Krakau in Duitsche handen
De stad zonder
tegenstand
genomen
De eerste luchtraids
van Duitsche zijde
Amerika en de
neutraliteitswet
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1939
i)E LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
fZk apmcvcóch de* Shiitóxdle t*aep<en
in Sloten
MILITAIRE EER AAN PILSOEDSKI's
GRAF.
Het Duitsche hoofdkwartier deelt mede,
dat de Duitsche troepen gistermiddag zon
der strijd de stad Krakau zijn binnenge
rukt.
De commandeerende generaal, alsmede
dc divisie-commandant hebben de militaire
eer bewezen aan het graf van maarschalk
Pilsoedski.
Bij het graf is een eerewacht geplaatst.
De bruggen over de Weichsel zijn niet
vernield.
De opperbevelhebber van het Duitsche
leger, overste generaal von Brauchitsch,
heeft een dagorder aan de troepen van het
oostelijk front uitgevaardigd. Daarin wordt
gezegd:
„Krakau, Bromberg en Graudenz zijn in
onze handen. De corridor scheidt Oost-Prui
sen en Dantzig niet meer van het Duitsche
moederland. De vijand is aan het geheele
frónt teruggeworpen en op den terugtocht.
Met de inneming van Krakau heeft het
iDuitsche leger ook het graf van den eer
sten maarschalk van Polen, Pilsoedski, in
fcijn hoede genomen. Zijn doel was de vre
de met Duitschland. De minachting voor
eijn testament leidde tot den oorlog. Het
Duitsche leger acht en eert dezen grooten
soldaat. Op bevel van den Fuehrer is bij
zijn tombe op plechtige wijze een eere
wacht betrokken.
Soldaten, dagen van groote préstaties lig
gen achter u. Thans gaat het er om, den
vijand vast te houden en alle krachten in
te spannen tot de laatste beslissing. In ver
trouwen staat geheel Duitschland achter
u. Voor ons staat als voorbeeld van per
soonlijke moed en krachtige vastbesloten
heid onze Fuehrer en opperste bevelheb
ber. Voorwaarts naar de overwinning!
LODZ BEDREIGD.
Gistermiddag twee uur hebben de Duit
sche troepen den straatweg LaskUnjejow
in de richting van Lodz overschreden.
DE POOLSCHE REGEERING UIT
WARSCHAU.
Naar een radio-bericht meldt, heeft de
Poolsche regeering Warschau verlaten.
Alle administratieve diensten waren reeds
gistermorgen geëvacueerd.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau zijn
gisteren aan het Oostelijk front ten minste
18 Poolsche vliegtuigen, n.L 12 in luchtge
vechten en 6 op den grond, vernield. Het
aantal op den beganen grond vernielde
toestellen kan niet nauwkeurig worden aan
gegeven, daar het waarnemen der resulta
ten van dergelijke aanvallen buitengewoon
moeilijk is. De in de Duitsche mededeelin-
gen genoemde getallen van op den grond
vernielde vliegtuigen moeten daarom als
minimum getallen beschouwd worden.
MEDEDEELING UIT HET HOOFD
KWARTIER VAN HITLER.
In de streek van Graudenz.
Uit het hoofdkwartier van den Fuehrer,
wordt d-d. 7 September door het Duitsche
Nieuwsbureau gemeld:
De Fuehrer heeft zich Woensdag op
nieuw naar de troepen aan het front in het
gebied van den corridor begeven. Hij be
zichtigde vooral de streek tussohen Tuchel
en Graudenz, waar tot Dinsdag zware ge
vechten werden geleverd met de door
Duitsche troepen ingesloten Poolsche leger
afdelingen, welke tenslotte hebben geleid
tot de gevangeneming van voor zoover
totnutoe is te overzien meer dan 15.000
man en de verovering van meer dan hon
derd vuurmonden. De Polen hebben bij
hun terugtocht alle bruggen, die over wa
teren ten Oosten van Tuchel lagen, opge
blazen. Tot voorbij Graudenz is de marsch-
weg van een vrijwel vernietigde Poolsche
divisie bezaaid met karabijnen en pistolen,
ransels, gasmaskers, cavaleriezadels, jas
sen en uitrustingsstukken. Tal van bagage
wagens met bespanning liggen langs den
weg en bij de halteplaatsen. Honderden wa
gens met munitie zijn omgevallen en de
munitie ligt verspreid. Tal van batterijen
temidden van een panische verwarring
van haar tractie losgemaakt staan zon
der ook maar tot één schot te zijn geko
men, op den weg en de aangrenzende vel
den. Geschut van de infanterie ligt wan
ordelijk op hoopen. Op een stoppelveld
bevindt zich het uitgebrande geraamte van
een omlaaggeschoten Poolsch vliegtuig.
