De toestand in Dantzig De onderhande- ingen in Moskou BUITENLAND LUCHTVAART Vredespogingen van den Paus De strijd in het verre Oosten WOENSDAG 5 JULI 1939 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 Gemeenschappelijke stap der drie mogendheden? Raczynski, de Poolsche ambassadeur te Londen, die gisteravond per vliegtuig te Warschau is aangekomen, zal, naar verluidt, direct verslag uitbrengen aan minister Beek. Het feit, dat de Poolsche commis saris-generaal te Dantzig de nota nog niet aan den senaat heeft overhandigd, de aanwezigheid van Raczynski te Warschau en het overleg van de Brit- sche en Fransche ambassadeurs, onder scheidenlijk met Halifax en Bonnet, heeft aanleiding gegeven tot de mee ning, dat een gemeenschappelijke stap der drie mogendheden overwogen zou worden. DE ONTWIKKELING VAN DEN TOESTAND. Er worden pogingen gedaan om te voor komen, dat het toeristenverkeer en de transitohandel te lijden zullen hebben van de nieuwe monetaire maatregelen. Ook wordt gezegd, dat de Poolsche boy cot van uit Dantzig afkomstige goederen een slechte uitwerking heeft gehad' op de fi- nancieele positie van Dantzig. Ook is het een ibekend feit, dat de handel in hout, haring en zaden, na de invoering der anti-Jood- sohe wetten, voor een belangrijk deel uit Dantzig is verdwenen, daar deze bedrijven geheel in Joodsche handen waren. De nieuwe wetten kunnen worden uit gelegd als te zijn een nieuw wapen, dat meer tegen Polen is gericht dan dat het wordt ingegeven door financieele noodzaak. De maatregelen hebben een groote ver deeldheid in de nationaal socialistische ipartij zelve te weeg gebracht, daar zij slechts averechts op de belangen van Dant- izig kunnen uitwerken. Veel Dantzigers zullen er aanzienlijke schade door lijden. DE BETALINGEN OP DEN BUITEN- LANDSCHE LEENINGSDIENST GESTAAKT. Door de Bank van Dantzig. De Bank van Dantzig heeft gisteren een verordening gepubliceerd, waarin wordt (medegedeeld, dat tot nader order de beta ling op den dienst der buitenlandische lee- nirugen wordt stopgezet. Het kapitaal dezer verschillende leëmn- gen is grootehdeels van Engelsdhen, N e- derlandschenen Amerikaanschen oorsprong. Voor het overige voorziefchef izelfde decreet in een sluiting der aan vreemdelingen toebehoorende rekeningen bij de bank, die voortaan slechts over hun geblokkeerde deposito's kunnen beschikken met machtiging van de Bank van Dantzig. Deze maatregelen hebben echter geen (betrekking op de Poolsdh-Dantziger finan cieele betrekkingen. Duitsche kringen te Dantzig motiveeren deze maatregel met de vermindering der havenontvangsten ten gevolge van de „han delspolitiek van Polen welke Gdynia ten koste van Dantzig begunstigt". In werkelijkheid schijnen deze maat regelen te zijn genomen om de Bank van Dantzig in staat te stellen bij te dragen aan de toegenomen finantieele behoeften der vrije stad ten gevolge vain de genomen militaire maatregelen. In dit verband meldt men, dat het vervoer van wapenen en minutie naar de kazerne van Langfur voortgaat, doch op kleiner schaal dan de laatste dagen. Een gedeelte van de munitie schijnt reeds te zijn ópgeslagen aan de mon ding van den Weichsel te Holm. De vacanties der 2500 studenten is ver vroegd. In gewone omstandigheden be ginnen de vacanties 15 Juli. Alle stu denten hebben zich voor medische keu ring moeten aanmelden. POLEN TE DANTZIG UIT HUN WONING VERDREVEN. Uit Dantzig wordt gemeld, dat den laat- sten tijd talrijke Polen uit hun woningen worden verdreven, vooral zij, die kleer makerijen of schoenmakerijen bezaten. Zij kunnen zonder toestemming geen nieuwe zaak opzetten en deze toestemming wordt aan Polen meestal geweigerd. SLUITING VAN OVEREENKOMST