BUITENLAND
Engelsche houding
tegenover
Duitschland
Nieuwe problemen
Centraal-Europa
KREYMBORG
DINSDAG 28 MAART 1939
DE LEr©SrHF. COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
BELGIË
UITDAGENDE UITZENDING VAN
RADIO-KEULEN.
'„Onduldbare inmenging" zegt men in
België.
Zondagmiddag heeft het omroepstation te
Keulen een uitzending gewijd aan de
Duitsch sprekende Belgen in de grens
streek. Het station richtte zich tot deze
menschen als tot Duitschers. Dit feit wordt
in België als een ontoelaatbare inmenging
m de bu.nenlandsche aangelegenheden van
het koninkrijk beschouwd.
Het Katholieke Belgische blad „Ving-
tiè?*e Siecle" protesteert tegen uitlatingen
van den omroeper van den radio-zender te
Keulen, die o.a. ook gezegd zou hebben,
dat de Walen tot het Duitsche ras behoo-
ren, en dat op het St. Nicolaasplein te
Eupen het Duitsche hart klopt. Het blad
verwacht van de regeering, dat zij onver
wijld te Berlijn stappen zal ondernemen.
DUITSCHLAND
MEMEL WORDT MARINEBASIS.
Eerichten uit het nu Duitsche Memel
melden toenemende militaire aticviteit.
Overwogen wordt van Memel een haven te
maken voor militaire watervliegtuigen; in
tiet geheele gebied van Memel worden
trouwens vliegterreinen aangelegd. Tot nu
toe had het Memelgebied slechts één vlieg-
haven
In Memel zijn zeven onderzeebooten aan
gekomen, waar zij voorloopig gestation-
neerd zullen worden. Ook het moederschip
„Donau" en torpedobooten liggen in de ha
ven.
De synagoge in Heydekrug is afgebrand.
Zwarthemden stonden naar den brand te
kijken en zongen liederen. Twintig Joden
en Litauers zijn mishandeld en met geweld
over de Litausche grens gezet. Drie Litau-
sche postambtenaren liggen in het zieken-
his Een van hen, een zekere Jodkaazis,
werd eenvoudig over de grens gesmeten; hij
ligt met gebroken beenen en een hersen
schudding in het ziekenhuis.
INDIENSTTREDING VAN JODEN IN
DUITSCHLAND WEER TOEGESTAAN.
Joden mogen in Duitschland weder in
dienst worden genomen.
Do leider van de rijksinstelling voor ar
beidsbemiddeling heeft er in een verorde
ning de aandacht op gevestigd, dat het aan-
teal werklooze Joden sterk is gestegen. De
Staat heeft er echter geen belang bij dat de
arbeidskracht der Joden ongebruikt blijft.
Men moet trachten de Joden, die kunnen
werken, zoo spoedig mogelijk aan het werk
te zetten, teneinde aldus Duitsche arbeids
krachten vrij tè krijgen voor dringende
werkzaamheden, welke in het belang van
den staat moeten worden uitgevoerd.
De Joden kunnen in bouwbedrijven en
tij ontginningen te vrerk worden gesteld,
maar gescheiden van de andere arbeiders.
Nadeel en kunnen de werkgevers van het
in dienst nemen der Joden niet ondervin
den.
GOEBBELS NAAR BOEDAPEST EN
ATHENE.
Rijksminister dr. Goebbels is vertrok
ken voor een reis naar Boedapest en Athe
ne, die verscheidene dagen zal duren.
FRANKRIJK
DE VERSTERKING PER LEGERMACHT.
Nog eens honderd vliegtuigen besteld.
Volgens het agentschap Dow Jones zou
de Fransche regeering nog eens honderd
vliegtuigen in de Vereenigde Staten heb
ben besteld en zullen wellicht nog meer
orders volgen.
ENGELAND
GEEN PLANNEN TOT BESTRIJDING OP
ECONOMISCH GEBIED.
