STADS NIEUWS De Leidsche Stadhuiskwestie voor de Haagsche Rechtbank. OMGFVING AGENDA MAANDAG 24 APRIL 1939 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Heden zl)n de pleidooien gehouden. Abonnementsprijs: voor Lelden 19 cent per week; 2.50 per kwartaal. Bij onze agenten zo cent per weak; 2.80 per kwartaal. Franco per post 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geÏÏL Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER? CURE WIND. De Bilt seint: Verwachting: Voor het geheele land: Zwaar bewolkt met opklaringen en plaatselijke buien, iets kouder, meest matige aan de kust lijde- l.jk krachtige Zuid-Westelijke tot Noord- Westelijke wind. De wcerstoestand van hedenmorgen 7 20 uur: Den Helder: regen, matige W. Z. W. wind 8 gr. C. Vlissingen: regenbuien, krachtige Z. W. wind, 9 gr. C. Dc Bilt: regen in het laatste uur, matige W. Z. W. wind, 9 gr. C. Groningen: regen, zwakke Z. W. wind 6 gr. C. Maastricht: regen in het laatste uur, ma tige Z. W. wind, 8 gr. C. BUSTENLANDSCH WEEKOVERZICHT. De depressie, die Zaterdagmorgen over •ie Noordzee lag, bevindt zich nu boven de Botnische golf en vult op. Zij brengt nog regen en sneeuw over Scandihavië en Fin land (Hernoesand had 11 m.m., Vaasa 7 m.m.). In den nacht van Zaterdag op Zon- c.ag ontwikkelde zich ten Westen van Schotland een nieuwe storing, die Zondag nog versterking kreeg door een uit het Westen gekomen depressie. Vanmorgen lag hel centrum hiervan over Schotland en de Noordzee. Deze nieuwe depressie voerde wat warmere lucht aan over ons land. O er de Brilsche Eilanden waaien meest matige Westelijke winder^ Het weer is er buiig, maar bijna nergens viel meer dan lichte neerslag. Alleen Blacksod had 7 m.m. In onze omgeving valt regen. Alleen in de Oostzee en het Engelsche Kanaal worden r og krachtige tot stormachtige winden aan- gf troffen. In Frankrijk en België werd het 'gemeen iets zachter, In Noord-Duitsch- land iets kouder, de temperatuur is hier ets onder normaal. LUCIITEMPERATUUR. 9.5 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Maandagnamiddag 7.41 uur tot Dinsdagmorgen 4.14 uur. HOOG WATER. Tc Katwijk aan Zee op Dinsdag 25 April voorm. 6,15 en nam. 6.40 uur. Maan onder 0.17 Uur Dinsdagnacht. Maan op 9.20 uur Dinsdagmorgen. ZILK Fen schadepost. Bakker Meiland be- r. cht Zaterdagmiddag met een zwaar be laden bakkerstransportrijwiel zijn klanten aan de Becklaan. Door een rukwind ging rijn bakfiets aan het rijden en reed par does dc „Beek" in, Het geheele voertuig oook onder water, waardoor ruim 200 btooden en 50 pond koek verloren ging. Voor Meiland een groote schadepost. Paard op hol. Het paard van een woon wagen, hetwel langs den weg lijp te gra- ztn, kreeg plotseling lust, de wijde wereld in te gaan. Via weiland van den heer K. kwam dc viervoeter terecht in den tuin Vc.n de firma Zandbergen, waar schade aan <ƒ•-. bloembollen werd aangebracht. Door personeel werd het paard den weg opge jaagd, doch 't herhaalde dit spel op den tuin van v. d. Schoot. Aan grijpen van het paard viel niet te denken, daar het zich Latende en slaande door alle barricades heenwcrktc. Eindelijk wist een dochter van den woonwagenbewoner het beest te grijpen. Een en ander bracht heel wat belangstelling op de been. Hedenmorgen werd eindelijk de zoo langzamerhand „beruchte" stadhuiskwestie voor de Haagsche rechtbank behandeld. Zooals men zich zal herinneren waren bij het heiwerk voor het nieuw te bouwen stadhuis de