DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De Zomertijd
De welstand in Leiden en Omgeving
ZATERDAG 13 MEI 1939
30ste Jaargang No. 9336
S)e Ccld^clvcSoti^ant
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935.
Adv. en Abonm-Urleven zie paf. 2
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit vl|l
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
Marxisme en Rassisme
Op een feestvergadering van de Katho
lieke Studentenver. „Veritas" te Utrecht
is een rede gehouden door prof. dr. Die
trich von Hilderbrand, oud-hoogleeraar aan
de voormalige Theologische faculteit te
München.
Er voltrekt zich heden aldus spr.
een geestelijke revolutie van grooten om
vang. In een groot deel van Europa tracht
men de Christelijke levenswijze en het
Christelijke wereldbeeld niet slechts op re
ligieus gebied, maar ook op andere terrei
nen omver te werpen. Deze geest bezit
niettegenstaande alle verschil in details be
paalde gemeenschappelijke trekken.
Zijn hoofdgrondslagen zijn het weten
schappelijk materialisme (Marxisme) en
het biologisch materialisme (Rassisme).
In den breede schilderde spr. de nu ver
worden toestanden, terwijl spr. uitweidde
over de diverse onchristelijke strevingen,
welke in het huidige leven vallen waar te
nemen.
Hierna vatte spr. de taak van de katho
lieken in dezen tijd aldus samen:
In den huidigen strijd hebben de katholie
ken 'n taak: de verwarringen en dwalingen
kunnen overwonnen en bedwongen worden
door het rehabiliteeren van den mensch
als geestelijk persoon, die naar Gods even
beeld geschapen is, en door rehabilitatie van
zijn waarachtige waardigheid.
Den mensch eeren als mensch, waardee-
ren als mensch, hoogachten als mensch,
inhet dagelijksche practische
leven. Niet alleen in mooie redevoerin
gen en hartelijke feestspeechen, maar in de
volle werkelijkheid!
Zóó plaatsen wij ons daadwerkelijk tegen
over het materialisme het materialisme
van het Marxisme met zijn klassenstrijd en
het materialisme van het Rassisme met zijn
rassenstrijd.
Wij moeten den mensch zien, wij moeten
den mensoh rehabiliteeren in zijn waar
achtige waardigheid! Die ligt niet in het
bezit van geld en goed, ook niet allereerst
in hem opgelegde functies en zelfs niet in
zijn uiterlijke zeer te waardeeren
beschaving. Die ligt in zijn geestelijke en
zedelijke waarde, in zijn geestelijke per-
Crediet van één millioen
voor een Centraal
vluchtelingenkamp
Na lange -debatten over het af of niet
wenschelijkc van 'n centraal vluchtelingen
kamp, over de vraag, welke categorieën
personen erin moeten worden onderge
bracht, en over de financiering ervan, heeft
de Tweede Kamer tenslotte het wetsont
werp, waarbij de regeering een crediet van
een millioen gulden voor den bouw en in
richting vraagt, goedgekeurd met 49 tegen
31 stemmen. Vóór stemden alle katholieken,
anti-revolutionnairen, christelijk-histori-
schen (behalve de heer Krol), liberalen, ds.
Zandt (eenige aanwezige der staatkundig-
gereformeerde fractie) en de sociaal-demo
craat Van der Waerden.
Vooraf heeft de Kamer een motie van
den vrijzinnig-democraat Joekes om eerst
nog een nader onderzoek in te stellen naar
de vraag of een centraal kamp wel ge-
wenscht is, verworpen met 43 tegen 38
stemmen. Tegen de motie stemden de chris-
telijk-historischen, behalve de heer Krol, de
anti-revolutionnairen met uitzondering van
den heer Amelink, en de katholieken.
.Alle kosten van het kamp, zoo deelde
minister Van Boejen mede, zijn gegaran
deerd door de comité's, waarbij het Jood-
sche comité hem de garantie heeft gegeven,
dat achter het millioen gulden, dat reeds
als bankgarantie is gesteld, nog vijf tot zes
millioen gulden staat. Van de ongeveer
3500 vluchtelingen, zullen er 2000 in het
kamp moeten worden ondergebracht. De
minster heeft zich bereid verklaard om kin
deren beneden 13 jaar, niet tot gezinnen
behoorend, in gezinnen of kinderkolonies
onder te brengen. Zoo ook ouden van
dagen.
