Franco's vlag op het raad
huis van Madrid
Een snelle en onbloedige bezetting
BUITENLAND
Engeland beraad
slaagt nog steeds
Dc Duitsch-Pool
sche spanning
WOENSDAG 29 MAART 1939
DE LEICSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Uitbundig volks-
enthousiasme
DE RECHTSCHEN TROKKEN OVER
TOLEDO-BRUG BINNEN.
De rechtsche propagandazender aan het
front van Madrid deelde Dinsdag om kwart
voor drie mede, dat de troepen van Franco
om half één over de Toledobrug de stad
begonnen binnen te trekken. Om twee uur
namen de rechtsche autoriteiten de stads
diensten over.
De speciale correspondent van Reuter
seint na een rondgang door de stad, dat hij
al den tijd, dat hij te Madrid heeft vertoefd,
nog nooit zulke tooneelen van uitbundig
volksenthousiasme heeft gezien. De straten
waren vol menschen, die juichten, dansten
en zongen en slagzinnen riepen. Velen had
den vreugdetranen in de oogen en vreem
delingen omhelsden elkaar. De bezetting
van Madrid geschiedde zonder dat er een
druppel bloed vloeide.
Union Radio, de zender die thans in han
den der rechtschen is, heeft tot de republi-
keinsche legers de volgende boodschap ge
richt:
„Tegenstand is thans nutteloos. Wij doen
opnieuw een beroep op allen, opdat er geen
bloed vloeit. Gij kunt rekenen op de recht
vaardigheid van den Caudillo. Wanneer
Franco pardon belooft, houdt hij woord. Het
is nutteloos zich te verzetten en wij noo-
digen de republikeinen uit, zich onverwijld
over te geven".
Julian Besteiro, die na het aftreden van
Azana het presidentschap had aanvaard, is
thans nog de eenige republikeinsche leider,
die zich te Madrid bevindt.
In de voornaamste straten en op de plei
nen van de hoofdstad heerscht een onbe
schrijfelijke drukte. Voor het regeerings
paleis juicht een ontzaglijke menigte de
leiders van de phalanx en requetes toe, die
van de naburige fronten naar Madrid zijn
gekomen om getuige te zijn van de overwin
ning van Franco.
Te 16 uur deelde de „Union-Radio" gis
teren het volgende mede: „Sedert Maandag
middag had men den indruk, dat Madrid
geen weerstand meei kon bieden. De roode
strijdkrachten verlieten de loopgraven en
alle stellingen. De anarchisten trachtten
nog een zeker verzet te organiseeren, doch
ihet was te laat. De bevolking had besloten
zich over te geven. Groepen anarchisten
namen de vlucht. Te negen uur Dinsdag
ochtend verscheen in de Calle Alcala een
rechtsche vrachtauto, bezet met menschen,
die „Leve Franco! Leve Spanje!" riepen.
Niet lang daarna rukte de 18de divisie de
stad binnen. Op den middag was de stad
geheel bezet en in den namiddag werd de
universiteitswijk in bezit genomen. Het
leven gaat thans weer zijn gewonen gang".
De vlag op het raadhuis.
Een lid van de oppositie in den vorigen
gemeenteraad, Melchior Rodriguez, heeft
zich aan het hoofd van den raad gesteld
en de vlag van Franco op het stadhuis laten
Ihijschen. Hij heeft een radiotoespraak tot
de Madrileensche bevolking gericht, waar
in 'hij verklaarde, dat het in de stad vol
komen rustig is. Hij voegde daaraan toe:
„De eerste maatregel, dien wij nemen, is de
bevestiging van alle gemeente-ambtenaren
en -beambten in hun tegenwoordige be
trekkingen.
Ik verzoek dezen menschen zich onmid
dellijk op hun post te begeven. De voedsel
voorziening is verzekerd en alles zal in orde
geschieden. Weldra zullen te Madrid de
voorraden levensmiddelen uitgedeeld wor
den, die het nationalistische leger bijeen
gebracht heeft om in de behoeften van het
Madrileensche volk te voorzien".
Voor het eerst weer buiten.
