DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BINNENLAND DONDERDAG 22 JUNI 1939 30ste Jaargang No. 9368 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. Adv. en Abonn.-tarieven zie pa*. 2 Giro 103003. Postbus 11. Dll nummer beslaat uil vier bladen. De gemeenteraads verkiezingen De uitslag der gemeenteraadsverkiezin gen heeft over het algemeen een verblij dende tendenz. De partijen, die fn dezen moeielijken tijd de regeeringsverantwoordelijkheid in gee- nen deele en op welke posten dan ook schuwen worden door de kiezers ge steund, gewaardeerd. De S.D.A.P. gaat bijna overal achter uit, zij 't dan ook niet op een voor die par tij reeds verontrustende wijze. De massa begint haar „geloof" in de S.D.A.P. te verliezen; velen zien in de S.D.A.P. geen perspectief meer! Wat aan de zijde der S.D.A.P. wordt verloren, komt ten goede aan de Vrijz. Democr., in wie men meer de r e e 1 e po litiek zonder de geweldige voorspiege lingen der S.D.A.P.! kan waardeeren. De N.S.B. heeft in Amsterdam de e e n i g e gemeente, waarin zij candidaten heeft gesteld 6.91 pet. van de stemmen behaald. 't Is te veel! Maar, als men nagaat, hoe de wind haar in de zeilen heeft geblazen door het bekende, voor enkele leiders der Amsterdamsche S.D.A.P. heel ongunstige, pas-verschenen rapport dan had men zeker een grooter aantal stemmen kunnen verwachten. Mogen wij ten slotte bij deze vlüchtigen indruk nog dit afzonderlijk -en nadrukke lijk vaststellen: De R.K. Staatspartij kan zich verheugen over een zij 't langzamen maar dan toch zeer merkbaren en over heel het land te constateeren groei. De Katholieken gaan meer en meer in zien, dat het bewaren en verstevigen van de politieke eenheid, vooral in dezen t ij d, is een ernstige plicht. En dat is zéér verheugend. DE WERELD 11^ VOGELVLUCHT TIENTSIN: Volgens vooraanstaande Ohineesche kooplieden, die er in geslaagd zijn in de geblokkeerde Britsche concessie van Tientsin te komen, verandert de anti- Britsche propaganda in een anti-buiten- landsche. Ook de Franschen en de Amerikanen zullen dus binnenkort last krijgen en dat ligt geheel en al in de lijn van de Japan- sche tactiek, want het gaat niet uitsluitend tegen de Engelschen, maar tegen de buiten landers in het algemeen. Volgens lord Ha lifax heeft de Britsche regeering altijd nog hoop, dat de kwestie in der minne geregeld zal kunnen worden. In elk geval zal het moeten buigen of barsten, althans Cham berlain heeft in het Lagerhuis verklaard, dat de Britsche regeering die blokkade niet „neemt". In Swatau hebben de Japanners den Britschen en Amerikaanschen oorlogs bodems eenvoudig een ultimatum gestuurd, dat zij vóór 3 uur namiddag vertrokken moeten zijn, daar men later niet kan in staan voor de gevolgen. De Britsche en Amerikaansche vloot-autoriteiten hebben geweigerd daaraan gevolg te geven. Ook hier ligt een groote mogelijkheid voor in cidenten. MOSKOU: De onderhandelingen te Mos kou vlotten heelemaal niet. Met nieuwe moed zijn de Britsche en Fransche onder handelaars gisteren naar het Kremlin ge togen om nieuwe voorstellen aan Motolof voor te leggen. Maar Molotof heeft ze teruggestuurd met de opmerking dat de „nieuwe" voorstellen niet nieuw waren. Het blijft sukkelen. OVEREENSTEMMING TUSSCHEN FRANKRIJK EN TURKIJE Morgen worden overeenkomsten geteekend PARIJS, 22 Juni (A.N.P.) Morgen middag zullen te Parijs en te Ankara de Fransch-Turksche overeenkomsten getee kend worden. Het verdrag over de aan hechting van het Sandjak bij Turkije wordt te Ankara geteekend, de verklaring van wederzijdschen bijstand te Parijs. Een speciale verklaring, waarbij Frank rijk de verzekering geeft, dat het de onaf hankelijkheid van Syrië tijdens den duur van het mandaat niet zal prijsgeven ten voordeele van een derde mogendheid, zal op 24 Juni door den