DADEN.
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
COMMISSIE BETREFFENDE HET
GESCHIEDONDERWIJS INGESTELD
Herziening van schoolboeken.
By gemeenschappelijke beschikking van
de ministers van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen en van Buitenlandsche Za
ken is een commissie ingesteld, aan welke
wordt opgedragen de vraagstukken, beoogd
in de verklaring van Genève van 2 October
1937, betreffende het geschiedenisonder
wijs (herziening schoolboeken), bekend ge
maakt bij het koninklijk besluit van 2 Mrt.
1938 (Staatsblad no. 15), te bestudeeren
en oplossingen voor te stellen aan de be
voegde autoriteiten of organen en zijn be
noemd:
tot lid en voorzitter: prof. dr. J. Huizin-
ga. hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, wonende te Leiden;
tot lid en secretaris: dr. Th. J. G. Locher,
leeraar aan het Nederlandsch Lyceum te
's Gravenhage.
Tot leden:
dr. J. S. Bartstra, leeraar aan het Gemeen
telijk Gymnasium te Haarlem, wonende
te Haarlem;
prof. dr. J. D. M. Cornelissen, hoog
leeraar aan de R.K. Universiteit te Nijme
gen, wonende te Nijmegen;
prof. mr, dr. J. P. A. Francois, admi
nistrateur aan het ministerie van Buiten
landsche Zaken, hoogleeraar aan de Ne-
derlandsche Handelshoogeschool te Rotter
dam, wonende te 's Gravenhage;
mejuffrouw dr. T. J. Geest, leerares aan
de Gemeentelijke Hoogere Burgerschool te
Dordrecht, wonende te Dordrecht;
dr. M. de Haas, rector van het St. Odul-
phus Lyceum te Tilburg, wonende te Til
burg;
V. Kuyvenhoven, hoofd van een Christe
lijke ULO-school en leeraar aan een Chris
telijke Kweekschool te 's Gravenhage, wo
nende te 's Gravenhage;
H. Oh. G. J. van der Mandere, algemeen
secretaris van de Vereeniging voor Volken
bond en Vrede, wonende te 's Gravenhage;
dr. J. ter Meulen, bibliothecaris van het
Vredespaleis, secretaris-epnningmeester van
de Nederlandsche Commissie voor Intellec-
tueele Samenwerking, wonende te 's Gra
venhage;
dr. J. C. H. de Pater, leeraar aan het
's Gravenhaagsch Christelijk Gymnasium,
SditPi Qau-eM,
DE VERPLEEGSTER
uit den
WERELDOORLOG
DE GECHIEDENIS HERHAALT ZICH.
Er is in Hollywood een film gereed ge
komen op een tijdstip, dat de dramatische
periode uit de wereldgeschiedenis, waar
van zij verhaalt, door de gebeurtenissen
van de jongste dagen achterhaald is. Zoo
versch in het geheugen der menschen ligt
de wereldoorlog van 1914, nochtans zoo ver
van de verbeelding van het zich immer ver
jongende Hollywood staat deze af, dat men
nauwelijks kan wennen aan het denk
beeld, dat zij, die er eens bij betrokken wa
ren, hun rollen opnieuw zullen spelen
spelen in den loop der dagelijksche gebeur
lijkheden, maar ook spelen in een recon
structie van feiten, die plaats vonden tij
dens den grooten wereldbrand en samenge
vat zijn in de film „Nurse Edith Cavell".
Nauwelijks waren de eerste berichten be
kend gegeven, dat men het leven en lijden
van Edith Cavell, martelares uit de jaren
19141915, in een film zou vastleggen, of
de reactie op deze onderneming van de
combinatie Herbert WilcoxRKO Radio
deed den Engelschen productieleider en re
gisseur niet weinig verrast staan. De tele
foon rinkelde, brieven kwamen binnen
menschen meldden zich aan, die het drama,
dat zich 24 jaar geleden te Brussel afspeel
de, van nabij hadden meegemaakt. Het
verleden herleefde.
