Psalm 91 Het bombardeeren van weerlooze bevolking Een memorandum aan de Britsche regeering ECONOMISCHE MAATREGELEN MAANDAG 4 SEPTEMBER 1939 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 7 Wie onder de hoede van den Allerhoogste verblijft En in de schaduw van den Almachtige woont. Mag zeggen tot den Heer: Mijn toevlucht en sterkte, Mijn God, op wien ik vertrouw! Want Hij behoedt u voor de strik van den jager. En voor de verraderlijke kuil; Hij zal met zijn vleugelen u dekken, En onder zijn wieken vindt gij een schuilplaats. Gij hebt de verschrikkingen van den nacht niet te vreezen, Geen pijl, die vliegt overdag; Geen pest. die in de duisternis rondsluipt. Geen besmetting, die 's middags haar verwoestingen aanricht. Al vallen er duizend aan uw zijde, Tienduizend aan uw rechterhand, U treffen ze niet; Zijn trouw is een schild en een pantser! .Omdat hij Mij liefheeft, zal Ik hem redden, En omdat hij mijn Naam kent, hem beschermen; Roept hij Mij aan, Dan antwoord Ik hem". BELGISCH KABINET OP OORLOGS STERKTE. Vijf socialistische oud-ministers toegetreden. De eerste-minister Pierlot heeft gister middag de socialistische oud-ministers Henri de Man, Paul Spaak, Julius Wauters, G. Balthazar en Soudan, bij zich uitgenoo- digd en hun verzocht tot de regeering toe te treden. De oud-ministers hebben ter stond overleg gepleegd met het bureau van de socialistische partij, dat toestem ming verleend heeft. Het kabinet is thans als volgt samenge steld: Katholieken: Premier, zonder portefeuille: Pierlot. Verkeerswezen: Marck (zelfde porte feuille als in vorige regeering). Landbouw: d'Aspremont Lynden (idem) Economische Zaken: Sap (idem). Bevoorrading: Delfosse (nieuw minis terie). Koloniën: De Vleeschauwer (zelfde por tefeuille). Liberalen: Zonder portefeuille: Janson (Justitie in vorige regeering). Binnenlandsche Zaken: Devèze (zelfde portefeuille). Openbare Werken en Werkverschaffing: Vanderpoorten (idem). Volksgezondheid: Jaspar (idem). Socialisten: Zonder portefeuille: Prof. Henri de Man. Buitenlandsche Zaken: Paul Spaak. Arbeid en Sociale Voorzorg: Balthazar. Propaganda: Wauters (nieuw ministerie) Justitie: Soudan. D eskun digen: Financiën: Gutt (zelfde portefeuille). Defensie: generaal Denis (idem). Onderwijs: prof. Duesberg. KONING LEOPOLD AANVAARDT HET OPPERBEVEL. De Belgische koning heeft de volgen de dag-order tot het leger gericht: „Ik neem vandaag het opperbevel over het leger over. Ik heb de zeker heid, dat het onder alle omstandighe den door zijn dapperheid en zijn zelf verloochening zich waardig zal weten te betoonen van het vertrouwen, dat de geheele natie in hem stelt" TURKIJE VERLENGT ZIJN HANDELS VERDRAG MET DUITSCHLAND NIET. Volgens welingelichte kringen heeft Turkije geweigerd zijn handelsovereen komst met Duitschland, welke einde Au gustus teneinde liep, te verlengen. Boven dien zijn de autoriteiten reeds thans over gegaan tot actieve voorbereidingen met betrekking tot de verdediging der natie. DENEMARKEN LEGT MIJNENVELDEN. De Deensche regeering heeft besloten ter vergemakkelijking van de controle op zee mijnenvelden te leggen bij den ingang van Kongedybet, Hollaenderdybet en Drog- den. DUITSCHERS SCHENDEN HUN BELOFTE, ZEGT POLEN. Een beroep van Roosevelt. President Roosevelt heeft aan alle re geeringen, die aan eventueele vijandelijk heden zouden deelnemen, een beroep ge richt, openlijk kennis te geven van haar vastbeslotenheid, dat haar troepen onder geen omstandigheden luchtbombardemen ten zouden uitvoeren op de burgerbevol king of op open steden, op voorwaarde, dat dezelfde oorlogsregelen ook door alle te genstanders nauwgezet zullen worden na gekomen. Hitier heeft nog denzelfden dag den zaakgelastigde