Daar tusschen liggen vernielde boerenwa
gens, waarmede de Polen de munitie, ver-
pleegartikelen en ook het geroofde goed
meevoeren in groote aantallen. Inwoners
uit deze buurt melden, dat de verrassende
aanval van een Duitsche pantserafdeeling
de Poolsche regimenten in den kortst mo
gelijken tijd heeft vernietigd.
De verklaringen der gevangenen bevesti
gen deze berichten. De Poolsche troepen
marcheerden naar het Oosten om zich bij
Graudenz aan de omsingeling der Duit-
ochers te onttrekken. Op deze marsch wer
den zij door de Duitsche pantserformaties
verrassend in de flank gegrepen. Toen de
Duitsche kanonnen- en machinegeweren
over de akker- en heidevlakten begonnen
te bulderen', maakte zich van de Polen
zulk een verwarring meester, dat zij alles
wegwierpen en in den steek lieten. In een
halfuur tijd was het werk der vernietiging
verricht. Een groot deel van deze Poolsche
regimenten bevindt zich thans reeds in de
Duitsche gevangenkampen. De geweldige
buit, welke zij hebben achtergelaten, wordt
thans door de Duitsche troepen gesorteerd
en opgeborgen. Overal waar de Fuehrer
verscheen, werd het opruimingswerk eenige
minuten gestaakt. Jubelend drongen de
soldaten rond den opperbevelhebber en
bereidden hem midden op het slagveld,
waar deze grootsche overwinning werd be
vochten, enthousiaste ovaties. Bij Grau
denz ontmoette de Fuehrer afdeelingen
van de zegenrijke Duitsche formaties, die
het gebied van de Poolsche troepen zui
verden. Nadat hij de langs den weg op
gestelde troepen had gepasseerd, begaf
Hitier zich naar Graudenz, waar hij jube
lend door de Duitsche boeren uit het Weich-
selgebied, die in de laatste dagen verschrik
kelijk te lijden hadden gehad van de te
rugtrekkende Polen, werd begroet. Zij
dankten hem thans weer Duitschers te mo
gen zijn. Pas tegen middernacht keerde
Hitler in het hoofdkwartier terug.
HET POOLSCHE LEGERBERICHT.
Het communiqué dat de Poolsche gene
rale staf gisteren uitgaf, luidt:
„Luchtoperaties: De Duitsche luchtmacht
blijft onze troepen en onze' verbindings
lijnen bombardeeren. Warschau is verschei
dene malen gebombardeerd. Onze lucht
macht heeft gepantserde colonnes van den
vijand gebombardeerd. Tijdens luchtge
vechten zijn gisteren 20 en vandaag 15
vijandelijke vliegtuigen neergehaald. Wij
vërioren zes toestellen.
De actie te land: Hardnekkige gevech
ten worden geleverd in de streek van
Lodz, Piotrkof, Tomaszof, Mazowieoki en
ten Westen van Tarnof. Noordelijk van de
lijn TorunSierrcPlonsk heft de vijand
geen enkele vordering gemaakt. De troe
pen te Gdynia strijden tegen detachemen
ten van de streek van Dantzig."
POOLSCH—ROEMEENSCHE
BESPREKINGEN?
Poolsche officieren te Boekarest
aangekomen.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Boekarest, dat daar gisteren twee vliegtui
gen uit Warschau zijn aangekomen met een
groep officieren van den Poolschen gene-
ralen staf, onder wie verscheidene gene
raals. Deze officieren zullen eenige dagen
in Boekarest blijven om besprekingen te
voeren.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht ver
der. dat volgens een nog niet bevestigd
bericht generaal Weygand, die reeds einde
Maart in Boekarest heeft vertoefd, weder
om te Boekarest is. De Fransche pers heeft
verleden wees gemeld, dat generaal Wey
gand met een bijzondere opdracht naar
Beyrouth en Zuid-Oost-Europa is vertrok
ken.
