Rusland en Engeland
BINNENLAND
VRIJDAG 23 JUNI 1939 30ste Jaargang No. 9369
3)e Ccid^cfieSoii^mt
Bureaux Papengraeht 32. Adv. en AboniL-tarieven tie pag. I
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Er zijn accoorden, die met veel ge
mak tot stand komen, waarover
men reeds jubelt alvorens zij ge
sloten worden, en er zijn andere
overeenkomsten, die aan de onder
handelaars veel moeite kosten. In
dien de praktijk zoo was, dat een
moeilijk verkregen overeenkomst
beter zou worden nageleefd, dan
een overeenkomst, die plotseling
uit de lucht komt vallen, dan is er
voor Engeland nog wel hoop bij de
Engelsch-Russische onderhandelin
gen.
Wat er ook van zij, de taak van
Strang is verre van gemakkelijk.
In hetzelfde oogenblik, dat het Foreign
Office van Londen een van zijn meest be
kende en handigste diplomaten, namelijk
Strang, naar Moskou zond, om de bespre
kingen tot een goed einde te voeren, heeft
er in Moskou een verwisseling plaats ge
had om het Volkscommissariaat van Bui-
tenlandsche Zaken, die een min of meer
onaangename gevolgtrekking inhoudt. Het
is niet gebleven bij het ontslag van Litwi-
noff alleen. Men houdt in Sovjet-Rusland
wel van veranderen, maar er zijn verande
ringen. die moeten worden opgevat als de
openlijke demonstratie van een bepaald
idee.
Wijzigingen in het buitenlandsch
bestuur.
Officieel werd door Moskou namelijk
bevestigd, dat Lozowski benoemd is tot
plaatsvervanger van den Volkscommissaris
van Buitenlandsche Zaken. Nu is deze Lo
zowski niet de eerste de beste communist,
die in het voorjaar van 1939 werd ontdekt
en in het jaar 1939 wellicht weer tot de
zooveel „gevallen sterren" zal behooren.
Lozowski heeft van bolsjewistisch stand
punt bekeken, zijn sporen verdiend. Hij is
een Jood. Zijn ware naam is Salomon
Dridzo. Hij was een van de meest actieve
leiders van de Komintern. Hij had een
hooge positie als secretaris-generaal van
de Profintern, d.w.z. de Internationale der
Roode Vakbonden. Hij is de boezemvriend
van Dimitroff en van de Volkscommissa
ris Molotoff, en hem werden verschillende
belangrijke missies in het buitenland
(vooral in Spanje en Frankrijk) toever
trouwd. Zijn benoeming heeft deze betee-
kenis: Sovjet Rusland wil nog eens duide
lijk demonstreeren, dat men heelemaal
niet wil afzien van de wereldrevolutie. De
pogingen om deze wereldrevolutie te be
reiken blijven op het eerste plan staan. En
het moet voor Strang wel een buitenge
woon onaangename gewaarwording zijn te
merken, dat men om opportunistische re
denen wel wil praten met Engeland, maar
dat men toch uiteindelijk werkt aan de ne
derlaag van het Britsche Wereldrijk.
Onomwonden geven de Sovjets te ken
nen, dat zij niet van plan zijn zich neer
te leggen bij het bestaan van twee we
reldrijken, het Russische en het Engelsche.
De strijd met Engeland kan uiteindelijk
de strijd om Engeland worden.
In buitenlandsche kringen te Moskou is
men ervan overtuigd, dat de Russische di
plomatieke teugels 'onder Molotoff veel
strakker worden aangetrokken, dan ooit
onder Litwinoff het geval is geweest. In
de eerste jaren van het bolsjewistische rijk
vonden de Sovjets het een eer, om met an
dere landen te mogen onderhandelen. Nu
zijn zij gewend geraakt aan het regeeren
en met het oog op de Europeesche heksen
ketel hebben zij het in hun macht, om te
zeggen: het is voor een ander land een
heele eer, om met ons te mogen onderhan
delen, want feitelijk is dat onze gewoonte
niet! Wij streven immers naar de wereld
revolutie!
Volgens de Russische leiders heeft Lit
winoff te veel „gekropen"; men wil nu wel
eens zien hoe andere landen kruipen voor
Sovjet-Rusland en hoe zelfs Engeland zich
nu verwaardigt een pelgrimstocht te ma
ken naar de voeten van den Russischen
kolos. Nu is het niet alleen leedvermaak,
dat de Sovjets doet besluiten tot een lang
gerekte marteling voor de Engelsche di
plomatie. Ook op politiek gebied kan men
het spreekwoord toepassen: zoo de waard
is, vertrouwt hij zijn gasten.
