PHILIPS
dnden duik aan Quitóïhew* en ShiM&n
1(t£t &t0cU/ne aÊfonwuttq
Stort de Poolsche verdediging ineen
Kristalhelder*geluid
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Russen en Duitschers ontmoeten elkaar bl]
Brest-Litowsk
Warschau geelt zich
niet over
DE STAD ZAL ZICH VERDEDIGEN TOT
HET BITTERE EINDE.
Het Duitsche oorlogscommuniqué,
dat gisteravond per radio is uitgezon
den, zeide o.m.: „Aangezien een onder
handelaar uit Warschau niet aangeko
men is, zal vandaag de militaire actie
tegen de Poolsche hoofdstad begin
nen."
De burgemeester van Warschau heeft
gisteravond in een radiotoespraak ver
klaard, dat de stad zich niet zou over
geven, doch zich tot het bittere einde
zou verdedigen.
Volgens een bericht van Stefani zou in
de stad een opstand zijn ontstaan. Een deel
van de bevolking zou zich willen overge
ven, terwijl de militairen tegenstand zou
den willen bieden. Daaraan is het waar
schijnlijk te wijten, dat Warschau aanbood,
een parlementair te zenden, doch daaraan
geen gevolg gaf.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede,
dat de rechtervleugel van het in Zuid-Po
len opereerende Duitsche leger gisteren
van Sambor naar het Zuid-Oosten trekkend
Ddrohobycz heeft genomen. Hiermede is
de voornaamste plaats van het petroleum-
gebied in Duitsche handen gevallen.
TWEE DUITSCHE DIVISIES
VERNIETIGD.
Om te bewijzen, dat het verzet der Polen
door de Russische invasie en den nederlaag
tegen de Duitsche troepen nog niet is ge
broken, wordt uit Lemberg gemeld, dat
tijdens gevechten in de omgeving van
Grodek nabij Lwow de tweede pantserdi
visie van het Duitsche leger, welke afkom
stig is uit Ween en, en de 45ste infanterie
divisie uit Linz geheel zijn vernietigd. De
commandant van het 134ste regiment in
fanterie, kolonel Goeritz, is gevangen ge
nomen, de generaal Pritzwitz en Gaffron
zouden zijn gesneuveld.
Verder wordt gemeld, dat de Duitschers
in het bezette gebied alle vee en andere
huisdieren opeischen, zij laten niets aan
de rechtmatige eigenaars. In het gebied
Wilum zijn 12.000 varkens, 7000 koeien,
4500 stieren gevorderd. De aardappeloogst
was reeds door de Duitschers gevorderd,
zoodat duizenden Polen gedoemd zijn den
hongerdood te sterven.
Het Poolsche telegraaf agentschap ver
klaart, dat het Duitsche legerbericht, waar
in wordt gezegd, dat Grudziadz, Thorn,
Piezmysl, versterkte steden zijn, niet juist
is. Deze steden hebben slechts verdedigings
werken, welke dertig en veertig jaar oud
zj^n, welke niet zijn vernieuwd. Zij werden
cok niet verdedigd.
De opmarsctt der Russen
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
Wilna bezet.
Het Russische legerbericht van 18 Sep
tember luidt: „Op 18 September hebben de
troepen van het roode leger de afdeelingen
van het Poolsche leger verder teruggewor
pen. Des avonds hadden zij in Wit-Rusland
de steden Sventsiany, Novogroedok, Orlya
aan de Njemen, Slonim, Holkovysk, het
spoorwegknooppunt Lida en het station
Yaglewitsji aan den spoorweg Minsk
Brest-Litovsk bezet en in de Westelijke
Oekraine het spoorwegknooppunt Sarny
er. de steden Loetsk, Stanislov, Galich,
Krasne en Boechach bezet. De voorhoede
van het roode leger nader Lwow en Wilna.