In de Calle Fuencarral heeft zich een
priester, die zich sedert Juli 1936 in een
huis schuil had gehouden, weer naar buiten
gewaagd. Hij werd door de menigte toege
juicht.
Verdedigingsraad te Valencia.
De leden van den Verdedigingsraad heb
ben zich naar Valencia begeven, waar zy
terstond onder voorzitterschap van Miaja
bijeen zijn gekomen.
In de vergadering wordt beraadslaagd
over een spoedig overgeven van Valencia.
Het bericht van het binnentrekken der
troepen van Franco in Madrid is te Valen
cia met kalmte opgenomen. Eenige burgers
verlieten de stad, doCh er is geen sprake
van een ontruiming op groote schaal.
De autoriteiten hebben een volledige
controle op alle diensten.
DE GEVLUCHTE SPAANSCHE
ANARCHISTEN.
Vijftienhonderd leden eener speciale divi
sie van anarchisten van de republikeinsche
troepen zijn ondergebracht in de oude
vesting te St. Louis in de Pyreneeën. Een
drievoudige cirkel van ruim 19 meter hooge
muren in het gebergte sluit hen volkomen
van de buitenwereld af en biedt hun weinig
kans om te ontsnappen, temeer daar de
waarschuwing is gegeven, dat bij eenige
poging tot ontsnapping direct geschoten zal
worden.
De Fransche autoriteiten hebben geen
halve maatregelen genomen, nadat zij er
van in kennis gesteld waren, dat zich on
der de duizenden vluchtelingen uit Spanje
anarchisten bevonden. Gezien het feit, dat
zij syndicalisten zijn (leden van de F.A.L,
den bond van Iberische Anarchisten) wor
den zij beschouwd gevaarlijker te zijn dan
de Fransche anarchisten, die „individueel"
zijn in hun opvattingen.
De ingesloten 1500 manschappen zijn on
derworpen aan een strenge discipline. Ver
scheidene malen per dag moeten zij zich in
het fort laten inschrijven in een meldings-
register. Zij zijn verantwoordelijk voor het
schoonhouden van de vertrekken. Door
deze gestrenge maatregelen hoopt men te
bereiken, dat de ingeslotenen alle pogin
gen in het werk stellen een visum voor een
ander land te verkrijgen.
In Frankrijk worden thans concentratie
kampen ingericht voor „vluchtelingen zon
der vaderland", waarin alle uitgewekenen
zullen worden ondergebracht, die niet in
het bezit zijn van geldige papieren. Een
nieuw vraagstuk is dat van de officieren
van het Spaansche republikeinsche leger,
die door de regeering van Madrid met mi
litaire missies belast waren en die zich te
Parijs bevnden. Hun geloofsbrieven zijn
niet meer geldig en zij zullen of gerepatri
eerd of wel in concentratiekampen onder
gebracht worden.
TELEGRAM VAN HITLER.
Hitler heeft het volgende telegram doen
toekomen aan generaal Franco: „Bij het
binnenrukken van uw troepen te Madrid
en de daarmede bevochten eindoverwinning
van het nationale Spanje over het volken-
vernietigende bolsjewisme wensch ik u har
telijk geluk. Duitschland gedenkt thans met
mij in oprechte bewondering de voortref
felijke verrichtingen uwer dappere troepen
en is er van overtuigd, dat nu voor Spanje
een tijd van opbouw aanbreekt die de
groote inspanning en offers van de jaren
van strijd zal rechtvaardigen".
MUSSOLINI TOEGEJUICHT.
In verband met het binnenrukken der
troepen van Franco in Madrid was gisteren
een groote menigte samengestroomd voor
het Palazzo Venezia. Mussolini verscheen op
het balkon en zeide: „De infanterie van
Franco en de Italiaansche legionnarissen
zijn Madrid binnengetrokken. De Spaan
sche oorlog kan var nu af als geëindigd be
schouwd worden en geëindigd met een
nederlaag van het bolsjewisme. Zoo zal het
allen vijanden van Italië en het fascisme
vergaan".