In antwoord op gestelde vragen heeft de
Engelsche onder-minister van Buitenland-
sche Zaken, Butler, gistermiddag verklaard,
dat de regeering de mogelijkheid eener
economische boycot van Duitschland niet
in overweging heeft genomen.
Ook verklaarde Butler zich bereid, de
verzekering te geven, dat de jongste wij
zigingen in den internationalen toestand
voor Engeland geen aanleiding zouden vor
men tegen Duitschland economische ran
cune-maatregelen te nemen.
Deze verklaring hield verband met de
Duitsche bewering dat Engeland van plan
zou zijn Duitschland een economische „af
straffing" toe te dienen.
Engeland heeft niet geprotesteerd tegen
inlijving van Memel.
De onderstaatssecretaris van buitenland-
sche zaken. Butler, heeft voorts verklaard,
dat naar aanleiding van de inlijving van
Memel geen proest was ingediend. De Li
tausche regeering heeft de Britsche betref
fende Memel ingelicht, waarop de Brit
sche regeering tegenover de Litausche re
geering uiting heeft gegeven aan haar
sympathie naar aanleiding van de positie,
waarin zij geplaatst was.
EEN REDE VAN DUFF COOPER.
„Het oogenblik is gekomen voor organisatie
van den tegenstand".
Oud-minister Duff Cooper heeft een rede
gehouden, waarin hij zeide, dat „met het
oog op de duidelijke bedoeling der dicta
toren, Europa en de wereld door geweld te
overheerschen, het oogenblik voor orga
nisatie van den tegenstand is gekomen".
Ten dien einde bepleitte hij de vorming
van een meer beperkt kabinet, waarin al
le partijen vertegenwoordigd zouden zijn.
„Voor een dergelijke regeering aldus
vervolgde hij zou het gemakkelijker zijn
te komen tot een maatregel, die uit een
oogpunt van nationale veiligheid van over
wegend belang is: zij zou er op kunnen
staan, dat ieder Engelschman de nationale
zaak alle diensten bewijst, waartoe hy in
staat is.
Ik zeg niet, dat wij moeten eischen, dat
ieder dienst neemt in het leger, maar ik be
doel, dat wij het beginsel moeten afkondi
gen, volgens hetwelk de staat in buiten
gewone tijden het recht heeft van iederen
strijdbaren man militaire diensten te ver
langen. Dat zou een aanzienlijke uitwer
king hebben op den indruk, dien de we
reld zou hebben van onze houding en onze
vastberadenheid".
Duff Cooper achtte het noodig den klei
nen staten in Europa, „die voor hun leven
beven" het bewijs te geven, dat zij zoo
noodig geholpen zouden worden, opdat zij
er toe gebracht worden zichzelf te verde
digen.
Hij zeide ten slotte, dat het „krankzin
nig" zou zijn onder de bestaande omstan
digheden Rusland ter zijde te houden.
Hij was er van overtuigd, dat de Ver
eenigde Staten in gevan van 'n conflict snel
en actief met de democratische staten zou
den samenwerken.
LITAÜEN
HET KABINET AFGETREDEN.
Een patriotische reactie.
De Litausche regeering is gisteren afge
treden, generaal Tsjernius, de chef van den
generalen staf, heeft opdracht gekregen
een nieuw kabinet te vormen.
Naar men te Kaunas hoort, zijn tusschen
de Litausche regeering en de vroegere op
positiepartijen onderhandelingen gevoerd
cm te komen tot een gemeenschappelijk
V aderlandsch Front en reorganisatie van
hei kabinet. Reeds vroeger op den dag
werd verklaard, dat wellicht aan vertegen
woordigers van de katholieke en demo
cratische oppositie, die twaalf jaar lang te
genover de regeering heeft gestaan, deel
name aan de regeering zou worden aange
boden.
