VEWA AGENDA JUNI 1939 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; t 2.50 per kwartaal Bij onxe agenten 20 cent per woek; 2.60 per kwartaaL Franco per po*t 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïlL Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel- Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER? NOG ENKELE BUITJES. De Bilt seint: Verwachting: Geldig van hedenavond tot morgenavond engeveer 19 uur: Voor het geheele land: Wisselende be wolking, enkele regenbuien, weinig ver andering in temperatuur, zwakke tot ma tige wind uit Westelijke richtingen. De weerstoestand van hedenmorgen 7 20 uur: Den Helder: regenbuien, zwakke Z. Z. W. wind, 14 gr. C. Vlissingen: zwaarbewolkt, matige W. N. W. wind, 14 gr. C. De Bilt: half bewolkt: zwakke Z. Z. W. wir.d, 15 gr. C. Groningen: regenbuien, zwakke Z. W. v/ind, 14 gr. C. Maastricht: zwaarbewolkt, matige W. Z. V/. wind, 15 gr. C. BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT. De depressie, die Zaterdag op den Oceaan tc-n Westen van Schotland gelegen was, is opgevuld, een restant ervan bevindt zich thans nog over de Noordzee. Haar storings- lront trok gedurende de afgeloopen dagen over de Britsche Eilanden en de Noordzee cn passeerde vanmorgen ons land, hetgeen gepaard ging met regenbuien en hier en c.aar ook met onweer. Vooral in Ierland vielen gisteren zware regenbuien. Het hooge drukgebiod bij de Azoren nam in be- teekenis toe en breidde zich Noord-Oost- v.aarts uit in de richting van de Britsche Eilanden. In Finland handhaafde zich de hnoge drukking. In deze omgeving is het buitengewoon warm. Binnen de Poolcirkel kwam hedenmorgen een temperatuur van 27 graden voor. Een gebied van lagen lucht druk bewoog zich van Polen naar Dene marken en Zuid-Zweden. Tengevolge hier- var was hei weer in het Oostzee gebied i.nwoersachtig en werden plaatselijk groote hoeveelheden regen afgetapt. LUCHTEMPERATUUR. 16 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.r Van Maandagnamiddag 9.55 uur tot Dinsdagmorgen 4.07 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op iDnsdag 20 Juni voorm. 5,20 en nam. 5.45 uur. W ATE RTEMPERATUUR. Zweminrichting: „De Zijl" 19 gr. C. Zweminrichting „Poelmeer" 18 gr. C. Maan op 8.23 uur Dinsdagmorgen. Maan onder 23.11 uur Dinsdagavond. PROEVEN MET OORLOGSBROOD Goed geslaagd Men meldt ons uit 's Gravenhage: Naar wij van bevoegde zijde vernemen, kan de consumptieproef met water-wittebrood, ge bakken van de z.g. oorlogs-marine, alles zins geslaagd worden genoemd. Het brood werd in de deelnemende ge zinnen gedurende de veertien dagen, welke de proef duurde, door vrijwel iedereen met smaak genuttigd .terwijl onprettige er varingen ten opzichte van de gezondheid niet werden gerapporteerd. Algemeen werd opgemerkt, dat het ge bruik zeer spoedig gewende en dat, indien in oorlogstijd brood van zulk een samen stelling zou worden verstrekt, zulks een zeer groote verbetering ten aanzien van de jaren 1914/18 zou betcekenen. Uiteraard zal, voor zoover noodig, met het geheel der verkregen gegevens bij de verdere voorbereiding worden rekening gehouden. De drinkwatervoor ziening in Zuid-Holland In 1924 werd in Zuid-Holland de pro vinciale drinkwaterleidings-verordening vastgesteld. Daarbij werd het oprichten en hebben van een waterleidingbedrijf, het wijzigen of uitbreiden van waterleiding- werken en het uitbreiden of inkrimpen van het verzorgingsgebied van zulk een bedrijf afhankelijk gesteld van een ver gunning van Ged. Staten, waaraan zoo danige voorwaarden kunnen worden ver bonden als ter verzekering