Daar is allereerst Gui Ignon. Brussel was
in 1915 een gevaarlijke stad voor dezen
jongen Franschman. Hij viel onder verden
king, werd in hechtenis genomen en in de
St. Gilles opgesloten. In een cel naast de
zijne bevond zich Edith Cavell, die gearres
teerd was omdat zij soldaten van de Geal
lieerden uit België hielp vluchten. Zij wer
wonende te 's Gravenhage;
prof. dr. A. A. van Schelven, hoogleeraar
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam,
wonende te Bentveld, Bloemendaal;
prof. dr. N. B. Tenhaeff, hoogleeraar aan
de Gemeentelijke Universiteit te Amster
dam, wonende te Scheveningen;
F. Veenstra, onderwijzer aan een Open
bare ULO-school te 's Gravenhage, wonen
de te 's Gravenhage.
DANKBETUIGING AAN HET
PERSONEEL DER P. T. T.
De directeur-generaal der P. T. T. heeft
het volgende ter kennis van het personeel
gebracht:
Met bijzondere waardeering heb ik ge
constateerd, dat het geheele personeel van
den post-, telegraaf- en telefoondienst met
inbegrip van dat van den kust- en scheeps-
radiodienst zich in de buitengewone om
standigheden der afgeloopen weken op
voorbeeldige wijze van zijn taak heeft ge
kweten. Niet alleen werden de diensten,
welke in het bijzonder door ons bedrijf
worden verzorgd in alle onderdeelen tot
mijn volle tevredenheid uitgevoerd, doch
ook viel op te merken, dat daarbuiten lig
gende werkzaamheden, welke niettemin in
's lands belang geboden woren, met inzicht
en toewijding werden ter hand genomen.
Ik betuig het personeel daarvoor mijn
dank.
Dat ook van andere zijde met lof wordt
gewaagd van de door het personeel van het
staatsbedrijf der P. T. T. bewezen diensten,
moge blijken uit het telegram, dat ik van
den opperbevelhebber van land- en zee
macht, generaal I. H. Reijnders ontving,
en dat ik gevolg gevende aan het daarin
gedane verzoek met groote voldoening hier
Iaat volgen:
„Het is mij, nu de mobilisatie en de con
centratie der Nederlandsche weermacht
zijn voltooid, een behoefte u mijn bijzon
dere' waardeering en dank te betuigen voor
de wijze, waarop u en uw personeel heeft
medegewerkt om zoowel de mobilisatie als
de concentratie te doen slagen.
De voorbeeldige wijze, waarop de ver
zending der mobilisatietelegrammen heeft
plaats gehad en waarop in de eerste behoef
te der Nederlandsche weermacht aan ver
den vrienden. Ignon zag Miss Cavell den
12en October 1915 bij het ochtendgloren
naar buiten gaan om gefusilleerd te wor
den. Hijzelf wist later te ontsnappen door
tusschenkomst van zijn vriend, den Spaan-
schen Ambassadeur, Marquis de Villalobar.
Ignon, die nooit voor de film gewérkt had
vertoefde in Californië, toen Wilcox' aan
dacht op hem gevestigd werd. Deze ver
zocht hem als technisch adviseur bij de pro
ductie van „Nurse Edith Cavell" op te tre
den en bovendien, om zichzelf uit te beel
den in die noodlottige cel. Ignon stemde
hiertoe. Zoo overmanden hem zijn herinne
ringen toen Anna Neagle in verpleegsters
uniform zich naar buiten begaf voor de
voltrekking van het vonnis, dat hij zijn
zelfbeheersching verloor en diep bewogen
was. Hij vreesde, dat hij de scène in de
war gestuurd had. Wilcox gaf Ignon inte
gendeel de verzekering, dat de scène hier
door aan waarde gewonnen had.