Franschen ambassa deur te Ankara ter kennis van de Turk- sche regeering worden gebracht in den vorm van een nota. Verjaardag van dr. H. Colijn Onder overweldigende blijken van sym pathie en bewondering heeft dr. H. Colijn heden zijn HDsten verjaardag gevierd. Reeds in den ochtend waren behalve tal- looze brieven, kaartjes en bloemstukken verscheidene duizenden telegrammen van gelukwenschen binnengekomen niet alleen uit Nederland maar ook van de Neder landers uit Hongkong, Argentinië, de Ver- eenigde Staten, de Kaapkolonie en andere deelen van de wereld, alsmede van vele buitenlandsche staatslieden en leidende persoonlijkheden. De minister-president heeft hedenochtend zijn gewone ambtsbezigheden op het de partement van algemeene zaken verricht. Van de ambtenaren en van de beambten van dit departement ontving hij een boek werk met hun handteekeningen van Do nald Grove Barnes, getiteld: „George III and William Pitt". Onder de vele geschen ken, die dr. Colijn hedenochtend ontving, bevond zioh ook zijn in hout gesneden portret afkomstig van een ontbekenden vereerder uit Rotterdam. Om elf uur heeft dr. Colijn te zijner departemente een deputatie van ka tholieke vrienden ontvangen, bestaande uit oud-minister mr. T. J. Verschuur, staatsraad mr. dr. D. A. P. N. Kooien en het oud-kamerlid mr. A. baron v. Wijnbergen, die den jarige, mede na mens de heeren jhr. O. van Nispen tot Sevenaer en prof. mr. dr. P. J. M. Aal berse, „de Emmaüsgangers", een origi- neele ets van Rembrandt, in antieke lijst aanboden. Daarna heeft de minister-president zich naar zijn huis begeven, waar hij den ver deren dag heeft doorgebracht. Naar ons wordt medegedeeld is heden aan dr. H. Colijn, naar aanleiding van zijn 70sten verjaardag, zijn door den schilder Roeland Koning geschilderd portret aan geboden; die geschiedde voor het Centraal comité van A.R.-kiesvereenigingen, den raad van beheer der dr. A. Kuyperstich- ting, en de A.R.-leden van de Eerste- en de Tweede Kamer der Staten-Generaal. De aanbieding had plaats ten huize van den jubilaris en in tegenwoordigheid van den schilder, door de heeren mr. J. A. de Wilde, dr. M. van Grieken en R. A. den Outer, resp. waarnemend voorzitter, waar nemend 2den voorzitter en adjunct-secre taris van het Centraal comité; dr. J. J. C. van Dijk, mr. J. Terpstra en dr. J. W. Notebeen, resp. penningmeester, secretaris en directeur van de dr. A. Kuyperstichting; prof mr. A. Anema, voorzitter van de A.R. club van Eerste Kamerleden; L. F. Duy- maer van Twist en mr. T. A. van Dijken, resp. 2den voorzitter en secretaris van de A.R.-club van Tweede Kamerleden. De heer J. Schouten was verhinderd de A.R.-club van Tweede Kamerleden te ver tegenwoordigen wegens de behandeling in de Kamer van de zaak-Oss. De heer mr. J. A. de Wilde heeft het portret met een kort woord aan den jubi laris aangeboden. Wij vernemen nader omtrent het hul deblijk dat aan dr. H. Colijn bij zijn zeven tigsten verjaardag uit katholieken kring is aangeboden, dat de heeren Kooien, Ver schuur en Van Wijnbergen „De Emmaüs gangers" kwamen aanbieden namens een comité, waarin ook de heeren O. van Nis pen tot Sevenaer en Aalberse zitting had den. De beide laatstgenoemden waren resp. door ongesteldheid en uitstedigheid verhinderd. Toen een algemeene huldiging van den jarigen staatsman uitbleef, heeft dit co mité gemeend een aantal vooraanstaande Katholieken te moeten uitnoodigen mede de werken aan de aanbieding van dit hul deblijk. Tegelijk met de ets is dan ook aan dr. Colijn aangeboden een album, ver zorgd door prof. Huib Luns, met het vol gende opschrift: „Aan dr. II. Colijn hebben zij, wier na men in dit album vereenigd zijn, bij gele genheid van zijn zeventigsten verjaardag eere en dank willen brengen als den man, die ruim van blik en kloek van