De zomertijd zal ingaan IN
DEN NACHT VAN ZONDAG
OP MAANDAG A.S.
In dien nacht wordt derhalve
de klok officieel een uur voor
uit gezet.
Om den volgenden morgen
onaangename verrassingen te
voorkomen, zette men Zondag
avond reeds zijn uurwerken
een uur vooruit.
De verhocging van het
Duitsche invoerrecht
op bloembollen
De Algemeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur heeft in een adres aan den
minister van Economische Zaken er op ge
wezen, dat bij het jongste Nederlandsch
Duitsche handelsverdrag het in/oerrecht
op bloembollen bij invoer in Duitschland
gebracht is op 25 R.M. per 100 K.G., ter
wijl vóór de afsluiting van dit verdrag een
irvoerrecht van 20 R.M. per 100 K.G. werd
geheven.
Van de producten, waarvoor in dit
nieuwe verdrag de Duitsche invoer
rechten over het geheele jaar verhoogd
zijn, zijn bloembollen het belangrijkst.
De totale uitvoer van deze artikelen
naar Duitschland bedroeg blijkens be
richten in do dagbladen vorig jaar
4.900.000 R.M., de uitvoer van bloem
bollen naar dat land beliep in 1938
meer dan de helft hiervan. Hieruit
bliikt. dat vooral het artikel bloem
bollen de concessies, die blijkbaar op
het gebied der tarieven aan Duitsch
land miesten worden gedaan, heeft
moeten opvangen.
De specifiek Nederlandsche bloembol
lenteelt, die geheel van den export van
deze producten afhanke'i'k is, en waarbij
niet alleen tegenover den uitvoer prac-
tisch geen invoer van grondstoffen be
staat, maar die bovendien zeer arbeids
intensief is, heeft hiermede opnieuw een
nadeel ondervonden.
Omdat op groede gronden gemeend
wordt, dat deze tariefverhoogingen een
gevolg zijn van een verhooging van het
Nederlandsche tarief van invoerrechten,
wijst de algemeene vereeniging den minis
ter erop, dat de beschermende handels
politiek ten bate var. de voor het binnen
land werkende industrieën opnieuw voor
dc agrarische exportbedrijven en in bij
zonder voor het arbeidsintensieve bloem-
bollenbedrijf een groot nadeel is ge
bleken.
Het bloembollenbedrijf ziet zijn export
mogelijkheden en moeilijkheden tot her
nieuwde expansie van zijn afzetgebied
steeds weer benadeeld, hoewel het door
het nemen van maatregelen tegen onge-
wenschte persoonlijke reclame zelf al het
mogelijke doet, om de afzetmogelijkhe
den, waarvan de uitbreiding hernieuwde
welvaart zal moeten brengen, te vergroo-
ten.
Nu bij de afsluiting van het Neder
landschDuitsche handelsverdrag opnieuw
aan den bloembollenexport moeilijkheden
in den .weg zijn gelegd, wordt den minis
ter verzocht om te bevorderen, dat bij het
vaststellen der betalingscontingenten hier
voor een noodzakelijke comjensatie wordt
verleend. Dit zou eeschieden, wanneer bij
dr vaststelling der betalin«?scontin«»-enten
voor de volgende kwartalen voor bloem
bollen een contingent verkregen wordt,
dat minstens dezelfde "itvnermno-eijikhe.
den biedt als vorig iaar.
Van de zijde van Duitschland, aldus
adressante, zal hiertegen geen bezwaar
gemaakt worden. Er is bij de Duitsche af
nemers een groote behoefte aan bloembol
len. Als deze niet in voldoende hoeveel
heid kunnen worden ingevoerd, worden
deze verdrongen door andere bloemen en
planten, temeer daar door de schaarschte
de prijzen voor bolbloemen in Duitschland
zóó hoog worden, dat deze hun populari
teit verliezen. De Duitsche afnemers zijn er
dan ook zeer op gesteld een grootere hoe
veelheid bloembollen te mogen invoeren,
Naast een directe compensatie voor het
nadeel van de verhooging van het invoer
recht zou handhaving of uitbreiding van
de betalings-contingenten van vorig jaar
bovendien het voordeel geven, dat een
d°or jaren van moeizaam werken opge
bouwde 'markt niet voor dit product ver
loren gaat, omdat de vraag naar dit pro
duct zou verdwijnen, wanneer het eenige
jaren uit den gezichtskring der bevolking
is verdwenen.