Haast van even nabij beleefde Fer-
nand Visele de vermelde tragische gebeur
tenissen. In 1915 was Visele butler van
Brand Whitlock, den Amerikaanschen Am
bassadeur in België, die tevergeefs zijn in
vloed aanwendde ten gunste van Miss Ca
vell. Ook hij was nooit bij de film geweest
en bevond zich in Hollywood als butler van
Joseph Schenk. Tijdens een bezoek aan
Schenk's buitenverblijf te Palm Springs,
maakte Wilcox kennis met Visele, vernam
zijn geschiedenis en wist hem te bewegen
zijn eigen rol in de film te spelen.
William Yetta, gewezen sergeant van de
Uhlanen van den ex-Keizer, die in 1914
Brussel binnenrukten en daar bleven om de
orde te herstellen, speelt een soortgelijke
ANNA NEAGLE,
Engeland's eerste
dramatische ster,
heeft haar natuur
lijke, typisch Engel-
sche schoonheid la
ten vereeuwigen in
de Amerikaansche
film „Nurse Edith
Cavell", welke zoo
juist in de RKO
Radio studio's te
Hollywood, onder
productieleiding en
regie van Herbert
Wilcox, voltooid is.
„Nurse Edith Ca
vell", die spoedig
haar wereldpremiè
re zal beleven, ver
haalt van het die
nende leven van de
Engelsche verpleeg
ster in den wereld
oorlog, die in België
door de Duitsche le
gerleiding gevon
nist en gefusilleerd
werd. Anna Neagle
trad o.a. op in „Peg
of Old Drury", „Nell
Gwynn", „Victoria
the Great" en „Sixty
Glorious Years".
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons*
Er wacht ons, katholieken, een
groote en grootsche taak niets
minder dan de herkerstening van
ons gemeenschapsleven. En met
deze taak moeten wij beginnen, nu
ah Het moet niet blijven bij wee
klagen, bij praten, doch de handen
dienen te worden ineen geslagen
en daden gesteld*
Prof. J. B. Kots OP.
bindingen door de zorg van uw personeel
is voorzien heeft mij diep getroffen.
Ik verzoek u, het vorenstaande ter ken
nis van uw personeel te willen brengen.".
DAMME,
De directeur-generaal.
Dr. COLIJN WEER PARTIJLEIDER
Mr. De Wilde in de Tweede Kamer
Aan dr. H. Colijn, dr. J. J. C. van Dijk
en mr. J. A. de Wilde is de vraag gesteld,
aldus meldt de Standaard, of zij wenschen
terug te keeren in de Tweede Kamer. In
geval zij deze vraag bevestigend beant
woordden, zou er voor hen worden plaats
gemaakt.
Dr. Colijn heeft de vraag ontkennend be
antwoord. Nu hij ten gevolge van den uit
gebroken oorlog, van zijn voorgenomen reis
heeft moeten afzien, wilde hij wel zitting
nemen in de Eerste Kamer, waartoe hem
inmiddels ook de gelegenheid was ge
boden.
Dr. van Dijk heeft medegedeeld, dat hij,
althans voor de loopende parlementaire
periode, zich niet weer voor een lidmaat
schap van de Tweede Kamer wenscht be-
Een groote mate van natuurlijke charme
en een uitgesproken acteertalent maken
Kathryn Adams, een der meest belovende
filmontdekkingen van dit seizoen. Als me
de dingster in den eersten „Gateway to Hol
lywood" speurtocht naar talent, werd zij
reeds door Gregory La Cava opgemerkt en
uitgezocht voor een belangrijke rol in de
RKO Radio film „Figth Avenue Girl" met
Ginger Rogers.
rol in de filmische reproductie van de tra
gische episoden in 1915. Hij drilde 200 fi
guranten als Duitsche soldaten en zal in de
film aan het hoofd van dezen troep te zien
zijn.
