STADS
NIEUWS
MAANDAG 1 Mtl 30ste No* Ü3Z5
S)e £cki^^Soii/wmt
Bureaux PapengTacht Jl. A(!t AboniL-tarieven lie paj. 1
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Godsdienst op Zondag
De „Avondpost" begint een artikel als
volgt:
Verscheidene liberale en neutrale
bladen hebben tegenwoordig een gods
dienstig artikel op Zondag.
Dit is verheugend.
Zeker, wij zouden het nog verheu
gender vinden, wanneer het stand
punt dier bladen van dag tot dag op
christelijken grondslag stond; wan
neer de belijdenissen dier Zondags
artikelen duidelijk en uitgesproken
basis waren voor het journalistieke
werk van iederen dag. In deze rich
ting werken wij. Maar dit moet ieder
voor zich-zelf weten; in elk geval is
het verblijdend, dat het godsdienstige
artikel niet meer ontbreekt in de
niet-rechtsche pers.
Inderdaad de godsdienst is niet een
artikel, dat men ééns in de week te voor
schijn kan halen. Dat strijdt tegen het
wezen van den godsdienst. De godsdienst
moet krachtens zijn aard iederen dag de
levensbasis vormen. God, die is de abso
lute Heer, de Schepper, kan niet.... van
tijd tot tijd als zoodanig worden erkend!
Dat 't verheugend is, indien men (alléén)
met Zondagsartikelen den godsdienst be
lijdt, willen wij niet tegenspreken, maar
zooals de „Avondpost" ook zelf op
merkt het ware is dat niet!
V Ambtenaar-Raadslid
Zooals reeds Zaterdag in een gedeelte
onzer oplage gemeld, zijn aan Ged. Staten
van Zuid-Holland vragen gesteld inzake
het feit, dat zij aan twee provinciale amb
tenaren verhinderd hebben zitting te ne
men, te b 1 ij v e n nemen in een gemeente
raad.
't Heeft ons in deze vragen gefrappeerd,
ten eerste dat 't maar twee ambtenaren
betreft, ten tweede dat het twee ambtena
ren betreft, die reeds gemeenteraadslid
waren (een er van, de heer Manders
te Leiden, niet minder dan 12 jaren; van
den andere, lid van den Haagschen Raad,
is ons de duur van diens raadslidmaat
schap niet bekend).
Iets anders zou 't geweest zijn, als ver
scheidene ambtenaren van de provin
cie de functie van gemeenteraadslid ver
vulden; iets anders zou het ook geweest
zijn, als 't betrof een weigering van ver
gunning aan ambtenaren, die zulk een ver
gunning nog niet bezaten, die voor
het eerst als Raadslid waren gekozen.
Voor het optreden van Ged. Staten van
Zuid-Holland op een wijze, zooals ge
schiedt, moeten wel zeer ernstige redenen
van algemeen belang kunnen worden aan
gevoerd, om het te rechtvaardigen.
Dat Ged. Staten in de gelegenheid zijn
gesield hun optreden ten deze publiekelijk
te motiveeren, is een verdienste van
den bedoelden vragensteller, het soc.-dem.
Statenlid Gardenier.
Vóór de handelwijze van Ged. Staten
te beoordeelen, wachte men deze motivee
ring af.
DE WERELD Ifl
VOGELVLUCHT
WARSCHAU: Het wordt meer en meer
duidelijk, dat de sleutel van den vrede in
Europa gezocht moet worden in Polen.
De Duitsche blader, laten het voorkomen,
of Duitschland thans 'voor het laatst aan
Warschau de kans geboden heeft om door
onderhandelingen te komen tot een vreed
zame regeling van de Poolsche kwestie.
De eischen van Duitschland zijn: terugkeer
van de Vrije Stad Dantzig tot het Duitsche
Rijk en de instelling van een exterritoriale
autoweg dwars door den Corridor naar
Oost-Pruisen.
Men laat niet onduidelijk doorschemeren,
dat Duitschland dwang zal gebruiken als
de Polen weigeren deze eischen in te wil
ligen.
