v BINNENLAND Staat van oorlog afgekondigd AGENDA ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1939 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Lelden 18 cent per week; 2.50 per kwartaal Bij onze agenten 20 cent per w«-*k; 2.60 per kwartaal. Franco per port 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïlL Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER? WEINIG VERANDERING De Bilt seint; Verwachting: Zwakke wind, meest uit Zuidelijke rich tingen. Helder tot licht of halfbewclkt. Droog weer behoudens kans op onweer, weinig verandering in temperatuur. De weerstoestand van hedenmorgen 7.20 uur: Den Helder: halfbewolkt, zwakke Z. O. wind, 18 gr. C. Vlissirugen: zwaarbewolkt, matige Z. O. wind, 19 gr. C. De Bilt: liohtbewolkt, zwakke O. Z. O. wind, 17 gr. C. Groningen: mist, zwakke Oostelijke wind 16 gr. C. Maastricht: liohtbewolkt, windstil, 18 gr. C. BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT. Het gebied van hoogen luchtdruk is over Noord-Scandinavië aanzienlijk in beteeke- nis toegenomen. De wind is in geheel Scan dinavië Noord tot Oost, de temperatuur is in het Midden en Zuiden nog vrij veel boven normaal. IJsland blijft steeds onder depressie-invloed. Er viel hier wat regen, terwijl aan de Zuidkust de Oosterstorm steeds blijft aanhouden. De luchtdruk is ei in het laatste etmaal niet noemenswaard veranderd. In onze omgevinig blijft het weer mooi en vrij' warm. Gisterenmiddag viel te Groningen 27 m.m. regen, verder werd in de afgeloopen 24 uur te Den Helder 0.2 m.m. afgetapt. Uit het Midden en Zuiden van ons land wordt geen neer slag gemeld. De berichten uit Engeland, Frankrijk, Centraal Europa en. van den Oceaan ontbreken. LUCHTTEMPERATUUR 23 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS ea.: Van Zaterdagnamiddag 8.19 uur tot Zondagmorgen 5.41 uur; van Zondagna middag 8.17 uur tot Maandagmorgen 5.43 uur. HOOG WATER Te Katwijk aan Zee op Zondag 3 Sept. voorm. 6.05 en nam. 6.30 uur, op Maandag 4 Sept. voorm. 6.40 en nam. 7.05 uur. WATERTEMPERATUUR Zweminrichting „De Zijl" 21 gr. C. Zweminrichting „Poelmeer", 20 gr. C. Maan op 20.49 uur Zaterdagavond. Maan onder 11.02 uur Zondagmorgen. Maan'op 21.15 uur Zondagavond; Maan onder 12.08 uur Maandagmiddag. DE GAZETA POLSKA OVER DE HOUDING VAN DUITSCHLAND. De „Gazeta Polska" schrijft: De verwachtingen van al degenen, die tot het laatste oogemblik zich de illusie hadden gemaakt over menschelijke insticten van de leiders van het Duitsche Rijk, wer den volkomen teleurgesteld. Tevergeefs hoopte men, dat zij niet de verschrikkelij ke verantwoordelijkheid zouden aanvaar den voor de ontketening voor die ramp der moderne beschaving, die de moderne oor log is. De beginselen van moraal van Duitsch- land bestaan naar het schijnt uit de over tuiging, dat iedere natie alle denkbare eischen van het Derde Rijk moet inwilligen zelfs ten koste van zelfmoord. Anders zou „de Duitsche eer" worden be dreigd. Ziet hier nu „de eer", welke zoo in het bijzonder ontdaan is van alle moreele banden en eer, welke leugens, laster, chan tage, schendingen van het gegeven woord veroorlooft en die bombardementen op open steden van nabuurlanden toelaatbaar acht zonder waarschuwing en zonder oorlogs verklaring. Inderdaad is deze opvatting van eer volkomen verschillend van wat men er in de beschaafde naties van denkt. De Poolsche opvatting van nationale eer is heel anders dan die van Duitschland. Onze eer staat ons niet toe te onderhandelen met een tegenstander, die tot onderhandelingen overgaat met als