal worden bediend.
DE LÖONBETALING AAN
GEMOB1LISEERDEN.
Geen premie voor de ziekenverzekering.
In overeenstemming met het desbetref
fende besluit van hef bestuur van de rijks
verzekeringsbank heeft het bestuur van de
Ollicieële Crisispublicaties
OVERNEMING PEULVRUCHTEN EN
FIJNE ZADEN.
De Minister van Economische Zaken
deelt, in aansluiting op het reeds eenigen
tyd geleden gepubliceerde bericht omtrent
de gelegenheid tot het aanbieden van gra
nen door de telers aan de Regeering en
de daarvoor vastgestelde prijzen, mede, dat
hjj thans heeft besloten, dat ook den telers
van fijne zaden en peulvruchten gelegen
heid zal worden gegeven hun producten
ter overneming aan te bieden.
De prijzen per 100 K.G. welke den telers
zullen worden betaald voor gemiddelde
kwaliteit geleverd op door den provincia
len voedselcommissaris aan te wijzen leve
ringsplaatsen zijn de volgende:
Koolzaad
Karwijzaad
Geel en bruin mosterdzaad
Kanariezaad
Wit- en blauwbloemlynzaad
Blauwmaanzaad
Capuzijners
a. blauwpeulen
b. Wyker erwten
(kleine capucyners)
c. Mansholt of Hala
(grove capucyners)
Veldboonen
Bruine boonen
Walchersche witte boonen
Groene erwten (w.o. kroon-
erwten
Schokkererwten
De prijzen van groene en schokkererw
ten worden met ingang van 1 October 1939
tot en met 1 Juni 1940 maandelijks met
0.10 per 100 K.G. verhoogd. Voor de ove
rige hier genoemde producten geldt een
dergelijke verhooging niet.
De in het voorgaande genoemde prijzen
houden geen enkele aanwijzing in omtrent
de prijzen, die eventueel voor den oogst
1940 zullen worden vastgesteld.
15.—
15.—
10.—
13.-
15.-
14.—
17.—
9.85
11.85
centrale onderlinge, bedrijfsvereeniging
voor ziekengeldverzekering, besloten, dat
werkgevers, die aan gemobiliseerd perso
neel het loon doorbetalen of een suppletie-
loon verstrekken op de militaire inkom
sten, dit loon niet op de loonlijsten voor de
uitvoering van de ziektewet behoeven te
vermelden. Dit loon zal niet voor premie-
berekening in aanmerking komen.
DE KONINKLIJKE NATIONALE VER-
EENIGING TOT STEUN AAN
MILICIENS
Reeds vele giften ontvangen.
Het hoofdbestuur van de Koninklijke Na
tionale Vereeniging tot Steun aan Mili
ciens kan met dankbare voldoening de eer
ste resultaten vermelden van de opwek
king der regeerine om de vereeniging te
steunen in haar hulp aan de gemobiliseer-
den.
Gedurende de eerste vier dagen na de
publicatie van de regeeringstoezegging om
een even groote som aan subsidie te ver
strekken, als het totaal der giften van par
ticuliere zijde bedraagt, hebben omstreeks
200 personen en instellingen in het geheel
bijna 5000 geschonken, met de te ver
wachten subsidie beteekent dit reeds bij
na tienduizend gulden ten oate van ae
gemobilisctvden, die tengevolge van nun
oproeping büzondcr nadeel hebben moeten
ondervinden.
Behalve financieele bijdragen mocht de
vereeniging aanbiedingen voor persoonlij
ke hulpverleening ontvangen. Een accoun
tant verklaarde zich bereid gratis de ad
ministratie bij te houden voor een gemobi
liseerde, indien deze geen vervanger kon
betalen. Iemand anders bood belangeloos
hulp in een manufacturenwinkel aan. Mo
ge vooral dergelijke persoonlijke dienst
vaardigheid jegens de gemobiliseerden zich
openbaren.
