Noodwet op goederenvervoer aanvaard
BINNENLAND
Isaias 52 1453 1-6
Hoe staat het met margarine en zeep
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURAKV
TWEEDE BLAD - PAG. 7
Tweed Kamer
Verslag van de vergadering van gisteren.
Om 15.30 uur wordt de vergadering her
opend.
WET GEBRUIK VERVOERMIDDELEN.
Aan de orde is het ontwerp:
Regelen met betrekking tot het verzeke
ren in geval van oorlog, oorlogsgevaar of
andere buitengewone omstandigheden van
een doelmatig gebruik van vervoermidde
len in het belang van de volkshuishouding
(wet gebruik vervoermiddelen 1939).
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.R.)
beperkt zich er toe, er op te wijzen, dat hier
geen mogelijkheid tot schadeloosstelling be-
staaat. Welke autoriteit zal de aanwijzing
van de vervoermiddelen doen?
De heer KRIJGER (C. H.) acht de ge
vraagde (bevoegdheden zeer ver-reikend.
Ernstig overleg over dit ontwerp is daarom
noodzakelijk. Spr. neemt aan, dat men zich
zal beperken tot de voorziening in de natio
nale behoeften.
De heer POSTHUMA (C. D. U.) acht dit
ontwerp noodzakelijk. Sp. is overtuigd van
den wil van de regeering om de moeilijk
heden der burgerbevolking zoo veel moge
lijk te ondervangen.
Spr. maant echter tot voorzichtigheid,
daar willekeur niet uitgesloten is. In dit ver
band wijst spr. op de vordering van auto's.
Vooral met de belangen der kleine vervoer
ders moet worden rekening gehouden. Spr.
bepleit daarom de mogelijkheid van schade
loosstelling voor de zwaartst getroffen.
De heer DE MARCHANT ET d'ANSEM-
BOURG (N.S.B.) is van oordeel, dat dit ont
werp ten voordeel van de spoorwegen
strekt. Dit kan men verwachten van dezen
minister, die altijd geijverd heeft voor
Staats-socialisatie van de spoorwegen. De
ze voorstellen zijn niet noodig voor het be
oogde doel. Spr.s' fractie kan zich met dit
ontwerp niet vereenigen.
De heer JOEKES (V.D.) is verheugd, dat
het niet in de bedoeling is met behulp van
dit noodontwerp een algemeene wettelijke
vervoercoördinatie in het leven te roepen.
Het is gewenscht te zorgen voor een cen
trale leiding en gedecentraliseerde uitvoe
ring. Daarom is het noodzakelijk de ver
schillende organisaties in de uitvoering te
betrekken.
Echter: de vraag rijst, of het niet noodig
is regelen te stellen met betrekking tot de
schadeloosstelling.
De hc er VAN DER WAARDEN (S.D.)
bestrijdt het betoog van den heer de Mar-
chant et d'Ansembourg. Dit ontwerp be
oogt geenszins een Staatssocialisme in te
voeren. Er wordt hier slechts gevraagd de
bevoegdheid om, als de nood dringt, over
de vervoermiddelen te kunnen beschikken.
De heer BONGAERTS (R.K.) is verbaasd
tegen dit wetsontwerp zoo veel bezwaren te
hebben gehoord. Het moet mogelijk zijn,
dat, indien dit noodig is, de regeering een
bepaald vervoer kan doen geschieden. Van
schadeloosstelling is hier geen sprake. Het
algemeen belang gaat voor het particulier
belang. Tegen benadeeling van particulieren
zal natuurlijk worden gewaakt.
De MINISTER VAN WATERSTAAT, de
heer ALBARDA, is verbaasd over de uitla
ting van den heer de Marchant d'Ansem
bourg, dat hier blijkt van een tegenstelling
tusschen regeering en volksvertegenwoor
diging.
Indien hier sprake was van socialisatie,
dan ware dit uitdrukkelijk in de stukken
vermeld. De andere sprekers hebben den
inhoud van het ontwerp juist ingezien. La
ter zal de Kamer te beslissen hebben over
de coördinatie van het vervoer in normale
omstandigheden
Dit ontwerp is een noodontwerp om de
mogelijkheid van het vervoer te verzekeren,
er is hier geen sprake van eenige verorde
ring. Het gaat om gebruik met eerbiediging
van eigendom. Bovendien gaat het om re
gistratie. Noodig is een overzicht van de ca
paciteit e.d. van de vervoermiddelen.
