OMGEVING
Jongeman
verdronken te
Leidschendam
MAANDAG 4 SEPTEMBER 1939
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
GEMENGDE BERICHTEN
AUTO OVER DEN KOP GESLAGEN.
Bestuurder gedood.
Op den Terheydenscheweg nabij Breda,
onder de gemeente Teteringen is gister
ochtend een auto-ongeluk gebeurd, waar
bij één persoon werd gedood.
Op genoemden weg reden twee postau
to's beiden uit Rotterdam, komende uit Roo
sendaal en op weg naar Rotterdam met
groote snelheid achter elkaar.
De aohterpostauto, bestuurd door den 33-
jarigen gehuwden B. uit Rotterdam, tracht
te in razende vaart de voor hem rijdende
auto in te halen. Toen deze de eerste auto
wilde snijden, gebeurde dit op twee wie
len. Het volgende oogeniblik zwenkte de
passeerende auto naar links, sloeg driemaal
over den kop en bleef rechts van den weg
liggen.
B. werd uit de auto geslingerd, en is on
middellijk naar het St. Ignatiusziekenhuis
te Breda overgebracht, waar hij een half
uur na aankomst is overleden. Beide au
to's werden totaal vernield. Bij de manoeu
vres van de passeerende auto kon de voor
ste auto stoppen, zoodat een aanrijding ver
meden kon worden.
MOTORRIJDER VERONGELUKT.
Gistermorgen reed op den Schoterweg te
Haarlem de militair H. R. op een motorrij
wiel. Voor hem reed een personenauto, die
links de dr. Leydsstraat in wilde rijden en
daartoe zijn richtingwijzer had uitgestoken.
De motorrijder merkte dit te laat en met
een vaart van ongeveer 50 K.M. wilde hij de
auto passeeren. Toen hij zag dat zulks niet
lukte, verminderde hij vaart en probeerde
rechts achterom de auto te passeeren. Dit
lukte evenmin. Hij raakte met het voor
wiel den achterbumper van de auto. De mo
tor sloeg om, de berijder viel er boven op
en werd een tiental meters meegesleurd.
Met een hersenschudding en een gebroken
kaakbeen bleef hij bewusteloos liggen. Hij
is in het ziekenhuis Johannes de Deo opge
nomen.
BOERDERIJ DOOR DEN BLIKSEM
GETROFFEN.
Tijdens een onweersbui is gisteravond te
zeven uur de bliksem geslagen in een boer
derij, staande aan den Vierhuisterweg te
Leeuwarden, bewoond door den heer Hoog
land. In een oogwenk stond de schuur, wel
doe gevuld was met hooi, geheel in vlam
men. De brandweer bestreed het vuur met
vijf stralen, doch kon niet verhinderen, dat
de boerderij en het woonhuis zoo goed als
geheel uitbrandden. Een deel van den in
boedel kon worden gered. Verzekering dekt
de schade.
BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN.
Bij het zwemmen in de Lek onder de ge
meente Nieuwpoort is gistermiddag de 14-
jarige C. Onswijn uit Nieuwpoort verdron
ken.
Toen O. plotseling in de diepte verdween,
hebben twee vriennden die met hem zwom
men tevergeefs getracht hiulp te verleenen.
Gisteravond om negen uur had men het
lichaam van den jongen nog niet opgehaald.
Zondagmiddag is de zeventienjarige
Ekkelboos uit Hengelo bij het zwemmen
in de Houtmaat om het leven gekomen. Het
ongeval moet worden geweten aan het feit,
dat het slachtoffer niet voldoende het
zwemmen machtig was. Nadat men het stof
felijk overschot op het droge had gebracht,
is het vervoerd naar het R.K. Ziekenhuis.
FIETSENDIEF GAF ZICH ZELF AAN.
De chef-veldwachter te Huizen, keek
Zondagavond vreemd op, toen zich een
jongmensch op zijn bureau meldde met de
mededeeling: „Ik heb een fiets gestolen,
zij ligt by den Tafelberg." De aangifte bleek
juist te zijn en onderweg vertelde de 21-
jarige jongeling, dat hij te Bussum en La
ren de laatste week drie fietsen had gesto
len, twee had hij by een heler gebracht,
maar toen hij met de derde kwam, was de
heler voor betere diensten opgeroepen.