Ook Hugh Gibcon treedt in de film op,
maar alleen in naam. Gibson, thans ge-
pensionneerd, was secretaris van de Ame
rikaansche Legatie in Brussel onder Whit
lock, die deel nam aan de diplomatieke po-
pingen der wille van Miss Cavell. Ambas
sadeur Whitlock was in dien tijd bedlege
rig en Gibson zette de actieve voorspraak
voort. Hijzelf treedt niet op in de film,
maar gaf Wilcox een geschreven machti
ging om T. B. Warner onder zijn naam te
laten optreden. Bovendien gaf hij den pro
ductieleider-regisseur officieele verslagen
van zijn gesprekken met de Duitsche auto
riteiten. Deze zijn woordelijk in de film
verwerkt.
Ex-president Hoover droeg eveneens tot
de authenticiteit van de film bij. In België
als bemiddelaar voor de krijgsgevangenen,
was Hoover zoo ontroerd door de executie
van Edith Cavell, dat hij waardevolle kran
ten en documenten met betrekking tot die
gebeurtenis verzamelde en die als een schat
bewaart in zijn Stanford bibliotheek. Hij
stond hiervan eenige in bruikleen af aan
Wilcox, waaronder twee vergeelde exem
plaren van het Brusselsche blad „Le Soir",
gedateerd 5 en 18 Augustus 1914, waarin
de invasie van Duitschland in het neutrale
België vermeld wordt. Deze kranten spelen
een rol in de film „Nurse. Edith Cavell".
Naast Anna Neagle treden 40 internatio
naal bekende artisten op, waaronder Edna
May Oliver, May Robson, Zasu Pitts,
George Sanders, H. B. Warner, Ernst
Deutsch, Gustov von Seyffertitz, Lucien
PrivaL
WAARSCHUWING TEGEN
BUITENLANDSCHE PAMFLETTEN.
Bij het uitbreken der vijandelijkheden
wordt de herinnering gewekt aan de pro
paganda der mogendheden in den wereld
oorlog, waarbij men zich bediende van
alle middelen, die maar opportuun leken.
Ditzelfde schijnt nu weer het geval te zijn.
Zoo ontvingen gisteren tal van katholie
ke Nederlanders, o.a. ook onze redactie,
een drukwerk-enveloppe met het post
stempel Berlin-Charlottenburg. De inhoud
bestond uit een ongedateerd schrijven van
den „Apostolischen Commissaris mgr. dr.
J. B. Ogno Serra tegen de gruweldaden
der Poolsche opstandelingen". Naar aanlei
ding daarvan schrijft ons het K. N. P.:
„Wanneer dit schrijven, gericht aan de
Poolsche geestelijkheid, inderdaad echt
mocht zijn, hetgeen nog niet kan worden
vastgesteld, dan dateert het (naar inhoud
en stijl te beoordeel en) naar alle waar
schijnlijkheid uit het jaar 1920, tijdens de
periode der verkiezingscampagne in Op-
per-Silezië ten tijde van den strijd met de
z.g. Poolsche insurgenten onder leiding
van Korfanty.
Zooals bekend is, was Paus Pius XI za
liger gedachtenis voor zijn benoeming tot
aartsbisschop van Milaan Apostolisch
Commissaris van de afstemmingsgebieden
Opper-Silezië, Oost- en West-Pruisen.
Het is niet onmogelijk, dat de genoemde
mgr. Ogno-Serra in eenzelfde functie al
daar werkzaam was. In het Pauselijk
Jaarboek van 1939 („Annuario Pontifi-
cio") staat mrg. Giov. Battista Ogno-Serra
genoemd onder de „Protonotarii Supranu-
merari" met als datum van zijn benoeming
15 Juni 1926".
schikbaar te stellen.
Mr. de Wilde heeft te kennen gegeven,
dat hij een benoeming tot Kamerlid zou
aanvaarden. De heer H. Botterweg heeft
nu, ten einde den terugkeer van den heer
De Wilde in de Kamer mogelijk te maken,
voor het Kamerlidmaatschap bedankt.
