Proclamatie van Hitier Berichten van het Poolsche front fQe eewte aafdag,ómaaUeg£,icit Sie j00itMïfl-ifiemt1 antixhe locielilvijtaul heeft Cngetwul Uit ffiextijn Uit WxvmjcOcui De laatste vredespoging MAANDAG 4 SEPTEMBER 1939 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Hitler rekent op korten duur van oorlog In Polen WAARSCHUWING TEGEN O.W.- MAKEBS. Hitier heeft gisteren drie proclamaties uitgevaardigd, één gericht tot de Nat. Soc. Duitsche Arbeiderspartij, één tot het le ger in het Westen en een tot het Duitsche volk. De oorlog in het Oosten binnen enkele weken geëindigd. In de eerste proclamatie wordt o.a. ge zegd: „Onze Joolsch-democratische wereld vijand heeft het klaar gespeeld het Engel- sche volk tegen Duitschland op te hitsen tot een staat van oorlog. De motieven daarvoor zijn zóó leugenachtig en weinig steekhoudend als de motieven in 1914 wa ren. Daarin is niets gewijzigd, doch ver anderd zijn de kracht en de wil van het RÜk, ditmaal den ons opgedrongen strijd met die vastbeslotenheid te voeren, welke noodig is om de nieuw beraamde misdaad aan de menschheid te niet te doen. 1918 zal niet terugkeeren. De Duitsche weermacht zal in het Oosten in enkele weken tijds den door de Engelschen gelegden omsinge- lingsring doen springen. Zij zal in het Westen in de grootste vestingswerken van alle tijden het Duitsche grondgebied be schermen. Het Duitsche volk zal ieder of fer brengen in het bewustzijn, dat het dit geschil niet te vreezen heeft. Wie handelt in strijd met de eischen voor de gemeen schap of wie meent deze zelfs te kunnen saboteeren, zal dezen keer onbarmhartig worden vernietigd. Wie meent zich in deze onheilspellende maanden of jaren te kun nen verrijken, verwerft zich geen vermo gen doch haalt zich slechts den dood op de hals. Een muur van staal en ijzer in het Westen. In de proclamatie tot het leger in het Westen wordt o.a. gezegd: „Sinds twee dagen vechten thans in ant woord op de agressieve handelingen van Polen afdeelingen van de Duitsche weer macht in het Oosten aan het herstel van den vrede, welke aan het Duitsche volk het leven en da vrijheid zullen verzeke ren. Hun optreden is reeds na 48 uur overal door succes begeleid. Hoewel slechts een klein deel van het Duitsche luchtwa- pen in het Oosten bij de operaties is be trokken, beheerschen zij het geheele Pool sche luchtruim. Het Duitsche volk en uw kameraden iru het Oosten verwachten thans van u, soldaten aan het Westelijk front, dat gij onwrikbaar gelijk een muur van staal en ijzer de grens van het Rijk tegen iederen aanval zult beschermen, in een vestingwerk, dat honderd maal ster ker is dan het nog nimmer overwonnen Westelijk front uit de oorlogsjaren. Wan neer gij uw plicht doet, zal de strijd in het Oosten binnen enkele weken op suc cesrijke wijze kunnen worden beëindigd en dan staat de kracht van den geheelen staat van 80 millioen menschen ach ter u. Als oud soldaat uit den wereldoorlog en als uw opperbevelhebber begeef ik mij in het vertrouwen op u thans naar. het leger in het Oosten. Onze plutocratische tegen standers zullen erkennen, dat thans een ander Duitschland tegenover hen treedt als dat van 1914. Duitschland zal niet meer capituleeren. In zijn proclamatie tot het Duitsche volk verklaart Hitier o.a.: Sedert eeuwen heeft Engeland het doel nagestreefd de Euro- peesche volken tegenover de Britsche po litiek tot verovering van de wereld weer loos te maken door een evenwicht yan krachten te proclameeren, op grond waar van Engeland aanspraak maakte op het recht, dat hem den steeds op dat oogen- blik gevaarlijkst voorkomenden Europee- schen staat de gelegenheid moest geven onder niet steekhoudende