Hij bleef dus met de fiets zitten en boven
dien had zijn meisje hem laten zitten. Met
al die narigheid wilde bij maar liever gaan
„zitten," waarin hy al ervaring begint te
(krijgen, want hij heeft reeds twee keer een
paar maanden in de gevangenis doorge
bracht wegens diefstal.
De jongen, die uit een groot gezin is,
wordt ter beschikking van den officier van
Justitie gesteld. De heler zal er meer van
hooren.
ZIJN SPRAAK VERLOREN, TERUG
GEKREGEN EN WEER VERLOREN.
In Amersfoort woont een 30-jarige man,
voeger van beroep, die wel op zeer onaan
gename wijze in Jen loop van de week, een
object voor de medische wetenschap is ge
worden.
De man was enkele weken van een sty-
ger gevallen en zou Donderdag weer zijn
werk hervatten. Toen hij echter Donder
dagmorgen wakker werd en zyn huisgenoo-
ten, vrouw en twee kinderen op de gebrui
kelijke wyze „goede morgen" wilde wen-
schen, kwam hij tot de minder aangena
me ontdekking, dat hy zijn spraak verlo
ren had.
Hij stelde zich in verbinding met zijn
huisarts en na behandeld te zijn had de
man Vrijdag zyn spraakvermogen terug
gekregen. Zoo verheugd was nij hierover,
dat hij zelf zijn moeder en de familie den
heuglijke tijding wilde brengen. Toen hy
echter van deze rondgang terugkeerde en
vlak by zyn woning een vriend ontmoette,
dien hij ook op de hoogte van zyn genezing
wilde stellen, wcs zijn spraakvermogen we
derom verdwenen. „Mndmrg."
HILLEGOM
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente houdt een openbare vergadering
morgenmiddag te 2 uur.
Distributie-bureau. Vanaf heden is
het distributie-bureau gevestigd in een ge
deelte van Huize Treslong. De ingang is
uitsluitend aan de Vosselaan.
Geboren: z. van A. L. Kakebeeke
de Zeeuw z. van H. W. M. ten Brink
van der Linden d. van G. A. Weijers—
van den Berg z. van E. CardolGreven
z. van G. ten HoopeTreur 2 zoons
van G. H. de GrootWeijers d. van M.
H. WalkersBergman.
Ondertrouwd: C. de Jong en M. v.
d. Beid.
Getrouwd: J. H. Granneman en C.
J. Smink G. van den Berg en C. M.
Nigent R. Kreeft en J. Huisman.
Overleden: M. van Tol m. 81 j.
KATWIJK
Geboren: Jan z. van J. Freke en M.
J. Kleinhout Gerard Johan z. van E. H.
van Galen en M. Kolderman Nicolaas
z. van A. van der Plas en L. Kuyt GJjs-
bertus Pieter z. van H. P. Bloot en M.
Haasnoot Nicolaas z. van C. van Duyn
en A. v. Duyvenbode.
Ondertrouwd: Jac. Onderwater en
M. van Muyen C. van Zuylen en J. van
der Bent A. Heemskerk en S. Haasnoot.
Overleden: Theodorus Joannes van
Kuyeren 78 j., echtg. van A. M. v. Mil
Janna Francina Bakker 72 j., geh. met R.
Ouwehand Ariaantje van der Plas 93 j.
Jan van den Oever 31 j., geh. met A. v.
Ryn.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Militaire Tehuizen. Nu ook in ons
dorp een groot aantal militairen zijn gele
gerd, doet zich de behoefte gevoelen aan
een tehuis, waar zij hun vrijen tijd kun
nen doorbrengen. Om daartoe te komen
heeft zich een comité gevormd bestaande
uit de plaatselijke predikanten, de bestu
ren van de Herv. en Geref. J.V., de hee-
ren W. v. Veen en E. v. Wensveen en de
leden der Parochiehuiscommissie. Het tij
delijk tehuis zal gevestigd worden in het
Parochiehuis en in het lokaal der Chr.
Jongel.ver. aan de Voorstraat. Deze zalen
kunnen reeds in gebruik worden geno
men. Een ontspanningsavond (filmavond)
zal Dinsdag worden gegeven in het Pa
rochiehuis en Woensdagavond in de zaal
Voorstraat. Giften, alsook lectuur en spe
len zullen door de comité's of besturen
gaarne worden aangenomen.
