Wil Italië een protectoraat
over Albanië?
Verwarde geruchten doen de ronde.
Italië zwijgt in alle talen.
Witte Donderdag
WOENSDAG 5 APRIL 1939 30ste Jaargang No. 9304
3)e £eid*töh£0oii/fc<mt
Bureaux Papengracht 32. Adv. en Abomu-tarleven rie pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Principleele propaganda!
Ieder van onze lezers kan op zijn wijze
propagandist zijn voor het inderdaad groo-
te belang, dat betrokken is bij de Staten-
stembus op Woensdag 19 April.
Ieder op zijn wijze, op zijn plaats.
Ieder kan het zijn in eigen omgeving,
in het gezin, bij familie, vrienden en be
kenden.
Maar dan moet men eerst er zelf van
doordrongen zijn, vaarom het op 19 April
a.s. gaat dan moet men eerst zelf klaar
voor den geest hebben staan, waarover de
stembus van 19 April zal beslissen.
En dan herhalen we:
de stembus beslist direct over de samen
stelling der Prov. Staten;
de stembus beslist indirect over de sa
menstelling der Eerste Kamer;
de stembus zal uitwijzen, hoe is de poli-
tieeke overtuiging, de geestesgesteldheid
van het Nederlandsche volk.
Alle drie deze resultaten zijn belang-
r i.i k.
Het laatst-genoemde is echter ons in
ziens het belangrijkste.
Dat is ook van zoo groote psychologi-
s c h e waarde. En dat is daarom ook van
zoo groote direct-practische beteekenis.
Reeds op den avond van 19 April zal
héél het volk vragen: hoe zijn de verkie
zingen afgeloopen? En onder de vragen,
naar welker antwoord velen onzer tegen
standers ook het meest belangstellend zul
len zijn, is zeker deze:
hoe is 't voor de R.-K. Staatspartij,
hoe is 't voor de Katholieken afgeloo
pen?
Een eere-plicht van ons allen, om zoo
veel mogelijk te zorgen, dat het antwoord
op deze vraag kan luiden:
De R.-K. Staatspartij, de Katholie
ken zijn inderdaad krachtig voor
waarts gemarcheerd!
De propaganda voor de lijst der R.-K.
Staatspartij zij door allen principieel
en met toegewijden ijver gevoerd.
In de meeste provincies en kieskringen
is de lijst der R.-K. Staatspartij, lijst. 2.
In den Kieskring Leiden is no. 1 van
lijst 2 mr. Bolsius, in den kieskring Gou
da de heer Deerenberg.
Voor deze lijst voeren wij onze prin
cipieel e propaganda.
Onze propaganda om en ter wille van:
het beginsel!
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HET MARCHEERENDE
NATIONAAL-SOCIALISME
Naar aanleiding van de dwaze bewering
in het „Nationale Dagblad", dat het na
tionaal-socialisme in België.... marcheert
(wij schreven er gisteren over) schrijft
de Maasbode o.m.:
„Hooggeachte lezeressen en lezers,
wist ge het al?
Het nationaal-socialisme marcheert...
in België.
Mr. Rost van Tonningen zegt het
zelf in het „Nationale Dagblad".
Nu ja, zult ge zeggen, het marcheert,
neen het rent naar zijn ondergang.
Pardon het vliegt regelrecht ter
victorie.
Maar „Rex" dan, zult ge wellicht be
dremmeld stamelen.
Onnooze! Hadt ge het dan niet reeds
lang in de gaten: „Rex was een ver
warrend element".
Gek, dat zooiets zich gewoonlijk pas
op den rand van het graf manifes
teert.
Eere den scherpzinnige, die het al
thans nog op dat uiterste randje ont
dekt.
Maar misschien begrijpt ge nu nóg
niet, dat het nationaal-socialisme
„marcheert".
Toch doet het dit: in den persoon van
Grammens.
Heeft u de beteekenis van diens ver
kiezing ook al niet gesnapt?
Kort en krachtig uitgedrukt komt
het hierop neer: Zoo is er hoop op „een
waarlijke ommekeer in België."
En de Avondpost schrijft:
„De verkiezings-uitslag in België is
Koning Zog zou er zeil om
gevraagd hebben.
Er duiken allerlei geruchten op, dat Ita
lië bepaalde plannen koestert ten opzichte
van Albanië. Italië zou Albanië een pro
tectoraat willen opdringen in denzelfden
geest als Duitschland dat gedaan heeft met
Slowakije.