HET GEMIDDELDE VERMOGEN.
II.
Bleek uit ons vorige artikel, dat in de
meeste gemeenten in onze omgeving het
aantal vermogende inwoners in het laatste
belastingjaar ten opzichte van het vooraf
gaande gestegen was, ook het gemiddelde
bezit van deze kapitaalkrachtige ingezete
nen onderging in de meeste gevallen ver
meerdering en in enkele gevallen zelfs een
zeer belangrijke vermeerdering.
Wat Leiden betreft steeg het gemiddelde
vermogen van de in de vermogensbelas
ting aangeslagenen van 64.000.— tot
72.000.een toename, die te aanzien
lijker is wijl er. blijkens de gegevens in
ons eerste artikel, 47 nieuwe aanslagen
bijkwamen, die voor het overgroote deel
van bescheiden omvang waren en dienten
gevolge op het gemiddelde een neerdruk
kende werking uitoefenden. Dat deson
danks dit gemiddelde met f 8.000.— om
hoog ging, wijst er reeds op, dat tal van
eerder aangeslagenen hun vermogen sterk
zagen toenemen.
In drie gemeenten was intusschen de
toename van het gemiddelde vermogen
der aangeslagenen nog grooter dan ten
onzent. Dit waren:
Gemiddeld vermogen
1937 1938
Oegstgeest 58 mille 68 mille
Warmond 77 90
Wassenaar 203 234
Ook in deze opgave neemt Wassenaar
weer een geheel uitzonderlijke positie in:
een stijging van het gemiddelde vermogen
met niet minder dan 31 duizend gulden,
gepaard aan een sterke toename van het
aantal aangeslagenen, wijst op een steeds
sterkere opéénhooping van volksvermogen
in deze gemeente.
Een meer „normale" maar toch nog al
leszins bevredigend x .o-name van het ge
middelde vermogen valt te constateeren in:
Noordwijkerh. 46 mille 54 mille
Voorschoten 58 66
Woubrugge 43 50
Van deze gemeenten bleef in Voorscho
ten en Woubrugge het aantal aangeslage
nen ongewijzigd, in Noordwijkerhout ech
ter onderging dit aantal zelfs eenige ver
meerdering, voor alle drie gemeenten zijn
deze cijfers dan ook te beschouwen als
een symptoom van een gunstige ontwik
keling van het totale volksvermogen ter
plaatse.
In de volgende groep gemeenten was de
toename nog wat geringer:
Benthuizen
53 mille
57 mille
Hillegom
54
58
Koudekerk
39
43
Leiderdorp
42
46
Lisse
77
82
Moercapelle
33
37
Nieuwkoop
37
42
Noordwijk
65
69
In Hillegom,
Koudekerk en
Leiderdorp
onderging het aantal vermogende inwo
ners eenige vermindering, in hoofdzaak
doordat enkele vermogens, die ook voor
heen reeds vrij aanmerkelijk beneden het
gemiddelde lagen, tot beneden de grens
van zestienduizend gulden daalden. Dit
wegvallen van vermogens, die voorheen
het gemiddelde drukten is, is althans ten
deele de oorzaak geweest dat in deze drie
gemeenten het gemiddelde thans omhoog
ging. In de overige gemeenten uit boven
staande groep ging daarentegen de stij
ging van het gemiddelde vermogen ge
paard met een toename van het aantal
aanslagen en in deze gevallen ontwikkel
de het vermogen ter plaatse zich dus weer
alleszins gunstig.
Gering was de stijging van het gemid
delde in:
vermindering van het aantal aanslagen.
Als gunstig symptoom heeft de stijging in
deze drie gevallen dus weinig beteekenis.
In Ter Aar, Barwoutswaarder, Rijnsater-
woude, Zoeterwoude en Zwammerdam
bleef het aantal aanslagen gelijk; hier
geeft de stijging van het gemiddelde dus
vrij nauwkeurig aan hoeveel de afzonder
lijke vermogens in elk dezer plaatsen zijn
gestegen. In de overige gemeenten van
deze groep kon de stijging van het gemid
delde worden vastgesteld bij een toename
van het aantal aanslagen, wat dus weer
als uitgesproken gunstig kan worden aan
gemerkt.