handelen zijn zeldzame talenten met oprechten zin aan zijn land heeft gegeven, die zijn vader land als officier en als staatsman uitne mend met algeheele toewijding heeft ge diend, die door christelijke overtuiging werd bezield en verdraagzaamheid be trachtte, wiens persoonlijkheid een karak teristiek Nederlandsch merk draagt, dien zij waardeeren als nationale figuur". In het album staan de namen van een honderdtal personen uit het economische en sociale leven, uit kringen van weten schap, kunst en onderwijs, staatkunde en recht. COLIJN EN DE KATHOLIEKEN. Een zeer waardeerend artikel over dr. Co lijn 'besluit prof mr. Aalberse in de „Maas bode" aldus: „Bij alle waardeering voor zijn persoon mag niet weggedoezeld worden, dat er tus- schen hem en ons wel eens ernstige mee- ningsverschillen naar buiten gebleken zijn. Opmerkelijk is echter, dat de verschillen vrijwel steeds op den voorgrond traden bij vraagstukken, wier oplossing afhing van het economisch inzicht. Meer dan eens bleek het, dat zijn economische opvattingen dich ter stonden bij die der liberalen dan bij de onze. De verklaring hiervan ligt voor de hand. Zoowel in zijn zaken-periode als bij zijn eigen-studie van de economie kwam 'hij in hoofdzaak met de denkbeelden der liberale economisten in aanraking. Toen een katholiek Kamerlid afscheid nam van Jhr. de Savornin Lobman, zei deze met groote openhartigheid: „Ik ben op gevoed in de liberale economische leer; gij ook, maar door eigen studie in de werken van Pesch en Cathrein hebt gij van den aanvang geleerd ook het economisch ge beuren te zien in principieel licht. Daarom hebben wij juist waar het sociale en eco nomische vraagstukken betrof, zoo vaak van meening verschild. Maar steeds meer ben ik gaan gelooven, dat gij het dichter bij het rechte eind had dan ik; ik ben te oud, om dit nog om te leeren". Wanneer meeningsverschillen met Dr. Co lijn naar buiten bleken, hebben wij vaak aan dit treffende en wel zeer openhartige woond van Dr. Savornin Lobman gedacht, en ons afgevraagd: ligt daarin ook niet de verklaring van sommige misverstanden tusschen Dr. Colijn en ons? Hier is de groote tegenstelling tusschen de individualistische en de organische, so lidaristische opvattingen. Een man als Dr. Kuyper stond ten dezen veel dichter bij ons dan Dr. Colijn. Anders was de verhouding waar het be trof de staatkundige inzichten. Trouw dis cipel van Dr. Kuyper, heeft Dr. Colijn in dit opzicht met ons steeds zonder ernstige moeilijkheden kunnen samenwerken. De groote overeenstemming in de diepere be ginselen brachten vanzelf de toenadering, die tot samengaan zou nopen. Zoo kunnen wij dan ook op een gedenk dag, als de 22e Juni voor Dr. Colijn is, hem niet alleen begroeten met de waardeering die men voor een groot man gevoelt, zelfs als hij een tegenstander is, maar wij kun nen tot hem naderen met de sympathie, zooals deze bestaat tusschen hen, die zich geestverwanten weten, ook waar meening- verschillen niet ontkend kunnen worden. Maar bij deze hooge waardeering in die oprechte sympathie komt dan nog het gevoel van groote dankbaarheid voor wat Dr. Co lijn in moeilijke dagen is geweest voor het Nederlandsche volk". DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVER EENKOMST IN DE SCHOENINDUSTRIE Algemeen verbindend verklaring De regeeringspersdienst meldt: In de Nederlandsche staatscourant van heden is opgenomen de beschikking van den minister van sociale zaken van 22 Juni 1939, no. 2103, afdeeling arbeid, waarbij een aantal bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst voor de schoen industrie algemeen verbindend zijn ver klaard voor de werkgevers en arbeiders in dat bedrijf. De verbindendverklaring is ge schied voor het tijdvak van 1 Juli tot en met 31 December 1939. Bij het departement van sociale