van een doel matige drinkwatervoorziening der provin cie noodig zijn. Ontbrak bij de totstandkoming der verordening in 1924 nog in 112 ge meenten een waterleiding, thans zijn van de 179 gemeenten dezer provincie nog slechts 17, die tezamen nog geen 2 procent der bevolking tellen, van een behoorlijke drinkwatervoorziening verstoken. De grootste dier gemeenteen, 's-Graven- zande, zal binnenkort van waterleiding worden voorzien als gevolg van de toetre ding tot de N.V. Wcstlandsche Drinkwa terleidingmaatschappij, waartoe onlangs is besloten. Onvoorzien zullen dan nog zijn 11 gemeenten op Voorne en Putten, de ge meenten Goudswaard, Piershil en Nieuw- Bcijcrland op het eiland Hoeksche Waard, de gemeente Rozenburg en de gemeente Ouddorp op Goeree en Overflakkee. Nu bijna de geheele provincie van wa terleiding voorzien is, aldus schrijven Ged. Staten ter toelichting van een thans voor gestelde wijziging der Prov. verordening, beginnen echter andere vraagstukken van drinkwatervoorziening in toenemende mate de aandacht te vragen, en wel vraagstuk ken, waarop de provinciale verordening evenmin in elk opzicht berekend gebleken is, als de bestaande waterleiding- werken, in het bijzonder de bestaande waterwinningsmiddelen, er waar schijnlijk op berekend zullen blijken te zijn. Het steeds stijgende waterverbruik als gevolg van de toeneming der bevolking en der z.g. waterbcschaving stelt steeds hoogerc eischen aan de bestaande water leidingbedrijven, waarvan sommige dan ook reeds tot belangrijke uitbreidingen hebben moeten overgaan. Als gevolg van de bestaande bepaling heeft het provinciaal bestuur geenerlci be voegdheid ter verzekering van een doel matige drinkwater voorziening der pro vincie ten aanzien van de waterleidingbe drijven van alle gemeenten boven de 10.000 inwoners met uitzondering van Wassenaar tezamen ongeveer 90 procent van de bevolking van dit gewest tellende. Ged. Staten herinneren in dit verband er aan, dat de Haagsche gemeenteraad 16 Januari 1939 in beginsel besloot tot den bouw van een tweede waterleiding, welke het water in of nabij Bergambacht zal ont trekken aan de rivier de Lek, vanwaar het water door een buisleiding naar 's-Graven- hage zal worden gevoerd om via de be staande duinwaterinstallatie te worden ge distribueerd. Dit Haagsche plan (welks uitwerking en voltooiing nog een aantal maanden zal vor deren) illustreert de leemte, waarin het onderhavige voorstel beoogt te voorzien. Er is namelijk grond voor de verwachting, dat ook andere gemeenten op den duur water uit de Lek noodig zullen hebben, zoodat de nieuwe waterleiding bestemd kan zijn een gewichtige rol te vervullen in de drinkwatervoorziening van dit ge west. Het gemeentebestuur van 's-Gra- venhage heeft hiervoor van den aanvang af het wordt door Ged. Staten met waardeering erkend een open oog ge had, doch de verantwoordelijkheid van het provinciaal bestuur voor de algemeë- ne drinkwatervoorziening maakt het niet temin ongewenscht, dat een dergelijk groot werk, dat in belangrijkheid alle sinds 1924 in deze provincie opgerichte waterleidingbedrijven verre overtreft, kan worden tot stand gebracht en geëxploi teerd zonder eenige, op het belang eener doelmatige drinkwatervoorziennng der pro vincie gerichte zeggenschap van Ged. Sta ten. Daarom meenen Ged. Staten te moeten voorstellen" de artikelen 1 en 14 der hier bedoelde verordening zoodanig te wijzi gen, dat in den vervolge voor elke eenigs- zins belangrijke wijziging of uitbreiding op waterleidinggebied in het belang der algemeene drinkwatervoorziening een ver gunning