eenig argument zijn kracht. Geweld zal met geweld worden ge keerd, Onze wil is als een blok van staal. Bij ons zijn geen defaitisten. V De Katholieke Universiteit Wij hebben een Katholieke Universiteit, erkend door den Staat, erkend door de Natie. In deze dagen van zorg en druk moeten wij ons bewust blijven van het vele goe de, wat wij in ons vaderland genieten. Onder dat vele goede behoort de posi tie van onze Katholieke Universiteit. De Katholieken in andere landen benij den ons om de rechten en de vrijheden, om de daadwerkelijke waardeering, welke de Katholieke Universiteit in ons land bezit. De beteekenis van de Katholieke Uni versiteit schetste prof. G. Brom aldus: De katholieke wetenschap heeft nu een adres gekregen in Nijmegen. Via dat adres kan ieder Nederlander, die iets wil weten van de katholieke wetenschap, nu terecht. Wij hebben wel altijd mannen van wetenschap ge had. Maar zij stonden als personen, als eenlingen, niet in groepsverband, zoo als thans de professoren in Nijmegen. Dat is één zijde gezien van de invloed rijke beteekenis, welke een Katholieke Universiteit heeft. De invloed, welken een Katholieke Uni versiteit heeft op de mentaliteit, de gees tesgesteldheid, op „het moreel" van de toekomstige „intellectueelen", de toe komstige leidende personen onder de ka tholieken kén, moet onberekenbaar groot zijn. De Katholieke Universiteit is een zegen voor het katholieke volk, is een zegen voor het vaderland. Prof. Brom zeide in dezelfde rede, waar uit wij hierboven citeerden: Wie mèenen te mogen smalen op de politiek van de Katholieke Staatspar tij, mogen wel eens bedenken, dat we geen Katholieke Universiteit zouden hebben, als de Katholieke Staatspar tij dat recht niet veroverd had. De jonge en oude! menschen, die zoo kunnen afgeven op de politiek en, als katholieken, op de Katholieke Staatspar tij, maken zich zoo vaak schuldig aan een groote, ergerlijke oppervlakkigheid. De Katholieke Staatspartij heeft door en in haar actie de mogelijkheid gelegd voor een Katholieke Universiteit. Het Katholieke volk heeft de mogelijk heid door zijn offervaardigheid verwerke lijkt. Het Katholieke volk zal door zijn offer vaardigheid de Katholieke Universiteit behouden en vervolmaken! De vlag bil de S.D.A.P. Wij lezen in de „Vooruit". „Vele vlaggen zijn uitgestoken op dezen dag, den verjaardag van de Koningin. Sterk treedt juist in de zeer zware omstandigheden van deze uren in ieders bewustzijn op den voorgrond, wat alle Nederlanders verbindt; het is goed, daaraan uiting te geven op een dag als deze, door eerbied te betuigen aan het Staats hoofd, dat de Nederlandsche eenheid verpersoonlijkt. In andere democratische staten is het sedert lange jaren reeds vanzelf sprekend, dat de sociaal-democratie bij zulk een gelegenheid niet anders han delt dan andere volksgroepen. De tijd is gekomen om ook in Nederland deze houding aan te nemen. Alles, wat aan de achteruit stelling van het sociaal-democratisch volksdoel herinnerde, is opgeruimd. Sociaal-democraten maken deel uit van de regeering. En wij allen gevoelen dat het in een tijd als deze, nu ons volk in geslotenheid gereed staat om, zoo noodig, zijn onafhankelijkheid te handhaven, meer dan ooit gewenscht is, dat iedere volksgroep met vol strekte handhaving van eigen karakter en beginsel vermijdt, tegenstellin gen te accentueeren of te verscherpen. Het is op grond van deze overwe gingen, dat de leiding van de S.D.A.P. vandaag ook op het gebouw van het partijsecretariaat, in de Tesselschade- straat te Amsterdam, de