Isaias 55 6-13
BIOSCOPEN TE LEIDEN
De oorlogstoestand in het Westen
1Zie zee-aoxiag,
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
DE VLUCHTELINGENSTROOM.
Naar Hongarije.
Poolsche vluchtelingen komen van de
fCarpathen naar de Subkarpathische steden,
tn den loop van gisteren zijn mannen,
vrouwen en kinderen, die slechts weinig
Fan hun bezit konden meevoeren, op kleine
wagentjes in Hongarije aangekomen.
Ook verscheidene militaire afdeelingen
rijn aan de grens aangekomen, waar zij
werden ontwapend en vervolgens naar het
binnenland gedirigeerd.
Tot op het oo gen blik zyn twaalfhonderd
vluchtelingen geteld.
Naar Roemenië.
Het aantal naar Roemenië gevluchte bur
gers en militairen bedraagt thans dertig
duizend.
Te Cernauti zelf heerscht een opgewon
den stemming. Boeren, Joodsche hande
laars, Duitschers en honderden gewapende
Roemeensche politiemannen slaan in de
6traten het binnenkomen van de ontelbare
bemodderde voertuigen uit Polen gade.
Naar vernomen wordt, zullen de Pool
sche staatsambtenaren vermoedelijk in Roe
menië geinterneerd worden.
De Poolsche ambassade te Londen ont
kent, dat maarschalk Smigly Rydz zich
naar Roemenië zou hebben begeven. De
maarschalk, aldus de ambassade, bevindt
zich met het hoofdkwartier bij het leger in
Polen en blijft de militaire operaties lei
den.
Tot de vluchtelingen, die gisteren over
de Roemeensche grens zijn gekomen, be-
tal regeeringen van neutrale staten, om te
komen tot de beperking van de ongemak
ken van den oorlog tot een minimum.
Deze besprekingen worden in den meest
vriendschappelijken geest gevoerd en de
Britsche regeering zal voortgaan met alles
te doen wat in haar macht is om rekening
te houden met de behoeften van den han
del van de neutrale Staten.
Deze verklaring is afgelegd in antwoord
op de beweringen van de Duitsche radio,
dat de Britsche regeering een nota zou
hebben gezonden aan de neutrale regee
ringen, welke door de Duitschers een „ul
timatum, wettelooze druk, schijnheilig
heid" wordt genoemd.
De waarheid is, dat de Britsche regee
ring de neutrale Staten heeft medegedeeld,
dat zij ten allen tijde bereid zou zijn voor
stellen te overwegen.
DE ONDERGANG VAN DE
„COURAGEOUS"
Niet minder dan 578 opvarenden vermist
Het Britsche ministerie van Marine heeft
een vijfde lijst met namen van overleven
den van de „Courageous" gepubliceerd, en
met leedwezen verklaard, dat deze lijst als
de laatste moet worden beschouwd. In het
geheel bevatten de lijsten van overlevenden
de namen van 72 officieren en 610 minde
ren. De admiraliteit verklaart, dat het lot
van 578 opvarenden onbekend is.
De overlevenden van de „Courageous"
hebben bij hun thuiskomst verhaald met
welke moed, koelbloedigheid en kalmte
de bemanning zich heeft gedragen toen
het schip zonk Zondagavond acht uur.
Zij spraken over een scheepsjongen, die
kalm op het dek een sigaret stond te roo-
ken, tot de roep weerklonk: „Redde zich
wie kan". Over de adelborst van een tor
pedojager, die tien keer dook naar uitge
putte mannen en over den kapitein van
de „Courageous", die kalm op de brug zijn
hoorde generaal Jrchala, de commandant
van het Tsjechische legioen, die, na twaalf
uur de gevangene der Russische militaire
autoriteiten te zijn geweest, was vrijgela
ten. Een duizendtal Tsjechen in volle uit
rusting wordt nog door de Russen gevan
gen gehouden.
De president Moscickl en zijn gezin, als
mede de overige leden van de Poolsche re
geering zijn te Czernowitsj aangekomen,
waar zij onderdak hebben gevonden in een
particulier huis.