In Poolsche politieke kringen krijgt men
den indruk, dat Polen meer dan ooit vast
besloten is, zich nooit te laten meeslepen
op een even noodlottig hellend vlak als
Tsjecho-Slowakije. De Poolsche openbare
meening verwerpt unaniem de Duitsche
eischen, niet alleen omdat zij een inbreuk
zouden vormen op het erfdeel en de vitale
rechten van Polen, maar omdat in de oogen
der openbare meening, de geringste con
cessie op dit oogenblik het voorspel zou
vormen van andere, verder gaande eischen
Men hoort dan ook niet zelden in de stra
ten van Warschau een vergelijking trek
ken tusschen de huidige situatie en die van
Mej. Dr. Mia van der Kallen t
Op 37-jarigen leeftijd is te Leiden, waar
zij in het St. Elisabeth-Ziekenhuis gedu
rende twee maanden werd verpleegd, na
een langdurig lijden, overleden mej. dr.
Mia van der Kallen, behoorende tot de
Vrouwen van Nazareth.
14 December 1938 was mejuffrouw van
der Kallen te Nijmegen in de letteren ge
promoveerd op een proefschrift over de
poëzie van Hadewijck. Zij heeft zich op
aet gebied van de Graal-beweging, waar
van zij een van de ourichtsters was, en la
ter als lid van 't hoofdbestuur der Vrouwe
lijke Jeugdbeweging in het Bisdom Haar
lem, bijzonder verdienstelijk gemaakt.
Tot de oprichting van de congregatie
van de vrouwen van Nazareth heeft de Nij-
meegsche hoogleeraar van Ginneken den
stoot gegeven. In 1929 is op verzoek van
Mgr. Aengenent in het Bisdom Haarlem
de Vrouwelijke Jeugdbeweging opgericht.
Voor deze beweging beteekent het over
lijden van een harer oprichtsters een groo-
ten slag.
Mej. Dr. van der Kallen arbeidde van
1922 tot 1932 aan de oprichting der Vrou
welijke Jeugdbeweging in het Bisdom
Haarlem. In 1932 werd zij naar Berlijn ge
zonden, waar zij eveneens deze actie ter
hand nam en „De Graal" oprichtta.
Zij bleef in Berlijn tot 1936, in welk jaar
zij naar Holland terugkeerde en lid werd
van het hoofdbestuur der Vrouwelijke
Jeugdbeweging.
Twee zaken vooral hadden steeds de volle
aandacht van Mej. van der Kallen.
Vooreerst het werk onder jongere intel-
lectueelen, die zij in het werk van de
Graal zocht te betrekken. Aan haar actie
is het dan ook te danken, dat thans meer
dere gegradueerden aan dat werk deelne
men.
Vervolgens is van haar de groote zorg
u .tgegaan voor de werkende meisjes, voor
al in de fabrieken, waaraan zij zich met
al haar gaven gaf..
Het overlijden van mej. v. d. Kallen is
een groot verlies voor de Graal, voor de
Vrouwelijke Jeugdbeweging.
Zij was gezegend met gaven en talenten
naar verstand en hart, die ver uitreikten
boven den middelmaat.
Moge haar voorbede in den hemel Gods
zegen verkrijgen voor het werk, waarvoor
zij tijdens haar leven haar tijd, alles wat
zij bezat, zichzelve heeft gegeven.
Vanaf Dinsdagmorgen is er in het St. Eli-
sabethziekenhuis gelegenheid om te bidden.
Dinsdagavond om 8.30 uur zal in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis de De Profundis wor-
oen gebeden.
De uitvaart en begrafenis zal plaats heb
ben Donderdagmorgen op de Tiltenberg.
Deze plechtigheden zijn alleen toeganke
lijk voor genoodigden.
Voor hen, die schriftelijk van hun deel
neming willen doen blijken, is het adres:
Hooigracht 31 Leiden.
Mei j.L, toen de zeven punten van Karls
bad werden afgekondigd.
