De reis van het
Britsche konings
paar
Dc owlosslng van de
Palestij nsche
puzzle
Dc overwinnings
feesten in Madrid
BUITENLAND
Duitschland heelt
de openbare
meening diep
geschokt
ZATER'HAG 20 MEI 1939
DE LEPDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 10
DE AANKOMST TE OTTAWA
Toen de koninklijke trein aan het Is-
landpark-station te Ottawa aankwam,
werd het koninklijk paar door zesduizend
personen luide toegejuicht. De koning en
de koningin werden verwelkomd door den
gouverneur-generaal van Canada, lord
Tweedsmuir.
21 Saluutschoten werden gelost en onder
het gejuich van de menigte reden de vor
sten weg, geëscorteerd door dragonders.
Overal langs den tien kilometer langen
weg door de stad naar de Rideau Hall, de
ambtswoning van den gouverneur-gene
raal, waar zij tot Zondag hun intrek zul
len nemen, werden de koning en de ko
ningin, die ondanks het regenachtige weer
in een open landauer waren gezeten, geest
driftig toegejuicht. Bij hun aankomst ont
vingen de souvereinen de hoofden der di
plomatieke missies te Ottawa.
De koning heeft persoonlijk de geloofs
brieven in ontvangst genomen van den
nieuwen ambassadeur der Vereenigde Sta
ten in Canada, Roper. Deze zeide in zijn
toespraak o.a.: De president verzoekt mij,
aan Uwe Majesteit, de verzekering over te
brengen van zijn vriendschap en zijn wel
gemeende wenschen voor het duurzaam
geluk en welzijn van het Canadeesche
volk, alsmede de beste wenschen van het
Amerikaansche volk voor het volledig
welslagen van uw reis. De koning verzocht
Roper den president der Vereenigde Sta
ten zijn dank over te brengen voor diens
goede wenschen, die hij harte beant
woordde.
In den Senaat heeft de koning gister
middag den leden van de beide Huizen van
het Parlement toegesproken en bij deze
gelegenheid aan enkele wetten zijn ko
ninklijke goedkeuring gegeven.
HET WITBOEK EN HET BEZOEK
AAN DE V. S.
De Amerikaansche pers levert uitvoerig
commentaar op het Engelsche Witboek
over Palestina. De door de openbare mee
ning aan den dag gelegde gevoelens ver
oorzaken cenige ongerustheid in diploma
tieke kringen in Washington, waar men
vreest, dat de heftige aanvallen, die op de
Engelsche regeering gericht worden, een
schaduw zullen werpen op de sfeer van
hartelijkheid, die het bezoek van de Brit
sche vorsten moet omringen. Volgens som
mige geruchten zouden zewere kringen druk
uitoefenen op Roosevelt, opdat de presi
dent gebruik zal maken van het bezoek
van den Engelschen koning om met hem
ten gunste van de Joden in Palestina te
spreken.
HISTORISCH OVERZICHT BIJ HET
OFFICIEELE AFSLUITEN VAN DEN
SPAANSCHEN BURGEROORLOG
De Spaansche burgeroorlog behoort nu
tot het verleden, officieel werd deze krijg
gisteren beëindigd.
Voor het laatst geven wij hierbij een
kaart die het verloop vanaf 18 Juli 1936
t.m. 4 April 1939 weergeeft, en precies 989
dagen geduurd heeft.
Bijgaande interessante en historische
kaart die voor zich zelf spreekt illustreert.
de ontwikkeling van den oorlog in diverse
fasen tot op het einde.
Het witte gedeelte op de kaart was het
laatste stuk grondgebied dat niet door
Franco werd veroverd; toen de repubii-
keinsche vloot naar Algerië gevlucht was
en diverse garnizoenen hierin in opstand
gekomen waren gaf ook dit Spaansche ge
deelte zich aan Franco over.
Voor de lezers die den strijd in Spanje
steeds gevolgd hebben, alsmede voor den
historicus zal deze kaart van blijvende
waarde zijn.
DE TOESTAND IN HET LAND
Geen herhaling der relletjes.
De spanning in Joodsche kringen te
Jeruzalem, blijft bestaan en er hebben zich
nog enkele botsingen met de politie voor
gedaan. Politie en militairen houden de
strategische punten bezet.
Het Joodsch Nationaal Fonds heeft tele
grafisch de meded j ling ontvangen, dat
Amerikaansche Joden een bedrag van
250.000 dollar ter beschikking hebben ge
steld. Dit bedrag moet worden besteed
voor den aankoop van grond. In het tele
gram betuigen de schenkers hun sympathie
met de Zionistische zaak.
