/}fLoJLaen:
MACARONI
KliMEMfS
Z/eLü// ïw/ftd"
BUITENLAND
MAANDAG 10 JULI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
DE BISCHOFSBERG IN
DANTZIG
EEN „KINDERSPEELPLAATS" VOOR
OOST-PRUISISCHE MILITAIREN
De correspondent van Reuter heeft een
bezoek gebracht aan de verboden zone op
den Bischofsberg, waar volgens de plaatse
lijke nazi-pers een kinderspeelplaats werd
aangelegd.
Hij vertelt hoe hij op weg daarheen tal
van Oost-Pruisische militaire vrachtauto's
zag, die zich naar den top van den heuvel
begaven met een door een dekzeil verbor
gen lading. Op den heuveltop, die door een
prikkeldraadversperring was omgeven,
zag de Reuter-correspondent luchtafweer
geschut opgesteld. Kort nadat hij den top
had bereikt, verschenen twee schild wach
ten, die hem, na zijn filmtoestel te hebben
afgenomen, verzochten mee te gaan.
Wij liepen, zoo vertelt hij langs zoo goed
als voltooide barakken naar het wachthuis.
Op een open plek telde ik meer dan 50
nieuwe militaire vrachtauto's alle met Oost-
Pruisische nummerborden. Half tusschen
de boomen verborgen lagen veldkeukens
en er dichtbij schenen met dekzeilen be
dekte tractors voor kanonnen te staan. Op
de vraag van een Heimwehrman, wat ik in
het verboden gebied kwam doen, zeide ik,
dat ik naar de kinderspeelplaats kwam
kijken. De correspondent kon gaan, nadat
hem de film was ontnomen. Op zijn vraag,
of de honderden jongemannen in olijf
groene politie-uniformen met moderne
automatische wapens en handgranaten de
kinderspeelplaats zouden gaan gebruiken,
werd hem geantwoord: „dat hangt van de
toekomst af, doch hopelijk niet."
Het Poolsche telegraafagentschap meldt,
dat reizigers van den internationalen trein
Berlijn-Boekarest, die over Polen rijdt, al
gemeen geconstateerd hebben, dat in het
gebied van Breslau groote massa's troepen
met artillerie en munitietreinen worden
samengetrokken.
De Poolsche politie heeft te Puck, een
klein kustplaatsje ten Noorden van Gdynia
drie Duitschers gearresteerd, die zouden
hebben deelgenomen aan het smokkelen
van Duitschers naar Dantzig.
„DANTZIG IS STERK"
Gouwleider Forster heeft gisteren voor
het eerst een toespeling gemaakt op het
vrijcorps te Dantzig toen hij zeide „Dantzig
is sterk, de mannen van Dantzig weten hoe
een geweer te hanteeren en zij zijn bereid
dit te doen, wanneer het noodig mócht
zijn."
Verder werd medegedeeld, dat een Duit-
scher, Kosch, genaamd, te Starograd is
doodgeschoten, toen hij poogde te ontsnap
pen aan een Poolsch politie officier die hem
had gearresteerd op Poolsch gebied, nabij
de grens van de Vrije Stad. De politie
officier is in arrest gesteld.
Uit Warschau wordt gemeld, dat aan de
vroegere Poolsch-Tsjechische grens in
Teschen Duitsche troepen zijn geconcen-
treed. De troepen hebben op ruim honderd
meter van de grens prikkeldraad versper
ingen van twintig tot dertig meter breed
opgericht en nabij Moravisch Ostrawa zijn
groote hoeveelheden materieel voor. ver
sterkingen aangekomen.
NIEUWE INCIDENTEN
De Poolsche pers maakt melding van
twee incidenten te Dantzig. Een Poolsch
spoorwegbeambte is aangevallen door vier
geüniformeerde nationaal socialisten en
mishandeld nabij Warling.
De man werd ontzet door een collega.
Volgens de Duitsche lezing van het geval
werden de nationaal socialisten door den
Pool aangevallen en hebben zij gehandeld
in zelf verdediging. Verder is een twaalftal
arbeiders van de Schichau werf, waar on
langs in den nacht wapenen aan land wer
den gebracht, door de gestapo van Dantzig
naar een concentratiekamp gezonden.
