STADS
NIEUWS
RECHTZAKEN
Letteren en Kunst
AGENDA
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Lelden 18
cent per week; 2.50 per kwartaal
Bij onze agenten 20 cent per week;
2.60 per kwartaal. Franco per paart
2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaaL
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 30 cent per regeL
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT BET WEER?
TOENEMENDE BEWOLKING.
De Bilt seint:
Verwachting:
Aanvankelijk zwakke Zuid-Oostelijke
tot Zuidelijke, later wellicht Zuid-Weste
lijke wind. Helder tot licht of half bewolkt,
later wellicht toenemende bewolking. Aan
vankelijk droog warm weer, later kans op
onweer met afkoeling.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: heiig en onbewolkt, zwakke
Z. O. wind, 19 gr. C.
Vlissingen: mist, zwakki Zuidelijke wind
17 gr. C.
De Bilt: heiig en onbewolkt, zwakke Z.
O. wind, 17 gr. C.
Groningen: heiig en onbewolkt zwakke
2. O. wind, 15 gr. C.
Maastricht: nevel, windstil, 17 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
Het gebied van hoogen luchtdruk behoudt
een groote uitgestrektheid. De kern ligt
in Oost-Europa. Boven Rusland komen
thans luchtdrukwaarden boven 10.30 m.b.
voor. Aan de Noordzijde wordt het aange
tast door depressies, die van den Oceaan
naderen en het secundaire minimum bo
ven Noorwegen deden verdwijnen. Over
Scandinavië daalt de luchtdruk voortdu
rend. Langs het Zuiden van de Noorsche
kust en op de Faroer viel vrij veel regen.
Kinn meldt 15 m.m. Ook op IJsland is eei
weinig regen gevallen. Over Zuid-Itadië
ligt stationnair een vlakke depressie, waar
door de zware regens aanhielden. Op Sar
dinië viel 35 m.m. Bij de Azoren steeg de
luchtdruk.
LUCHTTEMPERATUUR
25.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS ea.:
Van Vrijdagnamiddag 8.04 uur tot
Zaterdagmorgen 5.52 uur.
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 9 Sept.
voorm. 11.15 uur en nam. 11.40 uur.
WATERTEMPERATUUR
Zweminrichting „Poelmeer" 20 gr. C.
Zweminrichting „De Zijl" 21 gr. C.
Maan op 1.07 uur Zaterdagnacht.
Maan onder 16.51 uur Zaterdagnamiddag.
OVERTREDING VAN DE ZONDAGSWET
Gisteren moest voor het kantongerecht
in Den Haag terecht staan, de directeur
van de Haagsche Dierentuin wegens over
treding van de Zondagswet. Op 28 Mei j.l.
(Eersten Pinksterdag) werd op last van
den toenmaligen Minister van Justitie te
gen den directeur van den Dierentuin
procesverbaal opgemaakt, daar men uit
gemaakt wenschte te zien of het kermis
vermaak in den Dierentuin, en daarmee
alle openbare vermakelijkheden op Zondag
voor beëindiging van alle kerkdiensten
zijn toegestaan. Het betrof hier dus een
principieele kwestie.
Verdachte noch zyn raadsman waren
verschenen, zoodat tegen verdachte ver
stek werd verleend.
Het O. M. achtte de overtreding wettig
en overtuigend bewezen en eischte schul
digverklaring zonder oplegging van straf.
De kantonrechter mr. G. A. van Haeften
wees direct vonnis en veroordeelde ver
dachte overeenkomstig den eisch van het
Openbaar Ministerie.
Haagsche Politierechter
Met de pook.