der Vereenigde Staten te Berlijn zijn antwoord doen toekomen, waarin hij o.a. zegt: Ik heb reeds in den Rijksdag openlijk medegedeeld, dat de Duitsche luchtstrijdkrachten het bevel heb ben gekregen zich bij hun optreden tot militaire objecten te beperken. Een na tuurlijke voorwaarde voor de handhaving van dit bevel is, dat de luchtstrijdkrachten der tegenstanders zich aan denzelfden re gel houden. De Poolsche ambassade te Londen be richt, dat-in tegenstelling met de verkla ring van Hitler, open steden door Duitsche vliegtuigen gebombardeerd worden, waar door talrijke slachtoffers onder de burger bevolking vallen. Op een persconferentie heeft de Poolsche ambassadeur te Londen medegedeeld: „Ieder half uur ontvangen wij draadlooze berichten over luchtaanvallen op Poolsche plaatsen. Zaterdag alleen zijn vijftienhon derd menschen, grootendeels burgers, door luchtaanvallen gedood. Zondagavond is een begin gemaakt met gasaanvallen. Gisterochtend tusschen twee en vier uur hebben de Duitschers in de streek van Groedoesk gebruik gemaakt van gasbom men. Officieel wordt gemeld, dat de Duit schers in de buurt van Skarzysko met ont plofbare stoffen gevulde ballonnetjes hadden opgelaten, welke tal van slachtof fers hebben gemaakt onder kinderen, die Hel antwoord van Duitschland Als antwoord op de nota der Britsche re geering aan de rijksregeering, waarin de eisch werd gesteld de op Poolsch gebied opdringende Duitsche troepen weer naar hun oorspronkelijke stellingen terug te trekken, heeft de Duitsche aan den Brit- schen ambassadeur een memorandum overhandigd, waarin o.a. wordt gezegd, dat ook Britsche staatslieden hebben ver klaard, dat de toenmaals aan Duitschland opgedrongen oplossing in het Oosten de kiem bevatte voor latere oorlogen. Dat gevaar uit den weg te ruimen was de wensch van alle regeeringen van het Duit sche rijk en in het bijzonder de bedoeling van de nieuwe nationaal-socialistische volksregeering. Deze vreedzame herziening te hebben verhinderd, is de schuld der politiek van het Britsche kabinet. De Brit sche regeering heeft een gebeurtenis welke zich slechts éénmaal in de geschie denis heeft voorgedaan den Poolschen staat een algemeene volmacht verstrekt voor alle handelingen tegenover Duitsch land, welke die staat zou willen begaan. De Britsche regeering heeft de Poolsche regeering de verzekering gegeven onder alle omstandigheden, voor het geval Duitschland zich tegen eenige Poolsche uitdaging of aanval te weer zou stellen. Polen militair te zullen steunen. Daarop heeft de Poolsche terreur tegen de in de eens van Duitschland afgescheurde gebie den wonende Duitschers terstond onduld bare vormen aangenomen. De Britsche regeering heeft het voorstel van Mussolini, dat den vrede in Europa nog steeds had kunnen redden, van de hand gewezen, hoewel de Duitsche regee ring zich bereid had verklaard daarop in te gaan. Daarom draagt, de Britsche regeering de verantwoordelijkheid voor al het ongeluk en al het leed, dat thans over alle volken is gekomen en nog zal komen. Nadat alle pogingen een vreedzame op lossing te vinden door de onverzettelijk heid van de door Engeland gedekte Pool sche regeering onmogelijk waren gemaakt en nadat de reeds sinds eenige maanden op een burgeroorlog gelijkende toestanden aan de Oostelijke grens van het Rijk, zon der dat de Britsche regeering daartegen ook maar iets had ingebracht, zich gelei delijk tot openlijke aanvallen op het gebied van het rijk ontwikkeld hadden, heeft de regeering van het Duitsche rijk besloten aan deze voortdurende en voor een groo- te mogendheid ondraaglijke bedreiging van den buitenlandschen vrede in de eerste plaats van het Duitsche volk, een einde te maken met al die