Onthulling van het Grafmonument van
wijlen Kardinaal van Rossum
BUITENLAND
De spanning met
de Duitschers
Het Duitsch-
Italiaansch nact
DINSDAG 23 MEI 1939
DE LF.'DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Eerbiedige hulde aan de nagedachtenis van een
groot Nederlander
(Van onzen eigen Redacteur).
WITTEM, 22 Mei 1939
Er lag een heerlijke Meizon over het
heuvelachtige Limburgsche land en het
stille klooster te Wittem, waar Maandag
middag een treffende plechtigheid plaats
vond. Niemand minder dan Zijne Emi
nentie Pietro Kardinaal Fumasoni Biondi,
Prefect van de Congregatie De Propagan
da Fide, was uit de Eeuwige Stad naar
Nederland gekomen, om persoonlijk het
grafmonument te onthullen van zyn roem-
ruchten voorganger, onzen landgenoot
wijlen Kardinaal van Rossum, die veer
tien lange jaren aan het hoofd stond van
wellicht het belangrijkste Departement
der H. Roomsche Kerk, dat het bestuur
voert over het grootste deel der aarde: de
Missielanden.
Aankomst van den Kardinaal.
In gezelschap van zijn secretaris Mgr.
Carminati was Kardinaal Fumasoni Bion
di Zondagavond gearriveerd. In Aken
werd de hooge gast afgehaald door den
Hoogeerwaarden Pater L. Saut, rector van
het klooster te Wittem en pater dr. Jos.
Drehmans met pater dr. B. Lijdsman, de
voormalige secretarissen van wijlen Kar
dinaal van Rossum. Aan de Nederlandsche
grens werd het hooge gezelschap verwel
komd door den Pauselijken Internuntius
mgr. Paolo Giobbe en mgr. dr. Th. Ver
hoeven, terwijl aan de grens der gemeen
te Wittem de burgemeester mr. W. Mer-
kelbach ter begroeting aanwezig was.
Talrijke autoriteiten.
Van heinde en verre waren uit geheel
Nederland talrijke autoriteiten, zoowel
geestelijken als leeken, naar het verre
Wittem gekomen om getuige te zijn van
de grootsche hulde die gebracht ging wor
den aan de nagedachtenis van een van
Neerlands meest op den voorgrond tre
dende figuren, wijlen Kardinaal van Ros
sum. Onder de vele autoriteiten merkten
we o.m. op: de Pauselijke Internuntius
mgr. Paolo Giobbe met zijn secretaris;
mgr. dr. J. de Jong, aartsbisschop van
Utrecht; mgr. dr. G. Lemmens, bisschop
van Roermond; mgr. Buckx, gewezen
Apostolisch Vicaris van Finland; de hoog
eerwaarde Abt van Tegelen A. v. d. Laar;
het Hoogwaardig heer mgr. van" Dinther,
Magister -generaal van de Kruisheeren;
Prelaat Stöcker van de Abdij van Berne;
mgr. Strijbosch, Abt van de abdij van Lil-
bosch; mgr. prof. dr. Hoogveld en mgr.
dr. Th. Verhoeven, respectievelijk voorzit
ter en secretaris van het huldigingscomi
té; mgr. dr. H. Poels uit Heerlen; de di
recteur van Rolduc de hoogeerwaarde
heer A. v. d. Venne; de deken van Gulpen
de hoogeerwaarde heer M. Knops en tal
van vooraanstaande geestelijken uit de
verschillende diocesen van ons land als
mede delegaties van alle missioneerende
Orden en Congregaties, waaraan Neder
land zoo rijk is.
Van de wereldlijke autoriteiten noemen
we o.m. Hunne Excellenties mr. C. Gose-
ling, minister van Justitie, minister Ch.
Weiter, oud-minister mr. dr. T. J. Ver
schuur, voorzitter der R.K. Staatspartij
met de secretaris mr. F. Teulings, de beide
voorzitters van de fracties der Eerste en
Tweede Kamer mr. Janssen de Limpens
en mr. dr. Deckers; de hoogwelgeboren
heer mr. E. Merkelbach, lid van de Pro
vinciale Staten van Limburg; mr. W. Mer
kelbach, burgemeester van Wittem; de
weledelgeboren heer W. Dreesman, Ro-
meinsch Graaf; mevr. van RossumHey-
nen namens de R.K. Vrouwenbond; mevr.
van Sonsbeeck en dochter (de Commissa
ris der Koningin mr. dr. van Sonsbeeck
was wegens de opening van het Nederland
sche Pavillioen op de tentoonstelling te
Luik verhinderd) alsmede delegaties van
vrijwel alle Katholieke organisaties in
Nederland
Een indrukwekkende plechtigheid.