DE POOLSCHE DUIKBOOTEN IN DE
OOSTZEE.
Het Russische agentschap Tass beweert,
dat Poolsche en andere duikbooten een
schuilplaats hebben gevonden in havens
van zekere Oostzee-staten. Verklaard
wordt, dat de Sovjetvloot in de Oostzee
maatregelen heeft genomen om mogelijke
manoeuvres van deze duikbooten te ver
hinderen. De verklaring zegt, dat den duik
booten een schuilplaats en hulp worden
verleend door „zekere regeeringsperso-
nen".
De Estlandsche autoriteiten worden er
van beschuldigd, de ontsnapping van een
geinterneerde Poolsche duikboot te heb
ben begunstigd.
In Tallinn, wordt evenwel verklaard,
dat zich in of bij de Estlandsche havens
geen duikbooten van oorlogsvoerende mo
gendheden bevinden.
Ook te Riga wordt verklaard, dat zich se
dert het uitbreken van den Duitsch-Pool-
schen oorlog geen buitenlandsche duikboot
in de Letlandsche havens of territoriale
wateren bevonden heeft.
bevelen gaf.
Alle overlevenden verklaren, dat er
geen paniek ontstond. Iedereen was vol
maakt kalm, de mannen ontdeden zich van
hun zware kleeding, alvorens over boord
te springen; zij telden hun geld, wierpen
het kopergeld weg en bewaarden het zil
ver en papier in hun reddingsgordels. Som
migen zwommen wanhopig toen zij in de
zuiging van het zinkende schip kwamer.
anderen zwommen drie uur door de olie,
welke op het water dreef.
Allen zijn vol lof over he+ kranige werk
van de schepen, die hebben medegewerkt
aan de redding.
Een 16-jarige jongen vertelde, hoe de
mannen al zwemmende juichten, toen zij
den onderzeeër boven het water uit zagen
vbegen.
Men gelooft niet. dat één der opvaren
den van den onderzeeër is gered, de torpe
dojagers wierpen dieptebommen en het
schip sprong boven het water uit en ver
dween.
DE DUITSCHE DUIKBOOT-ACTIE
Te Kopenhagen wordt gemeld, dat een
Duitsche duikboot zwaar beschadigd is
binnengeloopen, in de haven van Reykja
vik op IJsland.
De bemaninng van het Britsche schip
„Baron Lovat", dat door een Duitschen
onderzeeër is aangevallen, heeft by aan
komst te Londen verteld, dat de onder
zeeër aan bakboord verscheen en de „Ba
ron Lovat" opdracht gaf te stoppen. De
kapitein van het Britsche schip gaf even
wel opdracht met volle kracht door te
stoomen. De onderzeeër ging over tot den
aanval, doch dook korten tijd later onder
en verdween.
Zonder veel optimisme kan men aan
nemen, aldus meldt men uit Parijs, dat al
leen reeds door de Fransche vloot vier of
vijf onderzeeërs tot zinken zijn gebracht.
Plaatselijke activiteit
DE FRANSCHE LEGERBERICHTEN.
Het Fransche legerbericht van den och
tend van den 20sten September luidt: Aan
het geheele front was het vannacht kalm.
De vijandelijke artillerie was ten Oosten
van de Blies actief.
Het Fransche legerbericht van gister
avond zegt: „Een plaatselijke vijandelijke
aanval in het gebied ten Oosten van de
Blies is afgeslagen. In hetzelfde gebied is
de vijandelijke luchtmacht actief".
Havas voegt eraan toe: Terwijl op het
geheele Westelijke front een kalmte
heerscht, die slechts gestoord wordt door
artillerievuur en bedrijvigheid in de
lucht, blijven zich in den sector, die door
het communiqué van gistermorgen wordt
aangeduid als „ten Oosten van de Saar"
en in het communiqué van gisteravond als
„ten Oosten van de Blies" voortdurend
Duitsche reacties voordoen. Gisternacht
ging het om een grooten overval en vol
gens het communiqué van gisteravond om
een aanval. Beide Duitsche pogingen wer
den afgeslagen. Het is door het gebruike
lijke laconisme van de communiqué's van
het groote hoofdkwartier niet mogelijk
nauwkeurig den sector te bepalen, waar de
beide Duitsche pogingen in het werk wer
den gesteld. Men kan echter wijzen op het
strategisch belang van de streek van de
Blies, die zich uitstrekt over 15 K.M. van
het plaatsje Oberguilbach ongeveer op de
plaats waar de Blies de grenslijn passeert
tot het Duitsche stadje Hornbach. De ge
heele streek tusschen den loop van de
Blies en de grens wordt van Zuid naar
Noord doorsneden door een vrij diep tus
schen beboschte toppen liggend riviertje.