Nederlandsohe vlag, rood-wit-blauw, heeft uitge stoken." Eindelijk! Hoelang heeft het geduurd voordat het begrip van nationale saamhoorigheid in de S.D.A.P. was doorgedrongen. Hoe lang heeft dat geduurd! En: 't is eigenlijk nog niet zoo ver! In Amsterdam heeft men van S.D.A.P.sche zijde gisteren gevlagd. Maar: heeft iemand in Leiden b.v. een vlag gezien aan een socialistisch ge bouw of aan de particuliere woning van een socialist? Speciaal hier in Leiden zijn de socialisten op dit en ander gebied van samenwerking met anderen in nationale saamhoorigheid erg achterlijk. Elders is dat beter. Maar 't is nog lang niet overal echt! Dat kan ook niet, gezien het verleden der partij en gezien de nog niet verlaten en verloochende begin selen. Dat er echter kentering kan worden waargenomen die, naar onze overtuiging, geen schijn is, maar werkelijkheid kan ons niet anders dan verheugen! De regeeringspersdienst meldt: Teneinde de noodzakelijke militaire maatregelen, welke noodig zijn in het belang van de geoefendheid en de pa raatheid van onze weermacht, te kun nen nemen, heeft de regeering zich ge noodzaakt gezien het grondgebied des Rijks in staat van oorlog te verklaren. De tengevolge van dezen rechtstoe stand aan het militair gezag toevallen de bevoegdheden zullen zich voors hands beperken tot vorderingen, welke verband houden met het oefenen van de troep (het betreden van particuliere terreinen) en den aanleg van verdedi gingswerken. Engeland en onze onzijdigheid De regeeringspersdienst meldt, dat, naar de Britsche regeering aan de Ne derlandsche regeering heeft verklaard, zij, in geval een Europeesche oorlog mocht uitbreken en Nederland daarin een onzijdige houding aanneemt, vast besloten is, die onzijdigheid overeen komstig haar traditioneel beleid ten volle te eerbiedigen, mits dit onzijdig heid ook door andere mogendheden geëerbiedigd wordt. DE OPPERBEVELHEBBER BENOEMD TOT GENERAAL. Bij Koninklijk Besluit van 30 Augustus 1939, no. 15, is benoemd en aangesteld bij den generalen staf, tot generaal, den luite nant-generaal I. H. Reijnders, van dien staf, opperbevelhebber van land- en zee macht. TWEEDE KAMER KOMT MAANDAG BIJEEN. De Tweede Kamer zal Maandag 4 Sep tember des middags om twee uur bijeen komen. In de afdeelingen zullen worden onderzocht het wetsontwerp regelen be treffende de geneeskundige voorziening onder de burgerbevolking in oorlogstijd, zoomede eenige andere wetsontwerpen, waarvan de indiening voordien is te ver wachten. Het ligt in de bedoeling deze wetsontwerpen nog denzelfden middag in openbare behandeling te nemen. VOEDSELCOMMISSARIS ZUID-HOLLAND. De voedselcommissaris van Zuid-Hol land deelt mede, dat zijn adres en tele foon uitsluitend is: Anna Paulownastraat 22, den Haag, telefoon 392266. DE TOEGANG TOT BELGIë Geldig Nederlandsch paspoort vereis chfc Met ingang van heden moeten de perso nen van Nederlandsche nationaliteit, die zich naar België wenschen te begeven, in het bezit zijn van een geldig Nederlandsch paspoort, of een geldig bewijs van Neder landerschap. Hierdoor vervalt dus de be paling, dat Nederlanders toegang hadden tot België op vertoon van een Neder landsch paspoort, niet langer dan vijf jaar verloopen. Touristenkaarten, ook die, welke in het loopende jaar zijn afgegeven, zijn niet meer geldig voor België. Collectieve paspoorten voor reizen naar België worden niet meer verstrekt. ALLEEN ONDEROFFICIEREN NOODIG ALS VRIJWILLIGERS De Regeeringspersdienst meldt: Ten vervolge op de mededeeling vaii de Regeeringspersdienst van 28 