middelen, welke, nadat de regeeringen van de democratieën alle andere herzieningsmogelijkheden in feite gesaboteerd hadden, alleen nog overblijven om de rust, de veiligheid en de eer van het Duitsche rijk te verdedigen. Zij heeft op de laatste, het gebied van het rijk be dreigende aanvalen van de Polen met ge lijke maatregelen geantwoord. De regeering van het Duitsche rijk is niet bereid, uit hoofde van Britsche bedoelin gen of verplichtingen, in het Oosten van het rijk toestanden te dulden, welke ge lijken op die in he onder protectoraat van Groot-Brittannië staande Palestina. In het bijzonder echter is het Duitsche volk niet bereid zich te laten mishandelen door Po len. Daarom wijst de regeering van het Duitsche rijk de poging van de hand, Duitschland door een ultimatieven eisch te dwingen zijn ter bescherming van het Rijk aangetreden weermacht weer terug te roepen en daarmede de oude onrust en het oude onrecht opnieuw te dulden. De bedreiging, Duitschland anders in een oorlog te bestrijden, is in overeenstem ming met de sedert jaren door tal van Britsche politici geproclameerde bedoe ling. De Duitsche regeering en het Duitsche volk hebben het Engelsche volk tallooze malen de verzekering gegeven, hoezeer zij een verstandige, ja een zeer nauwe vriend schap met dit volk wenschen. Wanneer de Britsche regeering deze aanbiedingen tot nu toe steeds van de hand heeft gewezen en thans antwoordt met een openlijke oor logsbedreiging, is dat niet de schuld van het Duitsche volk en zijn regeering, doch uitsluitend de schuld van het Britsche ka binet, respectievelijk van die mannen, die sedert jaren de vernietiging en uitroeiing van het Duitsche volk prediken. Het Duit sche volk en zijn regeering hebben niet, zooals Groot-Brittannië, het voornemen de wereld te overheerschen, doch zijn vastbe sloten, hun eigen vrijheid, hun onafhan kelijkheid en vooral him leven te verde digen. deze onwetend hadden opgeraapt. Een van de correspondenten van Havas heeft een bezoek gebracht aan het kinder ziekenhuis van Otwock, op twintig kilo meter ten Zuiden van de hoofdstad aan de Weichsel gelegen, welke plaats Vrijdag werd gebombardeerd. Een bom is op twee meter afstand van de inrichting gevallen. Het gebouw werd voor driekwart ver woest. Twaalf kinderen werden onder het puin bedolven en slechts tien hunner wer den teruggevonden. De meesten waren evenwel volkomen verkoold. Vijfentwintig kinderen van verschillende leeftijden en vijf verpleegsters werden gewond. 60 millioen aangevraagd Ingediend is een suppletoire begroo ting van economische zaken voor 1939, waarbij een buitengewoon crediet wordt aangevraagd van 60 millioen gulden. De memorie van toelichting luidt als volgt: De politieke toestand in Europa en de inmiddels afgekondigde mobilisatie in ons land maken het noodzakelijk onver wijld wettelijke maatregelen te treffen ter voorziening in de vele en velerlei uitga ven, die van deze buitengewone omstan digheden het gevolg zijn. Bij dit wetsontwerp wordt het daartoe benoodigde bedrag aangevraagd. Het aan gevraagde crediet is bedoeld als mogelijk heid om naar behoefte kunnen beschik ken over de eerste middelen ter bestrijding van de zeer belangrijke uitgaven, voort vloeiende uit de maatregelen, die door de omstandigheden worden geboden, o.m. voor liet aankoopen van granen van andere ar tikelen voor de oonsumptie van mensch en dier, de eventitefcle regeling van de dis- ■Jributie en de voorzieningen ten aanzien van de industrie. Ken zeer belangrijk ge deelte der uit te geven gelden zal by den verkoop van bedoelde producten weder te rugvloeien. Omtrent de grootte van het crediet wordt nog het volgende medegedeeld: In September 1938 is door wijziging