DE BESPREKINGEN TE
MOSKOU
NOG GEEN RESULTAAT
De ambassadeurs van Groot Brittannië
en Frankrijk te Moskou, Seeds en Nag-
giar, alsmede Strang, hebben gisteren een
onderhoud gehad met den volkscommis
saris van buitenlandsche zaken, Molotoff,
dat twee uur en vijftig minuten duurde.
Omtrent dit onderhoud op het Kremlin
wordt medegedeeld, dat dit het langste is
geweest, dat tot nu toe door deze politici
is gevoerd. De snelle opeenvolging van de
besprekingen duidt op een versneld ryth-
me van de onderhandelingen, doch men
kan nog geen ernstige voorspellingen doen
over den duur hiervan.
Gezien het moeilijke karakter van de
besprekingen, welke ten doel hebben den
vrede in Europa te bewaretn en het lot van
verscheidene derde mogendheden, zullen
de besprekingen nog een week, of langer
kunnen duren, voordat naderee mededee-
lingen worden gedaan over de resultaten,
zelfs indien men eerder in beginsel tot
overeenstemming komt.
R.K. Ver. v. Kraamverzorging voor
alle gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 3U,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER-
DAGMIDDAG van 2—4 UUR tot het ver
strekken van de gewenschte inlichtingen,
aanmelden van contribucerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 23420.
Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin
nenvestgracht 30.
met
OP HET BLIKJE VELERLEI KNAX-RECEPTEN
DUITSCHLAND
DE KATHOLIEKEN IN HET
„PROTECTORAAT"
VERVOLGING NEEMT EEN AANVANG.
Uit een bericht van een bij zonderen cor
respondent van het Fransche katholieke
blad „La Croix" blijkt, dat de vervolging
der katholieken óók in het Duitsche pro
tectoraat van Bohemen en Moravië haar
intrede heeft gedaan. „Tijdens het onder
zoek over de moord te Kladno", aldus het
relaas in „La Croix", „heeft de Gestapo
den pastoor van het stadje als gijzelaar
gevangen genomen. De agenten verschaf
ten zich toegang tot zijn woning, en gaven
hem zelfs den tijd niet, zijn schoenen aan
te doen.
Te Litovel in Moravië werd mgr. Ho-
rak, die tegelijkertijd pastoor en burge
meester was, op het kerkhof gearresteerd,
toen hij een graf wijdde. De Duitschers
zeiden, dat zulks een „anti-Duitsche be
tooging" was.
De Duitsche autoriteiten hebben verbo
den de Tsjechische nationale hymne en
andere nationale liederen tijdens de gods
dienstoefeningen te zingen. De priesters,
die dit zouden toestaan, zijn door de
Gestapo met strenge straffen bedreigd.
Na een verbod te hebben uitgevaardigd
tegen sportmanifestaties, omdat deze aan
leiding zouden kunen geven tot nationale
demonstraties, hebben de Duitsche auto
riteiten nu ook verschillende godsdienstige
feesten verboden. Volgens de „Lidove
Listy" te Praag werd de wijding van een
vlag van een. katholieke vereeniging in de
kerk van de H. Ludmile te Praag verbo
den.
De „Kurier Codzienny" meldt, dat de
Duitsche autoriteiten aan de Tsjechen
hebben verboden, deel te nemen aan de
bedevaart naar de oude bedevaartsplaats
Tesin. Deze plaats ligt eerst sinds enkele
maanden op Poolsch grondgebied, en be
hoorde vroeger tot Tsjecho-Slowakije. En
kele honderden Tsjechen waren er toch in
geslaagd, over de grens te gaan, om aan
de bedevaart deel te nemen. Bij hun te
rugkeer in Moravië werden velen hunner,
mannen en vrouwen, gearresteerd onder
voorwendsel, dat zij aan een anti-Duitsche
manifestatie hadden deelgenomen.