voorwendselen aan te vallen en te vernietigen. Op deze wijze heeft het eens de Spaansche wereld macht bestreden, later de Hollandsche, vervolgens de Fransche en sinds 1871 de Duitsche. Wij zelf zijn getuigen geweest van den door Engeland gevoerde omsinge- lingsstrijd tegen het Duitschland van voor den oorlog. Zoodra de vreedzame herzie ning van het met geweld opgedrongen dic taat van Versailles scheen te gelukken en het Duitsche volk weer begon te leven, zette de nieuwe Engelsche omsingelings- politiek in. Dezelfde oorlogsophitsers als van vóór 1914, kwamen weer naar vo ren. Ik heb Engeland en het Engelsche volk tallooze malen de overeenstemming en vriendschap van het Duitsche volk aan geboden. Mijn geheele politiek was opge bouwd op de gedachte van deze overeen stemming. Ik ben steeds ofgestooten en on der huichelachtige verklaringen werden steeds nieuwe voorwendselen gezocht om de Duitsche levensruimte te beperken en ons daar, waar wij nimmer Britsche be langen bedreigden, het eigen leven te be moeilijken of onmogelijk te maken. Engeland heeft Polen tot die houding ge bracht, welke een vreedzame overeen stemming onmogelijk heeft gemaakt. De Britsche regeering heeft zich even wel in één ding vergist: het Duitschland van 1939 is niet meer het Duitschland van 1914. En de rijkskanselier van het tegen woordige Rijk heet niet meer von Beth- mann Hollweg. In het tegenwoordige Duitsche Rijk zijn 90 millioen menschen vereenigd. Zü zijn vastbesloten zich niet door Engeland te la ten wurgen. Zij hebben niet, gelijk Enge land, door oorlogen 40 millioen vierkante kilometer op deze aarde veroverd, doch zij hebben den wil op den grond, welke hun toebehoort, te leven en zich dat leven niet door Engeland te laten ontnemen. Wij weten, niet niet het Britsche volk in zijn geheel voor dit alles verantwoorde lijk kan worden gesteld. Het is die Joodsch-plutocratische en democratische heerschersklasse, welke in alle volken der wereld slechts gehoorzame slaven wil zien, welke ons nieuwe Rijk haat, omdat zij daarin voorbeelden ziet, van een socia len arbeid, waarvoor zij vreest, dat zij aan stekelijk zou kunnen inwerken in hun eigen land. De strijd tegen deze nieuwe poging, Duitschland te vernietigen, nemen wij thans op. De Britsche politici van geld en macht zullen ondervinden, wat het wil zeggen, zonder eenige aanleiding het nationaal- socialistische Duitschland in den oorlog te willen betrekken. Ik was mij er sedert maanden van be wust, dat sinds langen tijd reeds deze op hitsers tot oorlog hun doel hadden be paald. Het doel bij een of andere gunstige gelegenheid Duitschland te overvallen stond vast. Mijn besluit evenwel dezen strijd te voeren en af te slaan, staat nog vaster: Duitschland zal niet meer capitu leeren. Zoo lang het Duitsche volk in zijn ge schiedenis eensgezind was, is het nog nim mer overwonnen. Slechts de oneenigheid van 1918 heeft tot de ineenstorting geleid. Wie zich daarom thans bezondigt aan deze eenheid en eensgezindheid, heeft niets an ders te verwachten dan dat hij als vijand van de natie wordt vernietigd. Wanneer ons volk in dien zin zijn hoog- sten plicht vervult, zal ons ook de Heer onze God bijstaan, die zijn genade nog steeds gegeven heeft aan hem, die vast besloten was zich zelf te helpen. ITALIË TRACHTTE NOG TE BEMIDDELEN. Zaterdagavond om half acht verklaarde de Britsche minister van buitenlandsche zaken lord Halifax in het Hoogerhuis, dat het antwoord van Berlijn op de waar schuwende boodschap van 1 September nog niet binnen was gekomen: Hij voegde daaraan toe: Het is mogelijk, dat het uitstel ge weten moet worden aan een voorstel, dat inmiddels naar voren is