IN ZICHT In Sovjet kringen in Londen wordt ver klaard. dat de laatste Britsch-Fransche voor stellen een goeden indruk hebben gemaakt en dat een definitieve overeenkomst in zicht is. Er zullen te Moskou nog verdere ontmoetingen plaats vinden, doch men denkt, dat deze hoofdzakelijk betrekking zullen hebben op minder belangrijke details Naar vei'luidt is overeengekomen, dat de namen der Baltische staten zich zullen be vinden onder de landen, welke een inwer king treden der driemogendheden beloften zouden veroorzaken, wanneer hun onaf hankelijkheid zou worden bedreigd. In welingelichte kringen te Moskou is men van meening, dat de bewering als zou de overeenkomst tusschen de drie mogend heden practisch tot stand zijn gekomen en dat binnenkort onderteekend zou worden, voorbarig is. Er is zeker reden om aan te nemen, dat de onderhandelingen voortgang hebben gemaakt, doch er is geen aandui ding, dat de garanties aan de Oostzeelanden geregeld zijn. Men is van oordeel, dat het antwoord van Molotof op de jongste voor stellen, tegenvoorstellen bevat, welke ver dere bespreking noodig maken, zoodat de onderhandelingen voort zullen duren. NEDERLAND IN HET GEDING Volgens gezaghebbende kringen zou het antwoord, dat Molotov aan de ambassa deurs van Frankrijk en Engeland ter hand heeft gesteld, eenige tegenvoorstellen be vatten. Het gaat dan ook niet, zoo zegt men, om een definitief antwoord en de be sprekingen tusschen de drie landen zouden nog worden voortgezet. Volgens dezelfde aanwijzigen schijnt het, dat de Russische nota nog steeds draait om de garantie der Oostzeestaten door Frankrijk en Engeland en de garantie voor de kleine West-Europeesche staten, België, Zwitserland en Nederland door de Sovjet Unie. Men zal zich herinneren, dat Jdanov zich in de „Pravda van 29 Juni heeft afgevraagd, waarom Engeland en Frankrijk wilden, dat de Sovjet Unie lan den als Nederland en Zwitserland, die met de Sovjet Unie geen diplomatieke be trekkingen onderhouden, garandeert zon der de meening van laatstgenoemde landen te kennen, terwijl zij aarzelden de Oost zeestaten te garandeeren, omdat deze zich tegen de Russische garantie verzetten. Sommigen meenen, dat Engeland wel licht 'bereid zou zijn, de Oostzeestaten te garandeeren, als de Sovjet Unie Neder land en Zwitserland zou garandeeren. Het gerucht gaat echter, dat de Russen zich. zouden blijven beroepen op het ont breken van diplomatieke betrekkingen tus schen de Sovjet Unie en Zwitserland er ""Nederland en zouden verlangen dat de ^yederzijdsche bijstand ingeval van bedrei ging van de onafhankelijkheid der in het garantiestelsel opgenomen landen verplicht en onbeperkt is. ITALIAANSCH WATERVLIEGTUIG VERONGELUKT. Een Italiaansch watervliegtuig is bij Na pels verongelukt, de vijf inzitenden zijn om het leven gekomen. Bij Rome is een jachtvliegtuig veronge lukt. De bestuurder werd gedood. DUITSCH VLIEGTUIG OP POOLSCH GEBIED VERONGELUKT. De Poolsche pers meldt, dat in het dis trict Czesrochawa (Polen) een Duitsch vliegtuig is verongelukt. De vliegers heb ben met een valscherm het toestel kunnen verlaten. Zij bleven ongedeerd. Een hun ner werd gearresteerd, de andere slaagde er in, naar Duitsch gebied te vluchten. VAN HET VATICAAN VERTREK VAN DEN PAUS NAAR CASTEL GANDOLFO UITGESTELD? Paus Pius XII heeft zijn vertrek naar zijn zomerverblijf in Gastel Gandolfo met het oog op den internationalen toestand voor een of twee weken uitgesteld. Inmid dels zal de Paus nog verscheidene diploma tieke besprekingen voeren. De Paus zal af wijken van het gebruik van zijn voorgan ger om ook in Gastel Gandolfo audiënties te verleen en. De Fransche ambassadeur bij de H. Stoel is door den Paus in