De vervoersondernemingen zullen zelf
haar bedrijf uitoefenen.
De behoefte aan deze regeling is reeds
driemaal gebleken voordat dit ontwerp
werd ingediend. Toen heeft men de welwil
lende medewerking van de vervoersonder
nemingen verkregen. Doch dringende be
palingen zijn noodig gebleken.
Wat de schadeloosstelling betreft, inder
daad kan schade optreden. Doch alle buiten
gewone regeeringsmaatregelen brengen wel
eens sohade teweeg zonder reden tot scha
deloosstelling. Bij de toepassing van deze
wet zal zooveel mogelijk nadeel of schade
vermeden worden.
Voor de uitvoering is een organisatie ge
schapen bij de Rijksverkeerinspectie. Daar
in zijn opgenomen deskundigen van ver
schillende vervoerstakken. Die samenwer
king is een waarborg voor billijke regelin
gen.
De heer JOEKES (V.D.) licht een amen
dement toe op art. 2, dat beoogt publicatie
in de Nederlandsche Staatscourant mogelijk
te maken van de regelen, als bedoeld in het
eerste en tweede lid, en de mogelijkheid
van beroep open te stellen tegen de wijze
van toepassing van de in de voorgaande le
den gestelde regelen.
Spr. is bereid het amendement ten aan
zien van het beroep in te trekken, als de
minister toezegt, dat de betrokkenen gele
genheid zullen hebben van beroep op een
hoogere instantie.
De MINISTER VAN WATERSTAAT doet
de toezegging, dat hij beroep op den minis
ter zal doen openstellen, als daaraan be
hoefte bestaat. Het amendement betreffende
de publicatie neemt spr. over.
Het ontwerp wordt zjh.s. aangenomen.
Naturalisatie-ontwerpen.
Aan de orde is een groot aantal natura
lisatie-ontwerpen.
De heer DE MARCHANT ET d'ANSEM-
BOURG (N.S.B.) maakt tegen enkele daar
van bezwaren. Inzonderheid maakt spreker
bezwaar tegen toelating van zoo vele joden.
De neutraliteit kan doardoor sterk in gevaar
worden gebracht. Spr. wijst er op, dat zoo
velen de gewoonte hebben hun naam te ver
anderen.
De heer DREES (S.D.) verklaart, dat het
niet altijd mogelijk en de moeite waard is,
op de anti-semietische redevoeringen
van de nationaal-socialisten in te gaan.
Thans past echter een woord van protest.
Het schijnbaar onschuldige betoog dient
slechts om de joden als minderwaardig voor
te stellen. Dit is on-Nederlandsch, dit is
volksvreemd. De kwalificatie joodsch is al
on-Nederlandsch. Wij behooren niet tot het
Derde Rijk.
De minister van Justitie, de heer GER-
BRANDY, merkt op, dat onze wet op de
naturalisatie niet de tegenstelling kind Is
raels en niet-kind Israels kent. Ook in de
practijk wordt daarmede geen rekening ge
houden.
De heer DE MARCHANT ET d'ANSEM-
BOURG (N.S.B.) verklaart, dat hij geen
anti-semiet is, doch pro-Nederlandsch. Spr.
acht het opnemen van tal van vluchtelingen
een nadeel voor ons volk. De regeering wei
gert te geven, waarop wij recht hébben.
Spr. zal tegen het ontwerp stemmen.
De ontwerpen worden z.h.s. aangenomen.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen:
Vaststelling van regelen betreffende het
gelijktijdig genot van burgerlijke en mili
taire belooning ten aanzien van de bezoldig
de leden van de rechterlijke macht en van
de bezoldigde burgerlijke leden van de mi
litair-rechterlijke macht.
De Minister van Justitie, de heer GER-
BRANDY, beantwoordt enkele opmerkin
gen uit het verslag. Aan verschillende wen-
schen zal spreker gehoor geven.
Het ontwerp wordt zonder debat en z.h.s.
aangenomen.
Aan de orde is het ontwerp:
Wetsontwerp wijziging van de wet van
10 Januari 1920, houdende nadere voorzie
ningen betreffende de grensbewaking.