Luitenant-generaal Haining, de opper
bevelhebber der Britsche troepen in Pale
stina heeft de Joodsche leiders, met in
begrip van de vertegenwoordigers van het
Joodsch Agentschap en den Joodschen
Nationalen Raad, ontboden.
Haining heeft bij die gelegenheid de door
de Joodsche bevolking in het verleden be
toonde zelfbeheersching geprezen, doch ge
zegd, dat hij het schieten op politiebeamb
ten als moord beschouwt.
Hij gaf te kennen, dat bij verdere on
geregeldheden zeer strenge maatregelen
zullen worden genomen.
Het protest der Joden heeft gisteren
geen aanleiding gegeven tot een enkele
daad van geweld. Men constateert, dat de
Joden zich Donderdag niet gekeerd heb
ben tegen de Arabische bevolking en dat
de Joodsche leiders hun critiek (hebben
beperkt tot de politiek van het Witboek
en tot hen, die verantwoordelijk zijn voor
die politiek. Men kan hieruit afleiden, dat
de Joden de mogelijkheid open houden van
samenwerking met de Arabieren tot ge-
i enschappelijken tegenstand tegen de
besluiten der Engelsche regeering en van
een terugkeer tot een vriendschappelijke
houding ten aanzien van de officieele in
stanties van Londen op herziene grond
slagen.
Belastingstaking aanbevolen.
De bond van grondeigenaren in de stad
en op het land heeft een resolutie aange
nomen om een belastingstaking te houden,
tot de Britsche regeering het Witboek zal
hebben teruggetrokken.
Eei
boodschap uit Amerika.
De Zionistische organisatie heeft Cham
berlain een boodschap doen toekomen, die
onderteekend is dooi Amerikaansche lei-
DE7 PARADE.
Franco krijgt het lauwerkruis.
Nadat hij plaats had genomen op de of
ficieele tribune om de overwinningspara
de bij te wonen, ontving generaal Franco
uit fle handen van generaal Varela het
grootkruis van de orde van het Lauwer
kruis van Sint Ferdinand.
Te 11.25 defileerden de specialisten-af-
deelingen vervolgens de escadrons cava
lerie, lichte artillerie, gemotoriseerde troe
pen, vechtwagens en een brigade gemo
toriseerde artillerie.
Te 13 uur defileerde het Condor-legioen
met de muziek aan het hoofd. Na de vlie
gers kwamen de kanonnen en mitrailleurs
van de luchtdoelartillerie. Evenals de
Spaansche troepen riepen de Duitschers
bij het passeeren van Franco „Leve Span
je".
Achter het Condor-legioen volgde de af-
deelingen genie en verdere hulpdiensten.
Te 14.05 was het défilé geëindigd en ver
spreidde de menigte zich onder de kreten
„Franco" en „Leve Spanje."
RADIO-TOESPRAAK VAN FRANCO.
Generaal Franco heeft gisteravond om
23 uur 50 voor den microfoon van Radio
Nacional een toespraak tot de Spanjaar
den gericht, waarvan tot dusverre nog
geen officieele tekst is uitgegeven.
De hieronder volgende tekst is op het
gehoor opgenomen en het blijft dus mo
gelijk, dat er rectificaties in zullen worden
aangebracht.
Franco zeide o.m.:
„Madrilenen, Spanjaarden, het land is
bevrijd van de roode horden. Gij hebt
vanmorgen den overwinningsoptocht in
volkomen orde bijgewoond. Ge zaagt de
vertegenwoordigers der mannen, die deel
uitmaakten van uw zegevierende leger.
Onze overwinning maakte een einde aan
de barbary van het Marxisme. Het marte
laarsschap van Madrid is het ernstige feit,
dat men den rooden leiders kan verwijten,
die verslagen werden op het slagveld,
maar die nutteloos de hoofdstad opoffer
den door haar letterlijk gebonden over te
leveren in handen van de leiders van het
Russisch communisme. De overwinning
was ons antwoord op 't „no passeran" der
rooden. Twee en een half jaar hebben den
moed van onze jeugd om den uiteindely
ken triumf te bevechten en het leger naar
de overwinning te leiden voor de groot
heid van Spanje niet terneergeslagen"
Voortgaande zeide Franco: Onze vijan
den rekenden niet op dc heldhaftigheid
van ons volk en op ons vermogen tot ver
loochening. De overwinning zou niet mo
gelijk zijn geweest, wanneer gij geen ver
trouwen hadt gehad in dezen kruistocht.