Na de verwarring, welke een gevolg was
van de jongste gebeurtenissen, is thans een
patriottische reactie merkbaar. Vrijwilli
gers van het leger noodigen de bevolking
uil zich te vereenigen een Vaderlandsch
Front te vormen voor de vrijheid van het
land. Bovendien heeft de opperbevelheb
ber van het leger, generaal Rastilais, een
radiorede gehouden, waarin hij de vier
factoren van veiligheid van het land heeft
•geformuleerd, nl. een realistische buiten-
landsche politiek, binnenlandsche rust,
cultureele, moreele en economische weer
stand van het land en een sterk leger.
Generaal Rastilais verklaarde tenslotte,
dat Litauen zijn onafhankelijkheid niet zon
der strijd zal opgeven.
De besprekingen over een nieuw kabi-
ret duren voort.
DUITSCHE PROTESTSTAP TE KAUNAS
GEDEMENTEERD.
Het Litausche telegraafagentschap deelt
mede, dat het in de buitenlandsche pers
versehenen bericht, volgens hetwelk de
Duitsche gezant te Kaunas geprotesteerd
zou hebben tegen de uitbreiding van de
bewapening van Litauen, van allen grond
ontblopt is.
POLEN
DE KWESTIE VAN EVENTUEELE
DUITSCHE EISCHEN.
Waarnemers te Warschau zijn van mee
ning, dat het zeer wel mogelijk is, dat
Duitschland eischen zal stellen aan Polen
betreffende Dantzig. Zij denken echter, dat
het onwaarschijnlijk is, dat Duitschland
eenigerlei drastischen stap zal onderne
men, bij den tegenwoordigen toestanr der
Poolsche openbare meening. De Polen ge
voelen een nieuwe vastberadenheid en ver
trouwen in het bieden van weerstand aan
iedere bemoeienis met hetgeen zij be
schouwen als hun erkende handelsrechten
in de haven Dantzig.
In een boodschap aan een vergadering
Van Poolsche vrouwen zegt de weduwe van
^-'ilsoedski: „De vrouwen van Polen zijn
bereid om schouder aan schouder met hare
/broeders te strijden op het slagveld".
HONGARIJE
DE HONGAARSCHE ACTIE IN
SLOWAKIJE.
Naar verluidt zijn Hongaarsche ongere
gelde troepen en vrijscharen Slowakije van
aen Zuidkant binnengedrongen.
Gemeld wordt, dat de gevechtsactie aan
de Oostelijke grens van Slowakije ver
slapt. De Slowaaksche regeering heeft vijf
lichtingen reservisten opgeroepen, doch
uiteengezet, dat de oproeping bepaald
biyft tot specialisten, de luchtmacht en de
lichte artillerie. In Duitsche kringen wordt
er de nadruk op gelegd, dat bij de inciden
ten der laatste dagen in Slowakije geen
Duitsche officieele personen of troepen be
trokken zijn.
Te Bratislava begint in verband 'met de
voortdurende onzekerheid een zekere ner
vositeit merkbaar te worden,
WIL HONGARIJE DEEL VAN
ROETHEN1E AAN ROEMENIE
AFSTAAN?
Volgens „Die Zeit" zou Hongarije er in
hebben toegestemd een deel van de Sub-
karpathische Oekraine aan Roemenië af
te staan. Het zou gaan om een strook ge
bied in het Oostelijk deel van dit land, dat
in meerderheid door Roemenen wordt be
woond en tot aan de Poolsche grens loopt.
Het blad voegt hier aan toe, dat Polen dit
plan goedkeurt.
AFRIKA
„DIE STEM UIT SUID-AFRIKA."
Ernstige redevoering van generaal Smuts.
Generaal Smuts heeft te Kaapstad een
redevoering uitgesproken, waarin hij een
ernstige waarschuwing uitte ten aanzien
van den tegenwoordigen staat van „gewa
pende anarchie" in Europa. „Er is een toe
stand van rechteloosheid en anarchie in
het buitenland, zooals in ons leven, vóór
of na den wereldoorlog, niet bestaan heeft.