gebracht door de Italiaansche regeering, inhou dende dat de vijandelijkheden zouden gestaakt worden en dat daarna onmid dellijk een conferentie zou belegd wor den tusschen de vijf mogendheden: Engeland, Frankrijk, Polen, Duitsch land en Italië. Hoewel de Britsche regeering de po gingen van de Italiaansche regeering waardeert, zou de Britsche regeering harerzijds toch niet kunnen deelnemen aan een conferentie, zoolang Polen het slachtoffer is van een invasie, zoo lang zyn steden gebombardeerd worden en zoolang over Dantzig eenzijdig met ge weld is beschikt. Zooals Vrijdag verklaard, zal de Brit sche regeering genoopt zijn tot handelen over te gaan, tenzij de Duitsche troepen van Poolsch gebied worden teruggetrok ken. Wij zijn in overleg met de Fransche re geering, ten aanzien van de tijdliniet, bin nen dewelke de regeeringen van Engeland en Frankrijk absoluut willen weten, of de Duitsche regeering bereid is, zulk een te rugtrekking van zijn troepen uit te voe ren. Indien de Duitsche regeering er in zou toestemmen, haar troepen terug te trek ken, zou de Britsche regeering bereid zijn, de positie te beschouwen als gelijk aan cie, welke er heerschte vóór de Duitsche troepen de Poolsche grens overschreden. Dat wil zeggen, de weg zou geopend zijn voor besprekingen tusschen de regeeringen van Polen en Duitschland over de tusschen hen hangende kwesties, op de voorwaarde, dat een te bereiken regeling de vitale be langen van Polen waarborgt en een inter nationale garantie verkrijgt. Indien de regeeringen van Duitschland en Polen wenschen, dat andere mogendhe den zich bij hen aan de conferentietafel zullen scharen, is de Britsche regeering van baar kant bereid, hiermede in te stemmen. Tot zoover Halifax. Zooals men weet, h.bben de geheurte- nissen Zondag een andere wending geno men, doordat Duitschland niet bereid bleek te antwoorden. DUITSCHE LUCHTWAPEN BEHEERSCHT HET LUCHTRUIM. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: In den namiddag van den tweeden Sep tember en in den morgen van den derden September drongen de troepen van het Duitsche leger op alle fronten met succes verder, diep door op Poolsch gebied. Tschenstochau werd genomen. Ten Oosten van Wielun werd de Warthe overschreden. Een poging van de in den Corridor afge sneden Poolsche troepen tot een doorbraak naar het Zuiden, werd afgewezen. Herent is in Duitsche handen. Na het beslissende effect van het inzetten van het Duitsche luchtwapen op den tweede September be heerschen de divisies der beide tegen Po len in den strijd geworpen luchtvloten on beperkt de Poolsche luchtruimte en staan weer gereed tot den strijd ip hun bases. De eenheden van de tot dusverre niet in den strijd geworpen luchtvloten staan, evenals tot dusverre, in hun thuisbases gereed. Voorts wordt nog gemeld, dat de Duit sche troepen onder strijd over den Weich- sel zijn getrokken en de Poolsche verster kingen ten Zuiden van Nikolai genomen hebben. Volgens een mededeeling van het D. N. B. zouden Vrijdag en Zaterdag reeds 120 vliegtuigen van de Poolsche luchtmacht omlaag geschoten of door bommen vernie tigd zijn. Tegenover deze zware verliezen zou het Duitsche luchtwapen in tegenstelling met alle andersluidende buitenlandsche berich ten tot 2 September slechts 21 vliegtuigen verloren hebben. Het Duitsche gebied werd tot nu toe niet aangevallen. DANTZIG BUITEN DE VUURLINIE De „Danziger Vörposten" meldt: De inzet der verdedigingskrachten van Dantzig aan de grenzen heeft de veiligheid van Dantzig in zulk een omvang versterkt, dat men van een absolute verzekering van Dantzig kan spreken. De grens tusschen Dantzig en Po len bij Zoppot is beveiligd. Door de zuive