audiëntie ontvangen. In buitenlandsche politieke kringen in Rome wil men in deze audiëntie een zekere bevestiging zien voor de veronderstelling, dat Paus Paus XII denkt aan een voortzet ting van zijn contact met verantwoorde lijke staatslieden voor het tot stand bren gen van een internationale ontspanning. Andere politieke kringen echter willen de audiëntie eerder in verband brengen met den terugkeer van den secretaris van de H. Congregatie voor de Oostersche kerk, kardinaal Eugène Tisserant, uit Syrië. VOLKSTELLING IN DEN VATICAANSCHEN STAAT. Volgens de jongste statistische mededee- lingen van den gouverneur van de stad van het Vaticaan bedraagt het aantal Vaticaan- sche staatsburgers 741; hieronder bevinden zich 566 Italianen en 117 Zwitsers, 31 inge zetenen werden in de stad van het Vati caan geboren. Van de overige Vaticaansche staatsbur gers zijn er 11 van Fransche en Duitsche herkomst en nog een aantal die uit andere landen afkomstig zijn. Verder ressorteeren onder de rechtsmacht van den gouverneur van Vaticaanstad 212 personen, die van vreemde nationaliteit zijn, doch die binnen de grenzen van de Citta del Vaticano woonachtig zijn. DUITSCHLAND DE SCHANDELIJKE BETOOGINGEN TEGEN KARDINAAL INNITZER. In tal van plaatsen van het dekenaat Gross-Weikersdorf werd Zijne Eminentie gemolesteerd. In aansluiting omtrent het bericht be treffende de vijandige manifestaties tegen kardinaal Innitzer tijdens een herderlijke rondreis door het dekenaat Gross-Wei kersdorf kan nog het volgende worden ge meld. Zijne Eminentie, die de reis den 26sten Juni j.l. aanvaardde, werd reeds terstond met dreigementen overladen. Het eerste onaangename incident deed zich voor te Nieder Russbach den 27sten Juni j.l. De monstranten hadden zich daar verzameld op het plein voor de kei'k waar alles in gereedheid was gebracht voor het vormen van twaalf kinderen en dwongen den kar dinaal, de plechtigheden van het toedie nen van het H. Vormsel in de kerk te ver richten, terwijl zij buiten voortdurend la waai maakten Den 29sten Juni wierpen betoogers te Ziersdorf de ruiten in van de pastorie, waar Zijne Eminentie den nacht door bracht en vermoedelijk is 't alleen aan het feit, dat een gendarmeriepost in de nabijheid van de pastorie geplaatst was, te danken, dat het optreden van de den kardinaal vijandige elementen geen ern stiger vormen aannam. In den Joop van den nacht wierp iemand ook de ruiten in van de auto van den kardinaal op de bin nenplaats van het hotel, waar de chauf feur den nacht doorbracht. De vijandelijke manifestaties bereikten evenwel haar hoogtepunt in Koenigs- brunn, dat blijkbaar met opzet was uit gekozen voor een groote demonstratie, aangezien de parochiegeestelijke daar geen Duitscher is en, naar beweerd wordt, zeer slecht Duitsch spreekt. Hier droeg kardi naal Innitzer het H. Misoffer op en hield hij een predikatie over den vrede in de rijkelijk met wit-gele vlaggen versierde kerk. Tijdens den dienst had zich een drei gende en joelende menigte voor het kerk gebouw verzameld. Zij uitte kreten als: „Geef den kardinaal een enkele reis naar Dachau! Innitzer spreekt over den vrede en bedoelt oorlog! Weg met de politieke priesters!" Om ernstiger incidenten te voorkomen, bedekte de kardinaal alvorens de kerk te verlaten zijn kardinaalsmantel met een oude overjas van den parochiegeestelijke, doch toen hij voorafgegaan door zijn be diende naar buiten kwam, ontketende een onderwijzer uit een naburig dorp een waar bombardement met rotte eieren en aard- els, terwijl hij riep: „Heer kardinaal, aan uw handen kleeft het bloed van Holz- weber en Planetta". (Beide mannen wer den, zooals bekend, in 1934 opgehangen wegens den