Augustus jl. wordt bij deze ter algemeene kennis ge bracht, dat voor het tegenwoordige alleen zij zich voor den duur der mobilisatie bij de koninklijke landmacht als vrijwilliger kunnen verbinden, die in een der onderof ficiersrangen de militaire dienst eervol heb ben verlaten. Zoodra ook vrijwilligers in de stand van soldaat mogen worden aangenomen, zal hiervan mededeeling worden gedaan. Zij, die hun diensten reeds schriftelijk aan den minister van Defensie hebben aan geboden, dan wel om toelating tot een vrij willige verbintenis hebben verzocht, gelie ven in het vorenstaande een antwoord op hun schrijven te zien. Met het oog op de vele werkzaamheden bij het departement van Defensie blijft een persoonlijk ant woord achterwege. OPLEIDING HELPSTERS NEDERLAND SCHE ROODE KRUIS, UITGAANDE VAN WIT GELE KRUIS EN VROUWELIJKE JEUGDORGANISATIE Waar blijkt, dat hier en daar een misver stand bestaat over de opleiding van help sters voor het Nederlandsche Roode Kruis, welke georganiseerd wordt voor katholieke vrouwen en meisjes door het Wit-Gele Kruis en de Katholieke Vrouwelijke Jeugd organisaties, wordt onder de aandacht ge bracht, dat de hier bedoelde cursussen be oogen helpsters op te leiden, die in oorlogs tijd werkzaam zullen zijn in de ziekenhui zen, ter assistentie van de gediplomeerde verpleegsters. "Deze helpsters zijn dus niet bestemd voor luchtbesoherming of andere plaatselijke diensten. Men wende zich voor deze cursussen, die reeds in zeer veel plaatsen worden gege ven tot de plaatselijke leiding van Wit-Gele Kruis of Vrouwelijke Jeugdorganisatie. BOOTDIENST HARWICH—HOEK VAN HOLLAND STOPGEZET. „De Zeeland" en „Batavier" onderhouden normalen dienst. De bootdienst HarwichHoek van Hol land is thans definitief stopgezet. De laat ste boot is Donderdagavond uit Nederland vertrokken en Vrijdagochtend te Harwich aangekomen. De boot, welke Vrijdagavond nog van Harwich zou oversteken, is vast gehouden. De Nederlandsche diensten, de „Zee land" welke den dienst VlissingenHar wich en de „Batavier", welke den dienst Rotterdam—Gravesend (Londen) onder houdt, blijven in normalen dienst varen. BAKKERS ARBEID TUSSCHEN ZATERDAG 2 EN MAANDAG 4 SEPTEMBER. De regeeringspersdienst meldt: De Minister van Sociale Zaken, gelet op het bepaalde bij art. 41, le lid, der Ar beidswet 1919, heeft goedgevonden te ver gunnen, dat, voor zoover dit in verband met door of namens den Minister van De fensie verstrekte opdrachten noodig is, in het belang van de verzorging van krijgs volk, in broodbakkerijen, zulks in afwij king van het bepaalde bij de artikelen 35, le en 2e lid, 36, 2e en 3e lid en 40 der Arbeidswet 1919, door hoofden en bestuur ders en door bakkersgezellen, bakkersar- beid wordt verricht tusschen Zaterdag 2 September 1939, des namiddags te 8 uur en Maandag 4 September 1939, des voor middags te 5 uur. DE BONS BIJ AFLEVERING VAN GOEDEREN Zooals men weet, heeft de minister van Economische Zaken bepaald, dat de win keliers bij de aflevering o.a. van levensmid delen bonnen moeten schrijven in duplo, waarvan zij zelf één exemplaar behouder, en één aan den klant moeten ter hand stel len. Deze bonnen moeten onderteekend zijn en naam en adres van den afnemer vermel den. Nu deed zich de vraag voor, of de bons zoowel door den winkelier als door den klant moeten worden geteekend. Bij informatie ter bevoegder plaatse is ons meegedeeld, dat onderteekening alleen door den winkelier voldoende is. MAATREGELEN TER VOORZIENING VAN HANDELAREN. Van 1 September 1939 af kunnen door of vanwe"ge den