In een huis te Leiden woonde bene
den de huisjuffrouw en boven het echtpaar
B. H., dat tezamen leefde als hond en kat
en een echtscheidingsprocedure was be
gonnen, hetgeen ook al weer narigheid te
weeg bracht. Toen het gekrakeel te erg
werd besloot de huisjuffrouw in te grijpen
en de huur op te zeggen. Dit zou geschie
den door de zaakwaarnemer van de huis
juffrouw die persoonlijk de uitzetting over
zou brengen. De vrouwelijke helft van het
echtpaar deed de keukendeur open en riep
door de ontstane kier, dat zij niets met des
zaakwaarnemers verhalen te maken had en
dat als hij niet weg zou gaan hem de her
senen gekloofd zouden worden. Maar de
zaakwaarnemer vond het niet noodig zulks
te „nemen" en begon ook tegen de keuken
deur te duwen. En aangezien hij sterker
was won hy het duel, maar de juffrouw
deed haar woord gestand en deponeerde een
pook op het hoofd van den zaakwaarne
mer, waardoor 'smans bloed begon te
vloeien.
De juffrouw moest alzoo terecht staan
wegens mishandeling en de officier eischte
een geldboete van 10 subs. 10 dagen.
De politierechter hield rekening met de
huiselijke omstandigheden die nu niet zoo
fraai waren, zoodat het vonnis werd een
geldboete van 5 subs. 5 dagen.
Kleingeestige dingen
Een rijwielhersteller uit Leiden had
ruzie gekregen met een zekeren meneer M.
Deze laatste zei, dat de rijwielhersteller
hem reeds twee jaar plaagde door steeds op
de ruiten van zijn huis te spuwen, maar
dat werd gekenmerkt als een verzinsel van
meneer M. Integendeel, het was juist an
dersom Men schoot dus niets op. maar er
was nog iets en dat was dat meneer M.
den rijwielhersteller op zeker moment een
klap op zijn oog gegeven had. Meneer M.
zeide, dat hij zulks wel doen moest, want
hij had voordien reeds een trap in zijn
maagstreek gekregen. Zoodoende wilde hij
de klap als zelfverdedging aangemerkt
zien.
De officier is wat huiverig van deze zelf-
verdedigingsverhalen, want een ieder doet
ze als hij terecht moet staan.
Ook hier nam de officier het beroep op
noodweer niet aan en eischte een geld
boete van 25 subs. 15 dagen.
Het vonnis werd een geldboete van
7.50 subs. 15 dagen.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
GERUCHTEN.
De Vooruit schrijft:
„Er zwerven geruchten door het land.
Waar zij vandaan komen? Niemand weet
het.
Waar zij aanlanden? In het luistergrage
oor van vele duizenden nieuwsgierigen. En
ieder bereikt doel wordt op zijn beurt weer
een bron van nieuwe geruchten, die in
omvang en hevigheid toenemen en in ver
bluffend korten tend tot de schrikwekkend
ste sensatie zijn uitgegroeid.
Een kortstondig gerucht van eergisteren
was gemakkelijk tot zijn uitgangspunt te
herleiden. Er zouden zeven nieuwe lichtin
gen zijn opgeroepen....! Dat „zouden"
werd zelfs weggelaten om de mededeeling
geloofwaardiger te maken. Al spoedig
bleek, dat er een paar honderd straatma
kers in werkelijken dienst moesten tre
den.
Dat was al. Radio en pers brachten het
officieele bericht.
Wij kiezen juist dit voorbeeld, omdat het
leerzaam is. Eenerzijds blijkt er uit, hoe
groot het verschil tusschen schijn en we
zen is en anderzijds, dat zulke stroovuur-
tjes onmiddellijk uitgetrapt worden, wan
neer de autoriteiten met de waarheid voor
den dag komen.
Het publiek geven wij met ernstige aan
drang in overweging om zich niet het hoofd
op hol te laten brengen door wat Jan,
Piet en Klaas aan verzonnen sensatie ge
lieven te spuien. Tijden vol tumult wer
ken funest op overspannen geesten.
Hieraan verbinden wij echter tegelijker
tijd een ernstig verzoek aan de burgerlijke
en militaire autoriteiten om met het publi-
ceeren van berichten zoo vrijgevig moge
lijk te zijn.