Franco voegde hieraan toe: „Wij stellen
onze waardigheid en onze onafhankelijk
heid boven alles en onze wensch is samen
te werken tot de pacificatie van Europa."
Hierop vroeg hij allen zich aaneen te
sluiten tot samenwerking voor den weder
opbouw van het land. „Wij hebben den
dagelijkschen arbeid noodig om een groot
herboren vaderland op te bouwen.
Aan de overwinning moet de heilige een
heid toegevoegd worden. Die moeten wij
verkrijgen".
Besluitende zeide Franco: „Dat is de
taak onzer beweging: aan het vaderland
moet gegeven worden alles wat men heeft,
zonder geestelijk voorbehoud; dat is de
moraal van Spanje, op'dat de lauweren
der overwinning niet verwelken. Leve
Spanje."
DUITSCHLAND
SCHUSCHNIGG NOG STEEDS TE
WEENEN.
De Duitsche autoriteiten verklaren, dat
de vroeger bondskanselier van Oostenrijk,
Schuschnigg, zich nog steeds in hotel Me-
tropole te Ween en bevindt. De geruchten
over zijn verblijf in een badplaats in de
Harz of te Keulen zijn ongegrond.
Men voegt hieraan toe, dat Schuschnigg
regelmatig bezoek ontvangt van zijn echt-
genoote. Iedere week wordt hij bezocht
door een geneesheer.
PORTUGAL
VERZET TEGEN DE DUITSCHE
VERLANGENS INZAKE KOLONIëN.
Het Portugeesche blad „O Jornal do
Commercia e das Colonias", dat onlangs
heftig is aangevallen door de „Berliner
Boersen Zeitung", omdat het had geschre
ven, dat de terugkeer van de Duitschers in
Afrika een gevaar zou beteekenen niet al
leen voor België, Portugal en Neder
land, doch ook voor Engeland en Frank
rijk, heeft thans met nog grooter felheid de
politiek van het Derde Rijk veroordeeld.
Het blad schrijft o.a. dat de territoriale
eischen van Duitschland, hetzij in Europa,
hetzij in Afrika, gedreven worden door een
militair imperialistische politiek, welke uit
gaat boven de binnenlandsche behoeften.
Indien Duitschland zijn vroegere koloniën
terug zou krijgen, dan zouden Frankrijk
dende figuren uit de religieuze en poli
tieke wereld en waarin de Engelsche re
geering verzocht wordt „den letter en den
geest van de verklaring van Balfour" te
eerbiedigen.
Het oordeel van Irak
Naar thans wordt bevestigd, heeft de
regeering van Irak een lang memorandum
gericht tot de regeering van Groot-Brittan-
nië, waarin een ongunstig oordeel wordt
uitgesproken over het Witboek. Verschil
lende Nationalistische kranten veroordee-
len eveneens het Witboek.
Chamberlain aan het woord
DEBAT IN HET LAGERHUIS.
Lloyd George heeft gisteren het debat
over de buitenlandsche politiek in het La
gerhuis geopend. Hij zeide, dat er een punt
bereikt is, waarop een beslissing, in de
eerstvolgende uren of althans in de eerst
volgende dagen door Engeland, Frankrijk
en Rusland genomen, van meer gewicht zal
zijn dan welk besluit ook, door deze lan
den sedert 1914 getroffen.
Ieder verwacht een nieuwen slag van de
zijde der dictatoren, die hun wapening be
spoedigen in een ongekend tempo, vooral
ten aanzien van de aanvalswapenen: tanks,
bombardementsvliegtuigen, duikbo'oten. Zij
bezetten en versterken nieuwe stellingen,
waardoor zij zich strategische voordeelen
verschaffen.
De Britsche voorbereiding is niet gericht
een onvermijdelijken oorlog, maar be
oogt den vrede onvermijdelijk te maken.
Men kan dien vrede ongetwijfeld slechts
verwerven door in Engeland, Frankrijk,
Turkije en Rusland een zoo groote macht
bijeen te brengen, dat de dictatoren, die
scherpzinnige menschen zijn, beseffen, dat
zij geen nieuwen aanval kunnen ontkete
nen zonder de mogelijkheid van een ramp
voor henzelf en hun volken onder de oogen
te moeten zien.
Chamberlain aan het woord.
