fJluMen de f&umöcfte troepen op,
nawt Sxuivêxücfïeti?
De Duitsche grens gepasseerd.
Het aarzelende
oorlogsbegin
Van de beide
fronten
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1939 30ste Jaargang No. 9433
3)e Cekix^Soii^ant
Telefoon; Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Z,7-it
Het olficieeele Fransche communiqué van 6 September, uitgegeven
gisteravond om negen uur luidt als volgt:
Onze voorste elementen, die oprukken aan gene zijde van de grens
met volgens de verschillende deelen van het front wisselende terrein
winst, stuiten overal op automatische wapens en organisaties van
het terrein. Onze luchtmacht treedt op in verbinding met de actie te
velde.
De bewegingen, die vastgesteld waren vóór de mobilisatie, het
transport en de installatie van alle eenheden, worden op normale
wijze voortgezet. Bij de verschillende troepenopstellingen waakt het
kader volgens onze tradities over de vergemakkelijking zoowel als
dat mogelijk is van het materieele leven der troepen, welker moreel
uitstekend is. De ravitailleering beider legers functioneert op correcte
wijze.
Verder melden berichten uit Luxemburg, dat de Fransche troepen
oprukken in de richting Saarbrücken, waarbij zij door tanks onder
steund worden.
DUITSCHLAND WENSCHT DEN
OORLOG TE LOCALISEEREN
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Het aarzelende begin van den oorlog in
het Westen heeft bij verschillenden de
imeening doen post vatten, dat het Enge
land en Frankrijk geen ernst zou zijn met
hun belofte van bijstand aan Polen. Zij
zouden kalm toezien hoe de Duitsche le
gers het Poolsche gebied bezetten en
slechts pro forma een paar vliegtuigen,
(meestal met papieren bommen) boven
Duitsch gebied laten cirkelen of wat sche
pen tot zinken brengen, zonder ernst te ma
ken met den oorlog.
Zoodra de Duitsche doeleinden in Polen
zijn bereikt, zouden zij in onderhandeling
treden met Hitier om op de basis van de
„realiteit" den nieuwen toestand te con-
«olideeren.
Dat Duitschland een dergelijken gang
van zaken niet ongaarne zou zien, ligt voor
de hand en de „Petit Parisien" schrijft dan
ook reeds: „Binnen enkele dagen, wanneer
Hitier zijn gestelde doeleinden bereikt
heeft, kan men van Duitsche zijde een mo
reel offensief in grooten stijl verwachten,
dat daarin zal bestaan de kwestie van
vrede op het tapijt te brengen. Dat moreele
offensief zal tot mislukking gedoemd zijn.
Frankrijk en Engeland zullen nooit toela
ten, dat Hitier ook maar een gedeeltelijk
succes behoudt en zich erop kan beroepen,
niet slechts Polen te onderwerpen, doch ook
om een onverdraaglijke hegemonie over
Europa te brengen. Hun eenige devies zal
blijven: Tot het einde, tot de totale over
winning op het Duitschland van Hitier, den
geesel der menschhêid".
Uit dit perscommentaar blijkt, dat men
reeds bij voorbaat een dergelijk verloop
van zaken wil verijdelen.
Ook de Engelsche ochtendbladen schrij
ven, dat Engeland en zijn bondgenooten
besloten zijn den oorlog tegen Hitier tot
de eindoverwinning voort te zetten. De
Britsche bladen veronderstellen, dat Hitier
het plan koestert voorloopig in het Wes
ten in het defensief te blijven. Zij achten
het niet onmogelijk, dat Duitschland later
Engeland en Frankrijk „bedriegelijke vre
desvoorwaarden" zal stellen, dooh, zeggen
zij, dat plan zal worden verijdeld. De ge
allieerden zullen pas van wapenstilstand
willen hooren, als het Hitlerbewind versla
gen zal zijn.
Hierover schrijft de „Times": „Het is
voldoende te zeggen, met den ministerpre
sident, dat het voortbestaan van het Hit-
lerdom voor de wereld alleen zou betee-
kenen, dat zij van de eene crisis in de an
dere vervalt. Eens en vooral moet er dus
een eind gemaakt worden aan dit bewind."
De. doeleinden van Frankrijk en Enge
land reiken dus veel verder dan alleen
bijstand verleenen aan Polen. De beide re
geeringen zullen zich heusch wel gereali
seerd hebben, dat zij na den omzwaai van
Moskou zoo goed als niets zouden kunnen
doen om den Polen in him strijd recht
streeks te helpen, en wanneer zij deson
danks zich toch in den oorlog hebben be
geven, moest dat wel geschieden met de
verdergaande bedoeling om het regiem,
dat verantwoordelijk wordt gesteld voor
het Poolsche ongeluk, tot capituleeren te
dwingen.