In Rietveld bleef het gemiddelde vermo
gen onveranderd 45.000.het aantal
aanslagen in deze gemeente verminderde
evenwel iets, zoodat het totale beeld niet
gunstig is.
Daling van het gemiddelde moest wor
den vastgesteld in:
Hazerswoude
Leimuiden
Voorhout
Zevenhoven
42 mille 40 mille
45 34
33
31
In Hazerswoude en Zevenhoven wordt
de daling van het gemiddelde geheel ver
oorzaakt door het belastingplichtig worden
van nieuwe, vrij bescheiden vermogens.
Hier is de daling van het gemiddelde dus
geenszins een ongunstig symptoom. Anders
staat het met Leimuiden en Voorhout,
waar ook wel eenige toename van het
aantal aanslagen te boeken viel, maar toch
niet in die mate, dat de daling van het ge
middelde er geheel door kan worden ver
klaard. In deze beide gemeenten moet het
totale volksvermogen derhalve vermin
derd zijn.
In een slot-artikel zullen wy nog aan
dacht schenken aan de veranderingen, die
in elke gemeente in het geheele ter plaat
se gevestigde vermogen zijn ingetreden.
Ter Aar
36 mille
38 mille
Alkemade
40
41
Alphen a. d. R.
49
50
Barwoutswaard.
49
50
Bodegraven
49
51
Boskoop
41
43
Haarlemmerm.
41
42
Katwijk
50
53
Nieuwveen
36
38
Rijnsaterwoude
32
34
Rijnsburg
55
57
Sassenheim
73
76
Waarder
34
35
Woerden
44
45
Zoetermeer
46
48
Zoeterwoude
53
55
Zwammerdam
45
47
Van deze gemeenten kan
in Alkemade
Nieuwveen en Rijnsburg de stijging geheel
of ten deele worden toegeschreven aan de
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Overeenstemming tusschen Engeland en
Turkije over een wederzijdsch pact (2e
blad)
Dc Fransche Kamer heeft gisteren een
motie van vertrouwen in Daladier aange
nomen (2e blad).
De spanning tusschen Polen en Duit-
schers (2e blad).
Binnenland
Centrahl kamp voor vluchtelingen. Dc
Tweede Kamer aanvaardt het regeerings-
voorstcl. (2de blad).
Een leening voor Franco. (2de blad)
VERZET TEGEN EEN VOLKSSTEMMING
IN DANZIG.
WARSCHAU. 13 Mei. (A.N.P.) De
Poolschc openbare meening verzet zich te
gen ieder denkbeeld een volksstemming te
houden in Danzig. Te Danzig hoeft het ge
rucht de ronde gedaan, dat dc nationaal-
socialistische autoriteiten opdracht hebben
ontvangen een volksstemming voor te be
reiden voor 28 Mei, den verjaardag van
de eerste overwinning van dc nationaal-
socialisten bij de verkiezing van den Land
dag in 1933.
Het rechtschc blad A. B. C. bericht, dat
talrijke leden van S.A. en S.S. naar Dan
zig zijn gekomen met de opdracht dc
volksstemming voor te bereiden. De na-
tionaal-socialisten moeten zich echter wel
bewust zijn, dat Polen nooit een volks
stemming zal toelaten in dc Vrije Stad,
welke aan Poolsche autoriteit onderwor
pen is.
PE WERELD lit
VOGELVLUCHT
LONDEN. Chamberlain heeft gister
middag in het Engelsche Lagerhuis een
verklaring afgelegd over de tusschen En
geland en Turkije bereikte overeenstem
ming. Er zal een wederzijdsch verdrag
worden gesloten en in afwachting van de
nadere uitwerking wordt reeds nu ver
klaard, dat beide landen elkander weder-
zijdschen bijstand beloven in geval van
een conflict in de Middellandsche Zee.
De Britsche pers verwelkomt algemeen
dit verdrag tusschen Groot-Brittannië en
Turkije en legt hierbij den nadruk op de
aardrijkskundige ligging van Turkije,
vooral in verband met de garantie aan
Roemenië. Tevens wijst men op de be
trekkingen tusschen Turkije en de Sovjet-
Unie en men hoopt, dat hierdoor een over
eenkomst tusschen Engeland en de Sovjet
Unie zal worden vergemakkelijkt.