De Tsjechische bladen publiceeren een
bericht van het ministerie van openbaar
onderwijs, waarin aan de ouders de raad
wordt gegeven, geen schoolboeken te koo-
pen, zelfs geen leerboeken van godsdienst
onderwijs, daar alle in gebruik zijnde stu
dieboeken zullen vervangen worden door
andere boeken „aangepast aan den huidi-
gen toestand".
VERWIJDERING VAN PRIESTERS EN
ZUSTERS.
Uit onderwijs en ziekenverpleging.
De Weensche nat.-soc. autoriteiten
gaan methodisch voort met de verwijde
ring van geestelijken en nonnen uit het
onderwijs en de ziekenhuizen. Iedere week
worden nieuwe kloosters en nieuwe katho
lieke instellingen overgedragen aan de
partij organisaties. Geleidelijk wordt ont
slag verleend aan nonnen uit de zieken
huizen, waar zij worden vervangen door
leeken. Reeds in den herfst van het vorige
jaar waren talrijke nonnen uit Oostenrijk
vertrokken, aangezien het recht om onder
wijs te geven haar was ontnomen. Vooral
de Ursulinen zijn door dezen maatregel
getroffen, aangezien zij de leiding hadden
over talrijke opvoedingsinrichtingen en
scholen voor de opleiding vor onderwijze-
resen. De nonnen van de orde van St.
Franciscus van Sales, wier scholen even
eens gesloten zijn, zijn gebleven, maar zij
moesten een groot deel van haar klooster
verhuren aan het Duitsche luchtwapen.
De werklooze nonnen der orden, die zich
toeleggen op onderwijs en ziekenverple
ging, geven thans aan andere nonnen een
beroepsopleiding en leeren haar talen,
teneinde emigratie te vergemakkelijken.
Verscheidene leeraren, die behooren tot
congregaties voor mannen, o.m. de Je
zuïeten, zijn reeds geëmigeerd naar kloos
ters in het buitenland. De directeur van
het Schottengymnasium, dat een wereld
vermaardheid bezat, heeft thans de leiding
over de keuken van het klooster, welke
taak hij opgeruimd verricht. Het Bene
dictijnenklooster Krems is veranderd in
een Ordensburg. De monniken, die gear
resteerd waren, zijn allen, op twee na, op
vrije voeten gesteld. De Franciscanen van
Salzburg, wier klooster kortelings is op-
geëischt door den staat, zijn thans geïnstal
leerd in het Benedictijnenklooster in Salz
burg. Men denkt, dat de Capucijnen zeer
binnenkort hun klooster van den Kapuzi-
nenberg bij Salzburg zullen moeten ont
ruimen.
HET OPROEPEN VAN NIEUWE
LICHTING.
Omtrent het oproepen der lichtingen
1906, 1907, 1910 en alle jaren van 1913 tot
1920, waarover wij Zaterdag reeds be
richtten, wordt later gemeld, dat de spoed
waarmede de mannen worden opgeroepen
en het feit, dat zoo velen tezelfder tijd
moeten opkomen, de aandacht heeft ge
trokken van het publiek, dat voor de aan
plakbiljetten staat en den maatregel be
spreekt. De negende September, welke de
laatste dag is, waarop de mannen zich
kunnen melden, wordt een mogelijk betee-
kenisvollen datum geacht, temeer daar
deze tevens aan het einde valt van het
partijcongres te Neurenberg.
HULP BIJ DEN OOGST.
De Duitsche minister van Arbeid, Seldte,
die in Stockholm is aangekomen om deel
te nemen aan het internationale steden
bouwkundig congres, heeft in een inter
view o.a. verklaard, dat het onder de wa
penen roepen van verscheidene lichtingen,
niets bijzonders bete.ekent; de meeste der
opgeroepen mannen zullen gebruikt wor
den om te helpen bij het binnenhalen van
den oogst.
VERPLICHTE VERKOOP VAN EDEL
METAAL EN WAARDEPAPIEREN.