Dr Colijn en mr. de Wilde zijn, krachtens
de bepalingen van het Statuut der Party,
weder opgetreden, resp. als le en 2e voor
zitter van het Centraal Comité van A.R.
Kiesvereenigingen.
1
HONOLULU.
Eens moest, het er wel van komen: aan
den eenen kant 's werelds kampioen tap-
danseres Eleaner Powell, voor wie het
grootste probleem altijd is het zoeken naar
een motief, waarop zij de duizend-en-een-
varianten van den tap-dance zelfstandig
kan opbouwen. Anderzijds de exotische
sfeer der Stille Zuidzee-eilanden, met hun
wuivende palmen, bedwelmende melo
dieën, meisjes met bloemen in het haar en
lange bloemenslingers om de okerkleurige
lijven, zon, zee en paradijs.
In die plaatsnaam, die klinkt als een lied,
ligt eigenlijk alles opgesloten: Honolulu.
Alleen is het in dit geval geen zwoele sfeer
van dramatische conflicten. Maar een licht,
sierlijk en joyeus verhaal van een filmster
uit Hollywood, die in zijn kast allemaal
door auto grammen jaagsters stukgescheur
de pakken heeft hangen en door een toe
val in zijn huis en in zijn bed een armen
jongen planter uit Honolulu vindt, die
dank zij zijn sprekende gelijkenis met den
filmacteur dit keer bij een bezoek aan een
Hollywood's filmtheater het slachtoffer der
première-hyena's was geworden. En toch
had zijn meisje hem naar Hollywood ge
stuurd om een beetje wereldwijzer te wor
den. Weshalve de beroemde acteur een
overeenkomst sluit met den planter: de
laatste gaat als première-slachtoffer naar
New-York, de acteur zal in een zorgvul
dig geheim gehouden dubbelrol, op Hono
lulu zijn plaats innemen en zijn vacantie
doorbrengen. En wat wonder, dat het meis
je inderdaad vindt dat hij, die niet de
„hij" is die zij meent, in Hollywood wel
het een en ander geleerd heeft!
Echter gaat zijn hart uit naar de tap-
danseres die hij aan boord ontmoet heeft
en uit deze onschuldig vroolijke en toch
door den eigenaardig bekorende span
ning van een zoo volmaakt door Robert
Young gespeelde en in het filmverhaal in
geweven dubbelrol ntstaat dan een come-
die, die door zijn liohten toets en zijn voort
durende charme van exotische zangen en
wervelende dans van Eleaner Powell tot
een der gebeurtenissen van het seizoen
wordt.
Harry Warren en Guus Kahn schreven
nieuwe songs voor deze film, die thans
reeds bezig zijn, alom populair te worden.
Het zijn vooral de titel-song Honolulu „This
night will be my souvenir" en het fijngees-
tige „The Leader doesn't like music".
DE BEZWAREN TEGEN HET
FOOIENSTELSEL.
De R.K. Bond van hotel-, café- en res
taurant-personeel „St. Paulus" heeft in een
adres aan den Minister van Sociale Zaken
de bezwaren uiteengezet, welke gemeld
worden tegen het nog steeds in zwang
zijnde fooienstelsel. Gewezen wordt o.m.
op de volkomen afhankelijkheid van de
goedheid van het publiek, op het feit, dat
door dit stelsel met name kellners en por
tiers in 't algemeen niet onder het ar
beidscontract vallen. Daarbij komt, dat
deze menschen, gedrongen door inkom
sten-mogelijkheid, geen acht slaan op eet-
en rusttijden, waardoor zij aan vele kwa
len gaan lijden door overspanning.