'Aan den anderen kant twijfelt niemand
er aan, dat de Poolsche leiders bereid zijn
met het grootste begrip de twee door Hitier
gestelde problemen te bestudeeren, ten
einde te pogen een billijke oplossing te vin
den, welke in overeenstemming zou zijn
met de belangen van beide landen. In dit
verband wijst men er op, dat Beek na zijn
terugkeer uit Rome verscheidene malen ge
tracht heeft een onderhoud *.e krijgen met
den vertegenwoordiger van Duitschland
in Warschau, welke pogingen echter niet
slaagden. Ten slotte heeft men in Warschau
den indruk, dat Polen actief zijn krachts
inspanning tot economische, industrieele en
militaire voorbereiding zal voortzetten, ten
eir.de het hoofd te kunnen bieden aan iedere
gebeurlijkheid.
Verwacht wordt, dat minister Beek Vrij
dag in een officieèle rede zal antwoorden
op de rede van Hitier.
BERLIJN IN HET TEEKEN VAN
DEN 1EN MEI.
BERLIJN, 1 Mei (A.N.P.). De Rijkshoofd
stad staat sinds vanmorgen vroeg in het
teeken van den Duitschen nationalen feest
dag. De stad is met vlaggen, guirlandes en
foto's van den Fuehrer getooid. Aan de
jeugdbijeenkomst in het Olympische Sta
dion namen ruim 140.000 jongens en meis
jes deel.
In het Duitsche Operahuis vond een fees
telijke vergadering plaats van de „Reichs-
kulturkammer", waar rijksminister Goeb-
bels de namen bekend maakte van de beide
nationale prijswinnaars.
Den nationalen boekenprijs kreeg de dich
ter Bruno Brehm voor zijn werk „Oester-
reichische Trilogie" en den filmprijs kreeg
de regisseur professor Karl Froehlich voor
zijn film „Heimat".,
Tweede Eeuwfeest van
het R.K. Armbestuur.
De Oud-Weezen bieden een
orgel ten geschenke aan.
Een Bond van Oud-weezen
opgericht.
Nadat vanaf Donderdag in de afgeloopen
week door bestuur en inwoners van het
weeshuis aan de St. Jacobsgracht het
tweede eeuwfeest in groote opgewektheid
is gevierd, was het Zondag j.l. de beurt
aan de oud-weezen, die dit zeldzame feest
hebben willen aangrijpen, om nog eens
uiting te geven van hun durende erken
telijkheid voor al het goede, dat zij in de
jaren van hun verblijf aldaar hebben mo
gen ondervinden. Het bestuur van het
weeshuis was onmiddellijk bereid aan het
plan tot bijeenkomen medewerking te ver-
leenen, en zoo was het mogelijk, dat oud-
weezen uit allerlei plaatsen in ons land
Zondag om half elf te samen konden ko
men, in de schitterend ingerichte kapel
van het huis, om allereerst God te danken
voor zjjn rijken zegen, en om voor de re
genten en weldoeners van het huis verdere
genaden te vragen om hun succesrijk werk
op dezelfde wijze als tot nu toe geschied
de, te kunnen voortzetten.
De H. Mis werd opgedragen door wel
weleerw. heer Kapelaan H. Schrama,
waarbij oud-weezen de H. Mis dienden,
terwijl het koortje, onder leiding van de
Eerw. Zuster Agnella de driestemmige Mis
uitvoerde „S. Benedictus". De eerwaarde
Zuster Tharsilla bespeelde daarbij het door
de oud-weezen geschonken orgel. Na be
ëindiging van den plechtigen dienst, waar
bij alle heeren regenten mede tegenwoor
dig waren, kwamen de oud-weezen, die in
zeer grooten getale waren opgekomen, in
een der groote zalen van het huis bijeen,
waar zij allereerst begroet werden door
den voorzitter van het college van regen
ten, den heer J. P. Noordman, die er zijn
groote vreugde over uitsprak, zoovele oud-
weezen terug te zien. De zaal. keurig met
groen en bloemen versierd, bood een waar
lijk keurigen aanblik, en de stemming van
de aanwezigen, die onmiddellijk bij het
eerste contact reeds niets te wenschen
overliet, steeg bij de hernieuwde kennis
making, en met het ophalen van oude her
inneringen, steeds hooger, zoodat een vol-
enthousiaste menigte spontaan reageerde
op des voorzitters woorden, en telkens
klonk dan ook een „Lang zal hij leven"
door de ruimte. De tijd vloog om onder het
genot van heerlijke koffie en gebak, dat
met echt royale handen werd gepresen
teerd.