panden van de heeren Feld en Zandvoort te Leiden op erge wijze bescha digd en men was niet "tot een overeen stemming gekomen wie deze schade nu eigenlijk moet betalen. Allereerst was het woord aan Mr. Cos- man, die begon met te verklaren, dat onder degenen, die betreuren, dat het Leidsche stadhuis in vlammen is te niet gegaan, zeker niet in het allerminst mevrouw Feld, eischeres in deze zaak, behoort. Immers door het fundatiewerk voor den nieuwbouw is het huis, door haar bewoond dusdanig gescheurd en. verzakt, dat het op last van gemeentewerken ontruimd moest worden. Eveneens in zulks het geval geweest met het winkelhuis van den heer Zandvoort aan de Maarsmanssteeg te Leiden, alwaar het achterhuis om dezelfde redenen ont ruimd moest worden. Nu heeft eischeres zoowel de gemeente als den aannemer in rechten aangespro ken. De gemeente stelt zich echter op het standpunt, dat de aannemer aansprakelijk gesteld moet worden, terwijl de aannemer de gemeente op haar beurt aansprakelijk stelt. Verden neemt de aannemer nog het standpunt in, dat de eischers zelf de scha de moeten betalen en dragen in verband met den toestand waarin de perceelen zich bevonden. Pleiter bestreed de bewering, dat de Xundeeringen van de omstreden per ceelen niet in goeden staat zouden hebben verkeerd. Het enkele feit, dat de fundee ringen oud waren kon hem alleen descul- peeren indien kan worden aangetoond dat de scheuren toch opgetreden zouden kun nen zijn. Trouwens ook de arbeiders in deze zaak hebben geconcludeerd betreffende de oud heid der fundeeringen betreffende het op kunnen treden van scheuren. De aannemer voert wel aan, dat hij dam- wanden heeft geplaatst, doch dat is niet voldoende om verzakkingen en dergelijke te voorkomen. Daartoe zijn ook noodig stutten en vangen. Zooals deze officieel zijn voorgeschreven. De aannemer had dat moeten weten en zeker rekening moeten houden met de groote diepte en oppervlak te van den bouwput. De aannemer voert daartegen weer aan, dat de verzakking is veroorzaakt doordat dc gemeente een huis heeft afgebroken, hetwelk naast de woning van mevrouw Feld stond. Deze verdediging kan volgens pleiter niet juist zijn, omdat bedoeld pand reeds zes maanden voordat de verzakkin gen optraden behandeld was. Wel zijn er later nog eenige maatregelen genomen, maar toen was het reeds te laat en was de schade reeds toegebracht. De aannemer zegt nu wel, dat het werk niet tot uitvoer kon worden gebracht zon der schade toe te brengen, maar dat vond pleiter niet, want dan had niet tot bouwen mogen worden overgegaan. Het zou in strijd zijn met ieder rechts gevoel indien deze eigenaren.de schade zou den moeten dragen, schade waaraan zij absoluut geen schuld hebben. Indien de aannemer meent, dat de ge meente .aansprakelijk is, dan moeten deze partijen daarover beslissen, doch de eige nares mag daarvan niet de dupe worden. Dc gemeente heeft door ingenieurs een rapport doen samenstellen en daaruit blijkt, dat de schade een ge volg is van het werk van den aanne mer. Verder wijst pl. er nog op, dat zijn in ziens de aannemer de aansprakelijkheid voor het werk heeft, omdat, indien dc voorschriften van de gemeente niet juist zouden zijn geweest, de aannemer zelf die had moeten verbeteren of aanvullen. Voor pleiter staat het absoluut vast, dat de aannemer aansprakelijk is, doch daar naast kan dc vraag worden gesteld of de gemeente niet mede aansprakelijk is. Er was voor den stadhuisbouw diep