De autonome Tsjechisch-Moravische re
geering heeft een decreet gepubliceerd in
zake den verplichten verkoop aan de Na
tionale Bank van edele metalen, buiten
landsche munten en effecten en vorderin
gen op het buitenland, behoorende aan de
staatsburgers van het protectoraat Bohe
men en Moravië of aan hen, die in het ge
bied van het protectoraat wonen. Deze
maatregel geldt ook voor de filialen van
buitenlandsche ondernemingen, alsmede
ondernemingen, die aan buitenlanders be
hooren, doch haar zetel hebben in het
protectoraat.
Om de bevolking aan te moedigen tot
het nakomen van deze verplichting, zegt
de regeering algemeene amnestie toe voor
overtreders der deviezenbepalingen, voor
allen die vóór 31 Juli de betreffende ^/oor-
werpen aan de Nationale Bank zullen heb
ben verkocht, alsmede speciale faciliteiten
bij de betaling van belasting.
Een regeeringsdecreet bepaalt, dat de in
Slowakije wonende Joden en buitenlan
ders vóór 29 Augustus aangifte moeten
doen van het grondbezit en de economi
sche ondernemingen, welke hun eigendom
zijn.
Het niet voldoen aan deze bepaling
wordt gestraft met een boete van 5000 tot
50.000 kronen of met gevangenisstraf. Men
wijst er op, dat deze maatregel het Tsje
chische kapitaal treft, dat de Slowaaksche
industrie in handen had.
TSJECHISCHE NATIONALISTISCHE
PAMFLETTEN ONTDEKT.
Bij de administratie der pensioenen te
Praag zijn bij een huiszoeking door de
Gestapo nationalistische Tsjechische pam
fletten ontdekt. Twee ambtenaren der ad
ministratie zijn gearresteerd. Een hunner,
die met vacantie buiten vertoefde, werd
naar Praag overgebracht.
TSJECHISCHE OUD-LUITENANT
VEROORDEELD.
De Duitsche krijgsraad te Pilsen heeft
gisteren een gewezen Tsjechischen luite
nant tot vier maanden gevangenisstraf
veroordeeld wegens het in het openbaar
beleedigen van een Duitschen soldaat.
ENGELAND
CHAMBERLAIN OPENT EEN
VLIEGVELD.
Bij de opening van het vliegveld Elmdon
bij Birmingham heeft Chamberlain een rede
gehouden, waarin hij zeide te gelooven, dat
de Britsdie militaire luchtvaart in veler
lei opzichten de beste ter wereld is, „doch",
zoo zeide hij, „ik zeg U bij voorbaat, dat
Sir Kinksley Wood, de minister van Lucht
vaart, U niet al zijn-gefheimen vertelt, en
gij kunt er zeker van zijn, dat de werkelijk
heid alles wat hij ons kan zeggen, nog verre
te boven gaat".
Kinksley Wood, die daarna het woord
Rector R. Reynen
BENOEMD TOT PASTOOR IN
SCHEVENINGEN.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft Rector R. J. Reijnen van het St. Eli-
sabeth-Gasthuis alhier benoemd tot Pas
toor der O. L. Vr. van Lourdes-Parochie
te Scheveningen. Deze tijding zal hier in
Leiden met zeer gemengde gevoelens wor
den vernomen: met groote vreugde bij zijn
zeer vele vrienden om de prachtige pro
motie tot een groote en schoone stadspa-
rochie, waar de nieuwe Pastoor zijn vele
gaven van geest en hart breed kan ont
plooien tot heil van velen; maar ook met
droefheid niet slechts bij de vrienden,
doch bij ontelbaar velen ook, voor wie hij
in de negen jaren van zijn rectoraat een
steun en een raadsman en een vader ge
weest is. Want Rector bewoog zich op veel
zijdig gebied. Behalve zijn druk Rectoraat
had hij het moderatorschap der R.K. Stu-
dentenvereeniging „S. Augustinus", dat
veel van zijn tijd en toewijding vroeg, was
hij voorzitter van het R.K. Schoolbestuur,
en van den S. Elisabethspenning en lid
van het bestuur der R.K. Kraamverzor
ging.