Om de bijdragen zoo goed mogelijk te
besteden stelt de vereeniging zich voor in
samenwerking te handelen met andere in
stellingen. o.m. zulke, die deskundige voor
lichting kunnen verschaffen, aangaande de
urgentie van gevraagde hulp. Dit ge
schiedde in de mobilisatiejaren 19141918
eveneens, toen in totaal ongeveer 6,5 mil
lioen gulden de vereeniging passeerde,
meerendeels gevormd door eenmalige uit-
keeringen by vertrek van de gemobiliseer
den met grcot verlof.
Men kent het devies: Als u geeft, geeft
ook de ri geering. Het adres is: Kon. Nat.
Ver. tot Sieun aan Miliciens „Stamil", We
teringschans 96, Amsterdam (C), postgiro
rekening nummer 12459.
VERKOOP VAN AUTO- EN MOTOR
BANDEN.
De Minister van Economische Zaken
maakt bekend, dat de directeur van het
Rijksbureau voor Rubber te Amsterdam
de formulieren, waarop men een aanvraag
kan indienen voor den verkoop van auto-
en motorbanden (zoowel binnen-als bui
tenbanden) aan den consument, thans bij
alle distributie-kring-kantoren verkrijg
baar heeft gesteld. Tevens zijn aldaar ver
krijgbaar de zegels, waarmede het con-
sentgeld, dat bij verkoop en aflevering van
auto- en motorbanden verschuldigd is, kan
worden voldaan. Voor alle overige formu
lieren, n.l. voor den verkoop aan weder-
verkoopers, voor het vervoer van te repa-
reeren of te recoveren banden, voor het
vervoer van voorraden banden en voor het
vervoer van rubber, wende men zich tot
het Rijksbureau zelf, Heerengracht 182,
Amsterdam C, telefoon 46341.
VOORZITTER TWEEDE KAMER.
Bij K. B. is benoemd tot voorzitter van
de Tweede Kamer voor het tijdvak der te
genwoordige zitting, mr. J. R. H. van
Schaik, lid van die Kamer.
Het verkeer neemt op alle onderdcelen toe.
De uitkeering van het staatsbedrijf der
P.T.T. voor 1940 aan de schatkist is, vol
gens de ontwerp-begrooting van minister
van Boeyen, verhoogd van 8.5 millioen
op tien millioen. By de afweging van be
langen van de gebruikers, het bedryf en
de schatkist, heeft, zoo licht de minister
van Binnenlandsche Zaken toe, tot zijn
leedwezen als gevolg van de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden, het belang van
de schatkist nog zwaarder gewicht in de
schaal gelegd dan vorige jaren het geval
geweest.
De cijfers der begrooting zijn overigens
nog niet aangepast aan de verwachtingen,
die den thans ingetreden oorlogstoestand
meebrengt. De opbrengstcijfers zijn niet
verminderd, daar nog niet valt te schatten
hoe het verloop van het verkeer zal zijn.
De mogelijkheid is evenwel niet uitgeslo
ten, dat de raming door thans nog niet ge
heel te voorziene invloeden, niet zal zijn
te verwezenlijken.
Indien zulks in den loop van het begroo-
tingsjaar noodig mocht blijken, zal de mi
nister niet nalaten de wenschelijkheid en
de mogelijkheid van tariefswijzigingen te
overwegen.
De totalen der lasten en baten zijn ruim
ƒ9.3 millioen hooger dan in 1939. De stij
ging der lasten is veroorzaakt door den
toenemende verkeersomvang, uitbreiding
van de noodige apparatuur en verhooging
van de bijdrage aan de schatkist. Voorts
stijgen de loonen door den thans geheel
heel ingevoerden achturen-werkdag bij het
bestellend personeel en een nieuwe rege
ling van de vergoedingen aan stationhou
ders.
De plaatsing van een beperkt aantal
briefkaarten-automaten zal voortgaan. De
frankeeropbrengst is op ƒ35 millioen ge
raamd tegen 32 millioen in 1939.
