50
Vxmauond gxaate demon-
óbiatie le Qcuvziy
Clm de macht iti hei Vevte
dooien
Seizoen dpxuimiruf
Gouwleider Forster zal het woord voeren
Spanje's nieuwe
regeering
De trage gang der onderhandelingen
te Tokio
Jan de Nie Zonen - «.Rapenburg 10, Tel.20025
DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Poolsche ambassadeur Is
pessimistisch
SLECHTS EEN WONDER KAN
OPLOSSING GEVEN.
„Alleen een wonder kan leiden tot op
lossing van de huidige Europeesche crisis,
welke door de kwestie-Dantzig is ontstaan",
aldus verklaarde heden de Poolsche am
bassadeur te Washington, Potocki, na een
bezoek aan Sunmer Welles in het staats-
departement.
Potocki, die zoo juist uit Polen is terug
gekeerd, was van oordeel dat, als Europa
tot 1 October zonder oorlog zou kunnen
blijven, geen conflict zou uitbreken voor
het volgende voorjaar.
De ambassadeur verklaarde, dat het mo
gelijk was, dat de Senaat van Dantzig plot
seling zou verkondigen, dat de Vrije Stad
Duitsch was geworden, doch dit, zeide hij,
zou voor Polen het sein zijn om handelend
te gaan optreden.
De ambassadeur verklaarde tenslotte van
oordeel te zijn, dat Duitschland op een ge
welddaad van Polen rekent om een con
flict te ontketenen, waarvoor het alle ver
antwoordelijkheid van de hand zou wijzen,
doch dat „er niet de minste kans is, dat zich
zoo iets zal voordoen".
Wij zijn, zeide hij, tot dusver zeer gedul
dig geweest en wij zullen dat blijven.
WANNEER KOMT DE ANSCHLUSS?
„Spoedig, zeer spoedig", zegt Forster.
De „Excelsior" publiceert verklaringen,
die Forster gisterochtend op het vliegveld
van Dantzig tegenover verscheidene jour
nalisten heeft afgelegd.
Op een desbetreffende vraag van den cor
respondent van de „Excelsior" antwoordde
Forster: „Ik wil u niets mededeelen om
trent het resultaat der besprekingen, die
ik met den Fuehrer heb gehad. Ik houd de
verrassing voor u in petto tot morgenavond
(d.i. Donderdagavond) wanneer ik op de
Langemarckt jnijn rede zal houden. Meer
dan ooit is het noodig, dat onze wederaan-
Iheehting geschiedt en wel binnen den kortst
imogelijken tijd. Wij willen geen oorlog,
doch het is ontoelaatbaar, dat Frankrijk en
Engeland door den steun, dien zij aan Polen
geven, aldus door hun aanmoediging een
premie op den oorlog stellen".
Toen de correspondent daarop aan For
ster vroeg, wanneer volgens hem deze
terugkeer zou plaats vinden, antwoordde
deze: „Spoedig, zeer spoedig. Eén ding staat
vast: Dantzig dat Duitsch bezit is, moet tot
het moederland terugkeeren. In de rede,
die ik morgen zal uitspreken, zal ik de
wereld toonen, dat onze eisChen rechtvaar
dig zijn. Ik weet wel, dat ons beroep zal
worden verworpen. Dan zullen wij hande
lend optreden, als dit het eenige middel is,
waardoor ons voldoening kan worden ge
schonken. Persoonlijk geloof ik niet aan
een conflict. Ik geloof in den vrede. Maar
daarvoor is van de zijde der democratieën
goede wil noodig".
Te Berlijn wordt de toespraak, welke
Forster te Dantzig zal houden, met veel be
langstelling tegemoet gezien, daar men van
imeening is, dat Hitier feitelijk zelf spreekt.
Hetgeen Forster zegt moet beschouwd
worden als direct en zelfs in het oog loo
pend geïnspireerd, omdat dit kort volgt op
het bezoek van Forster aan Hitier.
De rede zal door het station Dantzig
worden verspreid en mogelijk her-uitge
zonden door radio Koningsbergen. Ver
wacht wordt dat de woorden van Forster
zeer scherp zullen zijn.
Volgens Havas wordt uit Dantzig ver
nomen, dat Forster Vrijdag weer naar
Duitschland vertrekt. Het feit dat hij na
de anti-Poolsche demonstratie, die van
avond wordt gehouden en van grooten om
vang zal zijn, waarschijnlijk Dantzig weer
verlaat, wordt in buitenlandscbe kringen
te Warschau gezien als een aanwijzing dat
de rede, die Forster vanavond zal houden,
niet buiten het gewone kader zal vallen,
zoodat men geen belangrijke mededeelingen
behoeft te verwachten.