Te Parijs worden hierover uit verschil
lende bronnen verwarde berichten ontvan
gen.
Volgens moeilijk te controleeren berich
ten uit Tirana zouden de Italiaansche auto
riteiten de Albaneesche regeering hebben
medegedeeld, dat binnenkort op grond
van het Italiaansch-Albaneesche verdrag
van 1927, op grond waarvan Italië, wan
neer Albanië van buitenaf bedreigd wordt,
dit land militaire medewerking kan vcr-
leenen te Valona aan de Albaneesche kust
Italiaansche troepen zullen worden ont
scheept. Dit zou tegen 5 of 6 April ge
schieden.
De Albaneesche regeering zou van het
voornemen hebben doen blijken, zich te
gen iedere ontschepingspoging te verzet
ten.
Tusschen Rome en Tirana zouden onder
handelingen worden gevoerd om tot een
compromis te komen.
De Romeinsche correspondent Van de
„Times" maakt eveneens melding van be
richten over troepenconcentraties te Bari en
Brindisi en voegt hieraan toe, dat er nog
meer aanwijzingen zijn, dat Italië plannen
koestert met betrekking tot Albanië.
Het is, aldus de correspondent, mogelijk,
dat niet anders beoogd wordt dan een
wijziging in de betrekkingen tusschen Ita
lië en Albanië een soort protectoraat,
dat Italië meer zeggenschap zou geven en
dit land in staat zou stellen, de Albanee
sche rijkdommen vollediger tot ontwikke
ling te brengen. De economische positie
van Albanië is den laatsten tijd voortdu
rend slechter geworden en men gelooft,
dat onder het volk groote ontevredenheid
heerscht. Italië zou tot de conclusie geko
men kunnen zijn, dat het beste zou zijn,
hét land feitelijk in bezit te nemen.
De „Daily Telegraph" schrijft, dat gis
teravond in niet-officieele Britsche kringen
het gerucht de ronde deed, dat Duitschland
troepen concentreerde aan de grenzen van
Italië en Zuid-Slavië en dat ook Italië
troepen concentreerde aan de grens van
Duitschland en Zuid-Slavië. Ook ging het
gerucht, dat Italië er sterk bij koning Zog
op aan had gedrongen, dat hij een for
meel protectoraat van Italië zou aanvaar
den. De regeering van Rome zou stappen
hebben gedaan te Belgrado om zich-te ver
zekeren, dat deze actie geen vijandelijkhe
den van Zuid-Slavië tengevolge zau heb
ben.
een verpletterende nederlaag gewor
den voor het Rexisme:
Het viel van 21 zetels terug op 4 ze
tels, in de Kamer.
In het Nat. Dagblad van gister
avond kan men met koeien van let
ters lezen: „Het nationaal-socialisme
marcheert". Dit marcheeren heeft dan
betrekking op het feit, dat het
Vlaamsch Nationaal Verbond één ze
tel won en van 16 op 17 kwam.
Voor deze gelegenheid heeft de N.
S. B. zich dus met het Vlaamsch Na
tionaal Verbond vereenzelvigd.
Een oogenblik aannemende, dat dit
juist is, komt het ons voor dat het een
weinig glorieus „marcheeren" is, om
in drie jaar tijds één zetel te winnen.
Zoo komt men er niet! Als het fascis
me niet met rukken vooruit springs is
het verloren.
Maar.bovendien gaat het niet
aan van onze N. S. B. zich zonder blik
ken en blozen los te maken van het
Rexisme. Wij herinneren ons nog zeer
goed hoe de N. S. B.-pers jubelde van
vreugde en geestdrift, omdat Rex won.
In den laatsten -tijd kwam de zwen
king, want Rex stortte in elkaar. Maar
de geestverwantschap tusschen Rex
en N. S. B. kan niet worden ontkend.
Moge ons kiezers-publiek zich op 19
April even verstandig toonen als het
Belgische."
De „Times" meent, dat koning Zog heeft
voorgesteld sommige punten van het ver
drag tusschen beide landen te wijzigen en
dat er geen reden is om aan te nemen, dat
Italië overweegt een protectoraat over Al
banië af te kondigen.