De toppen bereiken een hoogte van 397
meter op den linkeroever en 381 meter op
den rechteroever.
Het geheel van dezen sector beheerscht
niet alleen het dal van de Blies, maar
eveneens de hoogten, die zich aan den an
deren kant uitstrekken en die niet hooger
zijn dan 370 meter. Het bezetten van den
linkeroever van de Blies door'de Fransche
troepen zou niet nalaten zeer ernstig de
verdediging van Saarbruecken, dat 20
K.M. verder naar het Westen ligt en wel
ker verdedigers op die wijze aan hun lin
kerzijde zouden worden gepasseerd, te be
lemmeren.
Duitsche afdeelingen naar het Westelijk
front.
De correspondent van de „Vingtième
Siècle" te Aken meldt, dat Duitsche afdee
lingen afkomstig van het Poolsche front,
in het Akensche beginnen aan te komen
om naar het Westelijk front te worden ge
dirigeerd.
DE TOESTAND IN DUITSCHLAND.
De „National Zeitung" uit Bazelbericht,
dat te Berlijn verscheidene geruchten de
ronde doen ten aanzien van Goebbels. De
bevolking merkt op, dat Goebbels zich de
laatste veertien dagen niet meer in het
openbaar heeft vertoond en men is ver
baasd, dat niet hij kennis heeft gegeven
van de proclamatie van Hitier aan het
volk. Sommigen meenen dat hij naar Rus
land is uitgeweken, anderen weer zijn van
oordeel, dat hij door zijn ouden tegen
stander Goering terzijde is gedrongen.
Weer anderen zeggen, dat dit alles praat
jes zijn en dat Goebbels binnenkort voor
de radio zal spreken, doch men merkt
op, dat dit reeds eerder is gezegd, doch
niet is bewaarheid.
De geruchten over Julius Streidher.
De „Duitsche vrijheidszender" heeft gis
teravond een relaas gegeven van een ar
restatie van Julius Streicher. De omroeper
zeide, dat Streicher was gearresteerd na
een twist met een generaal der Reichs-
wehr en slechts door Hitiers persoonlijke
tusschenkomst aan executie was ontko
men. Meer dan duizend leden der N.S.D.A.
P. en zestig lagere functionarissen zijn
volgens den zender geëxecuteerd we
gens sabotage en actie tegen den oorlog.
De zender spoorde de Duitschers aan, zich
van een „misdadig regime" te bevrijden en
de wapenproductie te saboteeren. De uit
zending eindigde met een oproep aan de
Oostenrijksche Roomsch Katholieken om
hun geloof tegen het nazi-regime te verde
digen en te helpen in den strijd voor een
vrij Oostenrijk.
Arrestaties in Karinthië en Slowakije.
Uit Graz wordt gemeld, dat verscheiden
leiders der Slowaaksche minderheid in Ka
rinthië, met name Vutej Radop, de secre
taris der Slowaaksche cultureele unie, en
Ajholcer, een onderwijzer, na de oorlogs
verklaring door de Gestapo zijn gearres
teerd.
Volgens Reuter heeft de Duitsche om
roep medegedeeld, dat de Slowaaksche re
geering uitgebreide „zuiveringsactie" ten
uitvoer legt. Vele personen zijn onder ver
denking van sabotage gearresteerd. In
Bratislawa zijn razia's uitgevoerd in ver
scheidene centra van sabotage en opposi
tie, „voor het meerendeel bestaande uit
vluchtelingen en Joden".