graaf werk verricht en bijzondere maatregelen zouden noodzakelijk geweest zijn. Dc architect der gemeente had hier toe zicht op hebben moeten houden, maar hij liet den aannemer ongestoord zijn gang gaan. En daarom acht pl. de gemeente mede aansprakelijk, want zij had tijdiger moeten ingrijpen. In deze taak is veel en lang onderhan deld. omdat men hoopte de rechtbank niet lastig te hoeven vallep. Toen de kwestie in den gemeenteraad kwam, werd het verwijt gedaan dat de eischers niet eerder met de voorstellen ge komen waren. Daarom hebben de onder handelingen geen resultaat meer gehad, zoodat men tot ..proces-voeren" is over gegaan. Pleiter hoopt, dat de rechtbank zal aannemen, dat de eischers de dupe zijn geworden. Mr. Briët voor de gemeente Leiden het woord voerend zegt, dat de gemeente acht de schade niet te kunnen betalen, daar zij het standpunt inneemt, dat de aannemer de aansp akelijke is. De gemeente was be reid een bepaalde som te vergoeden, doch men wilde hoogere bedragen hebben dan de gemeente wilde geven. Mr. Briët haalde verder een arrest van den Hoogen Raad aan, dat niet alleen door het feit dat de gemeente geen vol doende maatregelen neemt tot bescherming van belendende perceelen, schuld van de gemeente aanwezig is. Volgens pl. heeft de aannemer niet ge steld, dat de gemeente niet de noodigc maatregelen heeft doen nemen. Volgens de juris prudentie moet de aan nemer aansprakelijk worden geacht, te meer wanneer geen speciale voorschriften zijn gegeven. De aannemer moet toch niet een willoos werktuig van den aanbesteder zijn, maar moet het werk met verstand uit voeren. Volgens mr. Briët bestaat er dus voor de gemeente geen aansprakelijkheid, want zij heeft een algemeene opdracht gegeven aan den aannemer. Hij was vrijgelaten hoe hij voorzorgs maatregelen moest nemen voor belendende perceelen, hetgeen zelfs in het bestek is opgenomen. De aannemer wist, dat hij in een omge ving van oude huizen moest werken. De opvatting, dat met het slaan van ijzeren wanden kon worden volstaan, vond spr. absurd. Toen scheuren in de belen dende perceelen gingen optreden, heeft de gemeente dadelijk gewaarschuwd. De gemeente heeft niet kunnen voorzien, dat de aannemer op een der gelijk slechte wijze het werk zou uit voeren. Als de normale maatregelen door hem waren genomen, zou deze schade zeker niet veroorzaakt zijn, was de meening van pleiter. Iedere aannemer weet, dat oude huizen niet sterk in de fundeering zijn en moet daarmede rekening houden. Verder voerde pl. aan, dat de gemeente den aannemer ge waarschuwd had, dat de belendende per ceelen gestut moesten wordij, doch deze de deskundige dus vond zulks niet noodig. De gemeente had dus geen verdere maat regelen kunnen nemen, wel de aannemer, die iederen dag op het werk was. Vanaf het begin heeft de aannemer onjuist ge handeld door niet behoorlijk te stempelen. De aannemer heeft betoogd dat de per ceelen inwendig gestut hadden moeten worden, doch'dit sluit niet uit, dat hij maatregelen aan den buitenkant had moe ten nemen. De gemeente had een goeden aannemer met een goeden naam genomen en ver trouwde daar op. Voor den aannemer trad hierna op mr. Terwindt, die aanvoerde, dat een ieder in deze zaak voelde, dat de gemeente in deze aansprakelijk is aangaande de geleden schade. De aannemer ontkent alle schuld; hij mocht vertrouwen en vertrouwde ook op de deug delijkheid van het plan van de gemeente en kon niet voorzien, dat schade tijdens