En dit gebrek aan vertrouwen is bij de
Sovjets wellicht veel meer aanwezig, dan
bij de Engelschen. En voor de Engelschen
is het een van de grootste moeilijkheden
om te bewijzen, dat zij werkelijk te ver
trouwen zijn. Want hierbij hebben de Sov
jets enkele argumenten, die voor Engelsche
ooren inderdaad onaangenaam klinken.
Deze argumenten zijn: Oostenrijk, Sudc-
tengebied, Tsjecho-Slowakije. Vrienden in
vredestijd, zelfs de meest fatsoenlijke, blij
ken nog niet altijd vrienden in den oorlog
te zijn.
Dat heeft Duitschland ook bedacht, toen
het kort geleden begon met alle voor
zorgsmaatregelen te nemen, om een even-
tueele terugkeer van het Italiaansche ver
raad van 1914 te verhinderenOnder
Duitschen invloed heeft het Italiaansche
leger beduidende veranderingen onder
gaan, waarover men ten Zuiden van de
Alpen het liefste zwijgt. Als Sovjet-Rus
land ditzelfde kon doen met Engeland, dan
was de reis van Strang naar Moskou zelfs
overbodig geweest. Dan was de wereld al
verrast met een uitgebreid Britsch-Rus-
sisch accoord. Maar Engeland is voorloopig
nog niet de Russische Westmark!
Moskou wil geen hulp verleenen als het
zelf niet geholpen wordt. En het heeft
schrik voor een tweede accoord van Mün-
chen. Daarom heeft Moskou iedere verwij
zing in het Britsche voorstel naar artikel
16 van den Volkenbond met betrekking tot
zoogenaamde „beraadslagingen" radicaal
verworpen. Het gaat daarbij van het
standpunt uit, dat men met praten meer
kan verliezen, dan met een oorlog winnen.
Moskou wenscht voorts voor eens en voor
altijd een einde te maken aan de zooge
naamde „niet-inmengings-politiek" en het
heeft de politieke hatelijkheid gehad juist
bij de aankomst van William Strang te
Moskou hem een schrijven ter hand te
stellen, waarbij Engeland „bedankt" wordt
voor haar niet-inmenging in Spanje, Oos
tenrijk, Tsjecho-Slowakije enz.
Toenadering van Berlijn?
In de laatste dagen is de poging om een
accoord te sluiten voor Strang nog moei
lijker geworden. Op een van de laatste zit
tingen van het Politbureau hebben de
meeste leden zich uitgesproken tegen een
Engelsch-Russische overeenkomst. Zij
willen namelijk de bruggen met Duitsch
land niet afbreken, nu Berlijn een econo
mische toenadering zoekt met Sovjet-Rus
land. Inderdaad zijn er reeds geruchten in
omloop, dat een belangrijke Duitsche eco
nomische missie reeds in Moskou is gearri
veerd.
Wat Londen hier tegenover kan plaat
sen, zou ook een economische toenadering
zijn. Maar alvorens hiertoe besloten is, is
de zaak over teveel schijven gegaan. Intus-
schen heeft een ander land dan weer een
nieuw motto bedacht. Ziedaar juist het
voordeel van Berlijn: als Hitier vanmiddag
besluit tot economische offers ten gunste
van Sovjet-Rusland, dan is de Sovjetregee-
ring daar vanavond van op de hoogte.
In Engeland is het motto: even tijd voor
een interpellatie!
DE WERELD 1^
VOGELVLUCHT
TIENTSIN. Chamberlain zegt in het
Lagerhuis voortdurend, dat de zaak in
Tientsin nog niet duidelijk is, omdat de re
geering te Tokio nog altijd niet precies ge
zegd heeft, wat haar eischen zijn. Het blijkt
thans, dat de Japanneezen met opzet tal
men, om hun eischen kenbaar te maken,
teneinde te kunnen nagaan, of zij veel of
weinig kunnen eischen. Dat hangt voor een
zeer groot deel af van de houding van Ame
rika. De Amerikaansche regeering voelt
wel, dat zij iets moet doen, want, wanneer
straks de Britten en de Franschen krachte
loos gemaakt zijn, komen de Amerikanen
aan de beurt. Maar zij kan weer niet te
openlijk partij kiezen, want dan komt zij
in conflict met de machtige groep van
Amerikanen, die geen buitenlandsche ver
wikkelingen willen.