en verhooging van het zevende hoofdstuk B van de Rijksbegroting voor dat jaar een buitengewoon crediet van 20.000.000 ge voteerd ter voorbereiding van de maatre gelen, welke in geval van oorlog of oor logsgevaar noodig zouden zijn. Uit dit crediet is tot heden voor onge veer 10.000.000 geput voor diverse aan koopen en personeele en materieele uit gaven. Nu de indertijd bedoelde maatregelen van het stadium van voorbereiding in dat van uitvoering zijn gekomen, wil het juister voorkomen, het restant van het crediet ad f 20.000.000, voorkomende op het zeven de hoofdstuk B. der rijksbegrooting 1938, ongebruikt te laten. Dit restant ware thans te brengen op hoofdstuk 10 der rijksbe grooting 1939 ter bestrijding van de kosten, bedoeld in de tweede alinea van deze me morie van toelichting. Daarenboven is voorshands een crediet van 50.000.000 noodig ter financiering van de maatregelen, die thans geboden zijn. In totaal wordt derhalve een bedrag van 60.000.000 aangevraagd, met dien verstande, dat van het in September 1938 aangevraagde crediet ad 20.000.000 een bedrag van 10.000.000 ongebruikt zal bleven. EEN VERZOEK AAN HET BEDRIJFSLEVEN. De minister van Economische Zaken brengt het volgende ter kennis van het bedrijfsleven. Zooals bekend, is gedurende de laatste weken reeds een complex van maatregelen getroffen, dat er op gericht is aan den toestand het hoofd te bieden. Men kan niet verwachten, dat aanstonds aan alle moeilijkheden kan worden tege moet gekomen. Om de werkzaamheden van het reeds zwaar belaste ambtelijke apparaat niet te bemoeilijken, wordt met nadruk verzocht in ieder geval de eerst komende dagen het telefonisch, telegra fisch en schriftelijk contact met het depar tement van Economische Zaken tot het uiterste te beperken.. Het is voorts dringend gewenscht, dat het bedrijfsleven zich, in afwach ting van nog verdere door de regecring te treffen maatregelen, van elke abnor male transactie en van transacties te gen hoogere dan tot dusverre gelden de prijzen onthoudt. De minister zal niet aarzelen de gevolgen van al der gelijke transacties, welke schadelijk zijn voor het algemeen belang, met be hulp van de ter beschikking van de regeering staande wettelijke bevoegd heden, ongedaan te maken. Dienstregeling der Spoorwegen Heden uurdienst op het electrische net In een persconferentie heeft Zaterdag middag prof. Goudriaan, president-direc teur der Nederlandsche Spoorwegen een uiteenzetting gegeven van de maatregelen, welke de spoorwegen heSben getroffen ten aanzien van het burgerlijk vervoer met in gang van heden. In overleg met den gene- ralen staf werd besloten de beperkte dienstregeling, welke Maandag lyederom zal worden ingevoerd, aanmerkelijk uit te breiden, waardoor aanzienlijke verbeterin gen tot stand zyn gekomen. In verband met militaire maatregelen was het niet mo gelijk de dienstregeling van 15 Mei 1939 voorloopig ineere te herstellen. De nieuwe dienstregeling, welke heden zal worden ingevoerd, benadert in vele gevallen toch den ouden toestand. Maandag a.s. zal Im mers het geheele moderne materieel, zoo wel electrisch als diesel in den ouden om vang volledig dienst doen. In groote trekken komt de nieuwe dienst regeling, welke heden zal worden inge voerd, hierop neer, dat voor het midden- net Amsterdam-Utrecht-Eindhoven en den Haag-Rotterdam-Utrecht-Arnhem een uur- dienst zal worden gereden, zooals bestond vóór de invoering van den halfuurdienst van 15 Mei j.l. Eveneens zal een uurdienst worden onderhouden op de oude lijn Am sterdam-Haarlem- Den Haag-Rotterdam- Dordrecht. De treinenloop tusschen Rot terdam-Hofplein en den Haag-Schevenin- gen-Kurhaus zal geheel zijn volgens de dienstregeling, welke 15 Mei 1939 is