En dan heeft men zich blijkbaar van
■meet af aan neergelegd bij het feit, dat
deze oorlog zou aanvangen waar de vorige
eindigde, n.l. in een stelliingen-oorlog.
Volgens de berichten van vandaag, zou
den de Franschen zijn begonnen met op te
rukken over de Duitsche grens in de rich
ting van Saarbrücken. Het land is daar
reeds door de burgerbevolking ontruimd
op last van de Duitsche autoriteiten. Blij
kens een Fransch communiqué, dat nu
iets minder laconiek is, ofschoon nog niet
veel zeggend, ondervindt men tegenstand,
wat in deze zone, waar de Siegfriedlinie
ligt, niet bepaald onbegrijpelijk is.
Volgens een ander wel zeer laconiek
communiqué zouden de strijdkrachten
een „opmerkelijke activiteit ontwikkelen."
Inmiddels komen er geruchten uit Italië,
die erop wijzen, dat tot de strategie van
een stellingenoorlog ook behoort, het be
werken van de bondgenoten van den te
genstander. Zoo deelt de Romeinsche cor
respondent van de N. R. Crt. mede, dat
men in Italië de veelverbreide meening
kan hooren, dat Mussolini den oorlog wil
vermijden. Tevens zou de samenwerking
tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie
hem weinig sympathiek zijn.
Uitgaande van zijn ouden regel, dat hij
als Duce van Italië steeds en ongeacht zijn
verhouding tot andere machthebbers, dat
gene moet doen, wat op een bepaald oogen-
blik voor Italië het beste moet worden
geacht, zou hij de regeeringen te Londen
en Parijs hebben doen begrijpen, dat Italië
ook thans nog den weg der besprekingen
wenscht te gaan en geen geweld zal ge
bruiken, wanneer een redelijke inwilli
ging der Italiaansche aspiraties op vrede-
lievenden weg bereikt zou kunnen worden.
Reeds zouden onderhandelingen worden
gevoerd, die indien ze mochten slagen tot
een zuivere neutraliteit van Italië zouden
leiden. In dat verband gaan te Rome ge
ruchten, dat een Fransche missie naar Ro-
Volgens de laatste te Bazel ontvangen
berichten uit Berlijn toont men in compe
tente kringen te Berlijn, of veinst men al
hier, nog niet de werkelijke positie van
den huidigen oorlog te hebben begrepen en
gaat men door met twijfel uit te spreken
over den wil van Engeland en Frankrijk
om Polen met een maximum energie te
hulp te komen. Dit heeft klaarblijkelijk ten
doel de binnenlandsche meening gerust te
stellen en de neutrale landen te imponee-
ren.
De correspondent van de Basler
Nachrichten te Berlijn deelt mede, dat in
bevoegde Duitsche kringen aan de buiten-
landsche pers is verklaard, dat het eerste
offensief aan het Westfront niet van het
Duitsche leger zal uitgaan en zelfs ten aan
zien van Engeland zal Duitschland zich
beperken, tot nader order, met het beant
woorden van iederen slag. De hardnekkig
heid van Duitschland om de localiseering
van den oorlog als mogelijk voor te stellen,
toont hoezeer Duitschland er op gesteld is,
deze isoleering tot stand te brengen welke
noodig is om Polen te veroveren en de ont
goocheling van het Duitsche volk zal groot
zijn, waneer het voor het volk duidelijk zal
worden, dat de militaire operaties alge
meen zullen worden.
VERLIEZEN WORDEN NIET
GEPUBLICEERD
De Duitsche autoriteiten onthouden zich
van publicatie der Duitsche verliezen, zoo
meldt de Berlijnsche correspondent van de
„Berlingske Tidende", die thans een be
zoek brengt aan Saarbrücken, waar
naar hij verder meldt alle verwanten
van Duitsche gesneuvelden ingelicht zijn,
doch tevens instructies hebben gekregen
hiervan onder geen beding mededeeling
te doen aan buitenstaanders of rouw te
dragen.
De correspondent beschrijft Saarbrücken
vervolgens als volkomen levenloos.
Vrouwen en kinderen zijn geëvacueerd en
de treinen in het Saargebied, die last heb
ben van opstoppingen, hebben zeven tot
acht uur noodig voor reizen, die in nor
male omstandigheden maar één uur duren.