Om even over half drie trok een stoet
van bisschoppen en abten, Kardinaal Fu
masoni Biondi voorop naar de geheel ge
restaureerde kloosterkerk van Wittem die
tot in de uiterste hoeken gevuld was met
genoodigden en belangstellenden. Na een
muzikale inleiding hield mgr. prof. dr. J.
Hoogveld, voorzitter van het Huldigings
comité een rede, waarin hij op schitteren
de wijze de persoonlijkheid van Kardinaal
van Rossum schetste.
Daarna verrichtte de Kardinaal Pietro
Fumasoni Biondi de onthulling van het
monument en sprak ongeveer als volgt:
Met groote voldoening, aldus de Kardinaal
ben ik naar Wittem gekomen om hier het
monument te onthullen van mijn grooten
en onvergetelijken voorganger. Ik wil
hiermee tooneri mijn diepe vereering voor
Kardinaal van Rossum, mijn bewondering
voor zijn groote verdiensten en mijn dank
baarheid jegens alle Katholieken van Ne
derland. Immers Nederland staat boven
aan in zijn steun aan de missies, het is
alle andere landen daarin ten voorbeeld.
Kardinaal vein Rossum verdiende een
monument: hij was meer dan 14 jaar Pre
fect van de Propaganda Fide en medewer
ker van Paus Benedictus XV en Pius XI.
Op zijn initiatief werden de Pauselijke
missiegenootschappen gereorganiseerd. On
der zijn zegenrijk bestuur had de wijding
der eerste Chineesche bisschoppen plaats.
Een heilige begeestering kwam er over de
Kerk: alle moderne middelen werden in
dienst "gesteld van het missiewerk. In dit
Pinksteren van de Missie-actie had Kar
dinaal van Rossum een zeer groot aandeel.
Aan de voet van het tabernakel zocht h(j
de kracht om zijn verheven taak voort te
zetten. Kardinaal van Rossum leeft nog
onder ons voort, op de Propaganda, in de
gedachte van zijn opvolger, in de herinne
ring ^ran duizenden dankbare missionaris
sen. Moge dit monument, aldus besloot de
Kardinaal, de gedachte levendig houden
aan den onvergetelijken Kardinaal van
Rossum, moge het de Katholieken van
Holland inspireeren tot Apostolaat en
trouwe aanhankelijkheid aan Paws Pius
XII, die verklaard heeft in den geest hier
aanwezig te zijn en die aan alle aanwezi
gen en aan alle Nederlanders zijn bijzon
deren zegen gaf.
De Rector van het klooster te Wittem
pater L. Saut aanvaardde het monument
en dankte in enkele toepasselijke woorden
het comité, en met name mgr. Hoogveld,
alsmede de aanwezige geestelijke en we
reldlijke autoriteiten, waarna het koor op
verdienstelijke wijze nog enkele toepas
selijke gezangen ten gehoore bracht. De
plechtigheid werd besloten met den zegen
van den Kardinaal.
Het monument van Kardinaal van Ros
sum is'een prachtig stuk beeldhouwwerk,
den Kerkvorst voorstellende in biddende
houding geknield, een monument dat een
sieraad is voor de kloosterkerk van Wit
tem en dat in lengte van dagen zal ge
tuigen hoe een klein volk zijn groote
mannen weet te eerpn
De onderteekening van het Duitsch Italiaansch pact te Berlijn In het midden Adolf Hitler; links: graaf Ciano; rechts:
Von Ribbentrop
VOLKENBON I'
DE ZITTING VAN DEN
VOLKENBONDSRAAD.
Gistermiddag om 16.20 uur begon de
openbare zitting van den Volken bondsraad
onder voozitterschap van Maisky. Als eer
ste punt op het programma werd het beroep
van de Chineesche regeering op den. Raad
behandeld. De vertegenwoordiger van
China, Wellington Koo, zette den militai
ren toestand in China uiteen en toonde
aan, dat de aanval op China geen doel,
doch middel is tot het bereiken van de
Japansche expansie volgens het plan-
Tanaka. Wellington Koo verzocht uitbrei
ding van de financieele hulp aan China,
het staken van iederen steun aan Japan
door het leveren van grondstoffen en
vliegtuigen, alsmede het instellen van een
commissie tót het coördineeren van de
hulp aan China.