Wederzijdsche toegeeflijkheid.
De betooging, aldus zegt men in dezelfde
kringen, moet vooral indruk maken op de
openbare meening in Engeland en Frank
rijk en aantoon en, dat de bevolking in haar
geheel tot het Duitsche Rijk wenscht terug
te keeren. Deze hypothese schijnt een
zekere bevestiging te vinden in den goeden
wil, dien de autoriteiten de laatste dagen
jegens verscheidene politieke gevangenen
hebben getoond.
Zoo is gisteren de Poolsche douane-in
specteur Lipinski, die Maandag wegens be-
leediging van Hitier en Goebbels tot 13
maanden veroordeeld was, in vrijheid ge
steld. Daartegenover hebben de Poolsche
autoriteiten bepaald dat Muller, een bur
ger van Dantzig, die tot acht maanden was
veroordeeld wegens beleediging van het
Poolsche volk, op vrije voeten' gesteld moet
worden.
King Hall bewerkt thans Dantzig.
Naar Havas uit Dantzig bericht zijn de
eerste brieven van King Hall aldaar aan
gekomen. Het nationaal-socialistische or
gaan „Danziger Vorposten" maakt van de
gelegenheid gebruik, de propaganda van
den Britschen publicist belachelijk te ma
maken door het reproduceeren van het
facsimilé van een der brieven, die volgens
het blad als adres had: „Danzig Germany".
Deze brief was gericht van Goezpert, den
leider der Hitier jeugd te Dantzig.
Het blad schrijft: „Met naïviteit zonder
weerga stuurt King Hall zijn brieven aan
vooraanstaande personen der nationaal-
socialistische partij te Dantzig en hij adres
seert ze: „Dantzig, Duitschland". Daar King
Hall van meening is dat Dantzig reeds in
Duitschland gezocht moet worden, moet
men kunnen inzien, dat degenen, die dezen
Britschen propagandist bevelen, er ook wel
dra van overtuigd zullen zijn, want men
mag er niet aan twijfelen, dat 'het talent van
King Hall voldoende zal zijn om althans
zijn eigen landgenooten te overtuigen".
BENOEMINGEN BIJ DE PHALANX.
Het vraagstuk der monarchie niet op den
achtergrond.
Generaal Franco heeft een decreet on
derteekend, waarbij Serrano Suner wordt
benoemd tot president van de politiek jun
ta van de Spaansche phalanx. Generaal
Munoz Grande wordt benoemd tot secre
taris-generaal van de junta en leider van
de phalanx en Gamero del Castillo wordt
benoemd tot tweeden secretaris.
Suner, die thans hoofd is van de pha
lanx, waaruit de leden van het kabinet
zullen voortkomen, is de tweede man in
den staat.
Munoz Grande is een 40-jarige generaal,
die geheel achter Franco staat. Hij werd
in 1936 te Madrid verrast, gevangen geno
men en ter dood veroordeeld, doch daar
na uitgewisseld tegen republikeinsche ge
vangenen. Hij verzocht toen aan de zijde
der nationalisten in de eerste linie te mo
gen strijden en werd tot generaal be
noemd.
Castillo is een jeugdig rechtsgeleerde
van 28 jaar. Hij heeft dienst gedaan bij de
marine en met vrienden heeft hij ge
tracht, Alicante te naderen om Antonio
José Primo de Rivera te bevrijden. Hij
was later provinciaal leider van de pha
lanx en daarna gouverneur van Sevilla.
De politieke reorganisatie van Spanje
heeft den indruk gewekt, dat Franco al-
leenheerscher van Spanje wordt en dat
niemand hem zal kunnen vervangen, aan
gezien het kabinet een soort raadgevend
lichaam wordt en alleen de Caudillo de.
wetten opstelt en uitvaardigt.
De vakvereenigingen worden afhankelijk
van de eenheidspartij, waar de invloed van
Franco aanzienlijk is en welke hij in feite
zelf leidt.
Het instellen van een verdedigings-junta
beantwoordt aan de huidige internationale
moeilijkheden.
In geval van nood kan de Caudillo be
sluiten nemen, zonder iemand hierin te
kennen.