Ook thans beantwoordt de Minister van
Justite, de heer GERBRANDY, enkele op
merkingen uit het verslag.
Het ontwerp wordt zonder debat en z.h.s.
aangenomen.
Aan de orde is het ontwerp:
Nadere wijziging en aanvulling van het
tweede boek van het Wetboek van Koop
handel.
De Minister van Justitie, de heer GER
BRANDY, licht een door hem ingediende
technische wijziging toe.
Het ontwerp wordt zonder debat en z.h.st.
aangenomen.
Om 17.45 uur wordt de vergadering ver-
KAuiiu&iAe^mq.
Nu is zijn gelaat wel onmenschelijk verwrongen.
En heeft zijn gestalte niets menschelijks meer;
Maar eens zullen vele volken bij zijn aanblik ontroeren,
En koningen hun mond voor Hem sluiten.
Als een vormloos rijsje schiet Hij omhoog,
Als een wortel uit dorstige grond;
Zonder gestalte of luister, waar we naar opzien,
Zonder gratie, die ons behaagt.
Veracht, en door de menschen verstooten,
Man van smarten, met lijden bezocht;
Voor wien wij ons het gelaat bedekken,
Dien wij versmaden en verachten.
En toch, Hij draagt onze kwalen,
En torst ónze smarten;
Maar wij beschouwen Hem als aan melaatscbe,
Geslagen, vernederd door God.
Om ónze zonden wordt Hij doorboord,
Om ónze misdaden wordt Hij gebroken;
Op Hem rust de straf, ons ten heil.
Door zijn striemen komt ons genezing.
MARGARINE WORDT NIET
GEHAMSTERD
Margarine is geen hamsterartikel, door
dat de houdbaarheid van het product op
ten hoogste vier weken kan worden ge
steld. Dit is dan ook de reden, dat de laatste
vier weken niet meer dan de normale hoe
veelheden margarine voor direct gebruik
zijn ingeslagen. Voor margarine zal dan ook
voorloopig althans geen distributieregeling
noodzakelijk blijken. Van het product zelf
zijn uiteraard geen groote voorraden aan
wezig, doch de voorraad der grondstoffen
is zoo ruim voldoende, dat er voorloopig
geen enkele reden tot ongerustheid ten
aanzien van een regelmatige aflevering van
het product behoeft te bestaan.
TOT 21 SEPTEMBER IS DE ZEEP VRIJ
De zeepproductie gaat op het oogenblik
nog regelmatig voort. Hiervoor is dispen
satie verleend tot 21 September. Maar in
middels heeft men een enquête ingesteld
over de voorraden bereide zeep en de
voorraden grondstoffen. Het resultaat van
deze enquête kan tegen de volgende week
tegemoet gezien worden.
Op grond van het resultaat van deze en
quête, zal een eventueele distributie wor
den geregeld, dan wel de dispensatie voor
fabricage, verkoo pen aflevering worden
verlengd.
Het staat wel vast, dat er vooral in den
laatste ntyd zeer veel zeep is gehamsterd.
NEDERLANDSCH—DUITSCHE
CLEARING.
Als resultaat van de gebruikelijke be
sprekingen van de Nederlandsch-Duitsohe
regeeringscommissies kan het volgende
worden medegedeeld.
De Nederlandsch-Duitsche clearing zal
ook onder de tegenwoordige omstandighe
den op de tot dusverre gebruikelijke wijze
worden toegepast.
Tusschen de Nederlandsche en de Duit-
sche regeering bestaat overeenstemming,
dat het gewenscht is den achterstand op de
clearing zoo mogelijk in een snel tempo te
verminderen.
Ten aanzien van de vaststelling der beta
lingscontingenten is een regeling getrof
fen waarover belanghebbenden binnen
kort inlichtingen van het Crisis Uitvoer
Bureau zullen ontvangen.
VISUM VOOR DUITSCHLAND
VEREISCHT.
Naar men ons mededeelt, is vor het be
zoek aan Duitschland voortaan een visum
vereischt.
DE TOELATING VAN VLUCHTELINGEN
STOP GEZET.