ZUID-AFRIKA IN OORLOG MET
DUITSCHLAND.
De Zuid-Afrikaansche gezant te
Washington heeft minister Huil er gis
teren van in kennis gesteld, dat de
Unie van Zuid-Afrika in oorlog met
Duitschland is.
me zou komen, ja, zich daar reeds zou
bevinden, en dat er wellicht binnenkort
eenig resultaat van de besprekingen te zien
zal zijn.
In hoeverre dat alles juist is, zullen wij
moeten afwachten.
Wanneer wij onze oogen op de landkaart
van Polen richten, zien wij, dat de Duit
sche troepen daar zóó snel opmarcheeren,
dat het den schijn heeft, alsof de Poolsche
strijdkrachten zich voornamelijk bepalen
tot een strategische terugtocht. Zoo werd
bijv. Krakau, dat tcch een vestingstad is,
zonder strijd door de Duitschers genomen.
Het gaat zóó snel, dat het niemand ver
wonderen zou als binnen een paar dagen
gemeld werd, dat de eerste troepen voor
do poorten van Warschau stonden. De Pool
sche hoofdstad, die, naar vernomen wordt,
reeds door de regeering en de buitenland-
sche gezantschappen wordt ontruimd, ziet
zich vanuit het Noorden en het Zuid-Wes
ten bedreigd.
ROEMENIE STRIKT NEUTRAAL.
In een communiqué wordt verklaard, dat
de Roemeensche Kroonraad besloten heeft,
strikt de regelen der neutraliteit in acht
te nemen, zooals zij bij internationale over-
eenkomst zijn vastgelegd, tegenover de
oorlogvoerenden in het tegenwoordige con
flict.
OOREN DICHT, MONDJE DICHT.
Gevangenis voor het luisteren naar
buitenlandsche zenders.
Het Duitsche. blad „Flensburger Nach
richten" dat in Flensburg in Noord-Slees-
wijk uitkomt, schrijft: „Verscheidene per
sonen hebben geluisterd naar de radio-uit
zending van buitenlandsche zenders, het
geen absoluut verboden is. Bovendien heb
ben zij andere Duitschers verteld, wat zij
gehoord hadden van die leugenpropaganda.
L ie personen hebben een misdaad gepleegd
jegens de gehcele Duitsche natie. Zij zijn
gearresteerd en vele jare. gevangenisstraf
staat hun te wachten."
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN
BELGIë
Woesdagavond heeft de N.I.R. in een
speciale uitzending medegedeeld, dat om
half negen boven Antwerpen op groote
hoogte vliegtuigen waren waargenomen,
die zich in Noordwestelijke richting be
gaven, d.w.z. naar Engeland. Het lucht
afweergeschut opende het vuur op de toe
stellen, doch zonder resultaat.
EEN VETERAAN.
BRUSSEL, 7 Sept. (A. N. P.). „Le Peu-
ple" publiceert het volgend bericht:
Onze oude kameraad Georges Hubin, so
cialistisch afgevaardigde voor Hoei-Wa-
remmen, die 76 jaar oud is, is zoo juist naar
Frankrijk vertrokken om er dienst té ne
men bü de genietroepen.
BRITSCHE OFFICIEREN IN HET
FRANSCHE HOOFDKWARTIER.
PARIJS, 7 September. (A. N. P.). Ge
neraal Gamelin, in wiens gezelschap zich
generaal Vuillemin bevond, heeft op 4 Sep
tember generaal Ironside, den opperbevel
hebber der Engelsche landlegers en maar
schalk Newhall, de opperbevelhebber der
Britsche luchtstrijdkrachten, ontvangen.
DUITSCH LEGERBERICHT UIT HET
OOSTEN.
Station van Warschau in brand.
BERLIJN, 7 Sept. (A. N. P.). Het op
percommando van de weermacht maakt
bekend:
De terugtocht van het Poolsche leger
hield op 7 September langs het geheele
front aan. Krachtig gesteund door het vast
beraden gebruik van het luchtwapen, ble
ven de troepen van het leger in het Oos
ten den wijkenden vijand scherp op de
hielen volgen en dwongen zij hem op ver
schillende plaatsen tot den strijd.
In Zuidelijk Polen werd Neu-Sandez in
genomen en aldaar en ten Noorden daar
van werd getrokken over de Dunajec.
Zonder strijd bezetten onze troepen de
stad Krakau. Aan het graf van maarschalk
Pilsoedski werd militaire eer bewezen.