V/ij hebben lichtvaardig gesproken over
den Volkenbond. Toch heb ik den zeer die
pen indruk, dat wij een onmetelijk verlies
hebben geleden door zijn val. Ik vrees, dat
de toestand hierna nog veel erger zou kun
nen worden. Het kan zijn, dat wij bitter
zullen betreuren, dat wij den Volkenbond
hebben laten komen tot waar hij thans
gevallen is. Ik denk, dat wij nooit weer
te voorschijn zullen komen uit de anarchie
en de heerschappij van het brute geweld,
voor wij opnieuw de volkeren ter wereld,
groote zoowel als kleine, aan de ronde
tafel bijeen hebben gebracht."
PALESTINA
DE TERREUR DUURT VOORT.
Vanochtend zijn te Jerusalem twee Ara
bieren vermoord, vermoedelijk omdat zij
weigerden gevolg te geven aan de Arabi
sche oproep tot staking.
Deze staking is afgekondigd uit proetest
tegen het dooden van den rebellen-leider
Abdul Rahim gisteren. De openbare dien
sten te Haifa worden door de staking niet
getroffen.
Bnltenlandsctie Berichten
OOK IN ITALIË ZIJN ONBEWAAKTE
OVERWEGEN.
Zes dooden bij Bologna.
Op een onbewaakten spoorweg-overgang
nabij Bologna zijn gistermorgen zes perso
nen, waaronder een gezin bestaande uit
vader, moeder en drie kinderen, door een
electrischen trein verrast en volkomen ver
morzeld.
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons
Gods wet met
vreugde vervuilen.
Niet door alles te veranderen komen
wij den geestelijken nood te hoven
en krijgen wij meer vreugde in het
leven, maar doordat wij het oude
Geloof met nieuwe geestdrift in
daden vertolken. Gods aloude wet
met blijdschap vervullen, met groo-
ter zelfoverwinning, nauwgezetter
geweten, innerlijke overgave.
A. M. Weisz O.P.
in
„Wij zijn 'n'volk zonder vol
doende ruimte om te leven
Hongarije en Oekraine, het land
der Zwarte Aarde levert graan
Roemenië benzine.... dan is
Duitschland onoverwinnelijk".
(Van een bijzonderen K.W.P.-
Correspondent)
Reeds jarenlang is in Duitschland onder
het volk in alle toonaarden herhaald:
„Wij zijn 'n volk zonder voldoende ruimte
om te leven. Wij zijn genoodzaakt om uit-
bereiding, expansie te zoeken naar net
Oosten". De politiek die de Germanen
600 jaar hebben gevolgd om deze uitbrei
ding te zoeken naar het Zuiden of het
Westen is thans prijsgegeven. De drang
naar het Oosten komt thans onweerstaan
baar tot uiting.
Wanneer men de kaart van Europa be
ziet dan bemerkt men weldra de uitzon
derlijke vorm die het voormalige Tsjecho-
Slowakije bezat. Bohemen en Moravië
hebben een lange uitlooper, een streep
grond die als een wig vormt tusschen
Polen aan den eenen kant, en Hongarije
aan de andere zijde, een corridor van
Bohemen naar Roemenië, het gebied dat
Duitschland in eenigerlei vorm in zijn
macht wil hebben ómdat daar de rijke, on
uitputtelijke petroleum en benine-bronnen
liggen, die de onmisbare brandstof leveren
voor vliegtuigen en gemotoriseerde leger
eenheden.