De Minister van .Justitie brengt ter ken
nis, dat in verband met den tusschen eeni
ge Europeesche mogendheden ontstanen
oorlogstoestand, welke er toe geleid heeft,
dat allerwegen de grenzen voor vreemde
lingen worden gesloten, de Nederlandsche
regeering zich tot haar leedwezen genoopt
ziet, de toelating van vluchtelingen (Jood-
sche emigranten enz.) voor duurzaam of
tijdelyk verblijf in ons land stop te zetten.
DOORBETALING LOON AAN
GEMOBILISEERD EN EN PREMIE
ONGEVALLENWET.
Naar wij van officieele zijde verne
men, heeft het bestuur der Rijksverze
keringsbank de belangrijke beslissing
genomen, dat werkgevers, die hun ge
mobiliseerde werkkrachten geheel of
gedeeltelijk het loon blijven doorbeta
len, dit niet op de loonlijsten behoe
ven te vermelden.
Dit beteekent derhalve, dat over dit
doorbetaalde loon geen premie inge
volge de ongevallenwet behoeft te wor
den betaald.
UITVOERVERBOD
VAN AUTOMOBIELEN ENZ.
De Regeering heeft het noodig geoor
deeld de reeds bekend gemaakte verbo
den van uitvoer voor bepaalde goederen
aan te vullen met een uitvoerverbod voor
automobielen, tractors hieronder begre
pen, motorrijwielen, hulpmotoren van rij
wielen, zoomede onderdeelen van een en
ander.
Ook ten aanzien van deze artikelen kun
nen, indien de hier te lande aanwezige
voorraden zulks toelaten, dispensatie wor
den verleend. Ter verkrijging daarvan wen
de men zich tot het Crisis Uitvoer Bureau,
Piet Heinplein 6 te '-sGravenhage.
De aandacht van automobilisten wordt er
op gevestigd, dat de ambtenaren van de
invoerrechten voorshands aan het verkeer
over de grenzen geen moeilijkheden in den
weg zullen leggen, zoolang geen vermoeden
van ontduiking van het uitvoerverbod be
staat.
DE PACHTWET
EN DE GEMOBILISEERDEN.
Soepele toepassing gevraagd.
Aangezien de pachtwet verpachting voor
onbepaalden tyd eischt, is een behoorlijk
overleg en groote zorgvuldigheid bij het
aangaan en vastleggen van de overeen
komsten geboden.
Een groot aantal overeenkomsten moet
dezer dagen worden aangegaan, doch de
vele verpachters, pachters en rentmees
ters, die onder de wapenen zijn, hebben
toepassing der pachtwet dreigt hen in
toepassing der pachtwet dreigd hen in
groote ongelegenheid te brengen.
De vereeniging „Het Grondbezit" te
Utrecht heeft daarom aan den Minister
van Justitie (en voor wat de pachtbureaux
betreft aan den voorzitter van den Neder-
landschen Pachtraad) verzocht te bevorde
ren, dat ten opzichte van gemobiliseerden
het volgende wordt in acht genomen:
1. Indien thans geen behoorlijk overleg
mogelijk is, worde voorloopige verpachting
voor den bepaalden tijd van één jaar, dan
wel verlenging der oude overeenkomst
voor één jaar toegestaan (conform art. 5,
lid 1 p.w.).
2. Indien de overeenkomst tengevolge
van het onder de wapenen zijn van één
der partijen niet tijdig wordt ingezonden
ter toetsing, worde geen sanctie toegepast
(art 9 p.w.).
3. De pachtkamer neme geen beslissin
gen omtrent wijziging of nietigverklaring
eener overeenkomst, zoolang één der par
tijen, onder de wapenen zijnde, uit dien
hoofde verhinderd is aan de oproeping om
gehoord te worden, gevolg te geven.
DE 1NTERNEERING VAN EVENTUEELE
OORLOGSVLUCHTELINGEN.