S)e aanlog, ap de
'Zeeen
CHURCHILL OVER DE „ATHENIA"
RAMP.
In het Lagerhuis heeft Churchill giste
ren verklaard:
Het is thans duidelijk vastgesteld, dat
de „Athenia" tot zinken is gebracht door
een duikboot en dat het schip getorpe
deerd is. Nog 125 passagiers en leden der
bemanning worden vermist. De „Athenia"
was niet voor verdediging toegerust en
de dekken waren daartoe zelfs niet ver
sterkt.
In verband met de twee Duitsche sche
pen welke zooals gemeld gisteren tot
zinken zijn gebracht, zeide Churchill dat
in elk opzicht gezorgd is voor de opvaren
den, alvorens de schepen .zonken. De
„New York Post'' zegt, aldus vervolgde
Churchill, dat den bemanningen tijd gela
ten werd hun bezittingen bijeen te halen,
alvorens zij in de reddingsbooten gingen
en dat de kapitein van een der schepen in
OP LONDEN EN PARIJS
DE AANVALLEN WERDEN
AFGESLAGEN
Gisteren hebben boven Frankrijk en
Engeland voor het eerste groote luchtraids
van Duitsche zijde plaats gevonden, die
overigens vrijwel geen resultaten hebben
gehad. In Londen en Parijs werden, zooals
gisteren reeds werd gemeld, de bevolkin
gen des morgens gealarmeerd, maar na
eenige uren kon het signaal „Alles veilig"
worden gegeven. Uit later ontvangen be
richten is echter gebleken, dat de Duitsche
aanvallers pas na heftige gevechten in de
lucht en na het optreden van het luchtaf
weergeschut zijn verdreven.
Uit Londen wordt gemeld, dat de eerste
poging van Duitsche vliegers om een raid
op Engeland uit te voeren, beslist mislukt
is. De bombardementsvliegtuigen werden
afgeslagen, voordat zij hun bommen had
den kunnen laten vallen. Het luchtafweer
geschut opende het vuur en verscheidene
Britsche vliegtuigen stegen op. Wel werd
het geknetter der mitrailleurs gehoord,
maar de Duitsche vliegtuigen bevonden
zich op te groote hoogte om door toeschou
wers te worden waargenomen. Een man
verklaarde, dat hij zes vliegtuigen in for
maties van drie by drie vliegende had ge
zien, doch zij werden door het luchtafweer-
vuur verjaagd, waarop zij terugkeerden
om opnieuw verjaagd te worden.
In Londen werd het alarmsignaal gege
ven en de bevolking hield zich iets meer
dan twee uur schuil.
De menschen bleven koelbloedig en vol
komen rustig, hoewel velen het gedonder
van het geschut konden hooren. Om tien
uur had de stad haar gebruikelijk aanzien
herkregen.
Wederom pamfletten geworpen
Er is wederom een uitgebreide verken
ningsvlucht ondernomen door de Royal
Air Force boven Duitschland, waarbij
exemplaren van de „waarschuwing aan het
Duitsche volk" weer werden uitgestrooid
door de Britsche vliegtuigen. De Engelsche
toestellen werden niet bestreden door vij
andelijke vechtmachines. Evenals bij de
twee vorige gelegenheden keerden alle
machines veilig en wel terug.
Volgens vele beschikbare berichten
aldus het Duitsche Nieuwsbureau zijn
de groote Duitsche steden voor iederen vij
andelijken luchtaanval veilig. Om alle ste
den is een ring van geschut van elk kali
ber opgesteld. Een uitstekende wachtdienst
geeft onmiddellijk het sein tot de noodige
afweermaatregelen.
De groote fabrieken zijn van de zwaar
ste luchtweerbatterijen voorzien. Door sa
menwerking van alle afweerorganen zou
iedere vijandelijke luchtaanval tot misluk
king gedoemd zijn.
De Westersche neutrale staten ten opzichte van de
oorlogvoerende lénden
De kaart illustreert duidelijk de ligging der Westersche neutrale staten (in
zwart op de kaart weergegeven) 'die ingesloten liggen tusschen de oorlogvoe
rende landen. Op de kaart zijn eenige vliegrayons aangegeven (met kilome
ters) welke de oorlogvoerende landen volgen om de neutrale staten te ont
wijken. Aan de Oostgrens van Frankrijk is de „Maginotlinie" schematisch
aangegeven, anderzijds is aan de Westgrens van Duitschland evenzoo de
„Siegfried-linie" weergegeven.