Terwijl daarna speciaal de Leidenaars
naar huis gingen, om daar te middagma
len, bleven neg 36 dames en heeren achter,
wien door de goede zorgen van de eer
waarde Zusters in het huis een diner
werd aangeboden. Deze dames en heeren
kwamen uit diverse plaatsen naar Leiden,
zoodat zij de gastvrijheid van het Huis op
zeer hoogen prijs wisten te stellen.
Om 3 uur namiddag verzamelden allen
zich wederom rond het bestuur, en daarbij
merkten we tevens op den weleerw. heer
Schrama, die ook nu weer een werkzaam
aandeel in de actie had; verder de zeer-
eerw. heer Pastoor Th. Beukers; dan nog
prof. W. Keesom met mevrouw, die jaren
geeleden regent was in het weeshuis, en
ten slotte ook nog mevrouw de wed. Ruyg-
rok, aan wier goedheid nog zeer vele oud-
weezen de meest aangename herinnerin
gen hebben gehouden. Natuurlijk waren
ook de eerwaarde Zusters met aan het
hoofd de Priorin Zr. Eulalia aanwezig,
toen omstreeks 3.15 uur de voorzitter van
het comité, de heer Kees Kooremans, de
bijeenkomst opende en allen aanwezigen
een hartelijk welkom toeriep, daarop het
woord verleenend aan Kapelaan Schrama.
Deze wees op de groote waarde van dit
samenzijn en vertrouwde er op, dat hier
uit een blijvende band zoude worden ge
boren. Nu bood de heer Koremans in wel
gekozen woorden het cadeau aan van de
oud-weezen aan het bestuur van het huis,
namelijk: een nieuw orgel voor de Kapel,
en tevens een zeer fraai uitgevoerde ge
denkplaat, waarvoor hij aan de regenten
een plaatsje verzocht in de vestibule van
het huis. als blijvende herinnering aan
dezen schoonen dag. De heer Noordman
aanvaardde gaarne zoowel het orgel als de
gedenkplaat en zegde toe, dat deze een
goede plaats in de vestibule zou krijgen.
We mogen nog wel opmerken, dat de ge
denkplaats werd aangeboden door twee
kinderen van de oud-weezen, die met
groot enthousiasme by hun verschij
nen op het poaium in de zaal werden be
groet. De stemming onder de aanwezigen
was zoodanig, dat uit volle borst door allen
het „Huislied" werd aangeheven, en de
erkentelijkheid gaf kracht aan de kelen en
diepte aan den toon, zooals het opklonk als
diep gevoelde dank, en als zoodanig ook
door bestuur en zusters werd verstaan en
geaccepteerd. Na deze mooie oogenblik-
ken werd de eerewijn rondgediend, en
kreeg Kapelaan Schrama gelegenheid een
zijner wenschen naar voren te brengen,
namelijk het scheppen van een vasten
band voor de toekomst voor alle oud-wee-
De geheele zaal stemde met luid applaus
in met het voorstel, een bond van oud-
weezen te stichten, en er werd Kapelaan
Schrama, met de heeren H. Wage mans en
K. Kooremans verzocht de voorloopige
voorbereidingen op zich te nemen, om aan
dezen bond den definitieven vorm te ge
ven. en alle maatregelen verder uit te wer
ken In bonte afwisseling volgden de di
verse attracties elkander op. want na zoo
doende ernstige zaken te hebben afgehan
deld, volgde een rondgang door het huis en
een bezoek aan de kleine kermis, die reeds
enkele dagen de vroolijkheid bij de inwo
ners had verhoogd; er werden poffertjes
gegeten, oude herinneringen wederom
voor den geest gebracht, kortom, de uren
vlogen voor allen heen, en de tijd ging al
te snel voorbij.