moord op Dollfuss). EMIGRATIE UIT ITALIAANSCH TIROOL NAAR DUITSCHLAND. De Duitsche en Italiaansche regeering hebben een overeenkomst gesloten inzake de emigratie van de Duitsch sprekende bevolking uit Italiaansch Tirol. Sedert eenigen tijd is deze emigratie gaande en ongeveer tot zesduizend Tirolers zijn thans naar Duitschland gekomen. De over eenkomst is gesloten om te zorgen, dat geen wrijving ontstaat door finantieele kwesties en andere vraagstukken. Men ontkent, dat andere volksbewegin gen op groote schaal worden uitgevoerd. LIEVER BOTER DAN SIGARETTEN? De Frankfurter Zeitung publiceert een artikel onder het opschrift „Liever boter dan sigretten?" Dit artikel beoogt het Duitsche publiek de gegrondheid te doen begrijpen van de beperkingen, welke het thans ondergaat. „Wat is noodig en wat kan men missen?" Deze vraag is reeds lang beantwoord. Goe- ring heeft het klassieke antwoord gege ven: Liever kanonnen dan boter. De verbruiker krijgt niet zooveel bo ter, margarine of koffie als hij wel zot willen. Hij wacht op de aflevering van zijn meubelen, hij moet zich aanpassen aan het vleesch en het fruit, dat in het sei zoen beschikbaar is. Het artikel verklaart, dat, indien men te veel meubelen van Duitsch hout ver vaardigt, buitenlandsch hout moet wor den ingevoerd voor wol en cellulose. Rogge- en hopvelden voor het bier ont trekken de weiden aan de koeien en de grond, waar bloemen worden gezaaid, is voor groenten verloren. In 1938 heeft Duitschland voor 1800 millioen ingevoerd aan levensmiddelen, voor 347 millioen aan tabak en koffie en voor 225 millioen olie. De schrijver van het artikel is van ning, dat op koloniale waren zal kunnen worden besnoeid. Men kan zonder tabak niet rooken en zonder benzine niet auto-rijden. Zonder schade voor de gezondheid kunnen daar entegen dierlijke vetten door plantaardige vetten worden vervangen. Volgens het blad bedragen* de beperkingen thans on geveer 30 pct.tegenover 1935. „De boter, welke men niet eet en de koffie, welke men niet drinkt, worden omgezet in con crete materieele kracht, hetzij kanonnen, hetzij fabrieken, tot de dag zal komen, dat iedereen zijn boterhammen naar hartelust zal kunnen eten". TOEZICHT OP BUITENLANDSCHE DANSEN IN DUITSCHLAND. Buitenlandsche dansen zullen voortaan in Duitschland eerst gekeurd moeten wor den. Zij zullen niet in strijd mogen zijn met de „zich van haar originaliteit be wuste" Duitsche cultuur. Bovendien wordt den Duitschen dans- orkesten er op gewezen, dat het onwaar dig is, bij het spelen van dansmuziek den tekst in een vreemde taal te zLigen. ENGELAND CHURCHILLS OPNEMING IN KABINET ZOU ZOO GOED ALS ZEKER ZIJN. De benoeming van Churchill tot minis ter van marine is zeker, althans volgens de „Daily Mail", welk blad verklaart, dat van buiten het parlement alsook door de directe aanhangers van den premier druk op Chamberlain wordt uitgeoefend om zoo weinig mogelijk tijd verloren te laten gaan bij het wijzigen van het kabinet. De wijzi gingen kunnen volgens het blad tot stand gebracht worden op elk oogenblik vóór het parlement eind Juli met vacantie gaat, doch enkele adviseurs van den pre mier verzetten zich nog steeds tegen een ingrijpende politieke wijziging en onder zekere omstandigheden zou de opneming van Churchill in het kabinet dan ook tot September vertraagd kunnen worden. GEEN VERANDERING IN DE BRITSCHE POLITIEK TEN AANZIEN VAN CHIN. DOLLAR. In antwoord op een door den labour- afgevaardigde Bellenger gestelde vraag heeft minister Simon verklaard, dat hij geen reden zag voor een wijziging der po litiek van de Britsche regeering met be trekking tot den Chineeschen dollar. REDEVOERING VAN HORE BELISHA. De Britsche minister