Men verwondert zich te Burgos over de
commentaren in zekere buitenlandsche
persorganen, die een verband zouden wil
len zien tusschen de wijziging der statuten
van de phalanx en het vraagstuk van het
herstel der monarchie in Spanje.
De wijziging in de statuten van de pha
lanx hééft evenals het decreet, waarbij
het ministerie wordt gereorganiseerd, naar
men zegt slechts één doel: Spanje in den
besten toestand brengen op den wederop
bouw en het economisch herstel tot een
goed einde te brengen.
De twee jongste maatregelen van Franco
beteekenen niet de definitieve verdaging
van de studie van het vraagstuk der mo
narchie.
Buitenlandsche Berichten
SPOORWEGONGELUK IN MORAVIE.
Uit Moravisch Ostrau wordt gemeld:
Op het station te Meseritsch zijn twee per
sonentreinen met elkander in botsing ge
komen. Er zijn 24 gewonden, van wie drie
in ernstigen toestand verkeeren.
VIER ALPINISTEN VERONGELUKT.
Uit Milaan wordt gemeld, dat vier Alpi
nisten een professor en drie studenten
bij een bergbestijging den dood hebben
gevonden.
DE VESUVIUS WERKT.
De Vesuvius vertoont een groote activi
teit.
Aan den onderkant van den eruptiekegel
BUITENLAND
ENGELAND
DE MANOEUVRES VAN DE
LUCHTMACHT.
Het Britsohe ministerie van luchtvaart
heeft gisteravond medegedeeld, dat de ma
noeuvres van de Engelsche luchtmacht heb
ben bewezen, dat een aanval van een vij
andelijke macht op Londen ernstig wordt
bemoeilijk door de ballonversperring. Meer
dan honderd ballons waren opgelaten tot
een hoogte van 2000 voet; in verband met
het slechte weer heeft men de ballons niet
hooger laten opstijgen. Later werd het weer
zóó slecht, dat de ballons omlaag werden
gehaald tot de weersomstandigheden beter
zouden worden. Dit werd gedaan om de
burgerluchtvaart tussohen Londen en het
vasteland geen gevaar te doen loopen. In
oorlogstijd zou een dergelijke maatregel
niet worden genomen en zou de vijand der
halve des te meer hinder ondervinden.
De aanvallende luchtmacht 'heeft gebruik
gemaakt van het slechte weer; de invallers
werden beholpen door den bewolkten
hemel.
BEDUCHTHEID VOOR AANSLAG OP
DE „MAURETANIA".
Verscheidene Engelsche bladen melden,
dat als bootwerkers vermomde detectives
vannacht speciaal toezicht hebben uitge
oefend bij het George V-dok, waarin de
nieuwe mailboot „Mauretania" ligt.
De „Mauretania" moet morgen weder
vertrekken.
ITALIË
DE AANSLUITING VAN JAPAN BIJ
DE „AS".
Wat men cr te Rome van denkt.
In Romeinsche kringen wordt veronder
steld, dat de aansluiting van Japan bij de
„as" nog slechts een kwestie van weken is.
In dezelfde kringen, wordt gezegd, dat de
Japansche regeering naar aanleiding van
de stappen van de militaire partij besloten
heeft een militair verdrag te sluiten met
Italië en Duitschland.
In de Italiaansche pers is een zekere re
serve merkbaar. Het schijnt, dat de Itali
aansche regeering op het oogenblik huive
rig is voor een politieke verbintenis in het
Verre Oosten, hetgeen het aannemen van
een anti-Britsche en anti-Amerikaansche
houding in China beteekent.
Aan de andere zijde zou een militair ver
bond tot gevolg hebben, dat Japan een
minder soepele houding jegens Londen aan
zal nemen. Men heeft thans den indruk, dat
een overeenkomst tusschen Tokio, Rome
en Berlijn eerst zal worden geteekend, wan
neer de aangekondigde Japansche militair-
economische missie in Europa zal zijn, dvv.z.
in het begin van het najaar. Men hoopt,
dat dan volgens de meening van Londen,
de internationale toestand niet zoo critiek
zal zijn.
ROEMENIE
STAATSBURGERSCHAP ONTNOMEN
AAN LEDEN DER MINDERHEID.
Naar officieel uit Boekarest wordt mede
gedeeld, worden op grond van een kort
geleden tot stand gekomen wet, 2000 leden
van de Hongaarsche- en Bulgaarsche min
derheden van het staatsburgerschap ver
vallen verklaard, omdat zij het land ver
laten hebben in plaats van hun dienstplicht
te vervullen. Velen hunner zijn tijdens de
crisis in Maart j.l. uit het land vertrokken.