De Eerw. Zusters zullen hem noode zien
vertrekken: voor haar was hij meer dan
een Rector, hij was haar geestelijke vader,
die met wijze behoedzaamheid haar leidde
langs de paden der ascese, haar groote
raadsman, die altijd op de bres stond, waar
het de belangen betrof harer Congregatie,
en die immer voor haar te spreken was,
als er beraadslaagd moest worden in het
belang van het Gasthuis. Veel hebben zij
geprofiteerd van zijn helder inzicht en van
zijn scherp verstand.
Dan zal hem ook de dankbare herinne
ring volgen der ontelbare zieken, wien hij
aan hun lijdenssponde troost bracht en op
beuring en wien hij den laatsten gang
naar het huis hunner eeuwigheid verge
makkelijkte in dagelijks herhaald be
zoek; en, als hun toestand ernstig was,
vernieuwde hij zijn bezoek nog zoo dik
wijls laat in den avond en zelfs in den
nacht. Zoo was het geen wonder, dat hij
door hen en door hun familieleden bemind
werd als de barmhartige Samaritaan.
Moderator van „S. Augustinus": in die
vereeniging van jeugdige intellectueelen
heeft Rector Reijnen zooveel gedaan, voor
al voor een innerlijk krachtig godsdienstig
leven der studenten, die nooit tevergeefs
een beroep op hem deden, als zij zijn lei
ding kwamen verzoeken of zijn raad kwa
men vragen; met hen leefde hij mede in
alles.
De andere besturen, waarin hij zitting
had, waardeerden zijn leiding en zijn ad
viezen en zijn prettigen, jovialen omgang
Joviaal is hij trouwens altijd geweest, be
nepenheid en pietlutterigheid heeft hij
nooit kunnen uitstaan. Daarvan kunnen
vertellen zijn oud-seminaristen, de jonge
priesters van nu. Priester gewijd in het
jaar, 1916, werd hij benoemd tot kapelaan
te Zoetermeer, en twee jaar later te
Noordwijk, waar hij ook twee jaar bleef.
Toen werd hij aangesteld tot leeraar aan
het Seminarie Hageveld te Voorhout. Dat
RECTOR F. A. M. BERNEFELD.
In de plaats van pastoor Reijnen is ka
pelaan Bernefeld benoemd tot rector aan
het Sint Elisabeth-Gasthuis.
Rector Bernefeld, die sedert eenigen tijd
kapelaan was te Oegstgeest, was alg. ad
viseur der sociale organisaties te Leiden.
Deze functie blijft zijneerw. vervullen.
Rector Bernefeld, geboren in 1908, pries
ter gewijd in 1931, was in 1938 benoemd
tot kapelaan te
werd zijn glorietijd! Een prettig collega
voor de andere leeraars en een uitstekend
docent voor de studenten. Als surveillant
was „Mijnheer" Reijnen bij de studenten
getapt om zijn jovialiteit en zijn vlotheid;
hij was royaal in zijn opvattingen, begreep
heel goed, dat seminaristen geen ouwe
mannetjes zijn en dat de jeugd vol spran
kelend leven is; ze mochten dan ook bij
hem heel wat „doen", konden echter niet
veel „uithalen", want daarvoor was hij hun
te glad af. Niettegenstaande zijn breedc
opvattingen, was hij toch altijd de baas,
die orde had op het plein, zoowel als in de
studiezaal en in de les en die met een en
kel kort, zeer kort woord zijn consignes
uitdeelde, waarbij het niet-opvolgen ervan
uitgesloten was. Ze gehoorzaamden hem
uit liefde meer dan uit vrees, en vermaak
ten zich dikwijls, jongens onder elkaar, om
den typischen, origineelen en genialen
vorm, waarin dat korte commandowoord
tot hen gericht werd. En wat zijn lessen
betrof, teekenend was het, dat vele stu
denten het land hadden, wanneer het vrij
was op een dag, dat ze les móesten heb
ben van „Mijnheer" Reijnen, omdat die
mooie en prettige les dan wegviel. Dit is
wel het schoonste bewijs van zijne voor