DE BOMMEN OP ESBJERG WAREN
ENGELSCHE
Engeland betuigt zijn leedwezen
In verband met het bombardement op
Esbjerg meldt Reuter, dat de Britsche ge
zant in Kopenhagen instructie heeft ge
kregen de diepe spijt van de Britsche re
geering tegenover de Deensche regeering
tot uitdrukking te brengen wegens dit
hoogst ongelukkige incident, waarbij scha
de is toegebracht aan Deensche levens en
eigendommen door een bom of bommen,
die boven Esbjerg kunnen zijn neergewor
pen door een Britsch bombardementsvlieg
tuig
Een uiterst gestreng onderzoek is inge
steld door het ministerie voor luchtvaart,
dat heeft vastgesteld, dat geen der vlieg
tuigen, die teruggekeerd zijn voor een raid
op Duitsche oorlogsschepen, verantwoorde
lijk was voor het gebeurde. Alle vliegtui
gen, die bij den aanval betrokken waren,
hadden strenge en gedetailleerde instruc
ties om de Deensche neutraliteit te eerbie
digen en stappen waren genomen, om het
zeker te maken, dat alleen Duitsche oor-
logssohcpen zouden worden aangevallen.
De aanval werd ten uitvoer gelegd tij
dens zeer slecht weer en daornn raakte de
luchtmacht verwikkeld in een gevecht bo
ven de wolken.
Gelijk reeds gemeld, werden bij do ope
ratie eenige verlezen geleden en het is mo
gelijk, dat een toestel onklaar zou kunnen
zijn geraakt, uit den koers gevlogen is en
bommen ontladen heeft boven Deensch ge
bied in de meening, dat het boven zee was.
Aangezien door de Deensche regeering
verklaard is, dat de bom, of bommen, van
Britsche makelij waren, kan de Britsche re
geering niets anders doen, dan deze veron
derstelling als juist aan te nemen en bij
gevolg heeft zij uitdrukking gegeven
aan haar diepe spijt.
Montevideo zijn dankbaarheid voor deze
behandeling heeft uitgesproken.
Inzake de „Athenia" zeide de minister
nog, dat voor zoover kan worden nage
gaan, het schip 1418 personen aan boord
had, waarvan 315 leden der bemanning
en 1101 passagiers. Hiervan hadden onge
veer 800 Britsche of Europeesche passen,
terwijl ruim 300 in bezit waren van een
Amerikaanschen pas.
De aanval geschiedde door een duikboot
en wel zonder waarschuwing. Talrijke
personen hebben de duikboot gezien, o.a.
de Amerikaansche overlevenden, van wie
velen reeds een beëedigde verklaring
dienaangaande hebben afgelegd.
Wegens den aard van de ramp kan nog
geen nauwkeurige lyst van slachtoffers
worden opgesteld en kan niet geraamd
worden, hoevelen door de eerste ontplof
fing werden gedood, en evenmin hoevelen
verdronken zyn door het omslaan van
verscheidene reddingsbooten. De overle
venden werden gered door twee Britsche
torpedojagers en andere vaartuigen, en
naar men hoopt, ook door een Zweedsch
jacht.
Alexander vroeg daarop aan Churchill,
of dit niet een heel verschillend relaas
was met betrekking tot de veiligheid van
bemanning en passagiers dan het relaas
met betrekking tot den ondergang der
beide Duitsche schepen. Hierop antwoor
dend, zeide Churchill, dat er inderdaad
geen twee meer verschillende en tegen
overstaande gevallen genoemd konden
worden. Het optreden tegen de beide
Duitsche schepen, zoo voegde de minister
hieraan toe, was in overeenstemming met
de aanvaarde beginselen van het interna
tionale recht.
In antwoord op nog een desbetreffende
vraag zeide Churchill, dat de .Athenia"
voor een vreedzame taak was uitgevaren,
voordat de oorlog verklaard was, als een
totaal onbewapend schip met passagiers
aan boord, waaronder Amerikanen, voor
een reis over den Atlantischen Oceaan.
Uit de vermelde uren valt duidelijk op te
maken, dat de duikboot op zijn prooi heeft
liggen wachten.