ring van Dirchau van zijn sterke Poolsche bezetting is iedere Poolsche aanval van nu af aan onmogelijk. Het voor de beveiliging van Dantzig belangrijke sleutelpunt Dir- schau werd door een met infanterie en ar tillerie versterkt pioniersbetaillon uit Oost- Pruisen genomen. Dit bataillon is de Weich- sel overgetrokken. Hierdoor staat de stad Dirschau met haar naaste omgeving onder •het militaire bestuur van de groep Eber- hardt. Het optreden van de Duitsche troe pen van Pommeren uit naar Dantzig ge schiedt overeenkomstig het vastgestelde plan. De Polen hebben het gebied langs de Weichsel onder water gezet door de dijken door te steken. Deze actie werd evenwel zoo laat ingezet, dat de Duitsche militairen het gebied reeds hadden gepasseerd. De in neming van Dirschau is geschied van de linkerzijde van de Weichsel. Bij de nade ring van Duitsche troepen van Mariënburg lieten de Polen het brughoofd bij Lissau en de beide groote bruggen over Weichsel in Engeland vormt een oorlogskabinet OOK CHURCHILL EN EDEN IN DE REGEERING In Engeland heeft zich een oorlogskabinet gevormd, waarin, zooals algemeen ver wacht werd, ook Churchill zitting heeft. In de regeering is ook Eden als minister van Dominions opgenomen, die geen deel uitmaakt van het oorlogskabinet, maar wel toegang tot zijn zittingen heeft. Het kabinet is thans als volgt samenge steld: Premier: Chamberlain. Buitenlandsche Zaken: Lord Halifax. Financiën: Sir John Simon. Coördinatie Defensie: Lord Chatfield. Marine: Winston Churchill. Oorlog: Hore Belisha. Luchtmacht: Sir Kingsley Wood. Minister zonder portefeuille: Lord San- key. Lord privy-seal: Samuel Hoare. Dit oorlogskabinet heeft reeds gistermid dag een eerste zitting gehouden. Voorts zijn nog in de regeering opgeno men, respectievelijk hebben andere func ties gekregen: Binnenlandsche Zaken en Binnenland- sche Veiligheid: Sir John Anderson. Dominions: Anthony Eden. Lord-president van den ministerraad: Lord Stanhope. Lord-kanselier: Sir Thomas Inskip. Sir John Anderson en Sir Samuel Hoare hebben wel is waar van functie verwisseld, maar eerstgenoemde blijft belast met het organiseeren van de verdediging tegen luchtaanvallen. In de andere ministeries is geen wijziging gekomen. De liberale leider Sir Archibald Sinclair heeft geweigerd zitting in de regeering te nemen, omdat hij en zijn partij van oor deel zijn, dat zij het land, buiten de regee ring, betere diensten kunnen bewijzen, door alle oorlogsmaatregelen te steunen, zonder gebonden te zijn. Ook de Labourpartij, heeft het aanbod OVERMACHT VAN DEN VIJAND. Het communiqué van het Poolsche hoofd kwartier luidt als volgt: Luchtactie: De Duitsche luchtaanvallen op Poolsch gebied duren voort en maken talrijke slachtoffers onder de burgerbevol king. Zondag zijn Warschau, Deblin, Ra- domsko, Torum, Posnan, Krakau, Plock en een aantal andere steden gebombardeerd. Er zijn ook bommen geworpen op dorpen en zelfs op herders, die vee lieten grazen. Onze luchtmacht heeft gistermorgen een concentratie van gepantserde eenheden in de streek van Czestotsjowa aangevallen en met succes twee gemotoriseerde colonnes gebombardeerd, terwijl een andere groep in haar .stellingen zware verliezen werden toe gebracht. Verliezen van de vijandelijke luchtmacht: Zaterdag hebben onze jagers in een ge vecht bij Torum negen vijandelijke vliegtui gen neergehaald. In totaal zijn gisteren ze ven en twintig en gedurende de beide eerste dagen vier en zestig Duitsche vliegtuigen neergeschoten. Wij hebben elf toestellen verloren. De actie op den beganen gond: Het zeer krachtige offensief van den vijand in Sile- zië en de Westelijke Subkarpathen duurt voort. De vijand