treffelijke qualiteiten als docent. En ze
moesten leeren, of ze wilden of niet; daar
voor zorgde de leeraar wel met zijn hel
deren betoogtrans en den prettigen vorm
zijner voordracht. Het was dan ook met
groote spijl, dat de studenten toender-
tijd in Heemstede, waarheen ondertusschen
Hageveld verplaatst was vernamen, dat
de populaire leeraar om gezondheidsrede
nen aan den Bisschop een anderen werk
kring had verzocht en dat hij hen ging
verlaten. Hem zelf ging het nog meer aan
het hart, want hij had het Seminarie cn de
studenten en zijn lessen lief, maar het
medisch advies was beslist geweest. Hij
kwam nu in het volle praktijkleven in cie
schoone S. Lambertusp'arochie in de Hof-
laan te Rotterdam en won ook aldaar al
ler harten als volijverig zielzorger, tot hij
in 1930 Rector werd hier ter stede. Als zoo
danig kennen hem honderden in Leiden en
in den omtrek, en er is geen twijfel aan,
of hun aller beste wenschen vergezellen
hem naar zijn nieuwe standplaats, waar de
parochianen van O. L. Vr. van Lourdes
gelukkig te prijzen zijn, hem als pastoor te
krijgen. God zeger.e ook daar zijn arbeid
overvloedig, mede door het gebed zijner
vele Leidsche vrienden!
P. I. C. COLOMO.
voerde, wees op het belang van de herbe
wapening in de lucht. Hij deelde mede, dat
Chamberlain den eeretitel was verleend
van „commodore" van escadrille 915.
VOORZORGSMAATREGELEN TEGEN
NIEUWE WANDADEN DER I.R.A.
Beambten van Scotland Yard stellen een
onderzoek in naar aanleiding van mededee-
lingen, die verleden week door een kort
geleden uit de gevangenis van Dartmoor
ontslagen gevangene zijn verstrekt over een
complot, dat in deze gevangenis zou zijn
beraamd, alsmede naar soortgelijke berich
ten van anonieme zijde ontvangen en welke
doen vermoeden, dat in Londen en enkele
provinciesteden nieuwe terroristische da
den door de Irish Republican Army zullen
worden gepleegd.
Zaterdagavond zijn speciale voorzorgs
maatregelen genomen in verband met de
groote verduisteringsproef, die in vijftien
graafschappen wordt genomen, en die zes
uur zal duren. In documenten, die de po
litie bij huiszoekingen in Noord-Londen in
'beslag heeft genomen, worden bepaalde
gebouwen genoemd, alsmede de veiligste
methode om deze te naderen, wanneer de
waakzaamheid waarschijnlijk het geringst
zal zijn.
Men gelooft, dat uit den Ierschen Vrij
staat reeds nieuwe I.R.A.-leidcrs zijn aan
gekomen om de hervatte terroristische
campagne te leiden.
CIRCULAIRE DER IERSCI1E TERRORIS
TEN IN HANDEN VAN SCOTLAND YARD
Een exemplaar van een uit zes bladzijden
bestaande circulaire, bestemd voor de leden
van de im Engeland werkzaam zijnde orga
nisatie van Iersche terroristen, is in han
den gevallen van Scotland Yard. Het do
cument, dat „Weekblad" geheeten is, is hei
melijk naar Engeland overgebracht. Het
kondigt een verscherping aan van dc
„maatregelen" die de organisatie neemt om
Engeland te dwingen, het „bezettingsleger"
dat het in Noord-Ierland heeft, terug te
trekken.
Voorts wordt een lijst van de reeds uit
gevoerde terrorislische daden, en hierop
komt o.a. de groote brand voor, die op 29
Mei te Londen is uitgebroken. „Met leed
wezen" wordt gemeld, dat bommen het
leven hebben gekost aan een Engelschman.
In het algemeen, zoo wordt gezegd, wordt
„nauwgezet" zorg gedragen om „de cam
pagne te beperken tot vernietiging van
eigendommen en openbare diensten en tot
desorganisatie van het Engelsche gemeen
telijke leven".