Meer telefoonverkeer.
Het telegrammenverkeer is in 1938 met
19 percent toegenomen. Het telefoonver
keer (interlocaal) met 17 percent. De
groei van het aantal telefoon-aansluitingen
blijft zich in stijgende lijn ontwikkelen. De
opbrengst van de locale en interlocale ge
sprekken kan daardoor geraamd worden
op 20.9 millioen tegen 17 millioen in
1939. Ook voor het internationaal verkeer
is de raming een half millioen hooger.
De rente, gekweekt door belegging b\j
de postchèque en girodienst is geraamd op
6.2 mililoen of 600.000 meer dan het vo
rige jaar.
De exploitatielasten van het P.T.T.-be-
drijf zijn geschat op ƒ91.3 millioen, dat is
ƒ7.8 millioen meer dan in 1939; de baten
op ƒ101 millioen. Aan loonen voor vast,
tijdelijk en hulppersoneel is uitgetrokken
45.9 millioen of 2.2 millioen meer dan
het vorige begrootingsjaar. De oorzaak
hiervan ligt in de stijging van het verkeer
en in de toenemende behoefte aan tech
nisch personeel door de automatiseering
van de telefoonnetten.
Afschrijvingen.
Wat rente en afschrijving betreft, zullen
de percentages gelden, die voor het tijd
vak 19391943 zullen worden vastgesteld
met medewerking van den minister van
Financiën. Indien het winstsaldo over 1940
het bedrag van de geraamde winstuitkee-
ring zal overtreffen, ligt het in het voor
nemen het overschot, in overleg met den
minister van Financiën, aan te wenden tot
het verrichten van een extra-afschrijving.
CONFERENTIE DIRECTEUR RIJKS
DIENST MET DIRECTEUREN
ARBEIDSBEURS.
Gisteren had te Utrecht een vergadering
plaats van den directeur van den rijks
dienst der werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling met directeuren van
arbeidsbeurzen, welke o.a. door den direc
teur-generaal van den arbeid werd bijge
woond. Hier werd besproken hoe in de
huidige omstandigheden de arbeidsbeur
zen zoo volledig mogelyk dienstbaar kun
nen worden gemaakt aan de personeels
voorziening en aan het brengen van een
zoo groot mogelijk aantal personen in het
bedrijfsleven.
SSZ
ST. WILLIBRORD MONUMENT TE
UTRECHT.
Dertien ontwerpen ingezonden.
Ingevolge meervoudige opdracht van het
bestuur van den Algemeenen Nederland-
schen Katholiekendag werden voor het
groote St. Willibrord-monument te Utrecht
ingezonden dertien ontwerpen ,elk be
staande uit een maquette in gips en een
aantal teekeningen. De inzendingen wor
den in het Museum van nieuwe religieuse
kunst te Utrecht opgesteld, waartoe de
groote zaal van dit museum ten deele zal
worden ontruimd. Eind September zal de
jury bijeenkomen ter beoordeeling van de
ingezonden ontwerpen en ter vaststelling
van haar rapport. Na bekendmaking van
de uitspraak der jury zullen de inzendin
gen gedurende enkele weken tentoonge
steld blijven voor het publiek.
In verband met de inrichting dezer ten
toonstelling en de werkzaamheden der
jury, is het Museum van nieuwe religieuse
kunst van Dinsdag 19 dezer af gedurende
korten tijd voor het publiek gesloten; de
openingsdatum der tentoonstelling zal na
der worden bekend gemaakt.
„Msbd."
LEERAAR KAN GEEN RAADSLID ZIJN.
Maar als de leeraar nu óók advocaat is?.
Volgens de gemeentewet is het lidmaat
schap van den raad onvereenigbaar met
de betrekking van onderwijzer van het la
ger of middelbaar onderwijs.