In antwoord op een door lord Strabolgi
in het hoogerhuis gestelde vraag, heeft
Stanhope verklaard, nog niet in staat te
zyn om mede te deelen, welke actie het
oorlogskabinet zich voorstelt te onderne
men in de zaak der „Athenia".
„Gelijk lord Strabolgi gezegd heeft, is
er een ding, dat wij stellig niet zullen
doen en dat is schepen, behoorende aan
de Duitsche natie, aanvallen op de wijze,
waarop zij de „Athenia" hebben aange
vallen. De stappen, die genomen zullen
worden, aldus Stanhope, zullen, naar ik
vertrouw, voldoende zijn, doch dergelijke
aanvallen zullen daar niet toe behooren".
MIJNENVELDEN OP ZEE.
Volgens een mededeeling van Duitsche
radiozenders is een mijnveld waargeno
men aan den Zuidelijken toegang tot het
internationale gebied van de Kleine Belt,
tusschen de Duitsche kust en het eiland
Aeroe.
In het Engelsche mijnveld op dc Noord
zee is een Deensche visschersboot met
vier koppen vergaan.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Oostende: „Naar de Belgische kustwacht
mededeelt, is een Engelsche drijvende
mijn gesignaleerd ter hoogte van 51 gra
den 23 min. N.b. en 1 gr. 50 min. O.l. De
Belgische lichtschepen Westhinder en
Noordhinder zijn teruggetrokken. Dc ra
dio- en lichtbakens van de Wandelaar en
Oostende hebben hun werkzaamheden ge
staakt".
(Zooals men weet, is dc Noordhinder
een Nederlandsch en geen Belgisch licht
schip).
Het Letlandsche s.s. „Imanta", waarvan
men veronderstelde, dat het op een mijn
gestooten was, bevindt zich veilig en wel
op de reede van Trelleborg.
De nationaliteit van het in het Duitsche
mijnenveld bij de Oeresund gezonken
vaartuig is dus niet bekend.
Er gebeurt meer dan er gemeld wordt
Het Britsche ministerie van inlichtingen
maakt het volgende bekend: Men zal in
zien, dat het niet altijd gewcnscht is, be
richt te geven van de vernieling of be
schadiging van vijandelijke duikbooten
door onze marine- of luchtrtrijdkrachten.
Wanneer dus geen berichten gepubliceerd
worden, moet men niet veronderstellen,
dat geen successen behaald zijn. Aan den
anderen kant zal de admiraliteit berich
ten verstrekken telkens wanneer zy het
gewenscht acht.
WORDT HET CONGRES SPOEDIG
BIJEENGEROEPEN?
Aandrang tot herziening der wet.
Alle inlichtingen uit Amerikaansche di-'
plomatieke en politieke kringen wijzen
er op, dat Roosevelt eenigen tijd zal wach
ten alvorens het Congres in buitengewone
zitting bijeen te roepen voor de herzie
ning van de neutraliteitswet. Ondanks de
talrijke brieven, die het staatsdepartement
en het Witte Huis ontvangen ten gunste
van opheffing van het wapenembargo zou
de president er den voorkeur aan geven,
te wachten tot de huidige stemming zich
kristalliseert, opdat het Congres met een
aanzienlijke meerderheid de beslissing tot
handhaving van het wapenembargo, dat
het voor zijn uiteengaan heeft genomen,
kan herroepen. Volgens politieke kringen
zou Roosevelt pas over ongeveer drie we
ken het Congres bijeenroepen. Dit zou
echter eerder kunnen geschieden tenge
volge van de wijzigingen, welke dc Euro
peesche crisis in de Amerikaansche pu
blieke opinie veroorzaakt.
De „New York Times" verklaart, dat
officieele kringen, die in nauw contact
staan met Washington, onthuld hebben,
dat president Roosevelt tegen 14 Septem
ber een speciale zitting van het Congres
zou kunnen bijeenroepen, ter bespreking
van een herziening der neutraliteitswet.
Vliegtuigproductie niet verminderd.
Volgens de „New York Times" hebben
tal van Amerikaansche fabrieken van
vliegtuigrompen, motoren en onderdeelen
van vliegtuigen besloten hun productie,
ondanks de toepassing van het embargo,
niet te verminderen.
Zy zijn inderdaad van meening, dat het
Congres de neutraliteitswet zal amendee-
ren in een voor de Westersche democra
tieën gunstigen zin en dat binnenkort de
verzendingen naar Europa zullen word cl