NOORDWIJK
Gemeenteraad. De agenda der mor
genmiddag te vier uur te houden openbare
raadsvergadering luidt als volgt: 1. Be-
eediging der raadsleden. 2. Verkiezing van
wethouders. 3. Ingekomen stukken. 4. Me-
dedeelingen. 5. Vaststelling notulen. 6.
Aanbieding gemeente- ene bedrijfsreke-
ningen 1938 en benoeming commissie van
onderzoek. 7. Voorstel tot wijziging van
het raadsbesluit inzake aankoop van
bouwterrein aan de van Panhuysstraat
8. Voorstel tot het verhuren van grond
voor een standplaats van den autobus
dienst NoordwijkHaarlem aan de Huis
ter Duinstraat en van tuingrond ochter de
voormalige openbare school aan den St.
Jeroensweg. 9. Voorstel tot wijziging van
den zittingsduur van de vaste commissie
van bijstand. 10. Voorstel tot conversie
van eenige geldleeningen.
NOORDWIJKERHOUT
B. V. L. De collecte, gehouden voor
aanschaffing van een vaandel voor den
B.V.L. alhier heeft opgebracht 81.
SASSENHEIM
DE AFGELOOPPEN WEEK IN DE
BOLLENSTREEK
n de afgeloopen week heeft men in de
bollenstreek op top-spanning gewerkt om
nog zooveel mogelijk bollen weg te krij
gen.
Naar Amerika en Canada zijn de afgeloo
pen week weer eenige booten vertrokken
o.a. de Noorddam van H.A.L., de Black
Eagle en de Ada County, allen met een zeer
groot aantal kisten aan boord.
Ook naar Engeland is zooveel mogelijk
verscheept, men verneemt echter, dat door
gebrek aan vervoermiddelen het vervoer
verder landwaarts zeer groote stagnatie on
dervindt
De Scandinavische pakkers werken even
eens dag en nacht.
Het aantal kisten in de maand Augustus
verzonden is belangrijk grooter dan in
Augustus van het vorige jaar.
Sa ssenheim had in deze week dagen van
ongeveer 5000 kisten.
Nzar Dultschland gaat nog niets even
min als naar Italië, aar Frankrijk en Eel-
gië tot nu toe bitter weinig.
Op de veilingen is hot een treurige aan
blik .Fen veiling van rupim 5000 nummers
was in een uur afgeloopen. Het aantal be
zoekers was ongeveer 10, het aantal koo-
pers nog minder.
Wel wbrdt door de veilingen betrekkelijk
Kon niet zwemmen
Zondagmiddag waren in de Vliet na
bij het Molentje, een aantal jongens,
onder wie de 18-jarige H. van Megge-
len, wonende in de Molenwijkstraat te
Den Haag. aan het zwemmen. Toen
Van M., die de zwemkunst niet geheel
machtig was, een eind van den wal
was, wilde hij terugkeeren.
Dit maakte hem eenigszins zenuw
achtig, met het gevolg, dat hij zonk.
Na nog eennmaal te zijn bovengeko
men, zonk hij weder om niet meer bo
ven te komen.
Na ruim een uur dreggen werd het
lichaam opgehaald.
Het stoffelijk overschot is door de po
litie naar het lijkenhuis vervoerd.
veel uit de hand verkocht, maar toch moet
men zich afvragen waar men met al de bol
len, die tot nu toe onverkocht zijn, blyven
moet.
Kapelaansbenoeming. In plaats van
den weleerw. heer J. W. Redeker is be
noemd to kapelaan alhier de weleerw. heer
F. J. C. Langelaan. Kapelaan Langelaan
werd geboren in 1910 en was sedert zijn
priesterwijding in 1937, werkzaam te
Kwintsheul.
Kap. Redeker is benoemd tot kapelaan
van de St Agnes-parochie in Den Haag.
Op hol. Een span paarden voor een
militairen wagen sloeg Zondagmiddag op
hol in de Kerklaan en vernielde daarbij
een schutting van de firma Alkemade.
Ondanks het feit, dat er veel belangstel
lende kinderen om den wagen stonden,
kwamen geen persoonlijke ongelukken
voor.
VOORSCHOTEN
Installatie pastoor G. Boos.