Voorts worden bijzonderheden medege
deeld omtrent manoeuvres op groote schaal,
die binnenkort aanvangen en zes weken
zullen duren en waaraan tusschen de
350.000 en 500.000 man zullen deelnemen.
Er zijn thans teekenen, die wijzen op
verbetering der betrekkingen tusschen
Roemenië en Bulgarije. Twee weken gele
den waren deze in een kritiek stadium ge
komen. Van beide zijden werd toen een
bittere perscampagne gevoerd.
heeft zich een nieuwe krateropening ge
vormd, waaruit onder zwaar gerommel de
lava stroomt. Er schijnt geen onmiddellijk
gevaar te bestaan, doch niettemin is de
bevolking weinig gerust.
OVERSTROOMING IN HET DONAU-
GEBIED.
Enkele deelen van het stroomgebied van
den Boven-Donau zijn door hevige onwe-
ders geteisterd. In het dal van de Aurach
en Wesenaurach zijn veertien bruggen weg-
Een vrouw is verdronken.
De kwestie-Tientsin
FRANSCHE- EN AMERIKAANSCHE
STAPPEN TE TOKIO.
De Fransche zaakgelastigde te To
kio heeft, naar verluidt, gisteren bij
het Japansche ministerie van buiten
landsche zaken stappen gedaan om er
op te wijzen, dat Frankrijk met En
geland gemeenschappelijke belangen
heeft bij de financieele vraagstukken
te Tientsin, welke betrekking hebben
op den Chineeschen dollar en de zilver-
voorraden in de Britsche concessie.
De zaakgelastigde heeft, naar ver
klaard wordt, de Japansche regeering
verzocht, deze gemeenschap van be
langen te erkennen.
Voorts meent men te weten, dat de
Amerikaansche zaakgelastigde reeds
Dinsdag soortgelijke stappen heeft on
dernomen.
Naar de „Asahi Sjimboen" meldt,
heeft het Japansche ministerie van bui
tenlandsche zaken deze Fransche- en
Amerikaansche vertoogen, als zijnde
„onredelijk", van de hand gewezen en
verklaard, vast besloten te zijn, even
als tot dusver, alleen met Engeland te
onderhandelen.
DE TOESTAND TE TIENTSIN.
De beperkende bepalingen aan de toe
gangen tot de concessie te Tientsin worden
steeds scherper. In Noord-China duurt de
snti-Britsche campagne voort. Het anti-
Britsche comité heeft den Chineeschen
winkeliers te Peitaho, een bekende bad
plaats, opdracht gegeven de prijzen van
alle aan Engelschen verkochte goederen
met 100 procent te verhoogen.
Een Engelschman, die in gezelschap van
twee Engelsche dames de Britsche conces
sie wilde betreden, ontving van een Ja-
panschen schildwacht het bevel zich te ont-
kleeden. Hij weigerde standvastig, er ont
stond een woordenwisseling, doch tenslot
te kon hij binnengaan zonder zich uit te
kleeden.
INCIDENTEN TE SWATAU.
De Japansche consul te Swatau heeft
den Britschen consul aldaar vijf eischen
gesteld, naar aanleiding van incidenten,
welke zich zouden hebben voorgedaan, na
dat de Britsche torpedojager „Tenedos"
mariniers had ontscheept.
Beweerd wordt, dat op het eiland Tahao
vijf Chineesche straatverkoopers zijn ge
molesteerd.
De Japansche consul verlangt:
1. dat van Engelsche zijde wordt erkend,
dat de aanvallers Britsche mariniers waren.
2. Betaling van schadeloosstelling aan
de aangevallenen.
3. Bestraffing van hen, die verantwoor
delijk zijn voor het verstoren van de orde
en rust in het onder Japansche bewaking
staande gebied.
4. Bestraffing van de aanvallers.
5. Waarborgen voor de toekomst.
Naar Domei meldt, heeft de Britsche con
sul verklaard, dat hedenmiddag zal wor-
cen geantwoord.
DE BESPREKINGEN TE T£KIO.
Tokio beschuldigt Londen van vertraging.
Het Japansche agentschap Domei meldt,
dat op de gemeenschappelijke conferentie
van de Japansche ministerieën van buiten
landsche zaken en oorlog besloten is tot
een krachtig vertoog bij de Britsche re
geering tegen haar politiek van „welbe
wuste vertraging der besprekingen te
Tokio."