De Amerikaansche pers erkent, dat
wanneer de Japanneezen thans hun stre
ven richten op de Britsche en Fransche
concessies en de Vereenigde Staten schij
nen te willen sparen, dit komt, omdat To
kio rekent op de onmogelijkheid, waarin
Groot-Brittannië en Frankrijk zich bevin
den om hun strijdkrachten ter zee aan
Europa te onttrekken. Bijna alle dagbladen
erkennen, dat, wanneer de poging tot Pan-
Aziatische overheersching door Japan
en talrijke bladen wijzen in dit verband er
op, dat de Japanneezen duidelijk te ken
nen hebben gegeven, dat zij de leer van
de „open deur" niet meer zouden eerbiedi
gen tot staan gebracht wil worden, een
samenwerking van de Vereenige Staten
onmisbaar is.
Terwijl dc Amerikaansche regeering nog
wat voorzichtig is in haar officieele uitla
tingen ook al omdat men weinig lust
gevoel om voor Engeland en Frankrijk de
kastantjes uit het vuur te halen streven
de Amerikaasche diplomatieek kringen er
toch naar de Japansche illusies ten op
zichte van de afwezigheid van Amerikaan
sche belangstelling op te heffen.
Men schermt met economische represail
le-maatregelen en hoopt op die wijze een
militaire ingrijpen te kunnen voorkomen.
MOSKOU. Terwijl het op die wijze
een spelletje van afwachten is tusschen
Engeland, Amerika en Japan, wordt het
zelfde spel gespeeld tusschen Londen en
Moskou. Molotof heeft gisteren officieel
de jongste Britsche voorstellen inzake de
formuleering van het driezijdige pact ver
worpen. De secretaris van den Britschen
ambassaleur te Moskou heeft inmiddels
per vliegtuig nieuwe tegenvoorstellen van
Molotof naar Londen gebracht en deze
worden thans bestudeerd.
De Russen zijn taaie kooplieden.
UIT VATICAANSTAD
Op 24 Juni zal dc H. Vader de te Rome
studeerende clerici in
audiëntie ontvangen
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" d.d. 22 Juni:
Reeds geruimen tijd geleden berichten
wij, dat de H. Vader de te Rome studeeren
de priesters en toekomstige priesters, zoo
wel reguliere als seculiere, in audiëntie zou
ontvangen. De Osservatore Romano van
hedenavond deelt mede, dat deze audiëntie
vastgesteld is op 24 Juni a.s. Zij zal plaats
vinden op het plein van St. Damascus.
In de openbare audiëntie van Woensdag
ontving de H. Vader 300 jonggehuwde
paren en een groote menigte andere ge-
loovigen, o.a. de leden van het Italiaansch
comité voor meisjesbescherming en een
aantal mannelijke en vrouwelijke religieu
zen, die te Rome 'n medischen en chirurgi-
schen cursus voor missionarissen hebben
gevolgd. In Zijn toespraak tot de jong
gehuwden stelde de H. Vader hun den H.
Aloysius met grooten aandrang tot voor
beeld bij de opvoeding van hun kinderen.
Het werk van het Italiaansche comité voor
meisjesbescherming noemde de Paus een
der meest edele en heilige kruistochten
voor den godsdienst en beschaving.
Wat het sanitaire werk in de missies
betreft, sprak de H. Vader de hoop uit, dat
de missionarissen het groote belang hier
van nooit uit het oog zouden verliezen.
Dr. COLIJN 70 JAAR.
Een viering in intiemen kring.
Zooals wij reeds hebben vermeld heeft
dr. Colijn na zijn werkzaamheden ten de-
partemente gisteren het verdere gedeelte
van den dag te zijnen huize doorgebracht.
Hoewel de minister bekend gemaakt had,
dat hij geen receptie hield, zijn toch vele
vrienden en kennissen den jubilaris gister
middag komen gelukwenschen.
In de hall, de gsngen en alle kamers,
prijkte een rijke schat van bloemen, waar
onder een bloemstuk van de Koningin op
viel. Voortdurend brachten telegrambe
stellers pakken telegrafische felicitaties uit
alle oorden des lands, de overzeesche ge
westen en het buitenland.
Velen hadden ook den minister-president
met geschenken bedacht.