De „Daily Herald" schrijft, dat koning
Zog op aandringen van Italië er in heeft
toegestemd, den bijstand van Italië te ver
zoeken en een protectoraat tegen denk
beeldige gevaren. Indien hij dit niet zou
hebben gedaan, dan zou hij beschuldigd
worden van het voeren van communisti
sche intrigues, waardoor de onafhankelijk
heid van zijn land in gevaar zou worden
gebracht en hij onttroond zou worden.
TIRANA SPREEKT GERUCHTEN OVER
PROTECTORAAT TEGEN.
In een te Tirana gepubliceerde semi-offi-
cieele verklaring wordt gezegd, dat de in
het buitenland loopende geruchten, vol
gens welke binnenkort een protectoraat
over Albanië zou worden ingesteld, als on
gegrond kunnen worden beschouwd, daar
Albanië nooit een schending van zijn onaf
hankelijkheid of integriteit zou dulden.
Hoewel te Lenden niet ontkend wordt,
dat;er teekenen zijn, die wijzen op mili
taire bedrijvigheid van Italië, verklaren
Britsche officieele kringen te Londen, dat
geen mededeelingen zijn ontvangen, welke
de berichten, volgens welke Italië in de
tegenover Albanië gelegen havens troepen
concentreert, aannemelijk maken.
Bovendien word' .er op gewezen, dat al
les wat dé onafhankelijkheid van Albanië
zou .benadeelen, een schending zou betee-
kenen van het Britsche-Italiaansche ac-
coord, dat voorziet in handhaving van den
status quo in de landen in het Middël-
landsche-Zeegebied.
EEN ITALIAANSCHE RADIO-STEM.
De te Bari verschijnende „Gazzetta del
Mezzogiorno" melditf
„Het radiostation te Bari heeft gisteren
het volgende bericht uitgezonden: De in
het buitenland verspreide berichten over
den toestand en de betrekkingen tusschen
Italië en Albanië .zijn tendentieus en on
gegrond.
Op uitdrukkelijk verlangen van den
koning van Albanië worden besprekin
gen gevoerd over: versterking van het
defensieve verbond tusschen beide
landen.
Men kent de sympathie, die Italië heeft
voor het Albaneesche volk en waarvan het
Albaneesche volk herhaaldelijk de tastba
re bewijzen gezien heeft. Het ligt niet in
de bedoeling der Italiaansche regeering
een aanslag te doen op de onafhankelijk
heid en de onschendbaarheid van Albanië.
Opmerkelijk is het, dat de Romeinsche
bladen en de voornaamste provinciale
kranten van dit bericht nog geen melding
gemaakt hebben, ondanks het hardnekkige
karakter der geruchten over een aanstaan
de landing van Italiaansche troepen aan
de Albaneesche kust.
BELGRADO MAAKT ZICH ONGERUST
Ten aanzien van de betrekkingen tus
schen Italië en Albanië schrijft Bourgues
in de „Petit Parisien", dat men te Bel
grado de Italiaansche bedoelingen in
Albanië met leede oogen aanziet. In het
Noordwesten grenst Zuid-Slavië reeds aan
Duitschland en wanneer het nu in het
Zuiden aan een Italiaansch Albanië zou
komen te grenzen, kan het vreezen eens
door de as te worden verpletterd. Te Lon
den volgt men de gebeurtenissen met aan
dacht en men verklaart, dat de status quo
in de Middellandsche Zee zou worden ge
wijzigd, wanneer Albanië wordt bedreigd,
hetgeen in tegenspraak zou zijn met het
Britsch-Italiaansche verdrag.
In de „Republique" schrijft Dominique,
dat Zuid-Slavië en Italië gelijkelijk wor
den bedreigd door de huidige meesters
van Weenen. Triest en Ragusa worden be
dreigd. Meer dan ooit moeten Rome en
Belgrado elkaar steunen.
BLIJDE GEBEURTENIS TE TIRANA
Tot slot van deze geheimzinnige Itali
aansche actie een geheel ander bericht uit
Tirana, n.l. dat Koningin Geraldine het
leven geschonken heeft aan een zoon.
DE WERELD lit
VOGELVLUCHT
ROME: De geruchten, welke er in om
loop zijn omtrent de actie van Italië ten
opzichte van Albanië zijn kenmerkend
voor de spanning, waarin Europa onver
minderd leeft. Zij zijn ook kenmerkend
voor de huidige politieke methoden. Men
had na den oorlog de illusie, de geheime
diplomatie met haar gekuip en gekonkel
voorgoed te hebben uitgebannen, thans is
zij teruggekeerd in den vorm van struik-
rooversmanieren.