De „Times" schrijft, dat Turkije een
groote bijdrage levert aan de gemeen
schappelijke verdediging. De betrekkingen
tusschen Turkije en de Sovjet-Unie zyn
een springplank voor de overeenkomst
tusschen Londen en Moskou. Ook de Dai
ly Telegraph" is van meening, dat het anti
agressie-front versterkt is door het toe
treden van Turkije, dat even groot mate
rieel en strategisch belang is.
Ook de Fransche pers is zeer tevreden
over de verklaring van minister-nresidenj
Chamberlain. De Matin" schrijft, dat
Turkije aan de eene zijde hulp belooft aan
Palestina en Egypte, terwijl het aan de an
dere zijde een garantie ontvangt van En
geland. Indien men er rekening mede
houdt, dat Turkiie reeds verdragen heeft
gesloten met de Sovjet-Unie en Roemenië
en dat de Fransche regeering eveneens
een verdrag zal sluiten, dan zal men zien,
dat in geval van een conflict de zee-engten
open zullen staan voor de oorlogsbodems
van bovengenoemde landen en gesloten
zullen ziin voor den tegenstander.
De „Epoque" schrijft, dat het verdrag
van groot belangf is, aangezien Turkije de
zee-engten beheersrht, welke toegang ge
ven tot de Zwarte Zee. Nu de Oostzee een
Duitsch meer is geworden, kunnen Frank
rijk en Engeland Polen slechts via de
Zwarte Zee en Roemenjp te hulp komen.
PARADE DER SPAAN8CHE
LUCHTMACHT.
MADRID, 13 Mei. (A.N.P.) In tegen
woordigheid van 40.000 personen is giste
ren een groote wapenschouw gehouden op
het vliegveld Barajas, waar 506 vliegtui
gen stonden opgesteld. Te half twaalf
kwam generaal Franco op het vliegveld
aan, vergezeld van de leden der regeering.
Hij werd ontvangen door zijn generaals,
den primaat van Spanje, den Italiaanschen
generaal Gambara en den Duitschen ko
lonel Hans German, den commandant van
het Condor-legioen.
Op de tribunes had het diplomatieke
corps plaats genomen om het défilé van de
gemotoriseerde eenheden gade te slaan.
In snel tempo passeerden de luchtdoelar
tillerie, sanitaire diensten en dc ravitail-
leeringsdien8ten. Vervolgens overhandigde
Franco de standaarden, waarbij hij zcide:
„Uit naam van het Spaun.schc vaderland
decoreer ik u, commandanten van de
twintig Spaanschc en verbonden cscradril-
les, voor uw techniek en uw waarde tn-
dens den antibolsjewistischen kruistocht".
Hierna hernam Franco zijn plaats op dc
tribune en hield hij een toespraak tot de
vereenigde vliegers. Hij eindigde zijn rede
met de uitroep „Leve Spanje, leve Duitsch
land, leve Italië", welke kreet door dc me
nigte werd herhaald.
Vervolgens defileerden de vliegers in
rijen van tien, eerst de manschappen van
het Condor-legioen, voorafgegaan door het
Duitsche muziekcorps, vervolgens de Ita
lianen en daarachter de Spanjaarden. Al
len defileerden met uitgestrekten rechter-
ZIJT GIJ REEDS LID
van de afdeeling Leiden der Ned.
Vereen, voor Luchtbescherming?
Zoo niet, w>rdt het nog heden!
Secretaris is de heer D. C. KOK, Rapen
burg 9, Tel. 807. - Contributie naar draag
kracht (minimum 25 cents 's jaars).
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft onsi
Liefde voor
oe waariie.d.
Een jouruuiist schrijve niet zooals dc
ge.dmacut het decreteert, evenals voor
Ons komt ook voor U alien, en wie
weet, hoe spoedig, het uur van den dood.
Hoe rustig ral een journadst kunnen zijn,
als hij nooit heeft gewerkt voor het
kwaad, maar alü|d voor de verbreiding
van de waarheid. De ware vrede zal dan
in U heerschen. Uw geest zal bereid zijn
om God te zien. L>it is de dood der recht
vaardigen. Welk grooter goed kan een
Patriarch voor zijn vrienden, de journa
listen wenschen.
Onder U heersche de Uefde voor de
waarheid, die zoo dierbaar was aan St.
Paul us. Richt Uw oog naar omhoog,
waar de Waarheid heer sekt in aiie
eeuwigheid.
Kardinaal La Fontaine.