Om 1.30 uur werd een algemeene maal
tijd gehouden met de heeren regenten,
terwijl de eerwaarde Zusters met grooten
ijver rondgingen om iedereen naar genoe
gen te bedienen. Tegen het einde van den
maaltijd gaf de voorzitter van het regen
tencollege, de heer Noordman, het wo^ /I
aan zijn mede-bestuurder, den heer Bolsius,
die een warm woord van afscheid tot de
oud-weezen sprak en menige gevoelige
srjaar wist aan te raken. Was het een dag
van vreugde voor de oud-weezen, niet
minder was dit het geval voor het bestuur,
omdat zij door de tegenwoordigheid van
zoovele oud-weezen, die hun plaats in de
maatschappij hebben weten te veroveren
en handhaven, aan de regenten hebben ge
toond, dat hun werk, dat zoo moeilijk en
vaak ondankbaar is, toch vele en 6choone
vruchten heeft mogen dragen, waaruit zij
moed cn kracht zullen weten te putten,
om op den door hen ingeslagen weg voort
te gaan. De heer Bolsius eindigde met te
zeggen, dat deze dag met gulden letters in
de annalen van het weeshuis zal blijven
geboekstaafd.
Ook bij het avondfeest waren wederom
de heeren regenten compleet aanwezig, en
werden de oud-weezen vergast op de film,
op het huis betrekking hebbend, terwijl
een goochelaar de aanwezigen prettig wist
bezig te houden. Zoo bleven alle gas
ten tot een laat uur nog gezellig bij
elkaar, en noode ging men uiteen om
elkander met nadruk een spoedig weerzien
te beloven, wanneer de Bond van Oud-
weezen zijn beslag zal hebben gekregen.
De heer Kooremans was de tolk vdn alle
gasten van dezen dag, toen aan heeren re
genten en Eerwaarde Zusters uit heeler
hart dank werd gebracht voor de gulle
gastvrijheid, en groote hartelijkheid, waar
mede de oud-weezen waren ontvangen.
Hij sprak de beste wenschen uit voor
verderen bloei en schoon resultaat voor het
werk van het bestuur.
Het was een dag van groote vreugde en
diepe ontroering, die op allen een sterken
indruk heeft achtergelaten.
Prof. dr. S. E. de Jongh
Benoemd tot gewoon hoog
leeraar aan de Leidsche
Universiteit
Bij Kon. Besluit van 26 April 1939 is be-
noemc tot gewoon hoogleeraar in de facul
teit cier geneeskunde aan de rijksuniversi
teit te Leiden, om onderwijs te geven in de
pharmacologic: di. S. E. de Jongh, thans
buitengewoon hoogleeraar.
Bij Kon. besluit van 23 April 1935 was
prof. de Jongh benoemd tot buitengewoon
i.oog'eeraar in de faculteit der geneeskun
de aan de Rijks Universiteit alhier om on
derwijs te geven in de pharmacologic, zoo
dat hij na een vierjarige werkzaamheid
als zoodanig zijn buitengewoon hoogle
raarschap in een gewoon hoogleeraarschap
veranderd ziet.
Prof. de Jongh is op 18 Juni 1898 uit
Zeeuwsche ouders te Scheveningen gebo
ren. Na de H. B. S. te Scheveningen te heb
ben afgeloopen, heeft hij van 1915 tot 1921
te Utrecht gestudeerd; daarna tijdelijk as
sistent* geneesheer aan het Gemeente-Zie
kenhuis (Coolsingel) te Rotterdam ge
worden, is hij weldra tot assistent aan het
PharmacoTherapeutsch Laboratorium te
Amsterdam benoemd, later tot eersten as
sistent bevorderd, cn in 1929 tot conser
vator.