heeft sterke strijdmach ten in het vuur gebracht. Een sterke ge pantserde afdeel ing slaagde erin door te dringen in de richting van Czestotsjowa, waardoor wy gedwongen werden, deze stad te verlaten. Met het oog op de groote overmacht van den vijand, die wordt gesteund door tal rijke gepantserde afdeelingen, door zware artillerie en geschut, zijn onze troepen ge dwongen uit Silezië terug te trekken. Langs de rivier de Osa ten Noord-Oos ten van Groedziadz valt de vijandelijke in fanterie, gesteund door vechtwagens, hef tig aan. In den sector Oost-Pruisen duren de gevechten in de grensstreek voort. In de streek van Gdynia en Dantzig hebben wij na tegenaanvallen Orlowokazk her overd. Het garnizoen op de Westerplatte biedt nog steeds tegenstand. HET POOLSCHE „LOURDES" IN BRAND. PARIJS, 2 Sept. (Havas-A. N. P.). De Poolsche ambassade meldt: De Poolsche radio deelt mede, dat de stad Czestotsjowa, het Poolsche „Lourdes" in brand staat. Het beroemde klooster uit de zestiende eeuw, waarin zich het miraculeuze beeld van „de Zwarte Madonna" bevindt, een pelgrimsoord voor geheel Polen en voor vele Katholieken uit Midden-Europa, is op 1 en 2 September verscheidene malen door de Duitsche luchtmacht gebombardeerd. Czestotsjowa bevat geen enkel militair object. de lucht vliegen. De stad Dirschau heeft geen schade beloopen. Slechts militaire doe len. kazernes, machinegeweernesten, waren onder vuur genomen. van Chamberlain om vertegenwoordigd te zijn in het kabinet, van de hand gewezen. De partij zal evenwel haar volledigen steun geven aan de noodzakelijke maatregelen tot het doeltreffend voeren van een oorlog. DE BEVELVOERING VAN HET ENGELSCHE LEGER De Engelsche koning heeft tot opperbe velhebber van het Britsche veldleger be noemd generaal Gort, tot chef van den im perialen generalen staf generaal Ironside en van de strijdmachten in Engeland gene raal Kirke. De koninkijke marine is geheel gemobi liseerd en bevind zich op haar oorlogs bases. De strijdkrachten werden uitgebreid met een aantal gewapende koopvaardij schepen en hulpkruisers. De admiraliteit, op de hoogte door vroe gere ervaringen, heeft reeds maatregelen genomen, die de vorige maal tijdens den oorlog genomen moesten worden, o.a. door het weder invoeren van het systeem van convoieeren van koopvaardijschepen ten einde de verbindingen te beveiligen tus schen de deelen van het Britsche gemeene- best en zijn bondgenooten. EGYPTE VERBREEKT DIPLOMATIEKE BETREKKINGEN MET DUITSCHLAND. De minister-president van Egypte, Maher Pacha, heeft medegedeeld, dat overeen komstig het Engelsch-Egyptisch verdrag Egypte de diplomatieke betrekkingen met Duitschland verbreekt. Naar vernomen wordt zijn tal van Duit- sschers in Egypte gearresteerd. STAAT VAN OORLOG IN INDIE. Zondagavond heeft de onderkoning van Indië een proclamatie uitgevaardigd, waar in het uitbreken van den oorlog wordt medegedeeld en den staat van oorlog wordt afgekondigd. Tegelijkertijd is een ordon nantie inzake de verdediging van Indië uit gevaardigd, waardoor de centrale regeering uitgebreide volmachten krijgt. AUSTRALISCH OORLOGSDECREET GETEEKEND. De gouverneur-generaal van Australië, lord Gowrie, heeft gisteravond te 21.55 uur het decreet, waarbij de oorlog wordt afgekondigd, geteekend. OOK NIEUW ZEELAND SLUIT ZICH BIJ ENGELAND AAN. De premier van. Nieuw-Zeeland heeft een telegram gezonden, waarin hij mededeelt, zich onmiddellijk by de Britsche regeering te willen aansluiten en waarin hij ver klaart, dat het bestaan van den oorlogs toestand met Duitschland in New Zee land geproclameerd is. MOET ITALIË NIET MEEDOEN? Volgens uit Berlijn ontvangen berichten bespreken Duitsche politieke