Hoe meer berichten, hoe minder geruch
ten! Als er ergens een troep paarden op
hol is geslagen, moet men de pers niet ver
zoeken om dit onvermeld te laten. Want
paarden plegen niet onzichtbaar en ge-
ruischloos op hol te slaan. Als de omwo
nenden er 's avonds niets van in de krant
lezen, dan zoeken zij er wat achter. Hoe
wel er niets „achter" zit.'
Er is vrij geruim en tijd geleden een
waarschuwing naar vooraanstaande ambte
naren uitgegaan om „voorzichtig" te zijn
met mededeelingen aan de pers. Sommigen
vatten die voorzichtigheid él te streng op,
niet begrijpend, dat indiscreties juist uit de
bladen blijven, wanneer men de redacties
zooveel mogelijk vertrouwen schenkt. Wij
kunnen naar waarheid vaststellen, dat de
Nederlandsche pers haar taak en verant
woordelijkheid begrijpt.
In deze spannende dagen laat zij zich
door het landsbelang leiden. Doch dit
landsbelang gebiedt, dat het publiek zoo
grondig mogelijk wordt ingelicht: al ware
het slechts om bedenkelijke kletspraat te
weren."
Tweede Kamer
Regeling van den invoer
Vergadering van gisteren
De Tweede Kamer kwam gistermiddag
bijeen onder voorzitterschap van mr. J. R.
H. van Schaik.
Spoedig na de opening ging de Kamer in
de afdeelingen voor het onderzoek van de
wetsontwerpen houdende regelen met be
trekking tot het verzekeren in geval van
oorlog, oorlogsgevaar of andere buitenge
wone omstandigheden van een doelmatig
gebruik van vervoermiddelen in het be
lang van de volkshuishoudkunde en hou
dende regelen met betrekking tot den in
voer van goederen in tijden van oorlog, oor
logsgevaar of andere buitengewone om
standigheden. Tot half vier werd hiertoe
de openbare vergadering geschorst.
Om 17.00 uur werd de openbare verga
dering heropend.
De VOORZITTER deelt mede, dat het
werp van wet gebruik vervoermiddelen
van de agenda wordt afgevoerd.
Het inmiddels vastgestelde verslag over
het wetsontwerp met betrekking tot den
irvoer wordt door den griffier voorgele
zen.
Dit ontwerp komt vervolgens aan de
orde.
De Minister van Economische Zaken, de
heer STEENBERGHE, beantwoordt enkele
opmerkingen en vragen uit het verslag.
De regeering betreurt het, dat het wets
ontwerp niet uitvoeriger is toegelicht kun
nen worden
Spr. kan het voordeel van een particu
lier orgaan (de N.O.T. was aanbevolen)
boven een regeeringsorgaan niet inzien. De
regeering zal bij de toepassing der wet
nauw voeling nemen met het bedrijfsleven.
De commissies zal zoo breed mogelijk wor
den opgezet. Vertegenwoordigers van cor
poraties in de commissie zijn niet noodig.
De minister is echter bereid den nyver-
heidsraad te hooren.
De invoer van de verdragscontingenten
zal onaangetast blijven.
De regeering kan aan den aandrang om
een commissie van beroep geen gevolg ge
ven. De minister is verantwoordelijk, niet
de commissie. Bovendien is een dergelijk
beroep niet noodig. Wel is spr. bereid een
adviescommissie in te stellen, die door den
minister wordt gehoord, voordat deze zijn
beslssingen neemt. Spr. is bereid deze com
missie in de wet op te nemen waarvoor hij
een nota van wijzigingen indient.
Ook dient spr. een nota van wijzigingen
in om tegemoet te komen aan den wensch
verbeurdverklaring mogelijk te maken ook
bij overtredingen.
Het wetsontwerp wordt zonder debat en
z. h. st. aangenomen.
De Kamer wordt om 17.15 uur voor onbe-
paalden tijd verdaagd. Waarschijnlijk komt
zij de volgende week weer bijeen.
Het Schild Apologetisch Maand
schrift. Uitg. der A. V. Petrus
Canisius.