VAN HET VATICAAN
BESTUURSWIJZIGING IN
VATICAANSTAD.
Controle-commissie van Kardinalen over
het beheer van den Kerkdijken Staat.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" Dinsdagavond:
Al aanstonds na de verkiezing van Paus
Pius XII werd er gesproken over verande
ringen in het bestuur van Vaticaanstad,
en wel in dien zin, dat hierbij de leeken
meer op den achtergrond zouden treden.
Geruchten in dezen zin hielden sedert
dien aan en, naar wij thans uit Vaticaan-
schen kring vernemen, waren zij niet uit de
lucht gegrepesn.
Wij vernemen, dat Z. H. de Paus reeds
eenigen tijd geleden een commissie van
Kardinalen benoemd heeft, welke tot doel
heeft het beheer van Vaticaanstad te con
troleeren.
De commissie bestaat uit de Kardinalen
Canali, Mariani en Pizzardo.
Deze commissie staat boven den gouver
neur van Vaticaanstad, markies Serafini,
en maakt min of meer den uit leeken be-
staanden centralen raad van het gouver-
noraat overbodig. Over haar al of niet blij
vend karakter gaf men ons echter uiteen-
loopende inlichtingen. Men acht de moge
lijkheid niet uitgesloten, dat een Kardinaal
tot prefect van de paleizen benoemd zal
worden, en wel Z. Emin. Kardinaal Cac-
oia Dominioni. Dan zou bovengenoemde
commissie waarschijnlijk een voorloopig
en voorbereidend karakter hebben. Naar
verwacht mag worden zal markies Serafini
dan als gouverneur van Vaticaanstad af
treden.
DENEMARKEN
DUITSCHERS GEARRESTEERD.
Wegens nat. soc. propaganda.
Honderdvijftig leerlingen van de „Fueh-
rer-school", die hun Paaschvacantie door
brengen in Deensch Slees wijk, maakten
daar natisoc. propaganda. Zes hunner zijn te
Haderslev en Toendern gearresteerd we
gens het aanplakken van nationaal socia-
listissche biljetten voor de verkiezingen.
ENGELAND
EEN VERKLARING VAN CHAMBERLAIN
Voorloopig geen nadere bijzonderheden.
„De regeering zet actief de beraadsla
gingen met andere regeeringen voort ten
opzichte van dit problemen, die het gevolg
zijn van de recente gebeurtenissen," ver
klaarde Chamberlain gisteren in het La
gerhuis op een vraag van Greenwood.
„Zoolang deze beraadslagingen voortdu
ren, aldus ging Chamberlain verder, zal
het Lagerhuis begrijpen, dat het van essen
tieel belang is, dat het vertrouwelijk ka
rakter dezer besprekingen moet worden
geëerbiedigd. Het Huis zal niet verwach
ten, dat ik verklaringen afleg, die niet
volledig kunnen zijn voor wij beschikken
ever de definitieve opvattingen der andere
betrokken regeeringen."
Op de vraag of de aan sommige mogend
heden voorgelegde verklaring alleen het
raadplegen dezer regeeringen ten doel had,
dan wel of deze ook militaire verplichtin
gen met zich mede bracht, zeide Chamber
lain:
„Uit de vroegere verklaringen zal
men begrepen hebben, dat wat de
regeering voor den geest staat een heel
eind verder gaat dan alleen raadple
gingen."
Chamberlain voegde hieraan toe, dat hij
or het oogenblik geen verdere bijzonderhe
den wenschte te geven.
„Den anderen regeeringen is duidelijk
gemaakt, wat de Britsche regeering be
reid is te doen. De regeering is zich volko
men bewust van het dringende dezer aan
gelegenheid en van de wenschelijkheid
om zoo spoedig mogelijk tot een conclusie
tc komen. Er is echter meer dan één re
geering bij betrokken en de beslissing is
niet alleen een Engelsche beslissing"
NATIONALE REGEERING OP BREEDER
BASIS.
Een motie ingediend.