In verband daarmee had het college van
B. en W. van Venlo aan mr. E. J. H. A.
Janssen, raadslid (tegenwoordig wethou
der) en advocaat aldaar, die gedurende vijf
uren per week les geeft aan de R.K. Hoo
gere Burgerschool aldaar, de in art. 27
tweede lid van genoemde wet bedoelde
waarschuwing doen toekomen, dat hij op
gehouden heeft lid van den raad te zijn,
omdat hij de betrekking van onderwijzer
van het middelbaar onderwijs vervult.
De gemeenteraad van Venlo en Ged. Sta
ten van Limburg hadden zich met die op
vatting vereenigd.
Mr. Janssen ging hiertegen in beroep by
de Kroon, aanvoerende, dat de bedoelde
school voorheen was een handelsdagschool,
dat zy weliswaar in verband met de wet
van 22 April 1937 is omgezet in een Hoo
gere Burgerschool, doch dat hy niet het
„beroep" van onderwijzer (leeraar) uit
oefent, aangezien zijn hoofdbetrekking is
die van advocaat, waarbij hij tal van ne
venfuncties uitoefent. Art. 25 der gemeen
tewet doelt z.i. kennelijk alleen op hoofd
betrekkingen.
In de vergadering van den Raad van
State heeft mr. Janssen zijn beroepschrift
gisterochtend nader toegelicht.
De Koninklijke beslissing volgt later.
MEVR. VISSER—HOOFT t.
Na een korte ongesteldheid is te Ankara
mevr, J. VisserHooft, echtgenoote van
dr. Ph. C. Visser, overleden.
Het echtpaar VisserHooft is vooral be
kend om zijn Karakorum-expedities, waar
aan mevr. VisserHooft een zeer werk
zaam aandeel had. Viermaal werd een
tocht naar een voorheen nimmer betreden
gebied ondernomen.
De verdiensten van mevr. VisserHooft
voor de wetenschap vonden van hoogerhand
waardeering in de toekenning van het of
ficierskruis der orde van Oranje-Nassau.
OUD-MINISTER ROMME GEëEDIGD ALS
ADVOCAAT EN PROCUREUR.
Voor het gerechtshof te Amsterdam is
gisteren beëedigd als advocaat en procu
reur bij het gerechtshof te Amsterdam mr.
C. P. M. Romme, oud-minister van Sociale
Zaken.
ONZE TUINBOUWEXPORT
Ondanks dat de export van appelen, pe
ren, druiven en diverse pulpsoorten in de
afgcloopen maand is gestegen, heeft onze
totale tuinbouwexport toch een achteruit
gang te boeken gekregen, hetgeen vooral
te wijten is aan de ongunstige omstandig
heden voor den export naar Engeland,
Duitschland en België.
Onze totale exportwaarde bedroeg nl.
3.482.000 tegen 3.850.00 in dezelfde
maand van het vorig jaar.
Hierby zij opgemerkt, dat in 1930 voor
een waarde van 8.468.000 naar het bui
tenland werd gezonden. De export van to
maten was bijzonder ongunstig en bedroeg
slechts een waarde van f 688.000 tegen
f 686.000 in het vorig jaar.
De totale export van tuinbouwproducten
naar Duitschland beliep 1.792.000, het
geen we liets meer is dan in het vorig jaar,
doch wat betreft de geëxporteerde hoe
veelheid niet onaanzienlijk lager was. De
export naar Engeland verminderde zoowel
iu waarde als hoeveelheid nl. van
1.571.000 in het vorig jaar tot 1.273.000
in dit jaar. In 1930 bedroeg die export nog
3.748.000.
De exportwaarde naar België liep terug
van 194.000 tot een bedrag van 70.000
in dit jaar.
Naar de Tuinderij hierbij opmerkt, is de
export naar Duitschland belangrijk ln
hoeveelheid tcruggeloopen, hoewel het
Sondergeschiift een behoorlijk bedrag voor
tomaten beschikbaar had gesteld. Het nor
male betalingscontingent was echter blyk-
baar te gering.