het werk zou kunnen ontstaan. Verder was het bestek door aanbesteed- ster ontworpen en op haar terrein uitge voerd. Daarom stelt pl. de gemeente aan sprakelijk en niet zijn cliëntèle, de Aan nemersmij Hillen en Roozen. De aannemer heeft de gebruikelijke voorzorgen wel ge nomen en het plan van de gemeente is voor haar eigen aansprakelijkheid uitgevoerd. De gemeente wist, dat de fundeeringen van de perceelen Feld en Zandvoort zwak en slecht waren, omdat zij de daaraan gren zende perceelen reeds had laten afbreken. Zij had onder den gemeenscha ppel ij ken muur van de perceelen een muur doen aanbrengen voor restauratie. Daardoor zijn de preceelen Feld en Zandvoort in gevaar gebracht, omdat er onder is gegraven en de grond is weggehaald en weggetrokken. Mr. Briët ontkende deze toedracht der zaak. Mr. Terwindt echter meent, dat de ge meente wist, dat bedoelde perceelen in slechten staat -verkeerden en daarop had zij moeten wijzen. Pl. meent, dat de gemeente haar plan nen niet juist heeft ingericht. Inderdaad is het de gewoonte, dat be lendende perceelen gestut worden. Dat dit niet in dit geval is gebeurd, komt dat de perceelen er nog zoo goed uitzagen. Wel zijn er later eenige z.g. beleefdheidsstutten aangebracht, doch deze maakten geen ef fect. Verder betoogde pleiter in een uitvoerig pleidooi, dat de panden „ingepakt" hadden kunnen worden, zooals ook met den ouden gevel van het stadhuis is gebeurd. Pl. kwam ten slotte tot de conclusie, dat de Aannemersmij in deze aanneemt geen schuld te kunnen hebben. Bij de replieken merkte mr. Cosman op, dat de belendende perceelen niet bouw vallig waren. De aannemer wist, dat hij in een oud stadsdeel moest werken en had daar rekening mee moeten houden. Verder blijft pl. bfj zijn pleidooi. Mr. Briët voor de gemeente repliceerend blijft oveneens bij zijn pleidooi en zegt, dat de gemeente niet aansprakelijk is in deze zaak. Na verder re- en duplieken werd de uit spraak bepaald op 25 Mei. GEMEENTERAADSVERKIEZING. Bij de gisteren gehouden stemming in de afdeeling Leiden van de R.K. Staats partij voor de aanwijzing van de volgorde op de definiteve candidatenlijst voor de а.s. Gemeenteraadsverkiezing zijn opgeko men 420 leden. 13 stemden ongeldig. Gel dig stemden 407 leden, die ieder acht stemmen uitbrachten. De volgende candidaten verwierven het achter hun naam aangegeven aantal stem men, verdeeld over de verschillende plaatsen op de rangordelijst: Th. B. J. Wilmer (403 st.op 1 329, op 2 19, op 3 26, op 4 24, cp 5 3, op 8 2. Mr. A. F. L. M. Tepe (397 st.). op 1 2, op 2 312, op 3 14, op 4 33, op 5 26, op 6 4, op 7 5, op 8 1. Th. M. W. Bergers (366 st.). op 1 12, op 2 5. op 3 282, op 4 12, op 5 13, op 6 12, op 7 7, op 8 23. H. Lombert (373 st.), op 1 12, op 2 5, op 3 21, op 4 280, op 5 33, op 6 11, op 7 7, op 8 13. J. A. M. van Oijen (344 st.), op 1 7. op 2 op 3 9, op 4 13, op 5 260, op 6 13, op 7 24, op 8 12. Mr. H. F. A. Donders (395 st.), op 1 5, op 2 7, op 3 17, op 4 22, op 5 34, op 6 287, op 7 12, op 8 11, H. L. J. Tobé (350 st.), op 1 26, op 2 3 op 3 3, op 4 10, op 5 16, op 6 25, op 7 258, op 8 9. A. van Dijk (321 st.), op 2 1, op 3 2. op 4 3, op 5 3, op 6 11, op 7 39, op 8 262. W. I. J. Burghouwt (33st.), op 1 2, op 2 4, op 3 4, op 5 2, op 6 3, op 7 4, op 8 14. E. J. Coster (59 st.), op 1 10, op 2 9, op 3 4, op 4 3, op 5 5, op 6 11, op 7 11, op 8 6. Ph. v. d. Drift (44 st.), op 1 1, op 2 22. op 3 3, op 4 3, op 5 4, op 6 4, op 7, 2, op 