provincialen voedselcommis saris aan handelaren in veevoeder ver- voersvergunningen (geleidebiljetten) wor den afgegeven voor aanvulling van voor raden. Hiervoor kan de handelaar zich wenden to den plaatselijke bureauhouder in zijn district. Aan detailhandelaren, die niet over een machinale menginrichting beschikken zul len uitsluitend vervoervergunningen (ge leidebiljetten) worden afgegeven voor mengvoeders. Ook aan veehouders zullen van heden af slechts vervoervergunningen (geleidebil jetten) voor mengvoeders worden ver strekt. MAATREGELEN VOOR VOEDERING VAN VEE Naar wij van bevoegde zijde vernemen is ingesteld een afdeeling veevoeder-distri butie van het Rijksbureau Voedselvoorzie ning in oorlogstijd te 's Gravenhage, wel ke afdeeling onder leiding staat van ir. A. H. Boerma te Voorburg. Als technische adviseurs zijn aan deze afdeeling verbonden dr. ir. M. J. L. Dols, te Amsterdam en dr. J. Grashuis te Hoog land bij Amersfoort. Het kantoor der afdeeling is gevestigd te 's Gravenhage, Lange Voorhout 3. Deze afdeeling maakt met betrekking tot de voedering van vee het volgende be kend: Verbod van voedering van vee met tarwe Met ingang van 28 Augustus is het voe deren van vee met andere dan gedenatu reerde tarwe verboden. Voedernormen. Aan veehouders, die een vervoervergun- ning (geleidebiljet voor veevoeder) wen schen te ontvangen wordt medegedeeld, dat deze vergunning slechts wordt verleend op basis van de volgende voedemormen. rundvee: nihil; paarden beneden 3 jaar: nihil; paarden boven 3 jaar, in het weidebe- drijfnihil; in bedrijven met minder dan 75 pca. grasland: 1 kg. per dier per dag; dekhengsten: 1 kg. per dier per dag; drachtige zeugen en zeugen bij de biggen: 1 kg. per dier per dag; dekbeeren: 1 kg. per dier per dag; varekns van 2090 kg.: 1.75 kg. per dier per dag; varkens boven 90 kg.: 3 kg. per dier per dag; hoenders en eenden: 80 gram per dier per dag. Veehouders moeten bij voedering uit eigen op het bedrijf aanwezigen voorraad deze normen in acht nemen. Zij zullen geen vervoervergunningen (geleide-bilj etten) voor veevoeder ontvangen, vóór den da tum, tot welken naar berekening volgens deze normen, het eigen veevoeder toerei kend zal zijn. Aan bedrijven, waar hoenders en eenden in hoofdzaak of geheel voor eigen gebruik worden gehouden, alsmede aan bedrijven, waar minder dan 25 stuks nut-pluimvee aanwezig zijn, zal geen vervoervergunning voor veevoeder, bestemd voor deze dieren, worden verstrekt. LEIDEN. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 2 tot en met Vrijdag 8 Sept. a.s. waargeno men door de apotheek tot Hulp der Mensch- heid, Hooigracht 48, tel. 21060. Bovendien Zondag 3 Sept. van 8 uur vjm. tot 8 uur nam. apotheek de Metz, Lammenschans- weg 4, tel. 23553. De Zondagsdienst der huisartsen te Lei-, den wordt waargenomen door de dokters: Meijboom, Renaud, Starck-Loeber en Hart man. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 26274. LEVERING VAN KAAS Men deelt ons van bevoegde zijde me de, dat degenen, die belang hebben bitf de levering van een hoeveelheid kaas aan de Nederlandsche Zuivelcentrale, afdeeling Zuivel, Laan van Meerdervoort 84 te 's Gra venhage, zich vóói Dinsdag 5 September a.s. tot deze centrale kunnen wenden met verzoek in kennis te worden gesteld van de voorwaarden waarop moet worden inge schreven. DISTRIBUTIEREGELING VOOR SMEEROLIE Als onderdeelen van de verschillende voorzorgsmaatregelen, die door de huidige omstandigheden geboden worden, maakt de Minister van Economische Zaken, wederom gebruik van de