inge gaan. Op de overige trajecten is voor het mee- rendeel een twee-uurdienst o.a. voor de verbindingen met Groningen, Friesland, Limburg en Zeeland ingevoerd. De direc tie koestert de hoop, dat reeds binnen en kele weken de dienstregeling bij de spoor wegen volkomen normaal zooals deze was op 15 Mei 1939 zal kunnen geschie den. Het goederenvervoer. Voor wat betreft het goederenvervoer kan worden medegedeeld, dat behoudens onvoorziene omstandigheden de oude toe stand vrijwel zal kunnen worden bena derd. Alleen wordt er speciaal de aandacht op gevestigd, dat ten opzichte van wagen ladingen het publiek wordt verzocht het laden en lossen zoo vlug mogelijk te doen geschieden, zoodat zoowel het laden als het lossen niet langer dan énn dag in be slag zal nemen. De aandacht van het publiek wordt bo vendien nog gevestigd op twee belangrijke beperkende bepalingen, welke nog steeds van kracht zijn: le. Vervoer van militairen en militaire goederen heeft den voorrang. 2e. Zonder voorafgaande waarschuwing kan op hoog bevel een gedeelte van de dienstregeling buiten werking worden ge steld. Voor wat het laatste betreft zal de bres, welke dan in de dienstregeling wordt ge slagen zoo goed mogelijk worden gevuld door de inschakeling van autobusdiensten, zooals dit geschiedde op Vrijdag en Za terdag j.l. Een dergelijke buiten-werkingstelling zal dan een volkomen normaal verschijnsel zijn en behoeft dan geen reden te zijn voor eenige verontrusting. De nieuwe dienstregeling is van gister avond af ter kennis van het publiek ge- rbacht op de stations door middel van de bekende aanplakbiljetten. Kleinere exem plaren zullen van heden af aan alle sta tions voor het publiek verkrijgbaar zijn. Aan het einde van de persconferentie bracht prof. Goudriaan dank aan den ge- neralen staf voor de belangrijke en voor treffelijke samenwerking in de afgeloopen dagen ondervonden en aan het personeel, dat in deze moeilijke dagen in alle opzich ten heeft medegewerkt om de diensten zoo goed mogelijk te laten functioneeren, zoo wel wat het vervoer van militairen en militaire transporten als de nieuwe op bouw van het burgerlijk vervoer betreft. - Zaal-granen Van bevoegde zijde vernemen wy, dat in verband met het geldende vervoerverbod voor granen, een regeling is getroffen om het vervoer van wintertarwe, winterrogge en wintergerst, bestemd voor den uitzaai, zooveel mogelijk doorgang te doen vin den. Het vervoer van deze zaaigranen naar schooningsinrichtingen en opslagplaatsen en het vervoer dezer granen van die in richtingen en opslagplaatsen naar de boer derij terug, kan geschieden op door de controleurs de gewestelijke keurings diensten van den Nederlandschen Alge- meenen Keuringsdienst te Wageningen af te geven vervoerbewijzen. Tot de afgifte dier bewijzen hebben de provinciale voed- selcommissarissen aan de bedoelde contro leurs machtiging verleend. Van deze rege ling is slechts uitgezonderd de niet te vel de goedgekeurde zaairogge. De teler, die zaaigranen wenscht te be trekken, dient zich bi) den plaatselijken bureauhouder van het district, waarin hij woonachtig is, te voorzien van een bestel bon. De door hem aangevraagde hoeveel heid zaaigranen, moet in overeenstemming zyn met de grootte en den aard van zijn bedrijf. De teler geeft den bestelbon af aan dengene, van wien hij de zaaigranen be trekt, op zijn beurt tegen afgifte van dien bon een vervoerbewijs bij den plaatseiy- kenbureauhouder van zijn district kan verkrijgen. De aandacht wordt er op gevestigd, dat de teler of kweeker alleen zaaigranen zal mogen betrekken van een andoren teler of kweeker van goedgekeurde zaden en alleen van een handelaar of coöperatie, met wie de Nederlandsche akkerbouwcen- trale