van oorlog, Hore Belisha, heeft gisteravond aan het jaar- lijksche diner van het genootschap Frank rijkGroot Brittannië een redevoering uit gesproken, waarin hij o.m. het volgende zeide: Engeland en Frankrijk hebben beide getracht een overheersching van Europa door geweld te vermijden. Frankrijk ging daarbij te werk met het systeem der bondgenootschappen. Engeland aan den anderen kant is traditioneel gekant ge weest tegen het aanvaarden van verplich tingen. De Fransche politiek is gerecht vaardigd door de harde lessen der gebeur tenissen, die ons eveneens gedwongen hebben de Fransche vooruitziendheid te erkennen. Er bestaat waarlijk en werke lijk een FranschBritsche politiek, die in gemeenschap van geest wordt geleid. Het wellicht een kenmerk van de veer kracht onzer democratie, dat wij in staat zijn onze gebruikelijke opvatting zoo door en door aan te passen aan gewijzig de omstandigheden. Moge de geheele wereld weten, aldus Hore Belisha verder, dat onze beide landen volkomen den aard der uitdaging begrijpen, die ons wordt geboden en dat zij er het hoofd aan zullen bieden, wan neer dat noodig is, met vastberadenheid. Het zou de meest doodelijke aller dwa lingen zijn voor de waarnemers en nog meer voor de belanghebbende partijen, wanneer zij verkeerde gevolgtrekkingen zouden maken uit het feit, dat de om standigheden ons in het defensief heb ben geplaatst. Aangezien wij geen agressieve bedoelingen hebben, kan het initiatief niet in de eerste plaats aan ons zijn, dat zou voor den oppervlakkigen toeschouwer zwakheid kunnen lijken, terwijl het op den langen duur een kracht zal zijn. KONINKLIJK BEZOEK AAN BRUSSEL. De koning en de koningin van Engeland zullen in October een officieel bezoek brengen aan Brussel. In een officieele verklaring van Bu ckingham palace gisteravond werd ge zegd, dat de koning en de koningin met vreugde de uitnoodiging van koning Leo pold hebben ontvangen en gaarne hieraan gevolg zullen geven. FRANKRIJK DE SAMENZWERING VAN DE CZAR In de aangelegenheid van de samenzwe ring van de Czar zijn 71 personen in staat van beschuldiging gesteld, o.m. de hertog di Borgo, Douville Maillefeu, en Duge de Bernouville. Zij worden beschuldigd van den invoer van wapenen en ontplofbare stoffen, het in het bezit hebben van wa penen en het vervoer daarvan. Deze lie den zijn voor een deel ook betrokken bij den moord op de gebroeders Roselli en bij de zaak van de bommen in de buurt van de Etoile. Wat Deloncle en generaal Duseigneur aangaat, zij worden vervolgd wegens sa menzwering en het bezit van vuurwape nen. ITALIË BRITSCH AMBASSADEUR BIJ CIANO Sir Percy Lorraine, de Britsche ambassa deur heeft gisteravond een half uur ge sproken met graaf Ciano. De ontmoeting beteekent een hervatting der Britsch Italiaansche besprekingen te Rome na het overlijden van den vader van graaf Ciano. FRANSCH JOURNALIST MOET HET LAND VERLATEN De Fransche journalist Robert Guyon, correspondent van de Parijsche „Journal' LANDINGSPOGING DER JAPANNEEZEN BIJ TINGHAI MISLUKT. Een poging der Japanneezen bij Tinghai, aan de kust van Foekien (Zuid-China) troepen aan land te zetten, is volgens be richten uit Chineesche bron na een ge vecht van man tegen man mislukt. De Ja panneezen moesten zich weer aan boord begeven. De schepen hebben koers gezet in zuidelijke richting. Bommenwerpers der Japansche marine hebben de kust van Foe kien bestookt. Gisterochtend zijn nog meer Japansche oorlogsbodems ter hoogte van Foekien verschenen. In het geheel bevin den zich thans zij dc monding van de Min- rivier, waaraan Foetsjau is gelegen, 27 Japansche oorlogsschepen. DE STRIJD BIJ MOMONHAN. Naar verluidt hiebben Russische bom bardementsvliegtuigen