DE RANTSOENEERING IN
DUITSCHLAND
Uit Bern meldt Havas, dat de rantsoe-
neeringsmaatregelen van de Duitsche re
geering steeds scherper worden. Ook meel
is thans slechts op de bon te krijgen, hoe
wel men heeft gezegd, dat een voldoende
voorraad voor minstens twee jaar aanwezig
was. Zonder twijfel is deze maatregel ge
nomen om te voorkomen, dat particulieren
meel hamsteren. Alleen de verkoop van
eieren, welke sedert lang schaars waren,
cacao, groente en fruit is nog vrij. Het is
niet uitgesloten, dat binnenkort de ver
koop van aardappelen zal worden gerant
soeneerd.
De hoeveelheid melk, welke verstrekt
wordt is twee deciliter per dag voor vol
wassenen en kinderen ouder dan zes jaar
en een pond vleesch per week. Dit schijnt
zeer weinig, vooral in den winter, wan
neer groente en fruit schaarsch en duur is.
Toch heeft de zucht om voorraden te maken
onder de bevolking grooten omvang aan
genomen, men herinnert zich nog den
vorigen oorlog. Wel merkt men op, dat
Duitschland thans beschikt over Rusland,
het bezete Polen, de Baltische landen, en
Scandinavië om van levensmiddelen te
worden voorzien, doch de huismoeders
vragen zich af hoelang dit zal duren. Aan
gezien men weet, dat Engeland besloten
heeft Duitschland te overwinnen door het
economische wapen, begint men in een
langen oorlog te gelooven.
De officieele redenaars zeggen wel, dat
de oorlog niet langer dan drie maanden zal
duren, aangezien Engeland Duitschland
niet kan aanvallen in verband met de ver
sterkingen in het Westen en de neutrali
teit van Italië, doch het is de vraag hoe
lang dit zal duren.
DE HOUDING VAN ITALIë
De Romeinsche correspondent van de
Tijd meldt:
De benoeming van Bastianini tot ambas
sadeur te Londen, welke post na het heen
gaan van graaf Grandi, die tot minister van
Justitie werd benoemd, onbezet gelaten
was, is in Rome het onderwerp van den
dag. Men is algemeen van oordeel, dat
deze benoeming op dit oogenblik van groot
gewicht is, temeer, daar de heer Bastianini,
die onderstaatssecretaris van Buitenland
sche Zaken onder graaf Ciano was, tot de
meest ervarene en soepele Italiaansche di
plomaten behoort.
Ook de Italiaansche bladen stellen het
belang van deze benoeming in het licht. In
hun commmentaren geven zij te kennen,
dat deze benoeming wijst op een voortzet
ting van de Italiaansche neutraliteits
politiek.
Over den Russischen inval in Polen geeft
de Italiaansche pers geen eigen commen
taar, maar citeert naast de Britsche en Rus
sische berichten, de persstemmen van de
verschillende zijden, zonder van instem
ming met deze of gene te doen blijken.
Het Katholieke blad „Avvenire d'Italia"
is minder gereserveerd en wijst met nadruk
op het communistische gevaar, dat Europa
door dezen Russischen opmarsch naar het
Westen opnieuw en nader dan ooit bedreigt.
DE HOUDING DER VER. STATEN
Donderdag spreekt Roosevelt
De secretaris van president Roosevelt,
Early, heeft medegedeeld, dat de president
Donderdag a.s. een rede zal houden ter ge
legenheid van de opening van de zitting
van het Congres bij de gemeenschappelijke
zitting van beide huizen in de zaal van
den Senaat.
Yakichiro Suma, vroeger raadsheer van
de Japansche ambassade te Washington,
heeft bij zijn aankomst te Yokohama ver
klaard: „Op het oogenblik is men in
Amerika zeer verontrust over den toe
stand in Europa.
In tegenstelling met 1914 zijn de Ameri
kanen uitgesproken anti-Duitsch en omdat
zij een emotioneel volk zijn, meen ik, dat
het alleen een kwestie van tijd zal zijn,
alvorens de Vereenigde Staten zich in het
Europeesch conflict mengen"
BEZOEK VAN FRANCO AAN ITALIë
UITGESTELD
Generaal Franco zou eind September
een officieel bezoek aan Italië gebracht
hebben. In verband met de internationale
gebeurtenissen zal dit bezoek, dat door het
Italiaansche volk met levendige belang
stelling werd tegemoet gezien, tot een
nader te bepalen datum worden uitgesteld.