te 's Gravenhage een overeenkomst heeft aangegaan. De handelaren of coöperaties worden onderscheiden in degenen, die uitsluitend de van een plombe voorziene zaaigranen zullen mogen koopen en diegenen, die, be halve de evenbedoelde, ook ongeschoonde zaaigranen zullen mogen betrekken, waar van de bewerking dan zal moeten plaats vinden onder toezicht van den Nederland schen Algemeenen Keuringsdienst.. Belde groepen zullen echter alleen geplombeerde granen mogen afleveren. Behalve de reeds bestaande plombe van den N.A.K. zal dan ook voor de niet te velde goedgekeurde zaaigranen een spe ciale plombe, een zoogenaamde V.V.O.- plombe, worden ingesteld, welke eveneens door de controleurs van den Nederlapd- schen Algemeenen Keuringsdienst zal wor den aangebracht. De handelaren of coöperaties zullen zich voor de aanschaffing van zaaigranen die nen te voorzien van aankoopmachtigingen, welke worden verstrekt door of namens cfc provincale vocdselcommissarissen, die deze machtigingen alleen zullen afgeven aan die handelaren of coöperaties, die een overeenkomst, als bovenbedoeld, met de Nederlandsche akkerbouwcentrale hebben aangegaan. Voorts ligt het in de bedoeling, het ver voer van monsterzendingen, tot een hoe veelheid van ten hoogste 3 K.G., aan de gewestelijke keuringsdiensten van den Ne derlandschen Algemeenen Keuringsdienst, het Rijks-Proefstation voor Zaadcontrol© te Wageningen, den Plantenzicktenkundigen- dienst te Wageningen en het secretariaat van den Nederlandschen Algemeenen keu ringsdienst te Wageningen, vrij te laten. Ten slotte wordt nog medegedeeld, dat de importeur zich voor ingevoerde par tijen moet wenden tot den voedsclcommis- saris zijner provincie, teneinde een ver voerbewijs te verkrijgen. MEDEWERKING VOOR VLEESCH- VOORZIENING. Naar wfj vernemen heeft het bestuur van de „Centrale vereeniging tot beharti ging van de belangen van de vleesch- en veehandel en aanverwante branches", bij welke vereeniging zijn aangesloten alle slagersorganisaties hier te lande, op 31 Augustus J.l. aan den minister van econo mische zaken medegedeeld, dat de „Cen trale V. en V." zich gaarne en volledig ter beschikking stelt van den minister en van verdere autoriteiten by de uitvoering en vergemakkelijking van eventueel te ne men mataregelen Inzake de distributie van vleesch e.d. en dat ook de kantoorruimte der „Centrale V. en V.'' aan de Domstraat 6 te Utrecht alsmede dat van haren direc teur aan de Van Alkemadelaan 70 te Den Haag mede ter vestiging van eenige bu reaux kunnen worden gebruikt. Beperking benzinegebruik Voor het behoud van een goeden gang van zaken in de tegenwoordige omstan digheden vestigt het Ministerie van Eco nomische Zaken de aandacht op het vol gende: Op het oogenblik wordt de laatste hand gelogd aan een regeling, welke ©en redely- ke voorziening van de verschillende be hoeften aan benzine in de naaste toekomst kan verzekeren. De houders van motor rijtuigen kunenen er intusschen op belang- ryke wijze aan medewerken om ingrijpen de maatregelen te voorkomen. Deze mede werking kunnen zy ver leen en door het be trachten van groote zuinigheid. Op deze ca tegorie van benzineverbruikers wordt daarom het beroep gedaan, om elk niet noodzakeiyk gebruik, ongeacht voor za ken- of voor privé-doeleinden, van hun auto of motorrijwiel achterwege te laten. Ook moeten geen onnoodige eisch en wor den gesteld aan anderen, b.v. aan leve rs waardoor gebruLk van het motor- r. moet worden gemaakt. Jien binnen eenige dagen zou blij ken, dat deze oproep niet het gewensch- te resultaat heeft, zal op korten ter mijn tot het nemen van ingrijpende maatregelen moeten worden overge gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 7