Ik wil den ernst van den toestand niet
onderschatten, aldus zeide Chamberlain,
maar ik geloof, dat Lloyd George een wat
al te somber beeld heeft opgehangen.
Ik weet niet of de Duitsche regee
ring, toen zij overging tot haar actie in
Bohemen en Moravië, zich bewust was
van den enormen weerslag, welken die
actie in het buitenland zou veroorza
ken. Meer nog dan de annexatie van
een anderen staat was het de duidelijke
tegenspraak tusschen dit optreden en
de plechtige verklaringen, zoo vaak
door de Duitsche regeering gegeven,
die de openbare meening in de geheele
wereld zoo diep heeft geschokt. Die
tegenspraak heeft het gevoel van vei
ligheid in Europa volkomen onder
mijnd, en in breeden kring de gedach
te doen ontstaan, dat de onafhanke
lijkheid van geen enkelen kleinen staat
veilig was.
Ik wil niet beoordeelen of die gedachte
juist is, maar slechts zeggen, dat zij is
veroorzaakt door het optreden der Duit
sche regeering. Het scheen ons toe, dat
een ontbinding van een groot gedeelte van
Euopa dreigde, tenzij een 'nieuwe stabili-
seerende factor in Europa kon worden ge
schapen. Onder deze omstandigheden acht
te de BTitsche regeering het haar plicht om
in samenwerking met Frankrijk te trach
ten dezen stabiliseerenden factor te schep
pen. Onze verzekeringen aan Polen en
Roemenië beteekenden slechts een eersten
stap. Het stelsel moet nog versterkt wor
den door meer permanente regelingen en
door steun van andere kringen, die bereid
en in staat zijn dien steun te verieenen. Ik
wil er den nadruk op leggen, dat deze po
litiek niet geinspireerd wordt door 't stre
ven naar het verdeelen van Europa in vij
andelijke statengroepen of door de mee
ning, dat een oorlog onvermijdelijk is. Ik
acht een oorlog nooit onvermijdelijk tot hij
begonnen is. Een politiek van tegengestel
de statengroepen lijkt ons niet stabiel en
daarom gevaarlijk. De politiek, die wij vol
gen, bevat geen element van agressie en
sluit de mogelijkheid van bespreking van
alle geschillen in een geest van goeden
wil niet uit.
Sprekende over Sovjet-Rusland zeide
Chamberlain, dat hij niet kon nalaten te
denken, dat er een misverstand in het spel
is, aangezien Attlee het deed voorkomen,
alsof de Britsche regeering tot deze onder
handelingen was gebracht door wantrou
wen in de Russische ideologie.
Ik wensch te zegen, dat dit niet het
geval is. Indien wij de methoden kun
nen vinden, waarbij wij de samenwer
king met en den Dijstand van de Sov
jet-Unie kunnen krijgen bij het ineen
zetten van een vredesfront, zullen wij
dit toejuichen. Wij wenschen dat en
kennen er groote beteekenis aan toe.
De veronderstelling, dat wij den Rus-
sischen bijstand zouden versmaden, is
werkelijk zonder eenigen grond.
De minister-president verwees in dit ge
val naar de jongste verklaring van Stalin,
dat het de politiek der Sovjet-Unie was, de
staten te ondersteunen die slachtoffer van
agressie zouden kunnen-worden, mits zij
bereid zouden zijn hun onafhankelijkheid
te verdedigen. Dat is ook ons standpunt en
het scheen er op te wijzen, dat de Sovjets
bereid zouden zijn tot samenwerking bij
de tenuitvoerlegging van een dergelijke
actie.
Wij waren er ons evenzeer van bewust
(en dit is het punt, dat tot nu toe nog
geen waardeering heeft gevonden), dat de
directe deelneming der Sovjet niet geheel
in overeenstemming zou kunnen zijn met de
wenschen van eenige landen, te wier behoe
ve deze overeenkomsten worden gemaakt.
Ik betreur zeer het besluit der Sovjets
Potemkin niet naar Genève te laten gaan.
De zitting van den Volkenbondsraad werd
een week uitgesteld, teneinde hem in staat
te stellen te komen en nadat zij was uit
gesteld kon hij niet komen en werd Hali
fax de gelegenheid ontnomen deze aange
legenheden persoonlijk met hem te bespre
ken. Ongetwijfeld hebben de Sovjets goede
redenen gehad voor hun houding doch ik
betreur alleen, dat het onmogelijk is, dat
deze ontmoeting zal plaats hebben. Dit is
een van de gevallen, waarin ik niet nala
ten te voelen, dat er een soort schaduw of
scheidsmuur staat tusschen beide regee
ringen, welke uiterst moeilijk is te over
winnen.