Bohemen en Moravië is reeds Duitsch be
zit: een z.g. buitenbezetting of kolonie in
Europa. Wellicht mogen de Tsjechen eigen
postzegels behouden! Het eerste stuk van
de „gang" naar Roemenië vormt Slowakije,
oat reeds onder Duitsche protectoraat
staat, waar de Duitsche troepen vrij toe
gang hebben, om de orde te handhaven of
om het leven der Duitsche elementen die
door terroristen bedreigd worden veilig te
stellen. Het tweede deel van deze corridor
is Karpathen-Rusland, een stuk grondge
bied, dat feitelijk de invalspoort van Rus
land vormt. Er woonden tot voor enkele
dagen, voor dat de Hongaren hier binnen
vielen slechts heel weinig Tsjechen: die
zijn nu reeds gevlucht naar Bohemen of
Moravië. De bevolking bestond ook niet uit
Slowaken, evenmin uit Duitschers, maar uit
Klein-Russen, Roethenen genaamd, een
zeer primitief volk, waarvan de meesten
niet kunnen lezen of schrijven.
De hoofdstad Chust was niet meer dan
een klein dorp, dat niet eens aan den har
den weg gelegen was. De belastingambte
naar was tevens Minister van Financiën.
De Minister v. Openbare Volksgezondheid
woonde in het gasthuis en het Ministerie
van Posterijen en Telegrafie was onderge
bracht in twee kamertjes van een klein
postkantoortje. De pastoor was tevens voor
zitter van den Ministerraad. Er zijn geen of
slechts enkele verkeerswegen en in heel
het land waren geen tien advocaten.
Ongeschonden natuur en maagdelijke
wouden.
Toch genoot dit uitzonderlijk stuk land,
dat thans in het middelpunt der belang
stelling staat, reeds eenige vermaardheid
bij de toeristen. In de reisgidsen werd
men echter gewaarschuwd: .slaapzak en
voldoende mondvoorraad mee te nemen,
niet alleen gaan, goed gewapend zijn, want
wolven en wilde beeren zijn hier geen
zeldzaamheid. Des avonds staan de berg
hellingen hier en daar in rooden gloed.
Als men dichterbij komt, hoort men de
weemoedige muziek van harmonica's en
violen, gezang en druk rumoer van stern-
Rijzige gestalten zitten rond het vuur
of dansen een wilden, hartstochtelijken
dans .Dat zijn de zigeuners die hier in
groote groepen leven.
De Roethenen zijn echter niet de eenige
burgers van het land: ze zijn 413.481 in
aantal. Verder zijn er 65.828 Joden en
25.894 Hongaren. Maar alle bewoners, of
het nu Roethenen, Joden of Hongaren zijn,
ze zijn allemaal even arm en ongeletterd.
Toen Karpathen-Rusland in 1918 aan
Tsjecho-Slowakije werd toegewezen, zijn
verschillende millionairs begonnen om de
rijke bodem van het land te exploiteeren.
Hiermee is wel een aanvang gemaakt, doch
de bewoners van het land hebben er geen
vruchten van geplukt.
Grillige grenzen.
Wanneer men de grillige grenzen van
Karpathen-Rusland ziet, dan behoeft men
niet te denken aan een speling der na
tuur: deze grensregeling is het resultaat
van Versaill- Politieke redenen gaven
hier den dooi slag. Tsjecho-Slowakije had
belang bij Karpathen-Rusland, niet zoo
zeer om economische dan wel om poli
tieke redenen. Hier lag immers de toe
gangsweg naar Roemenië en beide landen
hadden gemeenschappelijke belangen. Na
het pact van Praag met Moskou kreeg
deze corridor nog grootere beteekenis.
Ofschoon de bevolking van Karparthen-
Rusland geheel vreemd stond tegenover
Tsjecho-Slowakije was het om politieke
redenen aan Praag afgestaan, dat herhaal
delijk aan de bewoners zelfbestuur had be
loofd. Maar daar bleef het ook bij. Wel werd
er door de Tsjechische ambtenaren een felle
actie gevoerd tegen iedere Hongaarsche
invloed op gebied van taal en cultuur. De
toch reeds groote teleurstelling tusschen
Tsjechen en Hongaren groeide met den dag
en Hongarije verbeidde het uur waarop
het eenmaal het bezit zou kunnen nemen
van het landdat het zoo goed gebrui
ken kon, omdat het met maagdelijke oer
wouden is bedekt en gebrek heeft aan graan
Hongarije heeft gebrek aan hout en een
overvloed aan graan.