„Vier predikanten over Rome". Zoo
luidt de titel van het eerste van een serie
artikelen van de hand van dr. P. Kasteel
in de September-aflevering van „Het
Schild". Het is een polemisch antwoord
aan het adres van de vier predikanten der
Hervormde Kerk, ds. v. d. Bosch, ds. Gra-
vemeyer, dr. Terlaak Poot en ds. Bos, die
een zg. protestantsch getuigenis hebben uit
gesproken als reactie op de samenkomsten
van Roomsch-Katholieke zijde. Deze ge
tuigenistoespraken zijn gebundeld en uit
gegeven. Dr. P. Kasteel zegt er in 't al
gemeen van: „Hier en daar treft een zin
snede, die als noodeloos ruw uit den ge-
drukten tekst geschrapt had kunnen wor
den. Soms is de katholieke leer bepaald
onjuist voorgesteld, dikwijls zeer onvolle
dig weergegeven en op verscheidene plaat
sen onwetenschappelijk besproken. Maar,
enkele passages daar gelaten, zinkt de
vorm der besprekingen niet beneden toe
laatbaar peil".
Maar, omdat deze toespraken-bundel de
bedoeling heeft om de protestantsche leer
te zetten tegenover de katholieke, is er
vanzelfsprekend stof genoeg om te pole-
miseeren en deze polemiek vormt het
hoofdbestanddeel van het betoog van dr.
Kasteel. Hij groepeert zijn bestrijding om
deze vier groote punten le. de leer der
rechtvaardigmaking, 2e. de leer der eind-
volharding, 3e. de leer over het vagevuur
en 4e. de leer der algenoegzaamheid van
de H. Schrift zonder een priesterschap.
Voorts vervolgt prof. dr. K. Steur zijn
interessante uiteenzettingen over het on
sterfelijkheidsbegrip en ditmaal haalt hij
de getuigenissen aan van de oude cultuur
volken de Egyptenaren, de Assyriërs, de
Babyloniërs, de Perzen, de Grieken en de
Romeinen. Uit al deze getuigenissen blijkt
wel zonneklaar, hoe algemeen de overtui
ging wortel geschoten had, dat er een le
ven is na den dood.
M. Bruna schrijft vervolgens over het
„Brood der Sterken", terwijl als slot van
de artikelenreeks dr. Joh. Hartog een her
innering geeft aan het Hereenigingsconci-
lie van Florence, een soort jubileumsbij-
drage, daar het in dit jaar 500 jaar is ge
leden, dat dit Concilie een eind maakte
aan de breuk tusschen West en Oost. Al
thans officieel, want in de practjjk is men
weer terugggegleden en eerst onder den-
vorigen Paus is het werk der Hereeniging
opnieuw met kracht ter hand genomen.
Tenslotte zyn er weer de rubrieken Op
den Uitkijk, de Vragenbus, de Boekbespre
king en de Correspondentie, die een groot
gedeelte van deze aflevering beslaan.
Gemeentel. Aankondigingen
De Burgemeester van Leiden maakt
bekend:
Bloem en Meel (uitsluitend A-bloem en
meel van tarwe en rogge).
De Nederlandsche Meel-Centrale te
's-Gravenhage heeft aan alle bij haar in
geschreven zaken, agentschappen en de
póts "vervoerbe wij zen verstrekt. Niet bij
haar ingeschreven handelaren kunnen
zich tot het verkrijgen van vervoerbewij
zen wenden tot het Distributiebureau
Oude Rijn 132, onder overlegging van:
a. een schriftelijke verklaring, dat zij
van de Meel-Centrale geen vervoerbe-
wijs kunnen verkrijgen,
b. een schriftelijke verklaring, dat de
te vervoeren hoeveelheden dient tot dek
king van niet meer dan de wekelijksche
behoefte van him afnemer.
Vervoerbewy'zen zijn aan bovengemeld
adres eveneens te verkrijgen voor vee-
plaatsing van bloem en meel A van een
opslagplaats naar een andere, dus zonder
overdracht van eigendom.
Melkpoeder en Ondermelkpoeder.