tientallen bommen laten vallen bij de Japansche luchtbasis, doch er wordt geen melding gemaakt van schade. Van Japansche zijde wordt ver der bericht, dat nabij Momonhan 4000 man Mongoolsche troepen worden samengetrok ken. De Japansche troepen maken zich ge reed een tegenaanval te doen. Achter het front van de troepen van Buitenmongolië, in de nabijheid van de hoofdstad Ulan Bator, worden volgens Ja pansche berichten verscheidene duizenden manschappen samengetrokken. DE ANTI-BRITSCHE CAMPAGNE. De anti-Britsche campagne in de ver schillende centra in China, welke door de Japanneezen zijn gezet, is krachtiger ge worden, terwijl de Britsche ambassadeur te Tokio met den minister van buitenlandsche zaken, Arita, confereerde. Te Tsingtau is een betooging gehouden tegenover het Britsche consulaat, doch een poging om anti-Britsche aanplakbiljetten op de muren te plaken werd voorkomen. De correspondent van Reuter te Tsingtau bericht, dat evenwel weinig merkbaar is van een anti-Britsche geenst onder de Chi neesche bevolking. Een, in de Chineesche taal verschij nend blad te Tientsin, dat in Japansche handen is, heeft gemeld, dat de blokkade verscherpt zal worden. Een kustwachtkot- ter zal dag en nacht patrouilleeren om te letten op het scheepvaartverkeer. Buiten landsche waarnemers zijn van meening, dat de anti-Britsche agitatie ten doel heeft druk uit te oefenen op de Britten in ver band met de besprekingen te Tokio en de aandacht af te leiden van het feit, dat de Japansche troepen den laatsten tend geen opmerkelijke successen hebben geboekt. Een klaarblijkelijk geinspireerde Ja pansche verklaring te Tientsin zegt, dat de toestand hier steeds critieker wordt. De Fransche autoritetine hebben besloten de controle op den aanvoer van aan bederf onderhevige levensmiddelen te verscher pen, teneinde prijsopdrijving te voorko men. De Britsche consul-generaal Jamieson heeft Reuter gemachtigd te verklaren, .dat de Japansche berichten, dat hij onlangs in het bezit zou zijn geweest van plannen van de Chineesche guerilla-benden, leugens zijn. NOG GEEN OPENINGSDATUM VOOR DE CONFERENTIE VASTGESTELD. De Britsche ambassadeur Craigie heeft een onderhoud gehad met den minister van buitenlandsche zaken Arita, naar men gelooft tot vaststelling van den openings datum van de Britsch-Japansche conferen tie over Tientsin. Gemeld wordt, dat Arita n«£t in staat is geweest een datum te noemen, daar de Japansche militaire autoriteiten uit Tient sin nog niet te Tokio zijn aangekomen. WAT JAPANSCHE MAGNATEN AAN BELASTING BETALEN. Baron Takakimi Mitsoei staat aan het hoofd van de lijst der Japansche belasting betalers. Hij betaalt aan inkomstenbelas ting dit jaar een bedrag van 2.874.370 yen, d.i. ongeveer 600 maal zooveel als minis ter-president baron Hiranoema, die aange slagen is voor 4890 yen tegenover verleden jaar 5170 yen. Hikoyata Iwasaki moet 2.282.076 yen betalen en komt hiermede op de tweede plaats. Baron Koyota Iwasaki betaalt 1.874.037 yen, terwijl zes andere le den van de families Iwasaki en Mitsoei on geveer 1.800.000 yen betalen. en secretaris-generaal van de buitenland sche pers vereen iging in Italië heeft het ver zoek ontvangen het land te verlaten. DEVIEZENSMOKELAARS OPGESPOORD Te Genua is een belangrijke organisatie van deviezensmokelaars ontdekt, er zijn eenige personen gearresteerd. De Italiaan sche staat zou 16 millioen lire schade heb ben geleden. JODEN VEROORDEELD De rechtbank te Milaan heeft 24 Joden veroordeeld tot straffen, varieerend tus schen 8 en 20 dagen gevangenis en boete, omdat zij niet binnen den vastgestelden tijd hadden opgegeven Jood te zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 5