In 1929 is hij aan de Amsterdamsche
universiteit gepromoveerd op het proef
schrift: „Bijdrage tot de pharmacologic
van caliUir-permanganaat" In vaktijd
schriften heeft de nieuwe hoogleeraar
I ruim honderd artikelen gepubliceerd.
De vacature, die prof. De Jongh in 1935
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De betrekkingen tusschen Duitschland
en Polen na Hitiers rede. (2de blad).
De Engelsche pers over de vermoedelijke
voorstellen van Rusland inzake de vorming
van een vredesfront. (2de blad).
Ongerustheid te Bratislawa over de mo
gelijkheid van inlijving van Slowakije bij
Hongarije. (2de blad).
De wereldtentoonstelling te New York
geopend. (2de blad).
Binnenland
Overleden is mej. dr. Mia van der Kal
len, lid van het hoofdbestuur van de Ka
tholieke Vrouwelijke Jeugdbeweging de
Graal in het Bisdom Haarlem. (1ste Iblad).
Bij een botsing tusschen een autobus cn
een tram te Haarlem werden verschillende
personen gewond, waarvan er een aan zijn
verwondingen bezweek. (3de en 1ste blad).
Trein op niet gesloten overweg tot stil-
stand gebracht. (3de blad).
Lelden
Prof. dr. S. E. de Jongh, buitengewoon
hoogleeraar, benoemd tot gewoon hoog
leeraar. (1ste blad).
Sport en Wedstri|den
Dc Missiewedstrijd HaarlemBreda ein
digde in een gelijk spel (22). (4de blad).
Voor de kampioenscompetitic van den
I.V.C.B. won Kerkrade van Schijndel, ter
wijl VOSTA en Spartaan de punten deelden
D.O.S.R. speelt gelijk tegen V.V.E. (4de
blad).
Voor den K.N.V.B. verloor A.S.C. haar
eersten promotiewedstrijd. Zilveren feest
van U.V.S. (4de blad).
De Nederl. Korfballers winnen met 60
van België. (4de blad).
aan de universiteit ging bezetten was die
van den twee jaar daarvoor overleden
hoogleeraar dr. W. Storm van Leeuwen.
Hij aanvaardde zijn ambt met een in-
augureele rede op 7 Juni 1935 over: De
beteekenis en het wezen der Pharmacolo
gic".
VEERTIGJARIG JUBILEUM.
Vandaag is het veertig jaar geleden dat
de heer J. A. A. van der Horst, directeur
der N.V. Expeditie Onderneming van Gend
en Loos alhier, in dienst kwam bij de voor
malige Comm. Venn, van Gend en Loos.
De heer van der Horst trad op 1 Mei
1899 te Breda als volontair in dienst, werd
daarna ambtenaar te Middelburg en ver
volgens ambtenaar ter Hoofdinspectie te
Arnhem, waarna op 1 April 1916 zijn be
noeming volgde als directeur hier ter
stede.
En door zijn positie bij dc N.V. van
Gend en Loos èn door zijn verschillende
functies in het vereenigingsleven hier ter
stede is de heer v. d. Horst bij talrijk velen
geen onbekende, zoodat overtalrijk de ge-
lukwenschen waren, die den jubilaris van
daag ten deel vielen.
De Ned. Spoorwegen, met welke v. Gend
en Loos in zoo nauw contact staat werden
hierbij vertegenwoordigd door een inspec
teur, terwijl ook de stationschef alhier zijn
gelukwenschen kwam aanbieden. Voorts
kwamen tal van vertegenwoordigers van
handel en industrie, klanten der N.V. van
Gend en Loos, bewijzen van belangstelling
geven óf persoonlijk óf door het zenden
van bloemen en schriftelijke gelukwen
schen.
De eerste huldiging had tevoren reeds
door het personeel plaats gevonden toen
de jubilaris bij monde van den oudsten
besteller J. G. J. Ricmerts was gecompli
menteerd onder aanbieding van bloemen.