8 6. D. Haverkorn (29 St.), op 1 2, op 2 1, op 3 3, op 5 1, op 6 7, op 7, 8, op 8 7. A. Langeveld (39 st.), op 2 2, op 3 2, op 5 2, op 6 13, op 7 14, op 8 6. J. H. A. Manders (69 st.), op 1 6, op 2 10, op 3 15, op 4 4, op 5 4, op 6 6, op '7 11, op 8 13. C. P. W. Schinck (38 st.), op 1 1. op 2, 2, op 3 2, op 5 2, op 6 4, op 7 5, op 8 22. De rangorde is als geadviseerd in het uitgebracht advies: 1. Wilmer, 2. mr. Tepe, 3. Bergers, 4. Lombert, 5. v. Oijen, 6. mr. Donders, 7. Tobé, 8. v. Dijk. Den volgenden Zondag wordt over de volgende zeven plaatsen gestemd. TWEEDE-EEUWFEEST R.K. ARMBESTUUR. De collecten, die gisteren zijn gehouden voor de feestgave aan het Katholiek Arm bestuur ter gelegenheid van het twee hon derdjarig bestaan, hebben de volgende be dragen opgebracht: St. Petruskerk 230 gld., Hartebrug-kerk 330 gld., Haagweg kerk 200 gld. een gouden ring). Dit bedrag is gevoegd bij de giften van parti culieren voor de feestgave ten bate der ar men, tér gelegenheid van het tweede eeuwfeest van het R.K. Armbestuur. Wij willen hier even rectificeeren, dat de verrassing voor de ondersteunden niet volgende week wordt geschonken, maar morgen en overmorgen. VOOR DE MISSIE. Allo bezoekers van het Lof (Zondag avond) in de St. Petruskerk worden van ganscher harte bedankt voor hun mildda digheid. De opbrengst der missie-collecte, die zeker ook u voldoening zal schenken, bedroeg f 100.79^. Ons werk blijvend ook in uw gebed aanbevelend, H. WESSELS, missionaris. DE CHINA-COLLECTE. De Zaterdag gehouden speldjesverkoop ten bate van de noodlijdende bevolking in China bracht een bedrag op van 1437.17, het dubbele van vorig jaar. Handelsregister K. v. K. Wijzigingen: 1116. H. v. d. Boom v/h fa. Niekerk v-. d. Boom. Alphen a. d. Rijn, Hooftstraat 131, manufacturen en confectie. Overl. E.: H. van den Boom, Alphen a. d. Rijn, d.d. 7 April 1939. 6198. Autobandenbedrijf „Centrum", Leiden. Nieuwsteeg 43. vulcaniseeinrich- ting. De zaak is verplaatst naar: Amster dam, van Musschenbroekstraat 3a. Nieuwe inschr ij vingen: 7320. N.V. Kledingmagazijnen Verhulst (f.). Leiden, Breestraat 103105. hoofdz.: Den Haag. Grootemarkt 19. heerenkleeding. Beh. fil.: B H. Topper, Leiden. Aanvullende opgaven: Firma B. Zeilstra, Langebrug 101, Leiden. Als be heerder van het filiaal Kraaierstraat 19 werd d.d. 20 April j.l. aangegeven: J. Zeil stra. Dit moet zijn J. Zeilstra Jr. it- LEIDEN. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 22 tot en met Vrijdag 28 April a.s. waargenomen door de apotheken: Tot Hulp der Menschheid, Hooigracht 48, Tel. 1060; en A. J. Donk, Doezastraat 31, tel. 1313. Te Oegsgteest: Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, Tel. 274. EXCURSIE VAN „OUD LEIDEN" Naar het Prinsenhof te Delft In aansluiting aan de voordracht, welke Mr. J. K. van de Haagen Donderdag voor de Vereeniging „Oud Leiden" heeft ge houden, was er Zaterdagmiddag een excursie naar het Prinsenhof en de Nieuwe Kerk te Delft. De teekenaars der historische prenten van den aanslag op den Prins van Oranje hebben één uitgezonderd de om geving gefantaseerd. Bij een restauratie bleek enkele jaren geleden, dat er van het portaal een uitgang is geweest naar de binnenplaats, waarlangs Gérard is ge vlucht. Ook zou het waarschijnlijker zijn, dat de Prins bij het verlaten der eetzaal en niet bij het afdalen van de groote trap is vermoord. Langen tijd diende het Prinsenhof tot kazerne. In 1883 bepleitte Van Kerkwijk in