Wat er aan de hand is tusschen Italië
e:i Albanië is nog niet precies duidelijk,
maar dat men zich niet zonder reden on
gerust maakt is helaas waarschijnlijk.
De mededeeling van radio-Bari over
besprekingen tusschen Rome en Tirana op
verzoek van koning Zog tot versterking
van het verdedigend verbond tusschen bei
de landen heeft levendige belangstelling
gewekt. Het kan zijn, dat koning Zog van
meening is, dat Albanië bedreigd wordt
door een gevaar uit het buitenland, doch
het is zeer onwaarschijnlijk dat dit gevaar
van de buren van Albanië komt. Men
vraagt zich derhalve af, welke in dat geval
de redenen van het initiatief van koning
Zog zijn. De geruchten over deze bespre
kingen en de geruchten over de landing
van Italiaansche troepen v/erken verwar
rend, en wekken den indruk alsof Italië
pressie op Albanië wil uitoefenen. In
buitenlandsche kringen te Rome verwon
dert men er zich over, dat dergelijke hard
nekkige geruchten niet worden tegenge
sproken en dat de mededeeling van radio-
Bari bijna nergens in Italië is gepubliceerd.
Sommigen gelooven daarom aan het in
stellen van een soort protectoraat over Al
banië, anderen zijn evenwel van oordeel,
dat een dergelijk protectoraat de goede be
trekkingen tusschen Italië en Zuid-Slavië
zou benadeelen. Ten slotte hoort men ook
de verondertselling opperen, dat het een
manoeuvre van Italië is, om Zuid-Slavië
en Griekenland te waarschuwen geen ga
rantie van Engeland, gelijk aan Polen is
gegeven, te aanvaarden. Duidelijk is de
zaak evenwel geenszins.
LONDEN: Inmiddels zijn de besprekin
gen tusschen de Engelsche regeering en
den Poolschen minister van buitenlandsche
zaken druk aan den gang. Wat er uit die
besprekingen te voor-schijn zal komen, is
nog niet te voorspellen.
De Italiaansche blader doen uitkomen,
dat Duitschland tot een tegenaanval bereid
is, teneinde de Britsche omsingeling te ver
hinderen.
„Ingeval Groot-Brittannië, schrijft de
Berlijnsche correspondent van de „Messa-
gero", er in zou slagen, de omsingeling van
Duitschland te verwezenlijken, zou dit land
teistond tot een tegenaanval overgaan door
een intensieve diplomatieke en economi
sche actie en vooral door een propaganda
onder de bevolking der Britsche Koloniën,
protectoraten en Dominions. Vervolgens
zou Duitschland niet slechts terstond het
vlootverdrag opzeggen, maar ook het
rhythme van zijn bewapening, vooral wat
den vliegtuigbouw betreft, zoodanig op
voeren, dat het zijn superioriteit kan con-
sqlideeren."
PIERLOT WAARSCHIJNLIJK
KABINETSFORMATEUR IN BELGIë.
BRUSSEL, 5 April. (A.N.P.) Men ge
looft algemeen, dat de tegenwoordige pre
mier Pierlot van den koning opdracht zal
krijgen een nieuwe regeering te vormen.
POOLSCH-BRITSCHE
BETREKKINGEN.
PARIJS, 5 April. (A. N. P.) „Le Matin",
bericht uit Londen, dat in welingelichte
kringen aldaar thans gesproken v/ordt over
de mogelijkheid van een wederkeerig de
fensief verbond tusschen de regeeringen
van Londen en Warschau. Vermoedelijk is
dit gegrondvest op de veronderstelling, dat
minister Beek thans minister-president
Chamberlain zekere waarborgen kan ver
schaffen, als tegenprestatie voor de ga
rantie, welke Engeland aan Polen heeft
gegeven.
Bovendien bericht het blad, dat sprake
is van een leening van 25 millioen pond
sterling aan Polen tot verbetering van de
militaire uitrusting. De regeeringen van de
Vereenigde Staten en Frankrijk worden
nauwkeurig op de hoogte gehouden.
JAPANNEEZEN HEROVEREN
KONGMOEN.
MACAO, 4 April. (A.N.P.) Met steun
van vliegtuig- en artillerieversterkingen
hebben de Japanneezen Kongmoen her
overd. Ten Zuiden van de stad wordt hevig
gevochten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Bollenland
Geruchten omtrent een Italiaansch pro
tectoraat over Albanië, (le blad).