Na de inneming van Kielce rukken onze
troepen snel op door het Westelijke deel
van de Lysa-Gora en naderen zij verder
Noordelijk de steden Tomaszow en Lodz.
In het Noorden is de Tucheler heide ten
Noordwesten van Graudenz thans gezui
verd en de resten van het Poolsche Cor
ridor-leger.
Het aantal der buitgemaakte stukken ge
schut is gestegen tot negentig. De negende
en 27e Poolsche divisie, een pantser-batal
jon, twee jager-bataljons en de cavalerie
brigade Pomorska zijn vernietigd. Slechts
de resten hebben zich zonder wapenen en
uitrusting weten te redden door den Weich-
sel over te zwemmen. Het nog in de bos-
sehen achtergelaten oorlogstuig kan pas
over weken worden vastgesteld en opge
borgen.
Ten Oosten van den Weichsel is de weg
Thorn-Strasburg overschreden en is een
brug over de Drewenz geslagen.
De uit Oost-Pruisen optrekkende troepen
hebben de Narew aan beide zijden van
Pultusk en nabij Rozan bereikt.
Het luchtwapen heeft gisteren in een
doortastenden verren aanval de wijkende
vijandelijke colonnes aangevallen en ver
strooid.
De aanval op spoorwegemplacementen,
spoorwegstations en bruggen werd voort
gezet. Daarbij werd de brug over den
Weichsel ten Zuiden van Warschau door
bommen zwaar beschadig!.
Het Wester-station van Warschau staat
in brand.
FRANSCH LEGERBERICHT UIT HET
WESTEN.
PARIJS, 7 Sept. (A. N. P.). Het Fran
sche legerbericht van den zevenden Sep
tember des morgens luidt aldus:
„Aan het front heerscht aan beide zij
den een opmerkelijke activiteit".
DE „TIMES" OVER I1ET VERLOOP DER
KRIJGSVERRICHTINGEN
LONDEN, 7 Sept. (A.N.P.) De Duit
sche aanval op Polen duurt nu een week,
schrijft de „Times" in een redactioneel ar
tikel.
De Duitsche vorderingen komen niet on
verwacht, noch in uitgebreidheid, noch in
snelheid, en zijn wellicht in beide opzich
ten beneden de Duitsche verwachtingen. De
Poolsche bedrevenheid en moed hebben
den vijand een geduchten prijs laten beta
len, en de Polen schijnen wijselijk niet hun
hoofdtroepenmacht te hebben ingezet voor
de verdediging van gebieden, welke zij
nooit tegen massa-aanvallen voornemens
waren te houden. Het publiek moet daar
om voorbereid zijn op verdere Duitsche
vorderingen. Het is moeilijk te zeggen, in
hoeverre de Poolsche hoofdmacht bij den
strijd betrokken is, en er valt aan Pool
sche zijde geen enkel teeken van depressie
waar te nemen, welke op een grooten stra-
tegischen nederlaag zou volgen. De Duit
sche luchtmacht is zonder pardon doel
treffend gebruikt, niet slechts op het slag
veld, doch ook tegen open steden. In af
wachting van groote krijgsverrichtingen, is
het nieuws van het Westelijke front
schaarsch. Tot dusver zijn de officieele
communiqué's lakoniek, maar te zijner tijd
zullen zij ongetwijfeld aantoonen. hoe on
gegrond de voortdurende Duitsche veron
derstelling is, dat de bondgenooten van
Polen even ontrouw zullen zijn, als de na
zi-regeering zelf. Inmiddels, zoo vervolgt
de „Times", moet het publiek niet al te
ongeduldig naar nieuws uitzien. De tac
tiek verschilt volkomen van die in 1914,
toen de troeepn in open terrein manoeu
vreerden en er in de eerste uren van den
oorlog reeds druk gestreden werd. Thans
richten groote legers zich naar vooraf klaar
gemaakte linies, welke een aanzienlijke
diepte hebben, en een dergelijke methode
brengt geen botsing met zich mee, zelfs
niet tusschen kleine afdeelingen. Men be
hoeft zich dus niet te verbazen over de
langzame wijze, waarop de vijandelijkhe
den zich schijnen te ontwikkelen.