de Tweede Kamer meer piëteit voor deze historische plek. De eetzaal is toen geres taureerd en als „Historische zaal" ingericht tot museum, waarbij men echter ook iets van de sfeer der 16e eeuw heeft willen te rugbrengen. Het Prinsenhof dient nog velerlei bestem mingen. Zoo is er het Grotius Museum ondergebracht en het slaapvertrek van den prins, dat uitzag op de Oude Delft en het huisvest een Ethnologisch Museum, het geen eraan herinnert, dat deze studie vroeger te Delft was gevestigd. Voorts werd een bezoek gebracht aan het glaze- niersbedrijf van wijlen -den heer Schouten, dat zich eveneens in het gebouwencomplex van het Prinsenhof bevindt. Hier werden de deelnemers ingelicht over de techniek der glasschilderkunst. Maar er was méér Glazenier Schouten heeft een prachtige verzameling oud glas-in-lood, meubelen, beeldhouwwerk en porcelein nagelaten, d:e veel bewondering afdwong. Ook de op de zolderverdieping ingerichte toonkamer van glas-in-lood ontwerpen werd bezichtigd. De vroegere abdijkerk, tegenwoordig de Waalsche Kerk, werd vervolgens bezocht en daarvan de consistoriekamer met fraai gemetseld gewelf, waar vroeger de prior van het klooster zijn vertrek had. Voorts het achtergedeelte van de kerk, dat door de protestanten is afgescheiden omdat voor hen de kerk te lang was. Hier zijn op de z.g. beeldenzolder zeldzame heiligenbeel den bewaard gebleven uit de 15e eeuw, die zich onder de vroegere kapspanten der kerk bevinden. Dit achtergedeelte met de kruisgang en mooie oude steenen trap dis naar de galerij (voor de nonnen) leidde, verkeert in verwaarloosden toestand. Nadat de thee was gebruikt, heeft mr. Van de Haagen in de Nieuwe Kerk veel wetenswaardigs verteld over de restauratie de gebrandscnilderde ramen en de graf tombe van Prins Willem van Oranje, ont worpen door Hendrik de Keyzer. NU DE DAG VAN DEN ARBEID GAAT NADEREN! De Commissie, belast met de uitvoering van de plechtige zegening der werktuigen, welke zegening zal plaats vinden op Zon dag 7 Mei a.s., des i.am. te vier uur, tijdens een plechtig Lof in de Dekenale Kerk aan den Heerensingel, maakt het Volgende be kend: De Commissie wil de speciale aandacht nog eens vestigen op de verzonden circu laire, wat betreft het plaatsen van de vaan dels in de kerk en het vervoer daarvan. De Commissie belast zich gaarne met het vervoer van de vaandels, waaraan geen extra kosten zijn verbonden, indien daar toe de wensch te kennen wordt gegeven tot en met Zaterdag 29 April a.s. aan het Secre tariaat, Lage Rijndijk 39, waarna spoedig bericht aan de betrokkenen zal volgen. Dus geen vaandels afgeven aan de Pas torie, zooals reeds voorbarig is bekend ge maakt. De Commissie draagt geenerlei ver antwoording voor berichten, geplaatst door anderen dan met de uitvoering be last. Zoo zullen wij Zondag 7 Mei tot een grootschen dag gaan maken, als wij onze gereedschappen mede ter kerk zullen bren gen, om gezamenlijk door de voorspraak van den H. Jozef God's zegen over onze gereedschappen af te smeeken, tevens een hulde brengend aan on: Moeder Maria. Werkt allen mede tot deze daad van ge loofsovertuiging, temeer daar wij werken de zijn aan het stichten van een „Nieuwe Gemeenschap", alwaar de sterkte en de kracht van het geloof een eerste factor zal moeten zijn. Als wij, bezield met deze gedachte, hier aan medewerken, komt Leiden aan Chris tus-Koning op voorbede van ons aller H. Moeder.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2