zaken zijn afdrukken van bedoelde beschikking verkrijgbaar. Aan belanghebbenden, die daartoe den wensch te kennen geven, zal, zoolang de voorraad strekt, gratis een exemplaar worden toegezonden. RADIO Wisseling der golflengten De Nozema deelt ons mede, dat ge durende het tijdvak van 1 Juli tot 1 October 1939 de programma's van A.V.R.O. en V.A.R.A. over den 1875 en den 414.4 M. zender en die van K.R.O. en N.C.R.V. over den 301.5 M. zender zullen worden uitgezonden. Zij, die zich heden op „DÈ LEIDSCHE COURANT" abonneeren, ontvangen de TOT 1 JULI verschijnende nummers GRATIS. DE ZEVENTIGSTE VEEJAARDAG VAN MINISTER PRESIDENT DR. H. COLIJN. DE JUBILARIS TEMIDDEN VAN ZIJN FAMILIE IN DEN TUIN VAN ZIJN WONING. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland De strubbelingen met dc Japanners te Swatau en Tientsin. (2de blad). Goebbels spreekt op het Zonnewende- feest. (2de blad). Berlijn vraagt terugroeping van Brit schen consul-generaal te Weenen. (2de blad). Nieuwe vertraging te Moskou. (2de blad). Binnenland Inspectie-tocht van H.M. de Koningin langs de grens (1ste blad). Dc 70ste verjaardag van minister Colijn (lste blad). Uitslag gemeenteraadsverkiezingen (2e blad). Wetsontwerp Kinderbijslag aangenomen. (2de blad). De collectieve arbeidsovereenkomst in de schoenindustrie, (lste blad). EEN LUCHTAFWEER WAARBORG FONDS IN AMSTERDAM GEVORMD. IN EERSTEN AANLEG VOOR RUIM 411.000 GULDEN INGETEEKEND. Noodig is een millioen gulden. Op initiatief en onder leiding van den burgemeester dr. W. de Vlugt, is gisteren middag in de Amsterdamsche raadszaal een bijeenkomst gehouden van hoofden uit de industrie, handel, scheepvaart en het bankwezen in de hoofdstad ter 'bespreking van de inschrijving op een luchtafweer waarborgfonds voor Amsterdam, groot een imillioen gulden. In een korte rede, waarmede dr. de Vlugt de vergadering, waarvoor een goede 'be langstelling was, opende, zeide spr., dat 'hij gaarne gevolg had' gegeven aan het verzoek van het comité-luchtafweer-Amsterdam, om deze bijeenkomst uit te schrijven. Niet al leen, omdat het hoofd der gemeente zich uit den aard der zaak"zeer voor luchtbe scherming der stad interesseert, maar voor al ook, omdat spr. er diep van overtuigd is, dat de beste luchtbescherming is te vinden in een zoo goed mogelijke luchtverdedi ging- Spr. heette in het bijzonder welkom den gep. luitenant-generaal H. A. F. van Ermel Scherer, commandant van den luchtver dedigingskring Amsterdam, die bereid was gevonden in deze bijeenkomst nogmaals een technische uiteenzetting te geven van het vraagstuk der luchtverdediging van belang rijke centra en van de plannen van het comité-luchtafweer Amsterdam. Zooals men zich zal herinneren komen deze plannen hierop neer, dat wordt voorgesteld over te gaan tot het aanschaffen van vijf batterijen afweergeschut van 4 c.M., iedere batterij bestaande uit drie kanonnen, totaal dus 15 kanonnen. Na de technische toelichting van luitenant-generaal van Ermel Scherer, sprak de 'heer M. C. Koning, voorzitter van het comité luchtafweer Amsterdam, die een overzicht gaf van het plan, dat het comité heeft ontworpen om het benoodigde geld bijeen te brengen en van de beginselen, van welke het daarbij is uitgegaan. De aanwezigen werden ten slotte in de gelegenheid gesteld op het fonds in tp schrijven. Dit gebeurde mondeling en het resultaat was, dat staande de vergadering voor een totaal bedrag van 411.500 gulden werd ingeteekend. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat er verscheidene hoofden van bedrijven aan wezig waren, die financieele medewerking principieel toezegden, doch nog niet in staat waren een bedrag te noemen. Ter verga dering was nog niet de 'helft der uitgenoo- digde bedrijven vertegenwoordigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1