WAT KUNNEN DE BOEREN ALSNOG
DOEN?
Zooveel mogelijk nog gaan cnsileeren.
„Omdat de voorraden voedsel in ons land
zeer beperkt blijken te zyn, dient er met
den meesten nadruk op te worden gewe
zen, dat het noodzakelijk is, groote zui
nigheid te betrachten met vocderartike-
len."
Aldus de rijkslandbouwconsulent ir. P.
G. Meyers en hij laat er op volgen:
„Daarnaast is het noodig, dat er dezen
herfst nog zooveel mogelijk is, wordt inge
kuild of op andere wijze geconserveerd.
Wie over silo's beschikt, doet verstandig
het waardevolste en beste groenvoeder
zooveel mogelijk daarin te bewaren. We
denken daarbij aan stoppelklavers, hoppe-
rups, wikken en jong weidegras. Deze ei
witrijke en zeer waardevolle groenvoe-
ders dienen zooveel mogelijk met zuux
te worden geënsileerd.
Daarnaast komt op vele bedrijven nog
wel ander groen materiaal voor, dat men
onder normale omstandigheden misschien
niet als voeder zou benutten. Enkelen heb
ben b.v. mosterd gezaaid voor groenbemes-
ting. Wij zijn van gevoelen, dat ook derge
lijke gewassen alsmede ouder of bossig
gras uit weilanden dienen te worden inge
kuild. Van dergelijk materiaal legt men
zoo noodig een gewonen kuil aan.
Het spreekt wel vanzelf, dat loof en
koppen van bieten of mangclwortels, dit
maal zuinig dienen te worden verzameld
en geënsileerd of gekuild, dat knollen,
mergkool, spurrie tot het laatste toe moe
ten worden benut.
Het is zelfs nog te doen op het grasland
wat stikstof uit te strooien. By een zach-
ten herfst kan er dan nog heel wat jong
gras groeien, dat geweid of gekuild kan
worden. Hoewel de laatste paar maanden
erg meegevallen zijn, wat den grasgroel
betreft, is er toch op vele bedrijven min
der hooi gewonnen dan in normale jaren
en zijn de silo's ook minder vol. We moe
ten dus in het volgende voorjaar rekenen
op een tekort aan fourage op verscheidene
bedrijven. Te meer daar het kraahtvoeder
dan schaarsch zal zijn.
In onze zandstreken verdient het sterke
aanbeveling, om thans zoo spoedig moge
lijk rogge te zaaien, om deze in het vol
gend voorjaar vroeg als snijrogge te kun
nen voederen. Zulke rogge kan zwaar be
mest worden en men moet zorgen, dat ze
tegen 1 Mei opgevoederd ls of dat ze in
den kuil zit, zoodat men op dat land nog
voeraardappelen, voederbieten of mais kan
laten volgen. Dat zijn de gewassen, die do
meeste voederwaarde aanbrengen!"
153. Wat gaat er dan met ons gebeuren, snikken de
Zwartvoeters. Peter, bind Jij met een paar van mijn wach
ters die kereltjes aan een boom vast. Iedereen die langs
komt mag 2e dan uitlachen, beveelt de koning. Woedend
zyn ze en ze worden nog boozer, als er een dikke kikker
aan komt springen en ze flink uitlacht.
154. Koning Wipneus is heel droevig over de booze in
dringers. Ik zal een brief schrijven aan den kabouterko-
n.ng uit 't boach van Zwartvoet, bedenkt hij. Groote Ko
ning uit 't Zuiden, schrijft hij, twee van Uw onderdanen
zijn myn ryk binnengedrongen. Zij zorgen, dat een aardig
elfje uit Uw boech niet verder reizen kan. Ik hoop, dat U
die .bouter Zwartvoet gevangen neemt. De twee onder
danen zal ik in mijn paleis opsluiten.