Leveranciers van deze artikelen kunnen
aan het Distributiekantoor Oude Rijn 132
vervoerbe wijzen krijgen voor aflevering
aan fabrieken en aan bakkers. Aflevering
voor veevoer is verboden. Overgelegd moet
worden een verklaring van den kooper,
dat zijn voorraad niet meer voldoende is
voor één week.
Peulvruchten.
Handelaars (grossiers) moeten zich voor
hun inkoopen richten tot de Nederlandsche
Akkerbouwcentrale. Voor vervoerbe wij zen
aan de cliëntèle wende men zich tot het
Distributiekantor Oude Rijn 132, onder
overlegging van a. een schriftelijk bewijs,
dat de inkoop is geschied bij de Centrale
voornoemd.
b. een schriftelijke verklaring, dat de
te leveren hoeveelheid voor de behoefte van
den kooper voor ten hoogste één week
dient.
Voor levering aan militairen wordt bo
vendien gevraagd een verklaring van de
bevoegde militaire autoriteit inhoudend,
dat de te verrichten levring werkelijk
voor militairen is bestemd.
Koffie, Thee, enz.
Winkeliers kunnen normale leveringen
mits het gebruik gedurende één week niet
te boven gaande, aan groote afnemers als
café's, restaurants, ziekenhuizen enz. blij
ven verrichten, op voorwaarde, dat het ver
voer met de bon wordt gedekt.
Bij de levering aan gezinnen is de win
kelier behalve aan de reeds bekend ge
maakte beperkingen gehouden aan de vol
gende maxima:
Tarwegriesmeel, bak- en pudding
poeders, custard, gerstebloem te
zamen 1 K.G.
Griesmeel van rijst (gekl. en
ongekl.) 1. K.G.
Stijfsel en stijfselpoeder, te
zamen 1 K.G.
Gemengde koekjes, brokjes, meel,
opfokvoeders, ochtend- en kip
penvoer tezamen5 K.G.
Ondermelk en melkpoeder teza
men 25 K.G.
Honig en kunsthonig 2 K.G.
Aardappelmeel 1 K G.
Sago (korrels) 1 K.G.
Boekweitgrutten 1 K.G.
De Burgemeester voornoemd,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Leiden, 8 September 1939.
172
KATHOLIEKE SCHOLEN.
Blijkens een advertentie in dit nummer
beginnen de R.-K. scholen voorzoover zij
nog niet reeds zyn begonnen a.s. Dins
dag.
De schoolgebouwen zijn vrij gegeven be
halve de jongensschool Caeciliastraat,
Haarlemmerstraat 240,Pelikaanstraat 20,
Os- en Paardelaan 2, en de meisjesschool
Lusthoflaan 2.
De leerlingen dezer scholen krijgen les
(een gedeelte van den dag) in andere
schoolgebouwen. Men leze met aandacht in
de advertentie in dit nummer, waar heen
da kinderen van de hier genoemde scho
len zich moeten begeven.
LUCHTBESCHERMING.
Na de Maandagavond gehouden brond-
weerdemonstraties had gisteravond in het
vak Konings-, Willems-, Prins Hendrik
en Prins Frederikstraat een oefening plaats
van de aldaar georganiseerde E.H.B.O.-
ploegen.
Het materiaal hiervoor was welwilend
beschikbaar gesteld door den Geneeskun
dige Dienst. Onder toezicht van dr. Wree-
de werden verschillende demonstraties
gegeven, waarbij een 20-tal helpers en
helpsters aanwezig waren. Het ligt in het
voornemen dat deze ploegen onderling zul
len oefenen.
Dat de bevolking van dit vak een en
ander ernstig opvat bewijzen de diverse
oefeningen welke allen plaats hadden en
georganiseerd werden door hun vak-leider
den heer H. Lina.
KOSTWINNERSVERGOEDING.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
openbare kennis, dat de uitbetaling <je,
kostwinnersvergoeding wekelijks op Zater.
dag zal plaats vinden in het bureau Kost-
winnersvergoeding Breestraat 117 <je
eerste maal Zaterdag 9 September 1933
en wel:
van 89 uur voormiddag aan de volg.
nummers:
1—80; 561—640; 1121—1200.
van 910 uur voormiddag aan de volg.
bummers:
81—160; 641—720; 1201—1280
van 1011 uur voormiddag aan de volg.