Adressant heeft op deze gronden den
minister verzocht, het daarheen te willen
leiden, dat ook in ons land maatregelen
getroffen worden waardoor voor het op
fooien aangewezen personeel in het H.C.R.
bedrijf de rechteloosheid de onzedelijke
bedingen, die ook het gevolg zijn van dit
stelsel, en volslagen afhankelijkheid voor
het inkomen worden opgeheven. Om hier
toe te geraken zou de minister den direc
teur-generaal van den arbeid kunnen ver
zoeken, de organisatie van werkgevers en
werknemers in het hotel-, café en restau
rantbedrijf bijeen te roepen voor een be
spreking.
Ter verbetering denkt adressant aan de
vaststelling van een grondloon, waarboven
tot behoud van een prikkel om den ar
beid zoo goed mogelijk te verrichten een
percentage van den omzet zou kunnen
worden verzekerd.
R.K. MIDDENSTANDSBOND IN HET
BISDOM HAARLEM.
De R.K. Middenstandsbond in het bis
dom Haarlem is eenige maanden geleden
een actie begonnen voor een Hanze-Rome-
reis in 1941 ter gelegenheid van het feit,
dat het dan respectievelijk 50 en 10 jaar
zal zijn geleden, dat de pauselijke ency
clieken „Rerum Novarum" en „Quadrage-
simo Anno" verschenen.
Reeds meerdere Hanzeleden gaven zich
hiervoor op en maken gebruik van de
spaarregeling; hiervoor door het hoofdbe
stuur opengesteld.
DOROTHY LOVE TT IN
„MEET DR. CHRISTIAN"
Terwijl zij speelde in de RKO-productie
„The Hunchback of Notre Dame", werd Do
rothy Lovett potseling afgevoerd van de
lijst der medespelers van de Charles
Laugh ton-film, om de vrouwelijke hoofd
rol te vervullen in „Meet Dr. Christian",
de eerste in de serie „Dr. Christian"-films,
welke Stephen-Lang Productions voor RKO
zullen vervaardigen met Jean Hensholt in
de titelrol.
Dorothy Lovette zal in de nieuwe film de
rol vervullen van zuster Judy Price, een
rol, die millioenen radio-luisteraars» be
kend zal zijn, die de „Dr. Christian"-serie
uitzendingen gevolgd hebben.
„Meet Dr. Christian" is 15 Augustus in
productie gegaan onder leiding van William
Stephens. Bernard Vorhaus voert de regie.
Diane Hunter zal Dorothy Lovette ver
vangen in „The Hunchback of Notre Da
me".
BARBARA READ MET RICHARD DIX IN
RKO's „RENO".
Barbara Read, de jeugdige RKO Radio
actrice, die onlangs Lee Travy's partner
was in „The Spellbinder", zal Richard Dix"
dochter spelen in de film „Reno".
„Reno", die pas in productie is gegaan,
wordt geregisseerd door John Farrow on
der productieleiding van Robert Sisk. Het
scenario is van John Twist naar een oor
spionkelijk verhaal in Ellis St. Joseph.
ROD LA ROCQUE EN CEDRIC
HARDWICKE IN RKO's
„HUNCHBACK OF NOTRE DAME"
De productie van „The Hunchback of
Notre Dame" is deze week, onder regie
van Wilhelm Dieterle, aangevangen met,
naast Charles Laughton en Maureen
O'Hara, een bizonder sterke rolbezetting,
met o.a. den bekenden filmspeler Rod La
Rocque; den Engelschen acteur Sir Cedric
Hardwicke; Edmond O'Brien, een beken
den New Yorkschen tooneelacteur; Walter
Hampden, Amerika's grootsten Shake-
speare-vertolker, die o.a. ook speelde in
„Our Town"; Allan Marshall; Spencer
Charters; Thomas Mitchell; Fritz Leiber;
Etienne Girardot; Siegfried Arno; Curt
Bois; Ferdinand Munier; Charles Halton;
Harry Davenport; Joyce Gardiner; Katha
rine Alexander; Minna Gombel; Arthur
Hohl; George Lucco; George Tobias;
Kathryn Adams en Dorothy Lovett.
Een scène uit de film
„Honolulu".