Verscheidene afgevaardigden van de
meerderheid, zooals Duff Cooper, Chur
chill, Amery en admiraal sir Keyes hebben
een motie ingediend, die het noodzakelijk
acht, dat de onlangs door Halifax uiteen
gezette buitenlandsche politiek krachtig
wordt ten uitvoer gelegd en dat te dien
einde een nationale regeering op zoo breed
mogelijke basis gevormd wordt, die de be
schikking krijgt over volmachten met be
trekking tot de financieele en industrieele
hulpbronnen en de menschelijke arbeids
kracht van het land, opdat Engeland in zoo
kort mogelijken tijd een zoo groot mogelij
ke krachtsinspanning kan verdragen.
Naar aanleiding van deze motie, is door
een aantal aanhangers van de regeering
het initiatief genomen voor een amende
ment op deze motie, waarin het volledige
vertrouwen in de actie van Chamberlain
wordt uitgesproken. Vermoedelijk zal
dit amendement vanavond worden inge
diend.
POLEN
DE STEMMING IN POLEN WORDT
FELLER.
Duitsche waarschuwingen.
De „Deutsche diplomatisch-Politische
Korrespondenz" wijdt een beschouwing
aan de anti-Duitsche voorvallen, die zich
sedert eenigen tijd in Polen, en wel in
alle deelen van dat land, in de meest ver
schillende vormen plegen voor te komen.
„Wanneer in de Duitsche pers", zoo
schrijft de Korrespondenz o.m., „van de
gebeurtenissen weinig ophef is gemaakt,
dan zal wel niemand aannemen, dat zij
hier over het hoofd zijn gezien, of geen
belang inboezemen.
Motief voor deze Duitsche reserve wa
ren veeleer uitsluitend de wensch en de
hoop, dat deze ontsporingen het gevol wa
ren van een voorbijgaande golf van chau-
vinisme. die spoedig weer door verstand
en door de herinnering aan de oude, nog
volstrekt actueele richtlijnen van maar
schalk Pilsoedski teruggedrongen zou kun
nen worden.
Helaas, aldus de Korrespondenz, zijn de
Duitsche verwachtingen niet in vervulling
gegaan. Veeleer schijnt, alsof tot verheu
genis van degenen, die belang hebben bij
een verstoring van de Duitsch-Poolsche
verhouding, den opruiers tegen alles, wat
Duifech is. geen ernstig halt meer toege
roepen wordt en alsof men op goede ver-
trouwvolle betrekkingen met het Duitsche
volk inderdaad niet meer denzelfden
prijs stelt als vroeger".
De anti-Duitsche betoogingen in de Wes
telijke provincies van Polen hebben ook
de verontwaardiging gewekt van de „Na
tionale Zeitung", die van oordeel is, dat de
steeds snellere opeenvolging dezer inci
denten op een stelselmatige ophitsing
wijst.
Het blad verklaart, dat „uitspattingen
van dezen aard en de terughoudendheid
van de autoriteiten op den langen duur
een ondraaglijken last vormen voor de
vriendschapsbetrekkingen tussehen Polen
en Duitschland.
Voorts wordt er in Duitsche kringen nog
- MIDDEN-EUROPA
VERBOD VAN LINKSCHE TIJD
SCHRIFTEN IN BOHEMEN
EN MORAVIë.
Het ministerie van binnenlandsche za
ken te Praag heeft de verspreiding en de
bezorging van alle in de Sovjet Unie ver
schijnende periodieke en niet periodieke
drukwerken en van vele periodieken en
niet periodieke drukwerken uit andere sta
ten in Bohemen en Moravië verboden.
Onder dit verbod vallen alle communisti
sche en socialistische bladen en de ge-
heele emigrantenpers.
GAJDA NIET GEARRESTEERD.
Alle geruchten omtrent arrestatie van
generaal Gajda zijn ongegrond. De corres-
pbndent van Havas heeft gistermiddag
een onderhoud gehad met den generaal,
die verklaarde, dat hy dien middag een
bespreking zou hebben met de Tsjechische
politici, die een nieuwe regeering trachten
te vormen.
DE SITUATIE IN MIDDEN-EUROPA.
Feiten, die te denken geven.