van Ged. Staten vereischt zal zijn, waaraan ter behartiging van dat be lang noodzakelijke voorwaarden kunnen worden verbonden. Als gevolg van het be staande artikel 14 zijn er thans drie groe pen waterleidingbedrijven, t.w. Ie. die, welke in het geheel niet aan een vergun ning zijn gebonden; 2e. die welke in hun geheel aan een vergunning zijn gebonden, en 3e. die, welke slechts ten deele door een vergunning worden beheerscht. Het voorgestelde artikel 14 handhaaft dezen toestand voor elk bedrijf ongewijzigd, tot dat een vergunning noodig wordt voor nieuwe werken of wijziging van het ver zorgingsgebied, waarna het bedrijf in zijn geheel vergunningsplichtig wordt, voor zoover het college van Ged. Staten niet anders beslist. DE ST. WILLIBRORD TENTOONSTELLING Handschriften uit de bibliotheek van H.M. de Koningin aanwezig Naar wij vernemen heeft H.M. de Ko ningin voor de tentoonstelling van Utrecht. sche miniaturen twee handschriften in bruikleen afgestaan. Het eene, een Evan gel istariurn, hetwelk voor gebruik door den bisschop was bestemd, behoort tot de meest kostbare stukken van de tentoon stelling. Volgens prof. Byvanck is het om streeks 1435 in het klooster der Kart- huizers in Utrecht vervaardigd. Het is ge schreven in een forsche en kloeke letter, terwyl de versiering van de hand is van den zelfden meester, die een groot ge deelte van den Neder la ndschen Bijbel uit 1430 heeft verlucht, welke in de Konink lijke bibliotheek te 's-Gravenhage berust, maar thans op de tentoonstelling aan wezig is. Vroeger heeft het handschrift toebe hoord aan het klooster van St. Agatha van de Kruhheeren bij Cuyck. Het is in 1841 geschonken aan koning Willem II, toen hij een bezoek bracht aan dit klooster. ST. WILLIBRORDUS HERDACHT. In het Noordbrabantsch provinciaal Genootschap. Zaterdagmiddag om drie uur heeft het Prov. Genootschap voor Kunsten en We tenschappen in Noord-Brabant St. Willi- brordus herdacht met een magistrale rede van Dom. Huyben O.S.B., prior van Eg- mond in de gehoorzaal van het centraal museum van het genootschap. Onder de talrijke aanwezigen bevonden zich Z. H. Exc. mgr. A. F. Diepen, bis schop van 's-Hertogenbosch, met den vica ris-generaal van het bisdom, mgr. F. Hen- drikx, prelaat H. Stöcker van de abdij Berne te Heeswijk, pater Lejeune als ver tegenwoordiger van de Benedictijner abdij te Oosterhout, alsmede een vertegenwoor diger van het klooster Tongerloo; burge meester F. v. Lanschot van 's-Hertogen bosch, de besturen van het Brabantsch co mité voor de Willibrordus-herdenking en van „Brabantia Nostra", vele seculiere en reguliere geestelijken, burgemeesters van Brabantsche gemeenten en talrijke leden van het Genootschap. Na een begroetingswoord door den presi dent van het genootschap, jhr. mr. A. F. O. v. Sasse van Ysselt, kreeg Dom Huy ben het woord. Hij zeide te zullen behan delen den toestand van het Christendom in Noord-Brabant vóór Willibrordus komst en de plaats, welke Brabant in zijn werk heeft ingenomen. Men moet afzien van het denkbeeld, dat Brabant reeds in de vijfde eeuw gekerstend is geweest. Wel kunnen wij gerust aannemen, dat onze voorouders reeds zeer vroeg met het christendom in aanraking zijn geweest, wanneer men ech ter dat contact individueel denkt. Dit eer ste contact kregen Nederlanders, Braban ders, in den vreemde. in 596 trokken veertig Benedictijner monniken onder leiding van St. Augusti- nus, die in ons land gidsen en tolken zoch ten voqr hun tocht naar de Angelsaksen, waarschijnlijk door Brabant. Er waren in Brabant enkele uithoeken, waar we met groote