In aansluiting aan het gisteren gegeven
bericht omtrent het voornemen enkele
Zeeuwsche eilanden in te richten voor in-
terneering van eventueele oorlogsvluchte
lingen, kan worden gemeld, dat het in de
bedoeling ligt hiervoor de eilanden Schou
wen en Duiveland, Tholen en Zuid Beve
land te bestemmen
Zilverstroom van halve
guldens
Voorloopig geen sprake van
zilverbons
Een kassier van een der groote onderne
mingen in Den Haag heeft aan het „Vad."
het volgende verhaal gedaan. Toen hij zich
gistermorgen aan de bank vervoegde om
zooals gewoonlijk geld voor het uitbetalen
der weekloonen te halen, kreeg hij wel het
gevraagde aantal guldens, maar in plaats
van de rijksdaalders betaalde men hem hal
ve guldens uit. Op zijn vraag, wat daarvan
de reden was, deelde men hem mede, dat
dit zilvergeld eerst uitgegeven wordt en dat
men dan zal overgaan tot de uitgifte van
ziverbons.
Wij hebben geprobeerd er achter te ko
men aldus het „Vad." welke de reden
is van de uitgifte van het abnormale aantal
halve guldens toch altijd een zeldzame
en vrij impopulaire munt. Officieel konden
wij geen inlichtingen verkrijgen, maar uit
betrouwbare bron vernamen wij, dat het
een gevolg is van het oppotten van guldens
en rijksdaalders, wat door veel menschen
op het oogenblik wordt gedaan. Wel is die
vraag naar zilvergeld al weer veel minder
dan in de eerste dagen van den oorlog, maar
er worden toch altijd ook nu nog menschen
gevonden, die het zilvergeld vasthouden en
en dat is niet de bedoeling van het geld.
Daarom vermoedt men, dat de Nederland
sche Bank is overgegaan tot het laten cir-
culeeren van halve guldens, ten slotte toch
altijd een wettig betaalmiddel tot elk be
drag. Men zou hopen, daarmee te bereiken,
dat het zilvergeld in de circulatie blijft, om
dat het publiek nu eenmaal niet zeer gesteld
is op deze muntjes. Bovendien hebben de
halve gulrens het voordeel, dat men er ge
makkelijk alle bedragen mee kan voldoen.
Er is een groote voorraad van halve guldens
en nu heeft men gelegenheid om deze
omloop te brengen.
Ook in 1914 was er veel vraag naar zil
ver, veel meer zelfs dan nu, terwijl de zil-
vervoorraad van de Nederlandsche Bank
toen veel kleiner was. Men veronderstelt
dan ook, dat het voorloopig zeker nog niet
tot de uitgifte van zilverbons zal komen,
daar er heel wat moet gebeuren voor al
het zilver op is.
Van andere zijde vernamen wij, dat in het
begin van deze week het zilverrestant van
de Nederlandsche Bank (naar schatting
ongeveer 20.000.000) naar de Munt is
overgebracht om gemunt te worden. Daar
na pas zal men overgaan tot het uitgeven
van zilverbons, maar ook deze zegsman
vermoedde, dat het zoover wel niet zal ko
men.
De Nederlandsche Bank in Amsterdam
deelt mede, dat er inderaad gelegenheid
bestaat voor het verkrijgen van halve gul
dens. Men zal de uitgifte van zilverbons
zooveel mogelijk trachten te vermijden en
de opvatting van de Nederlandsche Bank
is, dat men niet spoedig op de uitgifte van
zilverbons zal behoeven te rekenen.
INSCHRIJVING VAN AANNEMERS
MISLUKT.
Naar de „Tel." verneemt, hebben zich bij
de inschrijving voor den bouw van de
nieuwe marinierskazenre aan het Toepad
te Rotterdam eenige moeilijkheden voorge
daan, waardoor de inschrijving als mislukt
zou moeten worden beschouwd. Deze in
schrijving zou gistermiddag 2 uur geslo
ten worden. In verband hiermede heeft een
40-tal firma's, die voor dit werk in aanmer
king zouden komen van 12 tot 2 uur te Rot
terdam vergaderd ten einde opnieuw him
standpunt te bepalen. De besturen van do
drie landelijke aannemersorganisaties heb
ben hun leden n.l. geadviseerd om bij de
inschrijving een clausule te bedingen, waar
door het risico van prijsstijging als gevolg
van den oorlogstoestand althans gedeelte
lijk op het rijk zou worden afgewenteld.
Met een dergelijke clausule heeft de Rijks
gebouwendienst zich niet willen vereeni-
gen, waarna besloten is niet in te schrij
ven voor den bouw van de kazerne.