De volgende feiten geven te Bratislawa
aanleiding tot commentaar:
1. Ondanks de door Duitschland beloofde
bescherming, schijnt dit land zich niet te
interesseeren voor den Hongaarschen aan
val op de Oostelijke grens van Slowakije.
2. Goebbels is vanmiddag te Boedapest
aangekomen en toch is een Slowaaksche
delegatie denzelfden dag uit Boedapest
vertrokken.
3. Volgens sommige, zij het niet bevestig
de, geruchten zou ook graaf Ciano zich
incognito naar Boedapest hebben begeven.
4. De Slowaaksche zaakgelastigde te
Warschau is vandaag te Bratislawa terug
gekeerd.
5. De Duitschers leggen in Slowakije een
versterkte linie aan, welke loopt door het
Javorniky-gebergte en de Witte Karpa-
then. Deze lijn kan beschouwd worden als
dekking voor Weenen en het vroegere
Oostenrijk in geval van een uit het Oos
ten komenden aanval.
6. Volgens zekere geruchten zou Polen
haast maken met den aanleg van een ver
strekte linie aan de Poolsch-Slowaaksche
grens.
Het midden der versterkte zone zou Za
kopane zijn, waar de versterkingen bijna
gereed zouden zijn.
Met het oog op de afwezigheid van
nauwkeuriger inlichtingen zijn te Bratisla
wa verontrustende geruchten in omloop.
Doch één punt schijnt vrijwel zeker te
zijn, n.l. dat Italië op is gekomen voor zijn
voornaamsten cliënt in Midden-Europa:
Hongarije.
steeds over geklaagd, dat de in Polen wo
nende Duitschers stelselmatig ontslagen
worden.
Toenadering tot Litauen?
Op opvallende wijze maken de Poolsche
bladen melding van een verklaring van
den Litauschen minister van onderwijs,
Bistras, die gezegd moet hebben: „Wij
moeten met Polen samenwerken, daar met
het oog op de gebeurtenissen in Midden-
Europa alleen Polen ons kan verdedigen
en omdat het behoud van ons land alleen
voor Polen van vitaal belang is".
Gemeld wordt, dat de Poolsche organi
satie voor de luchtbescherming reeds een
begin heeft gemaakt met de uitdeeling van
700.000 gasmaskers te Warschau. In Polen
wordt de nieuwe Litausche regeering gun
stig beoordeeld. De militaire en moreele
bereidheid van Polen is r.og steeds het
thema van persartikelen en van openbare
uitingen van verschillenden aard. In het
geheele land worden door de vereenigin-
gen vaderlandslievende resoluties aange
nomen. terwijl de bijdragen voor het de
fensiefonds binnenstroomen.
AMERIKA
Roosevelt laat twee groote slagschepen
bouwen.
Tijdens een persconferentie heeft presi
dent Roosevelt verklaard, dat zijn besluit
om twee slagschepen van 45.000 ton te
doen bouwen voortspruit uit de weigering
van Japan om mede te deelen, of het sche
pen van die tonnage wil bouwen. Roose
velt zeide nog andere redenen te hebben,
doch deze wilde hij niet meedeelen.
AUSTRALIË
FABRIEKEN VOOR MILITAIRE
VLIEGTUIGEN.
Het Australische kabinet heeft besloten
de inschrijving op de lijsten voor even-
tueelen militairen dienst verplichtend te
stellen en zich dus niet te houden aan
het vrijwillig register, dat minister-presi
dent Lyons in een persconferentie heeft
aangekondigd.
Lyons heeft ook aangekondigd, dat de
regeering van Australië den raad van de
Britsche luchtvaartmissie, welke op het
oogenblik in Australië vertoeft, heeft aan
vaard om te Sydney en Melbourne fabrie
ken te bouwen, welke militaire vliegtuigen
zullen vervaardigen.
Tien personen, waaronder de heeren Guilonard en ir. Baumhauer kwamen om het 'even bij de catastrophe van den
.Stratoliner", die nabij Adler In Amerika verongelukt*. - Het wrek van het toestel