FEESTDAG VAN
MARIA-GEBOORTE
Morgen, 8 September, vieren wij het
feest van Maria-Geboorte, dat wil zeggen:
den verjaardag van Moeder
Maria. Laten nu de Katholieken in deze
benarde tijden vol angst en vol nood dezen
Mariadag eens heel bijzonder medevieren
door in overgrooten getale des morgens do
H. Mis bij te wonen en tot de H. Tafel te
naderen en ook des avonds naar het Lof
in de parochiekerk te gaan. Er moet veel
meer gebeden worden in dezen tijd: alleen
de Koning des Vredes en Zijne H. Moeder
de Vredes-Koningin kunnen helpen in deze
wereld vol verwarring en ellende. Allen
dus naar de H. Mis, allen te Communie,
allen naar het Lof morgen!
Deken HOMULLE
V Onze gemobiliseerden
Er worden van tallooze gemobiliseerden
zware offers gevraagd.
En men moet vaak waardeering en b e-
wondering hebben voor de wijze,
waarop die offers worden gebracht!
Het is echter de plicht van overheid en
militaire autoriteiten zoowel als van ólle
burgers, om het vervullen van den dienst
plicht voor de betrokkenen niet zwaarder
te doen zijn, dan noodzakelijk is; om
alles te doen, wet mogelijk is,
teneinde de zwaarte van die offers te ver
lichten.
Wordt er zoo gehandeld? Is er geen re
den voor klachten of wenschen?
Wij zouden deze vragen willen beant
woorden met een andere vraag, en wel
deze: Is het volstrekt onmogelijk, een
verlof-regeling te maken? De goede geest
onder de gemobiliseerden zou er zeker
nog door worden bevorderd, als men op
bepaalde tijden even met verlof kan
gaan, thuis kan zijn. Als de moeilijkheden
van een verlof-regeling niet absoluut on
overkomelijk zijn, moet zulk een regeling
worden ingevoerd.
Een verlof-regeling bestond ook bij de
mobilisatie van 1914.
Wij vonden dezen wensch naar een ver
lof-regeling ook tot uitdrukking gebracht
in een artikel in de „Avondpost" van gis
teravond:
De schrijver van dit artikel behoor
de in 1914 zelf tot de gemobiliseerde
weermacht. Hij heeft toen van zeer
nabij dit kunnen constateeren en
hierin is stellig geen verandering ge
komen dat niets zoo zeer in staat
is den goeden geest te bevorderen als
de wetenschap, geregeld een of twee
dagen naar huis te kunnen gaan.
Reeds in gewone omstandigheden, als
de jonge lichting voor oefening onder
de wapenen is, is het bekende verlof,
dat de soldaat noemt „met 24 uur
gaan", uitermate geliefd, en hoe zeer
hij zijn best ook doet in dienst, hij
zingt gaarne het populaire liedje mee
(taalkundig niet bepaald zuiver) dat
begint met dezen schoonen regel:
„Wordt het dan nooit geen Zaterdag
avond!"
De schrijver brengt ook nog een anderen
wensch naar voren; wij citeeren:
Een ander advies onzerzijds is, dat
met alle kracht gewerkt worde aan
de goede functionneering van den
veldpost.
Met dezen dienst is het nog niet in
orde. Enkele voorbeelden. Een soldaat
uit Gelderland vertelde ons, dat zijn
vrouw hem in den loop der vorige
week had geschreven en dat hij de
zen brief (het was Maandag) nog
steeds niet had ontvangen. De moge
lijkheid van een onjuist adres bestaat
natuurlijk, maar hiernaast zijn ons
gevallen bekend van brieven, met vol
komen correct adres, die Vrijdag wer
den verzonden en die gisteravond
(Dinsdag) nog niet in het bezit van
den geadresseerde waren. Dit Is toch
wel wat erg en daarom dringen wij
met groote klem er op aan, dat de
postdienst „te velde" zoo goed moge
lijk zal worden georganiseerd.
Wij willen ons gaarne bij dezen wensch
aansluiten. Zou rochtstreekschc adres
seering, met vermelding van den naam van
den geadresseerde alléén, aan het particu
liere adres van de inkwartiering of aan
het gebouw van de inkwartiering, met het
leger-belang in strijd zijn?
Er wordt van de overheid verlangd
ontzaglij k veel activiteit op verschei
den terrein.
En het Nederlandsche volk moet de
overheid in het vervullen van haar zoo
zware taak steunen, daadwerkelijk.
Afbrekende critiek, in welken vorm ook,
is nu meer dan ooit uit den booze.
Wij meenden hier eenige opmerkingen
van opbouwenden aard te hebben gege
ven gegeven, met volledige er
kenning van de vele moeilik-
heden, waarvoor degenen, tot wie deze
opmerkingen zijn gericht, zijn geplaatst!