161—240; 721—800; 1281—1360.
van 1112 uur middag aan de volgnum.
mers:
241—320; 8C1—880; 1361—1440.
van 121 uur namiddag aan de volgnum-
mers:
321—400; 881—960; 1441—1520.
van 12 uur namiddag aan de volgnum-
mers:
401—480; 961—1040; 1521—1600.
van 23 uur namiddag aan de volgnum.
mers:
481—560; 1041—1120; 1601—1680.
Leiden, 7 September 1939.
De Burgemeester voornoemd,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
ENQUêTE LEVENSMIDDELENGEBRIJ11
HOTELS, CAFé'S ENZ.
De Burgemeester van de gemeente L
den brengt ter kennis van eigenaars re
exploitanten van hotels, restaurants (o:
op stations, in treinen booten, enz.) café
cantines van groote instellingen, sociëteit-:
enz. dat formulieren tot het doen van aa:
gifte omtrent het gebruik en aanwezig
voorraad van levensmiddelen moeten wc:
den afgehaald aan het Distributieburec,
Oude Rijn 132. Deze formulieren moete:
worden ingevuld en uiterlijk Donderde;
14 September a.s. 5 uur 's namiddags zij:
terugbezorgd aan hetzelfde adres.
Krachtens de Distributiewet 1939 zjj:
eigenaars, resp. exploitanten van dergelijk;
inrichtingen verplicht dit formulier nauw
keurig en naar waarheid in te vullen. Niet,
onvolledige of onjuiste invulling kac
krachtens art 18 van genoemde wet wor
den gestraft met gevangenisstraf van ten
hoogste vier jaren of geldboete van ten
hoogste tien duizend gulden. De goederen
met betrekking tot welke het strafbare
feit is gepleegd kunnen worden verbeurd
verklaard.
Bovendien kan niet-invulling ook uit
sluiting van de Distributie met ziet
brengen. 171
De Burgemeester voornoemd,
A. v. d. SANDE BAKHUYZEN
Leiden, 8 September 1939.
LEIDEN,
Dinsdag, Algemeene Bestuursvergadering
„Katholiek Leiden". In de Ver-
gulden Turk, 20.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
2 tot en met Vrijdag 8 Sept. a.s. waargeno
men door de apotheek tot Hulp der Mensch-
heid, Hooigracht 48, tel. 21060.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
DE UITREIKING DER DISTRIBUTIE
KAARTEN.
Vandaag heeft de uitreiking der distribu
tiekaarten plaats gehad. Voor zoover wij
kunnen nagaan, had alles een vlot verloop
en moeilijkheden deden zich over het al
gemeen niet vöor.
Door de uitstekende wijkverdeeling gal
de uitgifte ook niet tot stagnatie aanlei
ding. De enkele bureaux, welke wij zoo ter-
loopt even bezochten, konden de aanvra
gers van kaarten gemakkelijk verwerker,
en de algemeene leiding was zeer tevreden
over den gang van zaken.
WERKZAAMHEDEN VAN B. EN W.
Naar men ons mededeelt hebben B. en
W. besloten in de verdeeling der werk
zaamheden van het college voorloopig
geen verandering te brengen.
LEIDSCHE UNIVERSITEIT
Candidaatsexamen Geneeskunde
Men verzoekt ons mede te deelen, dat de
studenten aan de ryks universiteit alhier,
die zich onder de wapenen bevinden en die
zich hebben opgegeven voor het afleggen
van het candidaatsexamen geneeskunde
eerste gedeelte, zoo spoedig mogelijk
schriftelijk aan het bureau der universiteit
moeten opgeven, hoeveel, en zoo mogelijk
welke dagen zij verlof zullen kunnen ver
krijgen, voor het afleggen van bovenge
noemd examen.