De geruchten inzake Goebbels.
HOOFDFILMS
De Bagatelle Club.
(.Tack Buchanan,
Edw. Everet Hor
ton).
Een onvergetelijk
man. (Anne Shirley,
Edward Ellis).
Kind-Vrouwtje.
(Luise Rainer).
Middernacht-taxi
(Brian Donlevy,
Francis Drake).
Havenkwartier
(Jean Gabin, Michè-
le Morgan).
Altijd die vrouw.
(Joan Blondell, Mel-
vyn Douglas).
De trots van de Ma
rine. Charles Bick-
ford, Billy Bukrud).
Waaghalzen van de
Racebaan (Charles
Quigley, Dorothy
Wilson).
De avonturen van
Marco Polo (Gary
Cooper, Basil Rath-
bone).
Een soldaat en een
jong meisje. (Barba
ra Stanwyck, Robert
Young).
Dramatisch
Sensationeel
Komische
Detectivefilm
AANVANGSUUR
lederen avond 8 uur
Zondag vaD 27 uur
Zaterdag en Woens
dag 2 uur matinée.
lederen avond 8.15 u.
Zondag 2—7 uur
Zaterdag en
Woensdag 2.30 uur
matinée.
lederen avond 8 uur.
Zondag 2—7 uur.
lederen dag matinée
behalve Vrijdag.
lederen avond 8 uur.
Zondag van 4—7 uur
Zaterdag en Woens-
[ag half drie matinée
lederen avond 8 uui
Zondag van 2—7 uui
lederen werkdag 2
uur matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Toelaatbaar
v. volwassenen
Toelaatbaar
v. volwassenen
Goedgekeurd
v. volwassenen
Goedgekeurd
v. volwassenen
De situatie verandert met den dag, waardoor kaartjes over de oogenblikkelijke si
tuatie snel veranderen. Ook dit kaartje, dat aangeeft, waar de Polen nog strijden, is
reeds niet geheel juist meer. De Russen zijn op sommige plaatsen verder naar het
Westen opgerukt dan op de kaart staat aangegeven.
Zoekt den Heer, nu Hij zich vinden laat,
Roept Hem aan, nu Hij dichtbij is:
Laat de zondaar toch zijn wegen verlaten,
De slechtaard zijn booze gedachten;
Laat hij zich tot den Heer bekeeren.
Opdat Hij zich zijner ontfermt;
Tot onzen God zich bekeeren,
Want Hij is mild in vergeven.
Neen, mijn gedachten
Zijn niet uw gedachten;
Uw wegen zijn mijn wegen niet,
Is de godsspraak van den Almachtigel
Want zooals de hemel zich boven de aarde verheft.
Zoo liggen mijn wegen boven de uwe,
Mijn gedachten veel hooger
Dan uw gedachten!
Want zooals regen en sneeuw uit den hemel valt,
En daar niet terugkeert zonder de aarde te drenken,
Haar vruchtbaar te maken, en met groen te bedekken,
Zaad om te zaaien te geven, en brood om te eten:
Zoo is het ook met het woord uit mijn mond;
Niet ledig keert het tot Mij terug,
Maar wat Mij behaagt, richt het uit,
Het volbrengt, waartoe Ik het zond!
Dan zult ge vertrekken in vreugde,
En in vrede worden geleid.
DE BRITSCHE BLOKKADE
Onderhandelingen met de neutrale Staten
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Britsche regeering begonnen is met het
voeren van onderhandelingen met een aan-
Eerste Leidsche
Begrafenisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1882. 4516
G. H. KLEINHANS
PIETER DE LA COURTSTRAAT 22
TRANSPORT TELEFOON 21455
Tarief en uitvoering In overleg met U I
WAAR HET POOLSCHE LEGER
DEN STRIJD NOG VOERT
n 11 (3991)