Gistermorgen te 10 uur had de plechtige
installatie plaats van den nieuwen pastoor
der parochie, den zeereerw. heer G. Boos.
De plechtigheid werd verricht door den
hoogeerw. heer A. H. M. J. Homulle, deken
van Leiden. De kerk was overvol, toen deze
plechtigheid aanving. Aan de kerkdeur
werden aan de geloovigen boekjes uitge
reikt met de liturgische gebeden in het
latyn, waarnaast de Hollandsche vertaling,
waardoor de geloovigen in staat werden ge
steld deze plechtigheid beter te volgen.
Nadat de zinrijke ceremonieën hadden
pleats gehad, droeg pastoor Poos de Hoog
mis op. Na het evangelie hield deken Ho-
mulle de predikatie. Spr. had tot tekst ge
kozen: „Ik ben de goede herder". Droef
heid was er in de parochie, toen de geruch
ten. die reeds meermalen in de parochie
waren rondgegaan over het heengaan van
pastoor P. Meyer, werkelijkheid werden.
Droefheid was er over het heengaan van
dezen man, die zooveel heeft verricht voor
de glorie van Gods huis, voor het heil van
het geloofsleven, voor de jeugdorganisaties.
De kinderen der parochie had hy geleerd
Christus lief te hebben, hen geleid naar
Jezus Christus in de Heilige Eucharistie. In
moeilijke dagen had hy troost gebracht en
gesteund. Bij het sterfbed heeft hy de ster
venden den gang naar de eeuwigheid ge
makkelijker gemaakt. Hij is heengegaan in
geluk en tevredenheid. God heeft u thans
een anderen herder geschonken om u ge
lukkig te maken, u dichter by Jezus te
brengen. Hij komt tot u als een anderen
Christus met een hart vol priesterliefde. Hij
komt met vreeze en met vertrouwen. Hij
komt met vreeze, omdat hij weet hoe zwaar
het priesterschap drukt, maar met vertrou
wen op Gods genade. Met vreeze komt hij
in een wereld, die gaat naaT het heidendom
var. de oudheid. Hij heeft zelf ook zijn
eigen zwakheden en daarom vreest hij en
toch komt hij tot u met het volste vertrou
wen op God, hi den naam van den Heer
der Heerscharen, om u zonder vreeze het
woord van God te verkondigen. Met een
groot vertrouwen op de koningin der pries
ters, de H. Maria, die haar priesters niet zal
verlaten. Heel goed beseft uw nieuwe pas
toor, dat alle arbeid zonder den zegen van
God niets baat en daarom wekte spreker de
parochianen op om dagelijks één Wees
gegroet te bidden voor den herder der
parochie, om Gods zegen af te smeeken
over lyn aanhankelijkheid te toonen, daar
hij komt als Gods gezant. Als God het huis
niel bouwt, werken de werklieden tever
geefs; daarom moet uw gebed ten hemel
opstijgen, iederen dag. Voor uw en zijn ge
luk op aarde en in de eeuwigheid.
Na deze predikatie werd het H. Misoffer
voortgezet, waarna de lofzang „Te Deum
Laudamus" werd gezongen bij gelegenheid
vf den verjaardag van H. M. Koningin
Wilhelmina, waarmede deze zinrijke plech
tigheid wederom ten einde was.
KJ.M.V. Aangezien de militaire auto
riteiten de vergaderzaal in beslag hebben
genomen, is het niet mogelijk nze bij
eenkomsten te houden. Reed3 is al het
mogelijke gedaan om een a: dere zaal te
vinden, doch in elk hoekje en gaa';e vindt
men militairen, zoodat er voorloopig geen
bijeenkomsten kunnen wor <n gehouden.
Zoo gauw er een oplossing gevonden is. zal
er kennis van gegeven worden. To4 k'jk!
Gemeenteraad. De raad dezer gemeen
te vergadert op Dinsdag 5 September a.s.,-
des nam. om 8 uur. Agenda: I. Installatie
nieuw benoemde raadsleden 2. Benoeming
der wethouders.
Arbeidsbemiddeling. Bij het agent
schap der arbeidsbemiddeling alhier ston
de- Zaterdag, 2 September, als werkzoeken
den ingeschreevn voor diverse beroepen 82
pe*sonen, waarvan 43 in werkverschaffing.