bevoegdheid, welke hem bij de z.g. Distributiewet 1939, is verleend. Op grond van de bepalingen van deze wet, os bij beschikking van 1 September 1939 een Rijksbureau voor aardolieproducten inge steld. Tot directeur van dit Rijksbureau, aan wien de uitvoering der distribltieregeling, voor smeerolie is opgedragen, is benoemd de heer C. van de Poll. Het bureau is voor- loopig gevestigd Bezuidenhoutscheweg 30, 's Gravenhage. De bijzondere aandacht wordt er op. ge vestigd, dat in de betreffende beschikking een bepaling is opgenomen, waarbij het aan producenten, importeurs, alsmede aan handelaren, die aan wederverkoopers leve ren, verboden is zonder vergunning in de komende 30 dagen meer te verkoopen dan 70 pet. van hun gemiddelde afleveringen per 30 dagen gedurende de periode van 1 Augustus 1938 tot en met 31 Juli 1939. CONTROLE OP VETGEHALTE EN GEWICHT VAN MELK Van bevoegde zijde wordt ons het vol gende medegedeeld. In aansluiting op hetgeen in vorige pers berichten omtrent de in het begin van Sep tember 1939 in te voeren controle op de be paling van het vetgehalte en gewicht van melk reeds werd bekend gemaakt, wordt er nog eens de aandacht op gevestigd, dat alle bedrijven, welke van 3 September af onder deze controle vallen, van alle melk, afkomstig van iederen veehouder afzon derlijk, het gewicht en het vetgehalte, overeenkomstig de door de betreffende controle-instanties te geven voorschriften, dienen te bepalen. Het ontvangen van z.g. „vrachten" waarbij de melk niet van iederen melkvee houder afzonderlijk wordt' aangevoerd is derhalve niet meer toegestaan, tenzij deze vrachten rechtstreeks worden geleverd door een bedrijf, hetwelk het vetgehalte en gewicht overeenkomstig de voorschriften reeds heeft bepaald, dan wel deze vrachten rechtstreeks worden geleverd door bedrij ven, ten aanzien waarvan de nieuwe bepa lingen voorloopig nog niet van toepassing zijn. In beide gevallen, dient het bedrijf, het welk deze „vrachten" melk ontvangt, daar van het totale gewicht en het gemiddelde vetgehalte te bepalen. BOND VAN BEDRIJFSAUTOHOUDERS IN NEDERLAND De Bond van Bedrijfsautohouders in Ne derland heeft heden aan den Minister van Waterstaat een telegram gezonden van den volgenden inhoud: „Verzoeken beleefd met het oog op drei gende verkeersontreddering te willen be vorderen, dat voor het uitvoeren van toer- wagenritten kan worden volstaan met het indienen van een aanvrage om toestem ming, dan wel dat op zulke aanvragen om toestemming door de Rijksinspecteurs zon der uitzondering en onmiddellijk gunstig wordt beschikt". TECHNISCHE HOOGESCHOOL. De rector magnificus der Technische Hoogeschool te Delft heeft bekend doen maken, dat in verband met de bezetting van verschillende gebouwen der Techni sche Hoogeschool door militairen, de in schrijving van studenten voor het studie jaar 19391940, die was bepaald op Dins dag 5 en Woensdag 6 September 1939, geen voortgang zal hebben. Om dezelfde reden kan het propaedeu- tisch examen, aanvangende op 7 Septem ber a.s., geen voortgang hebben. Zoo spoedig als mogelijk is zal nader worden bekend gemaakt, wanneer de in schrijving en de examens zullen aanvan gen. Kruideniersexamen uitgesteld. Het bureau Kruideniersexamen te Haar lem deelt ons mede, dat de examens voor het vakdiploma, welke zouden gehouden worden voor wat het schriftelijk gedeelte betreft in September en het mondeling ge deelte in October a.s. voorloopig een maand zijn uitgesteld. Aan de candidaten zal nader worden bericht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2