Uit particuliere bron wordt gemeld, dat
de Sovjet-troepen gisteren te 21 uur Mid-
den-Europeesche tijd Wilna begonnen bin
nen te trekken. Het kwam tot een vuurge
vecht tusschen Poolsche en Russische solda-
ttn De telefoonverbindingen werden niet
verbroken.
De zender te Belgrado meldt uit Boeda
pest, dat de Sovjet-troepen aan de Hon-
gaarsche grens zijn aangekomen, zoodat zij
daarmede de grens naar Roemenië hebben
afgesloten.
Naar wordt medegedeeld, rukken de Rus
sen op met groote witte vlaggen en verkla
ren zij, dat zij de bevolking vrede en rust
komen brengen.
Een telegram uit Moskou aan het
Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat de
Russische en de Duitsche troepen elkan
der te Brest-Litowsk hebben ontmoet.
De officieren begroetten elkander.
DE RUSSISCHE BEDOELINGEN.
Naar de diplomatieke redacteur van de
„Daily Telegraph" uit Sovjetbron verneemt,
is het de bedoeling, dat de Russische troe
pen het geheele Oosten van Polen tot de
z.g Curzonlijn, n.l. van Grodno over Bialy-
stok, Brest-Litowsk en Przemysl tot aan
de Karpathen bezetten.
In 1920 vertegenwoordigde deze Curzon
lijn de Britsche opvatting omtrent de ge
rechtvaardigde Oostgrens van den nieu
wen Poolschen staat, De redacteur wijst er
op, dat indien dit Russische plan met suc
ces ten uitvoer wordt gelegd, de geheele
Oekraine binnen de Russische grenzen zal
vallen. Het is nog niet gemakkelijk, aldus
de redacteur, na te gaan, in hoeverre dit
optreden reeds door Duitschland was goed
gekeurd, hoewel verklaringen uit Sovjet
kringen het waarschijnlijk maken, dat Mos
kou geen plannen had voor de vestiging
van een gemeenschappelijke Russisch-Duit-
sche grens. Het had en heeft nog de instel
ling van een Poolschen bufferstaat op het
oog. Evenzeer mag worden aangenomen,
dat Rusland Duitschland niet volledig aan
de Zwarte Zee gevestigd wenscht te zien.
Waarschijnlijk staat het bezoek van den
Turkschen minister van Buitenlandsche
Zaken aan Moskou meer met de coördi-
ratie der verdediging van de Zwarte Zee
dan met eenig ander vraagstuk in ver
band. Het schijnt dan ook, dat Rusland
Cefensieve stellingen in het Westen, het
Zuiden en het Oosten betrekt en niet wil
streven naar uitbreiding van gebied, be
halve daar, waar aangrenzend gebied wordt
bedreigd door een derden machtigen staat,
zooals Duitschland.
De „Japan Times" verneemt uit Londen,
dat de Sovjet-Russische militaire autoritei
ten voornemens zijn de troepen op te la
ten rukken naar Estland en Finland, Er
zi.n troepen in deze richting gezonden als
ook munitie. Men is in Japan algemeen van
oordeel, dat de Sovjet-Unie een actie zal
ci.dernemen tegen Estland, dat een strate
gische positie ten aanzien van Leningrad
inneemt.
De Polen vluchten
NAAR ROEMENIE.
Wat gebeurt er met de Poolsche
regeering?
De Roemeensche omroep heeft gister
avond officieele cijfers over de Poolsche
vluchtelingen in Roemenië bekend gemaakt
Ongeveer 4500 burgers, 400 kinderen en
9620 militairen, die ontwapend en geïnter
neerd werden, zijn over de grens gekomen.
Tot de vluchtelingen behooren de hooge-
c^mmissaris in Dantzig, Chodacki, en de
wojwode van Kattowitz. Voor de soldaten
is een groot interneeringJcamp te Botos-
jani ingericht. Maandagavond waren 246
Poolsche vliegtuigen op Roemeenschen
grond geland. Na registreering werden zij
naar Boekarest en Jassy gebracht. Onge
veer 6000 auto's, waarvan vele aan de
Poolsche autoriteiten en het leger behoor
den, zijn in Roemenië aangekomen.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht uit
Boekarest, dat volgens een nog niet beves
tigde mededeeling ook maarschalk Smigly-
Rydz op Roemeenschen bodem zou zijn aan
gekomen.