Door den agent wordt zitting gehouden:
voc- werkgevers des voormiddags van 912
uur ten gemeentehuize; voor werknemers:
des voormiddags van 99.15 uur in het
Ambachtshuis.
Geboren: Jacob Nicolaas z. van J. ter
Borg en M. J. van Veen Gerard z. van
K. Moot en M. van Eek Hendrik Maria
z. van H. Franken en T. Hendriks Johan
Marinus, z. van Th. van Drumpt en J. M.
M. Bonefaas Hendrika Alida d. van H.
J. Vianen en M. J. van Dam Annie d.
van J. Westhoek en M. Adriana van den
Akker.
Ondertrouwd: Jacob van Veen oud
25 jaren en Ymkje Johanna Jansen, oud 31
jaren
Getrouwd: Johannes Petrus Antonius
de Vrind, oud 26 jaren, en Maria Magda-
lena Lamboo oud 25 jaren.
Gevestigd: F. Veis van Malang
N.O.I. Anne B. Faber van Franeker
C. A. Mohrmann van Den Haag H. J.
G. Postel van Leiden A. N. Mank van
Leiden W. C. Mohrmann van Soest
W. M. Hogervorst van Bemmel A. P.
Veltman-van Kluijve van Leiden Wed.
W. F. Poulus geb. Vogelezang van Gorin-
chem G. B. J. van Ek van Zeist.
Vertrokken: J. M. v. d. Harst naar
Gouda D. W. Gesink naar Leiden M.
de Roode naar Leiden G. Wassenaar geb.
Vlasveld naar Leiden J. Gerzon naar
Bussum J. M. C. Leckie geb. Millar nnar
Bussum D. J. Spanjaard naar Borne (O.)
C. H. van Schaik naar Amsterdam
H. G. van der Sluis naar Rolde M. G.
Lammers naar Utrecht H. C. L. Leen-
ders naar Nymegen E. W. M. Buve naar
Nymegen E. J. de Kok naar Rotterdam
H. J. A. Hoppers naar Hoensbroek A.
A. Dobbe naar Hoorn Wed. Meutink
geb. A. H. Fissernaar naar Leiden K. W.
Tuinzing naar Den Helder.
WASSENAAR
PROPAG AND A-BIJEENKOMST
VOOR DE NIEUWE GEMEENSCHAP
In het kader van de actie van de Nieuwe
Gemeenschap had Zondagmiddag te 3.30
uur op de speelplaats van de school der
eerw. Zusters, aan de Kerkstraat, een pro-
paganda-bijeenkomst plaats, die in ieder
opzioht geslaagd is, mede ook doordat een
onmisbare factor voor deze openluchtver
gadering aanwezig was, n.L een ideale
weersgesteldheid.
Kapelaan Tyssen, voorzitter van het
plaatselyk comité van actie opende met
het gebed voor de Nieuwe Gemeenschap,
waarna hy de zeer talrijke aanwezigen
welkom heette, om dan terstond de leiding
over te dragen aan den Propagandaleider
van het plaatselijk comité, den heer P.
Dado. Deze sprak eveneens een algemeen
welkom, waarbij hij mededeelde, dat de
burgemeester wegens ambtsbezigheden zeer
tot zyn spijt verhinderd was aanwezig te
zijn.
Pater Ir. L. Tepe, O.F.M., uit Leiden,
hierna het woord verkrijgend veront
schuldigde zich met een aanhaling van
Chesterton's woorden, dat men de aan
wezigen had opgeroepen hier te komen. Het
pleit voor de belangstelling, dat men in
zoo groot aantal is gekomen. Het is vooral
in de dagen die wy thans beleven wel
moeilijk om te spreken over de gemeen
schapsgedachte, doch de opkomst bewijst,
dat men zich niet laat ontmoedigen, dat
men doorzet, en dan zal men dat pogen
met succes bekroond zien. Een eerste
reden voor deze actie ziet spr. in het feit,
dat we redelijke schepsels zijn, uit Gods
hand voortgekomen. Het feit, dat men in
bewondering kan staan voor den sterren
hemel doet spr. met enkele getallen schet
sen hoe ontzaglijk groot het uitspansel is.