waarschijnlijkheid kernen van christelijk leven kunnen ver onderstellen bij Willibrordus' komst. Bij deze kêrnen sloot hij ongetwijfeld aan met zijn werk. Uitvoerig betoogde spr., dat men zich strikt moet houden aan de biografie van Alcuin. waar deze duidelijk doet blijken, dat Willibrordus zich niet vóór 719, vóór den dood van Radboud in Utrecht heeft kunnen vestigen, hoewel hij reeds in 695 door den Paus tot missie-bisschop was ge wijd. Tot 719 heeft hij steeds in het Zuiden gewerkt. Met recht wordt Willibrordus de apostel der Friezen genoemd; daarvoor is hij over de zee gekomen en bisschop gewijd. Practisch is hij vooral en op de eerste plaats geweest de apostel van Brabant. Bovenal is hij echter de apostel van Ne derland en de vader der eenheid van ons volk. Na deze rede heeft de voorzitter een dankwoord gesproken cn den spreker ver zocht, zijn rede te willen afstaan om die in druk te laten verschijnen als uitgaaf van het genootschap. DE „ST. LOUIS" TE ANTWERPEN Dankbaarheid van de vluchtelingen Toen op de „St. Louis" de tijding werd ontvangen, dat het schip niet naar Ham burg behoefde terug te keeren en den uit gewekenen een onderkomen in vier Euro- peesche landen was verzekerd, werd dooi de passagiers het volgende telegram ver zonden aan mr. C. Troper, de Europeesche voorzitter te Parijs van het American Jewish Joint distribution committee door welks bemiddeling de onderbrenging der vluchtelingen kon worden verzekerd: „De 907 passagiers van de „St. Louis", die gedurende de laatste 13 dagen tusschen hoop en wanhoop heb- hen geleefd, ontvingen heden uw be vrijdende boodschap van 13 Juni, dat een definitieve regeling tenslotte is bereikt voor alle passagiers. Onze dankbaarheid is even onmetelijk als de Oceaan, waarop wij thans sedert 13 Mei rondvaren, in den beginne vol hoop op een goede toekomst, doch later in de diepste wanhoop. Aanvaard, mijnheer de voorzitter, voor u zelf en voor het A.J.J.D.C. en last not least voor de regeeringen van België, Nederland, Frankrijk en Enge land den diepsten eeuwigdurenden dank van de mannen, vrouwen en kin deren, die eenzelfde noodlot vereenig- de aan boord van de „St. Louis", Het comité van passagiers", w.*. JOSEPH. En wal doet de „waschdag" met Uw humeur? Hetzelfde. Niemand is er U dankbaar voor (behalve de gas- en wa6chraiddelfabrieken). Schaf die ouderwetsche sleur toch af - tegenwoordig is het de vrouwen immers veroorloofd haar tijd prettiger door te brengen dan met zelf-wasschen. Laat de VEWA het doen - dat is voordecliger bovendien. VEREENIGDE WASSCHERIJEN TELEFOON 1206 WITTE SINGEL 13 - LEIDEN TH. F. M. SCHAEPMAN KAMERLID. Na het bedanken van den heer de Wijc- kerslooth de Weerdesteijn heeft het cen traal stembureau in de vacature-van der Putt tot lid van de Tweede Kamer der Staten-generaal benoemd verklaard den heer Th. F. M. Schaepman. STAD EN LANDSCHAP VAN ZUID-HOLLAND Jaarvergadering Onder voorzitterschap van mr. K. P. van de Mandele is Zaterdag in Parkzicht te Rotterdam de jaarvergadering gehouden van het instituut Stad en Landschap van Zuid-Holland. De voorzitter van het instituut richtte in zijn openings-toespraak een speciaal woord van welkom tot ,den Commissaris der Koningin in de Provincie Zuid-Hol land, jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek, die eere-voorzitteris van het instituut en tot den burgemeester van Rotterdam, mr. P. J. Oud. De heer van de Mandele heeft in het kort het werk der vereeniging in de afgeloopen tien jaar geschetst. Zij heeft in het totaal pl.m. 6000 plannen onderzocht en beoordeeld, hetgeen c.a. 