Deze maatregelen acht China gematigd
en Wellington Koo voegde hieraan toe,
ciat zij geen risico meebrengen. China
vraagt geen militaire maatregelen, het zal
zichzelf verdedigen met zijn eigen men-
schenmateriaal. Het vraagt van de leden
van den Volkenbond slechts, dat zij hun
verplichtingen van het Handvest zullen na
komen.
De sprekers, die na Wellington Koo het
woord kregen, betuigden allen hun sympa
thie met het Chineeesche volk. De verte
genwoordigers van Nieuw Zeeland, de
Sovjet Unie en Bolivië steunden de voor
stellen van China, doch lord Halifax en
Bonnet verklaarden de omstandigheden
niet gunstig te achten voor nieuwe maat
regelen. Hun regeeringen zijn van meening,
dat zij op het oogenblik geen nieuwe ver
plichtingen op zich kunnen nemen.
De voorzitter verklaarde, dat hij met
zijn collega's overleg zou plegen over de
verdere debatten inzake deze kwestie en
vervolgens ging de Raad over tot het be
handelen van het tweede punt van de agen
da, nl. de toestand in Palestina.
Lord Halifax deelde mede, dat alle sta
ten, die lid zijn van den Bond, binnenkort
het Witboek zullen ontvangen. Op het
roPenblik zijn de plannen ingediend bij
De plechtige onthulling van het monument vcor wijlen Z.Em. Kardihaal ^an Rossum in het klooster der Eerw. Paters Redemp
toristen te Wittem. Ovzrzicht tijdens de plechtigheid, welk» verricht werd door Z. Em. KardinaalFumasoni Biondi
achtergrond, midden).
helpen hierbij
altijd een poeder ol cachet van Mljnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachecs.genaamd..Mijnhardt|es"2st. lOct. Doos50ct.
bel parlement, doch dit heeft nog niet
hierover gesproken. Het zou derhalve
voortijdig zijn, wanneer de Volkenbonds
raad deze zaak thans behandelde.
Vervolgens werd het vraagstuk van de
Aalands Eilanden behandeld en werden
le vertegenwoordigers van Finland, Dene
marken en Polen, als partijen van de over
eenkomst van 1921, uitgenoodigd aan de
Raadstafel plaats te nemen.
POLEN
HET INCIDENT TE KALTHOF
Een officieel communique van den
Dantziger Senaat
De Senaat van Dantzig heeft gistermid
dag een officieel communiqué gepubli
ceerd in alle kranten van de Vrije Stad.
Hierin wordt gezegd, dat de incidenten,
welke zich Zaterdag en Zondag hebben
voorgedaan op het gebied van de Vrije
Stad eens te meer bewijzen, dat het sta
tuut, dat door het Verdrag van Versailles
is opgelegd, op den duur niet gehandhaafd
kan blijven. De Senaat vraagt verder, dat
dt controle van de douane door Poolsche
inspecteurs zal worden afgeschaft. Deze
inspecteurs worden een uiting van het
Poolsche wantrouwen genoemd. Hieraan
wordt toegevoegd, dat deze inspecteurs de
khaki-uniform van de Poolsche grens
wacht dragen, in plaats van de groene uni
form van de douane van Dantzig en men
geeft te verstaan, dat deze inspecteurs
verder gaan, dan alleen het controleeren
van de douane.
De Poolsche regeeringspers merkt op,
dat de aanvallen zich juist voordeden te
Kalthof, het dorp, dat ligt bij de eenige
spoorburg van de eenige spoorlijn, welke
de Vrije Stad verbindt met Oost-Pruisen.
Het regeerings-orgaan „Kurjer Czer-
wone" schrijft, dat de Poolsche douane-
inspecteurs het smokkelen van wapenen en
menschen van Oost-Pruisen naar Dantzig
bemoeilijken. Dit smokkelen is den laat-
sten tijd aanmerkelijk toegenomen. Dit ver
klaart de aanvallen op deze inspecteurs.
Senaat waarborgt de veiligheid der
inspecteurs
De Senaat van de Vrije Stad heeft den
commissaris generaal van Polen verzeke
ringen gegeven, dat maatregelen zullen
worden genomen tot waarborgirtg van
volledige veiligheid en vrije uitoefening
hunner functies voor de Poolsche douane-
inspecteurs.