Zoowel Sinclair, de leider der liberale
oppositie, als Lloyd George drongen er bij
Chamberlain op aan uiteen te zetten, wel
ke moeilijkheden er eigenlijk bestonden.
Chamberlain v/eigerde hierop te ant
woorden en zeide, dat dit misschien van be
lang zou kunnen zijn voor Lloyd George,
doch dat het doodelijk zou kunnen zijn
voor de politiek.
Jansent Zóó'n hals en dan
langzaam een glas bier er door
laten iooper.. (Fliegende Blatter,
en Engeland gedwongen worden tot een
onmachtige neutraliteit, aangezien de im
periale verbindingswegen verbroken zou
den zijn, zoodat zij zich niet meer kracht
dadig zouden kunnen verzetten tegen den
„Drang nach dem Osten".
Het blad merkt verder op, dat ook de
Vereenigde Staten een woord hebben mee
te spreken in een eventueele wijziging in
den kolonialen toestand. De Amerikanen
zouden niet onverschillig kunnen blijven,
wanneer de. Duitschers zich opnieuw zou
den vestigen aan de Westkust van Afrika
en hierdoor de Amerikaansche beweging in
den Atlantischen Oceaan ernstig zouden be
lemmeren.
Het blad verwerpt vervolgens ook het
denkbeeld Duitschland zijn koloniën terug
te geven, met als voorwaarde een demili-
tarisatie van Afrika. Duitsohland zou deze
voorwaarde aannemen en beloven geen
vlootbasis e.d. aan te leggen.
Doch hoe zou men een garantie hiervoor
kunnen krijgen.
Sedert zes jaar volgt Duitschland de leer
van Treitschke, volgens welke geen enkel
verdrag voor de toekomst kan binden.
CHINA
CHINEESCHE TEGENAANVAL HEEFT
SUCCES.
Althans volgens hun egen persbureau.
Van Chineesche zijde wordt medegedeeld,
dat de Chineesche strijdkrachten in Noord-
Hoepeh een tegenaanval hebben onderno
men en den Japanneezen te Tangho, nabij
de grens tusschen Hoepeh en Honan zware
verliezen hebben toegebracht. Tevens heb
ben zij het gevaar van een omsingelenden
beweging der Japansohe troepen bezworen.
Volgens een hoogen Chineeschen officier
hebben de Japanneezen minstens 18.000
man verloren.
Reuter verneemt, dat twee Japansche
colonnes, na rond de Chineesche vleugels
te zijn getrokken, zich in het begin dezer
maand bij elkaar hebben gevoegd en dat
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons
DE MACHT
DER WAARHEID
„Wij allen moeten opkomen en
strijden om wille der waarheid,
niet omwille der overwinning.
Groot is de macht der waarheid
en zij za.' overwinnen 1"
August Reichensperger.
de Chineesche troepen, na zich in Noorde
lijke en Westelijke richting te hebben
teruggetrokken, een plotselingen tegen
aanval hebben ondernomen. De Japansche
troepen, die door geforceerde marschen uit
geput en van hun hoofdmacht afgesneden
waren, hadden het enkele malen zeer
zwaar te verduren en trokken zich, naar
verklaard wordt, tenslotte Zuidwaarts, in
de richting van Tsaoyang terug. De Ohinee-
zen hebben hun tegenstanders, naar zij
zeggen, nog achtervolgd op de voetpaden
in het Tahoenggebergte. Rond Tsaoyang
wordt nog steeds gevochten.
De Chineezcn naderen Kanton.
De Chineesche strijdkrachten, die langs
den spoorweg KantonHankau, ten Noor
den van den straatweg naar Kanton, ope-
reeren, bedreigen, naar het Chineesche
persbureau meldt, opnieuw de vroegere
Zuid-Chineesche metropolis Kanton. Zij
hebben het op ongeveer 25 K.M. ten Noor
den van Kanton gelegen spoorwegstation
Soenkai heroverd en rukken thans op naar
het station Kongtsoen, dat 22 K.M. ten
Noordon van de stad gelegen is. Uit Tsoeng-
hoea, dat ruim 50 K.M. ten N.O. van Kan
ton is gelegen, rukken de Chineezen langs
twee wegen naar de voormalige hoofdstad
van de provincie Kwangtoen'g op.