Kato, de voornaamste Japansche onder
handelaar heeft den Britschen ambassadeur,
Craigie, tot een onderhoud uitgenoodigd,
en, naar verluidt, er tegen geprotesteerd,
dat Craigie de besprekingen vertraagt met
het motief, dat, hangende het overleg met
derde mogendheden, geen instructies uit
Londen zijn aangekomen. Kato verzette
zich verder krachtig tegen het Britsche
voorstel tot het sluiten van een afzonder
lijke overeenkomst betreffende het politie-
vraagstuk te Tientsin, die geen regeling
der economische vraagstukken zou inhou
den. Kato betoogde, aldus nog steeds Do
mei, dat Engeland en Japan de politie
zoowel als de economische vraagstukken,
kunnen regelen en herhaalde, dat de Ja
pansche regeering tegen interventie van
een derde mogendheid gekant is.
Inmiddels hébben de vertegenwoordigers
der Japansche militaire autoriteiten te
Tientsin, die reeds langer dan een maand
te Tokio verblijven, medegedeeld, dat zij
naar Tientsin zullen terugjkeeren, tenzij
de besprekingen binnen twee dagen hervat
worden. Volgens een door Domei geciteerd
Japansch bericht uit Tientsin hebben de
Japansche autoriteiten daar gezinspeeld op
een verdere verscherping der blokkade,
„indien Engeland geen oprechtheid zal too
nen bij de behandeling van de politie- en
economische kwesties in verband met de
Britsche concessie te Tientsin".
CHINEESCHE TROEPEN BIJ
SJANGHAI.
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat
geregelde Chineeche troepen worden sa
mengetrokken in de nabijheid van Sjang
hai. Het is nog niet bekend of de Chinee-
zen Zondag a.s. den tweeden verjaardag
van het uitbreken der vijandelijkheden bij
Sjanghai een grooten aanval op de Ja
pansche stellingen willen inzetten. Zij be
trekken stellingen langs den spoorweg
Sjanghai—Nanking en de lijn Sjanghai—
Hangtsjau: hun concentraties zijn vooral
tegen het Westen en het Zuid-Westen van
Sjanghai gericht.
In het niet door Japanneezen bezette
China worden voorbereidingen getroffen
om den verjaardag van den oorlog te her
denken met massa-demonstraties, vader
landslievende programma's in de schouw
burgen en redevoeringen in de openlucht
Nog slechts enkele dagen kunt U proliteeren
van de bijzondere koopjes in onze
Wacht niet langer! Doe het nu!
Tevens MIDZA BONS
DAGELIJKSCHE PASSAGIERSD1ENST VANAF 1 JULI t/m. 3 SEPT. 1939
LEIDEN-SCHIPHOL-AMSTERBAM V.V.
met de Salonboot „Prinses Juliana" (575 personen)
Vertrek Leiden Haven (bij Zijlpoortgarage) werkdagen 9 u. v.m.; vertrek Leiden
des Zondags 9.10 v.m.; aankomst Amsterdam, Sloterkade, 12.30 u. n.m.; vertrek
Amsterdam Sloterkade 5.30 u. n.m. Aankomst Leiden Haven, werkdagen 9 u. n.m.,
aankomst Leiden Haven, des Zondags 9.15 u. n.m. 2449
TARIEVEN: Retour le kl. ƒ1.00; retour 2e kl. ƒ0.60; enkele reis le kl. ƒ0.70,
enkele reis 2e kl. ƒ0.40. Kinderen van 414 jaar lialf geld.
RETOURS BLIJVEN GELDIG GEDURENDE HET SEIZOEN.
Deze boot is herkenbaar aan de gele pijp met groene band.
HAVEN 38, LEIDEN. TEL. 21102. Firma BROUWER en RIETKERK.
Maakt U ook eens.gebruik van ons reclamepakket.
Deze week
Nu
Onze naam waarborgt kwaliteit.
1 ons beste Ham26
1 ons Lunchtong.25
1 ons Lunchworst 12
~63
Alleen Zaterdags; 47"°
Onze overheerlijke Smeerworst en Lunchworst per 1 pond 25 ct. Geldersche Schouder
ham per V2 pond 39 cent. Iedere dag gekookte Geld. Varkenslever per ons 15 cent
PETER LEENEN - Steenstraat 33 - Telefoon 24038