8000 woningen betrof. Spr. memoreerde de stichting van het dochtersinstituut „Het Zuid-Hollandsche Landschap". De heer van de Mandele hoopte, dat het instituut in de tweede 10 jaar van zijn bestaan weer veel zal kun nen bijdragen tot de verfraaiing van het Zuid-Hollandsche landschap. Jhr. van Karnebeek heeft hierna gespro ken. Spr. was verhegd te constateeren dat in de afgeloopen 10 jaar het instituut zoowel op het gebied van stad is van land schap fraaie resultaten heeft bereikt. Spr. roemde de goede samenwerking tusschen instituut en provincie. Bij de uitreiking van het jaarverslag, dat ditmaal in feestgewaad verscheen, richtte de voorzitter een woord van dank tot de samenstellers en de garde van vrij willige architecten. In totaal zijn thans 89 gemeeenten als lid toegetreden. De heer H. F. P. Sandifort besprak den huidigen stand van zaken ten opzichte van -de plannen tot droogmaking der Reeu- wijksche plasse®. Spr. was niet optimistisch, doch hoopte, dat dit prachtige recreatie-oord niet ver loren zal gaan. Wegens periodiek aftreden van de be stuursleden mr. D. F Pont, prof. ir. M. Granpré Molière, J. Hudig Wczn., G. F. E, Kiers en prof. N. Lansdorp, werden al len, uitgezonderd de heer mr. Pont, die zich niet meer herkiesbaar, stelde, herko zen. Het bestuur werd met de heeren ir. P. Bakker Schut uit Haarlem, het Tweede Kamerlid jhr. J. van der Goes van Naters en den burgemeester van Wassenaar, baron dr. S. F. A. F. M. van Wijnbergen uitge breid. Hierna is nog dc jaarvergadering van de stichting Het Zuid-Hollandsche Landschap gehouden. Het geheele bestuur werd her kozen. Des middags is een boottocht door de havens gehouden, welke door het Rotter- damsche gemeentebestuur was aangeboden METAALARBEIDERS BIJ HET PHILIPSBEDRIJF. Loonsverhooging per 1 Juli. Op uitnoodiging der directie van het Philipsbedrijf is te Eindhoven een confe rentie gehouden met de hoofdbesturen van de drie samenwerkende metaalbewerkers bonden. In deze conferentie deelde de directie mede, dat zij voornemens is, 1 Juli aan pl.m. 1200 geschoolde en geoefende metaal bewerkers, zoowel jongere als oudere, werkzaam in de machinefabriek en de kleinere verspreide werkplaatsen, een uur- loonsverhooging te geven, varieerende van cén tot drie cent per uu„ Voor de jonger,-m blijft de periodieke voorziening gehandhaafd. LEIDEN. Dinsdag. Consultatie-bureau A.V.O. (Ver. Arbeid voor Onvolwaardigen) Le vendaal 1 (Arbeidsbeurs), 78 uurnam. Dinsdag: „Katholiek Leiden", jaarverga dering, „Turk" te 8.30 uur. Vrijdag. „St. Christoffel". Ledenvergade ring in „De Harmonie", 8.30 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 17 tot en met V r ij d a g 23 Juni a.s. waargenomen door de apotheken J. E. M. ten Dijk, Haven 18, tel. 85 en M. Boekwijt, Breestraat 74, tel. 552. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 274. G. P. BONt Een luchtpostbrief uit Brazilië brengt het bericht, dat te Carambay op 10 Juni is overleden de heer G. P. Bon, vroeger gedurende ongeveer dertig jaren parlemen tair redacteur vain „De Residentiebode" en oud-voorzitter van de R.K. Journalisten- vereeniging. De heer Bon was verleden jaar naar Brazilië vertrokken om zich bij zijn zoons, die zich daar gevestigd hadden, te voegen. Een hartkwaal heeft hem ten grave ge sleept. Dit is het korte bericht, dat volgt op de alarmeerende mededeeling, welke ons enkele weken geleden gewerd, dat zich bij den heer Bon in het verre Brazilië plotse ling een hartkwaal had geopenbaard, wel ke een spoedig einde deed voorzien. Bon overleden! Het is een tragisch ver scheiden