Bedenken wy hierbij, dat dit alles is ont
staan op een enkel scheppingswoord van
God, waarbij Hij tevens wetten stelde, dan
begrijpen we wat God tot stand kan bren
gen. Ook bij de schepping van het planten
en dierenrijk stelde God Zijn wetten. Ten
slotte schiep God den mensch en Hij deed
dat naar Zijn beeld en gelijkenis, daardoor
den wensch boven alles verheffend en
slechts weinig achtergesteld bij de engelen.
Een wensch, begaafd met verstand en vrije
wil (hetgeeen hem in staat stelt zijn eigen
leven in te stellen in overeenstemming met
Gods wil. Er behoeven in de maatschappy
geen tegenstellingen te zijn tusschen werk
gevers en werknemers, tusschen arbeid en
kapitaal. Er behoeft geen blijvende werk
loosheid te zijn. In een goed geordende
maatschappij moet dat alles te overbruggen
zijn. Het succes van een Nieuwe Gemeen
schap moet het doel zijn. We moeten de
gemeenschaps-ideeën doen opbloeien, waar
bij niet de gemeenschap hoogste doel is,
maar waarin men iedereen in deze ge
meenschap het volle recht doet toekomen.
Een ander argument voor de actie heb
ben we in ons katholiek zyn. De Nieuwe
Gemeenschaps-gedachte moet steunen op
liefde en offer, de liefde tot den even-
mensch, d:e tot het offer brengt. Juist in
f'e katholieke Kerk is de liefde en het offer
hoog opgevoerd. God is de verpersoon
lijking van de liefde en is er grooter offer
geest denkbaar dan Christus be4oonde.
Zonder liefde en offer loopt elke gemeen-
sch; psgedachte op niets uit. In onze katho
lieke Kerk is de juiste voedingsbodem aan
wezig. In het „verbeter de wereld, begin
bij jezelf" ligt een diepe waarheid, maar
daarmee is er nog geen nieuwe gemeen
schap. Ook de onderlinge verhoudingen
tusschen voortreffelijke personen moet zoo
geregeld, dat de gemeenschap haar doel
kan bereiken. Spr. wijst er dan op hoe men,
telkens als een stormloop tegen de Kerk
wordt ondernomen, men zich aaneensluit
tot een aanvalsfront. Ons katholiek zijn,
wat liefde en eenheid beteekent in offer
geest, moet onze kracht zyn voor da
Nieuwe Gemeenschap. Ook als Neder-
landsche staatsburgers Ijveren we voor een
nieuwe gemeenschap. Dank zij de VTijheid
van meeningsuiting is het mogelijk de
Nieuwe Gemeenschapsgedachte te uiten.
Tegenover een soortgevoel van machte
loosheid om de gemeenschapsgedachte in
gang te doen vinden stelt spr. hetgeen men
in ons land deed terzake landaanwinning
door het droogleggen der Zuiderzee en wat
katholieke Nederlanders deden voor be
strijding der werkloosheid. Spr.' wijst ook
op het Missiewerk, een offervaardigheid,
voortgekomen uit een gevoel van verbon
denheid met het verre Oosten. Een pak
kend voorbeeld is ook de vlotte wijze In
het verloop der mobilisatie. Zware offers
zijn met groot offervaardigheid gebracht.
De nieuwe ideologie is niet gebonden door
export-belemmeringen, maar we kunnen die
overdragen aan een millioenenvolk over
zee. Als ons katholiek geloof door onze mis
sionarissen, zelfs met beperkte vrijheid,
onder duizenden is verbreid, dan ls er niet
aan te twijfelen of voor een gezonde
maatschappelijke ordening is men ook te
winnen. Daarom ook als Nederlanders onze
steun gegeven aan de Nieuwe Gemeen
schap. Spr. besluit met het volgend citaat
uit de encycliek „Quadragesimo Anno":
Laten daarom allen, die van goeden wil
zijn, allen, die onder aanvoering van de
Herders der Kerk dezen goeden en vreed-
zamen strijd voor Christus willen strijden,
zich hecht aaneensluiten; laten allen er
naar streven, onder de leiding en leering
der Kerk, tot de christelijke vernieuwing
der maatschappij, die Leo XIII door Zijn
onsterfelijke Encycliek „Rerum Novarum"
ingezet heeft, het hunne bij te dragen,
overeenkomstig ieders talenten, krachten
en maatschappelijke positie; en laten zij
daarbij niet zichzelf of hun eigen belangen
zoeken, maar de belangen van Jezus
Christus, noch hun eigen meening tegen
eiken prijs willen doordrijven, maar ook
de beste plannen bereidwillig prijsgeven,
als het hoogere gemeenschappelijk belang
dit mocht vorderen: opdat in alles en
boven alles Christus regeere, Christus
heersche, aan Wien eer en glorie en heer
schappij toekomt in eeuwigheid.