In Boekarest is de omgeving van het
koninklijk slot streng afgezet. Een villa,
welke naast het slot ligt, is uitgekozen tot
voorloopige verblijfplaats van den Pool
schen president. Het D. N. B. bericht ver
der, dat de Roemeensche regeering over
weegt of de Poolsche regeering voor korten
tijd een verblijfplaats moet worden aange
wezen en dan naar een neutraal land zal
moeten vertrekken, dan wel of de Poolsche
regeering in Roemenië moet worden vast
gehouden.
AAN DE HONGAARSCH-POOLSCHE
GRENS.
De bewaking aan de Hongaarsch-Pool-
sche grens, die gesloten is, is versterkt.
Langs de grens zijn buitengewone voor
zorgsmaatregelen en veiligheidsmaatrege
len genomen. Men zegt, dat vele gevluchte
burgers in Sub-Karpathisch Rfisland zouden
zijn binnengekomen. De koninklijke com
missaris in dat gebied heeft maatregelen
getroffen voor het eventueel bijeenbrengen
dezer vluchtelingen te Ungvar en het
vervoer naar andere deelen van Hongarije.
Verder zouden de vereischte maatregelen
voor ontwapening van Poolsche afdeelin
gen, die over de grens zouden komen, zijn
genomen.
NAAR LETLAND EN LITHAUEN.
Uit Daugavpils wordt gemeld, dat de
totvloed van vluchtelingen uit Polen naar
de grens van Letland een zeer grooten om
vang heeft aangenomen.
Gemeld wordt, dat 82 Poolsche vliegtui
gen in Letland geland zijn. Zij zijn in be
slag genomen, de bemanning is geïnter
neerd.
Tot de Poolsche vluchtelingen, die in Li-
thauen zijn aangekomen, behooren de we
duwe van maarschalk Pilsoekski met haar
beide dochters.
De reactie op den Russisctien
inval
VERONTWAARDIGING OP HET
VATICAAN
„Met het lot van Polen wordt het
Katholicisme zelf bedreigd"
De aanval van de Sovjet-Unie op Polen
heeft diepen indruk gemaakt op het
Vaticaan. In kringen, welke den kardinaal
staatssecretaris zeer na staan, aarzelt men
niet te zeggen, dat deze aanval, zonder
waarschuwing gedaan en met verachting
van alle openlijk gesloten verdragen tegen
een land, dat reeds voor drie kw3rt door
een buitenlandsch leger was bezet, een
flagrante schending beteekent van de be
ginselen waarop het internationale recht is
gegrondvest alsmede van de moreele orde.
De aanval van Sovjet-Rusland heeft de
verontwaardiging van het Vaticaan gewekt.
De stemming in Vaticaansche kringen
vindt weerklank in het artikel van graaf
Delia Torre in de „Osservatore Romano",
waarin hij schreeft:
„Polen zal niet sterven, wij zullen het
einde van Polen niet bijwonen, de recht
vaardige goedheid van de menschelijkheid
en niet minder de logica eischen dit. Men
heeft gezegd, dat een volk, hetwelk zich
niet verdedigt, niet verdient te bestaan.
Meer waar is nog, dat volken, die zich
verdedigen, het recht hebben op leven. Dit
is het geval met Polen, dat dit dubbel ver
dient door den heldhaftigen tegenstand aan
twee fronten tegelijk.
Allen, die vereenigd zijn in hetzelfde
katholieke geloof, dat ook het geloof van
Polen is, voelen dit en gelooven dit met
alle kracht. Want zij kennen het gevaar,
dat met het lot van Polen dat van het
Katholicisme zelf bedreigt: dat wil zeggen
den geest en de vlam der beschaving van
Europa en de geheele wereld."