Gisteravond heeft dr. Colijn in hotel
„De Witte Brug" te Den Haag, ter eere van
zijn zeventigsten verjaardag, een intiem
familiediner gegeven. Behalve door dien
heer en mevrouw Colijn werd hieraan
dqelgenomen door zij'n zoon, dr. H. A.
Colijn en de schoondochters van dr. Colijn,
benevens verschillende kleinkinderen. In
totaal hebben 14 personen aan het diner
aangezetenen dat een strikt intiem karak
ter droeg.
De intieme medewerker en vriend van
dr. Colijn, minister Van Dijk, met wien
men hem nagenoeg elke dag in Den Haag
en Scheveningen, druk pratend, kan zien
wandelen, heeft gisteravond een kort
woord via de radio tot den jarige gericht.
„Thans, in deze enkele oogenblikken,
willen we u zelf, uw persoon, alsof we
tegenover u stonden, uw hand geklemd in
de onze en ons oog in het uwe.
We willen het u zeggen, dat er een
stroom van hartelijke sympathie naar u
uitgaat, om uw werk ja, maar nu aller
eerst om uw persoon, die in en door uw
werk ons vertrouwd is geworden.
U gedenkende, gaan tegelijk met de
zelfde gevoelens onze gedachten naar uw
echtgenoote, de stille werkster, uit.
Wij brengen u met al de uwen onze har
telijke gelukwenschen op dezen dag".
Aldus besloot minister Van Dijk.
MIDDENSTANDSREIS NAAR ROME
Ook het hoofdbestuur van den R.K.
middenstandsbond in het bisdom Haarlem
bereidt thans plannen voor om in 1941 een
Romereis te organiseeren. Deze reis zal
worden ondernomen ter gelegenheid van
het feit, dat het dan resp. 50 en 10 jaar is
geleden, dat de Encyclieken „Rcrum No-
varupi" en „Quadragesimo Anno" ver
schenen.
DE GROOTSCHE BLOEMENVEILING
VAN ONS LAND
De Centrale Aalsmeersche veiling, welke
voor byna drie millioen gulden per jaar
omzet, heeft haar aanvoer van pot- en
perkplanten de laatste jaren zoo zien ver
meerderen, dat nieuwbouw thans noodza
kelijk is. Zelfs het invoeren van dagelijk-
6che potplantenveilingen heeft de uitbrei
ding van het gebouw, een werk van archi
tect Staal Sr. te Amsterdam, niet kunnen
voorkomen.
BURGEMEESTER MULDERS
Plotseling te Wychen overleden
Donderdagavond is in zijn woning te
Wychen op 61-jarigen leeftijd tengevolge
van een hartverlamming overleden, de heer
M. J. Mulders, burgemeester van deze ge
meente.
De heer Mulders heeft dit ambt zes jaar
bekleed. Daarvoor was hij een aantal jaren
burgemeester van Gendt (Overbetuwe).
Ook vervulde hij te Zutfen de functie van
eersten wethouder.
De heer Mulders heeft zich voor Wychen
zeer verdienstelijk gemaakt en was hier in
hoog aanzien.
DE BOTERHEFFING
De heffing en steunuitkeering op boter
is, behoudens tusschentijdsche wijziging,
voor de week van 22 tot 29 Juni vastgesteld
op 60 cent per KG. (onveranderd).
BIGGENMERKEN
In de week van 5 tot 10 Juni zijn aange
bracht 49.314 biggenmerken, tegenover
41.523 in de overeenkomstige periode van
het vorige jaar.
Van 1 Januari tot 10 Juni 1939 zijn in
totaal gemerkt 966.242 biggen, en in het
zelfde tijdvak van 1938 956.734.
KLOMPEN NAAR AMERIKA.
In den loop van deze week zijn door de
gezamenlijke klompenmakers te Enter (O.)
proefzendingen klompen naar Toronto
(Canada) gezonden, in de hoop aldaar een
nieuw afzetgebied voor deze Entersche
klompenindustrie te veroveren.
HET ONGELUK OP DEN RIJKSWEG
ARNHEM—NIJMEGEN
Omtrent het ernstig verkeersongeluk,
dat zich hedenmorgen tegen half vijf heeft
voorgedaan op den Rijksweg Arnhem
Nijmegen, onder Eist (men zie Gem. Ber.