Nadat de heer Dado den spreker dank
had gebracht, was het woord aan Mr. F. J.
H. Bach, lid van de Tweede Kamer, die zei,
dat het een uitvoerige studio waard zou
zijn waarom in Nederland, in onderschei
ding en in tegenstelling met vele landen,
het christendom zich individueel en ge
organiseerd heeft doen gelden in het maat
schappelijk leven, op het gebied van do
radio, de pers, de jeugd, de politiek enz.
enz. Dat alles is niet geschied volgens
kerkelyke voorschriften, maar op geeste
lijke inspiratie. Spr. wil niet aan een ver
klaring beginnen, maar het feit consta-
teeren en waardeeren als een onschatbaar
voorrecht, waarvan wij ons niet voor een
schotel linzensoep zullen ontdoen. Spr.
herinnert ook aan de woorden van H.M.
de Koningin over geestelijke en moreele
herbewapening. Waar bemoeiing met het
openbare leven mogelijk is, daar moeten
we het doen en in standhouden. We mogen
trots zyn op onze sociale organisaties.
Voorzoover die waardeering er niet is wil
spr. dat verklaren uit een zich moeilyk
kunnen inwerken van aandacht voor het
gemeenschapsleven. Na een citaat van
Kleerekooper over het organiseeren door
de katholieken, vermeldt spr. dat een
Engelschman ons land noemde als een der
meest christelijke landen van de Wereld.
Dat is geen motief om een hooge borst te
zetten, maar wy nemen nu eenmaal be
paalde dingen concreter op dan andere
volken, bijvoorbeeld de bepalingen en
raadgevingen der Pausen. We hebben ernst
gemaakt met de uitvoering der encyclieken.
Ons katholieke volk was en is voorbereid
op sociale omwenteling. Spr. acht het een
gelukkig verschijnsel, dat de sociale be
weging en haar beteekenis in een beter
licht is komen te staan, ook in kringen, die
er vroeger niets van moesten hebben. De
wereld wil graag een slagwoord hebben,
eerst was het strijd tegen het kapitalisme,
toen werd het ordening en nu de Nieuwe
Gemeenschap, woorden die allen duiden op
precies hetzelfde vraagstuk, n.l. op een
katholiek sociale beweging zooals „Rerum
Novarum" die heeft los geslagen. De
moderne werkelijkheid is het natuurlijk
resultaat van een ontwikkeling, waartoe
het bij een ontbreken van maatschappelijke
ordening leiden moest. We willen het her
stel van de overheid in een toeziende en
leidende functie en herstel der publiek
rechtelijke bedrijfsordening. We willen niet
dezelfde verschijningsvorm als in de mid
deleeuwen, maar we willen wel in toepas
sing brengen dezelfde beginselen. Het zal
moeilijk zijn die beginselen te verwezen
lijken, maar in wezen is dat mogelijk in
de publiekrechtelijke bedrijfsordening. De
taak van de bedrijfsschappen, die voor
waarden voor het dragen van de nieuwe
gemeenschap zijn, wil tevens zijn een orde
ning van de economische politiek in het be
drijfsleven. Ook op economisch terrein zal
de bedi ijfsorgrjnisatie ihet algemeen be
lang moeten c ienen. Voor ons katholieken,
ligt de eigenlijke noodzaak van de orde
ning wat dieper. Wij gelooven niet aan een
spoedig natuurlijk herstel, wij weten, dat
ook op economisch terrein het menschelijk
verstand een taak heeft. Wij achten be
wuste leidng steeds noodig en ook een
rikerr graad van gebondenheid is noodig.
De I'ieuwe Gemeenschap is niet iels, dat
we in een paa maanden in elkaar timme
ren, doen die ra) xnoeten gioeien, maar
anderzijds iz de Nieuwe Gemeenschap niet