De uitslag der verkiezingen in Eupen
en Malmedy. (2e blad).
Wordt Lebrun vandaag herkozen? (2e
blad).
Britsche consul te Mosoel vermoord. (2e
blad).
Binnenland
Nederland en de Pauskroning. Door Mi
nister Colijn beantwoorde vragen. (2de
blad).
Zorg van B. en W. te Rotterdam omi
schoolhuiswerk op Zaterdag en Zondag af
te schaffen (2de blad).
WIJ GEVEN ARTIKELEN OVER:
De Kerkelijke viering van den „Witten
Donderdag". (1ste blad).
De welvaart in Leiden en omgeving aan
de hand van de belasting-statistiek. (2de
blad).
Met Witte Donderdag is het hoogtepunt
in de lijdensweek aangebroken: het heilig
of plechtig Triduum.
Klonk met Palmzondag nog het juichen
de: „Hosanna", in de volgenden dagen
overwogen wij reeds Christus' droeven lij
densweg in de simpele maar diep ontroe
rende passieverhalen der Evangelisten.
Maar vandaag, op Witten Donderdag,
gaan wij binnentreden in het heilige der
heilige: het plechtig Triduum.
In de Middeleeuwen, zoo rijk aan innige
devotie en diep medeleven met de Kerk,
werd op Witte Donderdag alle werk stilge
legd. Verkeer en handel kwamen tot rust
tot na Paschen. Het plechtig Triduum, de
drie dagen voor Paschen, werden in vol
komen Zondagsrust gevierd. Het heilig
Triduum is het eind- en hoogtepunt van
de voorbereiding tot het Paaschfeest. Het
is zoo jammer, dat in onze dagen de ka
tholieken zoo weinig tijd schijnen te bezit
ten om de liturgische plechtigheden van de
laatste dagen der Goede Week bij te wo
nen. In heel veel plaatsen ziet men school
kinderen en enkele weinige geloovigen.
Witte Donderdag wordt gekenmerkt door
een dubbele stemming van vreugde en van
droefheid.
Vreugde om het onvergelijkelijk groot-
sche blijk van liefde van Christus tot den
mensch door de instelling van het heilig
Altaarsacrament, droefheid om den nade
renden dood van den Godmensch.
De liturgie, die ons in stijgende lijn naar
het Paaschfeest voert, geeft deze tweevou
dige stemming zco prachtig weer.
De kleur der liturgische gewaren is wit.
Wit is ook het omhulsel van het Kruis,
dat het hoofdaltaar siert. De offertafel is
versierd en jubelend klinkt het „Gloria"
onder gebeier van klokken en bruisen van
orgeltonen.
Maar dan verstomt plots iedere vreug
deklank. De klokken hangen stil, het or
gel staakt, zijn blij geluid en een sluier
van rouw en droefheid daalt over ons neer.
Christus is voor ons gehoorzaam gewor
den, gehoorzaam tot den dood, tot den
Kruisdood! klinkt de sombere zang nadat
de laatste klanken van de gebeden ver
klonken zijn.
Christus kondigt aan, dat hij verraden
zal worden. In het Epistel, in het Evange
lie wordt gewezen op Judas en zijn ver
werping. Dan na de plechtige viering van
de Heilige Geheimen, wordt het altaar van
alle sieraden ontbloot, het Allerheiligste
wordt naar een zij-altaar gedragen.
Christus, de bruidegom is heengegaan....
Treurig, diep ontroerend zijn de Metten
van dezen dag. Zij verhalen reeds van Je
zus' Marteldood. En plots, temidden der
gezangen klinkt die doodskreet van den
stervenden Verlosser: „Mijn God, Mijn
God, waarom hebt Gij Mij verlaten?"
Dan volgt een innige rust in het psal
mengezang, Jezus' zielerust in Zijn dood
strijd.
En tot slot klinken dan de verzen: „Mijn
oogen zijn verwaasd van het weenen. Hij,
die troost schonk, is verre van mij. Alle
volken, ziet toe of er een smart is, gelijk
aan die van Mij?"
Gaan wij met Jezus lijden en sterven,
afsterven aan de zondige wereld om met
het Paaschfeest in het schitterend blank
gewaad van de onschuld te verrijzen!
K. N. P.