4e blad) vernemen wij nog de volgende
bijzonderheden:
De chauffeur had zich eenige minuten
voor het ongeluk vervoegd bij een garage
houder te Eist, om daar te tanken. Het viel
den garagehouder op, dat dc chauffeur, ze
kere W. uit Apeldoorn, die een maand ge
leden bij het expeditiebedrijf van der
Scheurs aldaar in dienst was gekomen,
doch daarvóór in Venlo woonachtig was, er
vermoeid uitzag. De garagehouder gaf W.
toen den raad, wat voorzichtig te rijden.
Eenige minuten later, nabij den spoorweg
overgang te Eist, gebeurde daarop te on
geluk. De breede transportaulo, welke ge
laden was met dakpannen, geraakte van
den smallen Rijksweg af en reed naar
rechts via het rijwielpad in de naast den
weg loopende sloot. Omwonenden, die een
hevigen slag hadden gehoord, kwamen
onmiddellijk toesnellen. Zij vonden den
28-jarigen chauffeur bekneld achter het
stuur. Men wist hem te bevrijden, waar
na een inmiddels ontboden geenesheer uit
Eist de eerste hulp verleende en het slacht
offer naar het Sint Elisabeth Ziekenhuis
te Arnhem liet vervoeren, waar de man
kort na aankomst overleed.
Doordat de lading van den vrachtwagen
in de cabine was geschoven, was de ravage
zoo groot, dat men aanvankelijk niet be
merkte, dat zich nog een tweede persoon
in de auto bevond. Toen men de schoon
moeder van W., die vanmorgen vroeg door
haar schoonzoon uit Venlo, waar zij woon-
Dll nummer beslaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De worsteling om dc macht tusschen
Oost en West in China (2e blad).
Het Britsche koningspaar is gisteren
weer thuis gekomen (2e blad).
Dc Russische volkscommissaris van bui
tenlandsche zaken Molotof heeft de jong
ste Britsche voorstellen afgewezen (2e
blad)..
Binnenland
Een rapport over dc Engelsche bloembol
lenteelt. (3de blad).
Oordeel van oud-rainistcr Oud over den
staatsman Colijn. (2de blad).
Dc zaak-Oss in de Tweede Kamer. (1ste
blad).
DE TOESTAND TE TIENTSIN.
Halifax roept Japansche ambassadeur
bij zich.
LONDEN. 23 Juni. (A. N. P.). Minister
president Chamberlain heeft in het Lager
huis verklaard, dat maatregelen worden
bestudeerd om een einde te maken aan de
schaarschte van aan bederf onderhevige
levensmiddelen in de concessies te Tient
sin, waar op het oogenblik slechts een
tiende van den normalen dagelijkschen
aanvoer komt.
Chamberlain herinnerde aan de berich
ten over nieuwe onwaardige behandelin
gen, door Britsche onderdanen ondergaan,
en deelde mede, dat Halifax den Japanschen
ambassadeur verzocht heeft in verband met
deze berichten bij hem te komen.
,.Ik twijfel niet", aldus Chamberlain, „of
Halifax zal den ambassadeur duidelijk ma
ken, wat wij van deze ontoelaatbare belee-
digingen denken."
De minister zeide vanochtend geen offi
cieele mededeclingen over den toestand te
Swatau te hebben ontvangen, doch te oor-
cicelen naar de berichten in de pers scheen
het, dat de Japanneezen een ietwat soepe
ler standpunt hadden ingenomen.
Op de vraag, of hij de toepassing van
onmiddellijke vergeldingsmaatregelen wil
de overwegen, antwoordde Chamberlain,
dat, naar zijn meening, dit stadium nog
met bereikt was.
Chinees gcëlcctrocutcerd.
TIENTSIN, 23 Juni. A. N. P.). Een Chi
nees was vanochtend het eerste slachtoffer
van de sedert 20 Juni onder stroom staande
prikkeldraadversperringen rondom de
Britsche concessie.
de, was afgehaald, teneinde zich naar dc
woning van W. te Apeldoorn te begeven,
vond, waren de levensgeesten bij de
vrouw reeds geweken. Het stoffelijk over
schot werd naar de algemeene begraaf
plaats te Eist overgebracht.
Later op den morgen heeft men den ge
heel vernielden wagen met een kraanwa
gen opgehaald en naar een garage ver
sleept.
Minister-president dr. H. Colijn on zijn echtgenoote bewonderen de
door H. M. de Koningin ter gelegenheid van den zeven'dgsten verjaar
dag van den premier gezonden bloemen, welke in den tuin van Paleis
't Loo gekweekt zijn