De gedoode Duitscher was geen on
schuldig lammetje
De Dantzigsche onderdaan Gruebner,
die gedood is door den chauffeur van het
Poolsche commissariaat generaal te Dant
zig, die daarbij uit wettige zelfverdediging
handelde tijdens een aanval op den Pool-
schen douane post te Kalthof in den nacht
van 20 en 21 Mei, had reeds aanleiding ge
geven tot Poolsche stappen. Zoo richtte de
Poolsche commissaris op 9 December 1937
een schrijven aan den Senaat der Vrije
Stad over een incident dat door Gruebner
uitgelokt was bij den Poolschen douane
post te Kalthof. De Senaat antwoordde
hieop den 28sten Februari 1938, waarbij
uitdrukking gegeven v Trd aan spijt en
waarbij de schuld van Gruebner erkend
werd. Tien dagen geleden, 11 Mei 1939,
deed de Poolsche commissaris stappen b(j
den Senaat over een aanslag van denzelf-
ZIJN ER GEHEIME CLAUSULES?
Onmiddellijk na de onderteekening
van het Duitsch-Italiaanschc alliantie-
verdrag heeft de Fuehrer met den ko
ning-koning en den duce telegrammen
gewisseld, waarin met uitbundige vol
doening de bezegeling wordt gevierd
der onverbrekelijke vriendschap der
{wee volken en de verbondenheid van
beider lot
Aan Ciano verleende Hitler de hoog
ste onderscheiding, die Duitschland ge
ven kan: het grootkruis van de orde
van den Duitschcn adelaar in goud. Von
Ribbentrop werd door den koning-kei
zer met de verheven orde dell'Annun-
ziata onderscheiden.
Intusschen onthult Gayda in de „Gior-
nale d'Italia", „dat er nog geheime an-
nexen zijn op het te Berlijn ondertee-
kendc Italiaansch-Duitsche verdrag."
Buitenlandschc kringen te Berlijn
evenwel denken, dat er geen aanleiding
bestaat om het bestaan van geheime
clausules bij het Duitsch-Italiaansche
pact te veronderstellen.
Von Ribbentrop en Ciano hebben gister
middag hun besprekingen over den tcgen-
woordigen politieken toestand voortge
zet, waarbij in het bijzonder aandacht
wordt gewijd aan problemen, die voort
vloeien uit het gisteren onderteekende pact.
EEN KRIJGSZUCHTIG GELUID.
Een speciale verslaggever van de „Mes-
sagero" te Berlijn schrijft over de sluiting
van het Italiaansch-Duitsche bondgenoot
schap:
„Wanneer twee volken, sterk door hun
getal en door hun vastberadenheid, zooals
de volken van Italic en Duitschland, gebrek
hebben aan levensruimte, wordt hun strijd
voor de verovering van deze levensruimte
een doeltreffende natuurlijke verdediging
van hun bestaan, van hun recht en van
hun toekomst.
Wie dit recht ontkent en deze verovering
weigert, welke niet kan worden vertraagd,
is een vijand, die moet worden neergesla
gen.
Het Italiaansch-Duitsche verdrag vormt
een defensief instrument in de meest juiste
beteekenis van het woord, ingegeven door
deze hoogste noodzaak, een instrument, dat
Italië en Duitschland de ruimte zal ver
schaffen, waaraan /.ij behoefte hebben en
een heerschappij, die in overeentsemming
is met hun macht."
den Gruebner te Kalthof op den Poolschen
douane-inspecteur Czaja op 29 April 1939,
toen een ernstiger incident slechts ver
hinderd werd door de arrestatie van
Gruebner door de Dantzigsche politie. Ten
slotte nam Gruebner in den nacht van 8
op 9 Mei j.l. deel aan een aanslag met
voetzoekers op den Poolschen douanepost
te Kalthof.
20.000 MAN S.A. NAAR DANTZIG
Op 9 Juni as. zullen 20.000 man S.A. te
Dantzig aankomen om deel te nemen aan
de sportfeesten van dc S.A. va.' het ge-
heele district Dar.tzig en Oos^-Pv'Jlser..
Bij deze gelegenheid zullen «o chef van
den staf van de S.A. Lut/e en d» le'dcr va»
de nationaai-socialisten van i )9ntiig,
Foerster, het woord voeren.
DUITSCIIE AGENTS PROVOCATEUR#*
Het parket te Posen heeft bevel ge
geven tot arrestatie te Bojanof van vier
Duitsche inwoners, die enkele dagen ge
leden op de ruiten van Duitsche winkels
„Weg met Hitier" hadden geschreven.
Een onderzoek wees uit, dat de gearresteer
den dit gedaan hebben bij wijze van provo
catie.