DE JEUGD-REGISTRATIE.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Ir. H. J. Vos betreffende de jeugdregistra-
tie heeft de Minister van Sociale Zaken
als volgt geantwoord:
Ten behoeve van een bespreking, welke
tusschen een ambtenaar van het departe
ment van Sociale Zaken en den directeur
van de Arbeidsbeurs te Gouda werd ge
houden omtrent de mogelijkheid van ver
vanging van jeugdige vrouwelijke, door
jeugdige mannelijke arbeidskrachten, is
door den leider van de jeugdregistratle te
Gouda opgegeven, dat er, geschat naar de
laatste statistiek, waarover men beschik
te, en wel den stand op 28 Februari te
voren, circa 124 jongens van 14 tot en met
21. jaar werkloos waren.
Op een desbetreffend verzoek is door
genoemden leider vervolgens op 18 April
1939 opgegeven, dat volgens registratie
een aantal van 54 jongens van 14 tot en
met 18 jaar werkloos waren, terwijl nog
15 jongens werden opgegeven, waarvan
niettegenstaande huisbezoek niet is kun
nen worden vastgesteld of zij al dan niet
werk hadden.
Deze 69 jongens zijn door de arbeids
beurs opgeroepen. Hiervan kwamen er 10
niet op, terwijl de 15 vorenbedoelde inder
daad werk bleken te hebben. Van de
overige 44 bleken er kort te voren, n.l.
tusschen 11 en 26 April, 18 werk te heb
ben gekregen; dezen hadden daarvan nog
geen mededeeling gedaan.
Aan de overige 26 jongens van 14 tot en
met 18 jaar is medegedeeld, dat het hier
ging om ongeschoold fabriekswerk, gedeel
telijk ter vervanging van meisjesarbeid,
waarbij tevens vaststond, dat na eenige
jaren ontslag zou moeten volgen, omdat er
van loonsverhooging naar den leeftijd
geen sprake kon zijn.
16 van deze 26 jongens meenden dit
werk niet te moeten aanvaarden, omdat
zij als vakjongen dan geen gelegenheid zou
den hebben zich in hun vak verder te be
kwamen of die vakbekwaamheid te be
houden, met als gevolg, dat zij na eenige
jaren als ongeschoolden nog moeilijker
een hun passende betrekking zouden kun
nen krijgen. Van de resteerende 10 jon
gens bleek er 1 achterlijk, terwijl er 3 om
andere redenen niet geplaatst werden.
Ten slotte zijn een 6-tal jongens in de
onderwerp'elijke bedrijven te werk gesteld.
Dat de gegevens van do jeugdregis-
tratie een volkomen fictief beeld zou
den geven van den werkelijken om
vang van jeugdwerkloosheid, kan de
Minister niet onderschrijven.
In overweging is de vraag In hoe
verre de jeugdregistratie voortgang
moet vinden, en in welken vorm deze
zal dienen te geschieden. In afwach
ting van een beslissing daaromtrent
meent do Minister zich van het instel
len van een onderzoek te moeten ont
houden.
DE OPENING DER STATEN-GENERAAL.
De Koningin zal de plechtigheid verrichten
in tegenwoordigheid van het Prinselijk
Paar.
Naar wij vernemen, zal de opening der
Sta ten-Generaal op Dinsdag 19 September
geschieden door H. M. de Koningin.
Prinses Juliana en Prins Bernhard zul
len bij de plechtigheid tegenwoordig zijn.
Provinciale Staten van Zuid-Holland
Als opvolger van jhr. mr. D. J. dc Geer
heeft de voorzitter van het centraal stem
bureau, bedoeld in art. lib van de provin
ciale wet, tot diens opvolger als lid van dc
Provinciale Staten van Zuid-Holland be
noemd verklaard ir. P. Boersma te Rotter
dam.
Overdekte veemarkt te Nijmegen
geopend.
Hedenmorgen is te Nijmegen geopend de
nieuwe overdekte veemarkt, welk een op
pervlakte heeft van ruim 3000 M2 en de
vierde is in ons land.
Internationale kapconcours en tentoon
stelling uitgesteld
Het internationaal kapconcours en ten
toonstelling, die uitgeschreven zijn op 14,
15 ,16 en 17 October as. in de Apollo-hal te
Amsterdam, zijn uitgesteld.