Volgens een bericht van Havas hebben
de gebeurtenissen der laatste dagen Z.H.
den Paus zeer aangegrepen. Hij werkt zeer
veel en slaapt slechts enkele uren. In het
Vaticaan verklaart men, dat de H. Vader
een strenge vasten begonnen is, aldus in
een bericht van United Press aan haar
bladen.
Naar Stefani bericht is Kardinaal Hlond,
de primaat van Polen, Maandagmiddag te
Rome aangekomen.
KARDINAAL HINSLEY BIDT VOOR
DE POLEN
Z.H. Em. Kardinaal Hinsley, de aarts
bisschop van Westminster, heeft een bood
schap gericht tot de pastoor van de Pool
sche kerk te Londen, Stanisszewski, waarin
hij schrijft iederen dag te bidden voor de
slachtoffers van den wreeden oorlog.
Hij bidt voor de dappere soldaten, die
strijden voor de moeders en kinderen, die
het slachtoffer zijn van een der wreede
methoden van een modernen oorlog.
Hij bidt voor de Polen, die door een
brute macht bedreigd worden. Polen was
en is nog de bewaker van de Katholieke
beschaving.
De niet te temmen ziel van het Poolsche
volk zal eindelijk succes behalen, aangezien
zijn zaak rechtvaardig is, omdat het haard
en altaar verdedigt. Men weet, dat zijn
heftigen tegenstand rechtvaardig is.
Tenslotte verklaart de kardinaal, dat de
sympathie en het gebed van de geheele
beschaving met Polen is.
ENGELAND WACHT NOG AF
Sovjet-actie niet geheel in het voordeel
van Duitschland
In welingelichte kringen te Londen is
men van meening, dat op den Russischon in
val in Polen niet automatisch een Britsche
oorlogsverklaring aan Rusland volgt en dat
het voorbarig zou zijn aan te nemen, dat de
Sovjet-actie geheel in het voordeel van
Duitschland is.
Officieel wordt te Londen verklaard:
„De volledige strekking van de gebeurte
nissen is nog niet duidelijk, maar de Brit
sche regeering maakt van de gelegenheid
gebruik om te verklaren, dat niets van wat
is gebeurd eenig verschil heeft uitgemaakt
voor de vastbeslotenheid der Britsche re
geering, met volledigen steun van het land
om haar verplichtingen jegens Polen ten
uitvoer te leggen en den oorlog voort te
zetten met alle energie tot haar doel is be
reikt".
Via het Britsche ministerie voor de voor
lichting is gisteravond een gezaghebbende
verklaring uitgegeven, welke als volgt
luidt:
„De Britsche regeering heeft den toe
stand bestudeerd, die ontstaan is door den
aanval op Polen, waartoe bevel is gegeven
door de Sovjet-regeering. Deze aanval, die
gepleegd is op den eigen bondgenoot van
Engeland, op een oogenblik, waarop hij
neergeworpen ligt tegenover overweldigen
de strijdkrachten, die door Duitschland te
gen hem in het veld zijn gebracht, kan naar
de meening der Britsche regeering niet
worden gerechtvaardigd door de argumen
ten die door de Sovjet-regeering naar voren
zijn gebracht".
WARSCHAU ONDER DE UITWERKING DER BOMBARDEMENTEN VAN DE DUITSCHE DE TRAGIEK VAN DE VERSCHRIKKELIJKE LUCHTAANVALLEN OP DE POOLSCHE
LUCHTSTRIJDKRACHTEN. EEN DER V/IJKEN VAN DE STAD IN VLAMMEN. HOOFDSTAD. GEWONDE KINDEREN WORDEN NA EEN DER RAIDS
BEHOEDZAAM WEGGELEID.
GA ZE ZIEN EN HOOREN
BIJ UW RADIOHANDELAAR