van dezen zoo verdienstelijken journalist en bekende figuur op de pers- banken van ons parlement. Een tragisch einde van een levenslustig man, die op 4 Maart van verleden jaar met zonnig op timisme met zijn vrouw en twee zijner kinderen, die nog in Holland waren ach tergebleven, naar Brazilië trok niet om daar.... zijn laatste levensjaren te gaan doorbrengen, maar om daar opnieuw te gaan arbeiden als journalist en om dich ter bij zijn kinderen te zijn, die daar bezig waren zich een toekomst op te bouwen. Hij ging er heen alsof het een uitstapje gold en het teekende zijn altijd zonnige kijk in alles, ook in moeilijke omstan digheden, dat hij bij het afscheid kon zeg gen: Wij zien elkaar nog wel eens terug, over 25 jaar ben ik pas 82. Nu, nauwelijks een jaar later, is hij ge storven na een wel zeer goed besteed le ven in de journalistiek en voor de drank bestrijding. Hij begon zijn loopbaan als onderwijzer om spoedig naar de katholieke Journalis tiek over te gaan. Hij kwam in DenHaag aan de Residentiebode, van welk blad hij meer dan 25 jaar de parlementaire redacteur was. Voorts was hij vele jaren de ijveri ge secretaris van „Sobriëtas". In 1933 werd hij secretaris van de Ned. R. K. Journa- listenvereeniging om in 1936 den afgetre den Vesters als voorzitter op te volgen. Voor zijn vrouw en zijn kinderen in het verre land van Brazilië' is dit verscheiden een zware slag, nu zij alleen en zonder steun daar staan, zoover van hun familie en bekenden in het vaderland. De beer Bon was ridder in de Orde van Oranje Nassau. DE SLECHTE TOESTANDEN IN HET BOERENBEDRIJF. De nationale bond „Landbouw en Maat schappij" heeft ter nadere motiveering van zijn op 16 Mei j.l. telegrafisch tot den mi nister gericht verzoek om maatregelen, welke kunnen leiden tot een hooger prijs peil der agrarische producten, thans tot dezen bewindsman een uitvoerig adres doen toekomen. Daarin wordt aan de hand van verschillende gegevens van landbouw- boekhoudburcaux uiteengezet, dat de be looning van den gemiddelden Nederland- schen boer uiterst miniem is. Hieruit blijkt, dat het geen uitzondering is, dat door het boerengezin geen inkomen wordt genoten. Verder worden inkomens berekend van 360 gulden en 140 gulden per jaar. Uit een vergelijkend overzicht van 35 veehouders- bedrijven blijkt, dat de netto-opbrengst van 74.52 gulden per H.A. over 19371938 is gedaald van 39,66 gulden per H.A. in 1938—'39. Hoewel van de uitkomsten der akker- bouwbedryven geen cijfers bekepd zijn, houdt men zich overtuigd, dat ook daar, zy het misschien in mindere mate dan in de veehouders- en gemengde bedrijven, de uitkomsten eveneens onbevredigend zijn. HET WAPEN VAN BAARN Het gemeentebestuur van Baarn zal tot H.M. de Koningin het verzoek richten om het huidige wapen dezer gemeente in te trekken en het wapen van vóór 5 Maart 1867, hetwelk sedert vijf eeuwen met de geschiedenis van Baarn is verbonden, in eere te herstellen. Het huidige wapen werd verleend toen zoowel in 1857 dc toenmalige gemeente Baarn als de gemeente de Vuursche wer den opgeheven en een geheel nieuwe ge meente Baarn werd gesticht. Het wapen, dat men thans terugwenscht, bestaat uit een blauw schild, waarop een bisschop is gezeten in een middeleeuwschen armzetel, in de linkerhand een kromstaf houdende, de rechterhand opheffende met de binnenzijde naar voren gekeerd, alles van goud, het schild gedekt met een gou den kroon van drie bladeren en twee paar- len en gehouden door twee leeuwen, pro fiel van goud, getongd en genageld voor rood.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2