kringen de vraag in hoeverre het begrip staat van oor log verschilt van een formeele oorlogsver klaring. Verklaard wordt, dat van de interpre tatie hiervan zal afhangen of het Italiaansch -Duitsche militaire verdrag in Werking treedt. Van andere zyde wordt vernomen, dat Duitschland geenszins een meedoen van Italië verlangt, daar een neutraal Italië een veel betere dekking is van de Zuid grens dan een strijdend Italië. SLUITING ITALIAANSCH-FRANSCHE GRENS OPGEHEVEN. Gedurende enkele dagen was de Ita- liaansch-Fransche grens gesloten en konden zich geen Itailianen naar Frankrijk bege ven. Dit verbod is thans opgeheven en aan de grens by Pont Saint Louis is sedert gis teren het normale verkeer hervat. DE HOUDING VAN SPANJE NOG ONZEKER. Zondagmiddag had Franco nog geen positie gekozen in het Europeescche con flict. Volgens Havas gelooft men te Bur gos, dat hij zal wachten hoe de oorlog zich ontwikkelt alvorens zich uit te spreken. Bij het ontbreken van een officieel standpunt heeft de pers opdracht ontvangen zich te onthouden van commentaren over den in ternationalen toestand en de strengst mo gelijke objectiviteit in de berichtgeving in acht te nemen. AMERIKAANSCHE AMBASSADEUR TE BERLIJN GAAT HEEN. Volgens een officieele mededeeling is de Amerikaansche ambassadeur te Berlijn, Hugh Wilson, Vrijdag afgetreden uit pro test tegen het binnendringen der Duitsche troepen in Polen. IERLAND BLIJFT NEUTRAAL. De Valera heeft in den Dail verklaard, dat Eire zal pogen zoo lang mogelijk neu traal te blijven. De regeering van Eire heeft gelast, dat het leger onmiddellijk zal worden gemobi liseerd. De totale sterkte bedraagt ongeveer 25.000 man. DE HOUDING VAN CANADA. In een radioredevoering heeft de Cana- deesche minister-president Mackenzie King met name verklaard, dat de Canadeesche regeering reeds had aangekondigd, dat het parlement in geval van oorlog zoo spoe dig mogelijk zou worden bijeengeroepen, om een doeltreffende samenwerking van Canada aan de zijde van Engeland te sanc- tionneeren. Het parlement is tegen Donderdag bij eengeroepen en er bestaat geen twijfel, dat het de regeeringspolitiek zal goedkeuren. DE NEUTRALITEIT DER BALTISCHE STATEN. Na onderling overleg hebben Litauen, Letland en Estland tegelijkertijd neutrali- teitsverklaringen afgelegd. Uit deze ver klaringen blijkt de solidariteit der Balti- sohe landen. VORMING VAN TSJECHOSLOWAAKSCHE STRIJD KRACHTEN IN FRANKRIJK. De Tsjechoslowaaksche gezant te Was hington Hurban, heeft medegedeeld, dat in Frankrijk en Polen Tsjechoslowaaksche legereenheden georganiseerd worden, en voegde hieraan toe: „Het Tsjechoslowaak sche volk dat thans tijdelijk onder heer schappij is van het barbaarsche nazidom, staat geheel aan de zyde der geallieerden, die de Duitsche uitdaging aan de beschaving der geheele wereld hebben aanvaard." EEN OPWEKKING TOT OPSTAND. Het genootschap voor Duitsch-Ameri kaansche cultuur te Cleveland heeft een oproep uitgegeven aan het Duitsche volk, waarin dit wordt opgewekt in. opstand te komen tegen Hitier. Men zal trachten om door middel van drie geheime korte golfstations den oproep naar Duitschland te verspreiden. De oproep van het genootschap, dat ruim honderdduizend leden omvat, beschuldigt Hitier ervan over te gaan tot „een barbaar sche vernietiging en een vernieling van den goeden naam der Duitschers in de wereld.' De oproep eindigt als volgt: „Hitier moet worden overwonnen. Zijn overwinning zou een overwinning beteeke- nen van de barbarij op de beschaving. De nederlaag van Hitier moet uw overwinning zijn, de overwinning van een vrij en demo cratisch Duitschland."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 6