De toestanden op godsdienstig
gebied.
Op godsdienstig gebied is de toestand
in Karpathen-Rusland als volgt:
De Zigeuners zijn katholiek evenals een
aantal Grieksch-Katholieken die met Rome
geünieerd zijn en die den Oosterschen Ri
tus volgen. De meeste Roethenen behooren
echter tot de Schismatieke Orthodoxe Kerk;
na den wereldoorlog hebben zich velen on
der den druk der Tsjechische regeerings-
ambtenaren aangesloten bij de Nationale
Kerk van Praag. Er zijn ook verschillende
Protestantsche secten die hier nog tal van
aanhangers tellen.
De Popen van de Orthodoxe Kerk ver
schillen niet veel van de Russiche Popen
van vóór de revolutie. Zij zijn niet ontwik
keld, brengen allerlei bijgeloof in de we
reld en bemoeien zich overigens nergens
mee. Ofschoon in de Tsjechische grondwet
vrijheid van godsdienst was gewaarborgd,
was hiervan in de praktijk weinig te be
speuren. Verschillende Katholieke kerken
werden onteigend en aan de Nationale Kerk
afgestaan. Praag zond verschillende min
derwaardige individuen naar Karpathen-
Rusland, die daar officieel tot Pope werden
aangesteld en die tot taak hadden de met
Rome geünieerde Katholieken over te halen
om toe te treden tot de Nationale Kerk,
die tenslotte een mislukking is gebleken.
Toegangspoort naar Rusland.
Karpathen-Rusland dat na het accoord
van München ook zelfbestuur kreeg, is
eenigszins een overgangsgebied tusschen
twee naburige Slavische volksstammen en
vormt de toegangspoort naar Rusland, naar
"de Ukraine.
Twintig jaar is dit gebied nu verbonden
geweest met Tsjecho-Slowakije dat in het
land overal scholen liet bouwen en het
analphabetisme krachtige bestrelen heeft.
De periode van zelfbestuur is slechts van
korten duur geweest. Wat de toekomst
brengen zal is nog onzeker. Welke plannen
heeft Hitier? Zal hij daar de bakermat leg
gen voor de actie naar een zelfstandig
Groot-Oekraine onder Duitschen invloed?
De moord op den Coolsingel heeft wel be
wezen dat de vrijheidsdrang der Oekrainers
nérgens voor stilstaat.
„PRATEN ALS BRUGMAN".
Interessante toelichting van
Prof. dr. Titus Brandsma.
Onlangs heeft te Leeuwarden prof. dr.
Titus Brandsma, O.Carm., uit Nijmegen
een lezing gehouden over den uit de ge
schiedenis der Middeleeuwen zoo bekend
gebh ver. pater Brugman. Naar aanleiding
van een vraag van de N. R. Crt. of de uit
drukking „praten als Brugman" verband
hcict met ''e:-.en pater Jan Brugman, had
P-'of. Brandsma de vriendelijkheid ons
het volgende te schrijven, aldus het blad.
„Heel gaarne 'voldoe ik aan uw verzoek
om een nadere inlichting over de uitdruk
king „praten als Brugman". Deze uitdruk
king is veel ouder dan uw Amsterdam-
sche Advocaat uit den laatsten tijd vn de
18e eeuw. Zij houdt inderdaad verband
met den bekenden Franciscaanschen re
denaar uit de vijftiende eeuw. Het eerst
komt zij voor in 1462 en wordt daar met
hem in verband gebracht. Dit geschiedt
in een lijst van de leden van de Amster-
damsche i-e^'ving op het jaar 1462,-W".ar
wij lezen: „de 22 November is Brugman,
wesende van oorden der Minnebroedc n,
in dese stad gekomen ende tegen wille der
Heren Magistraten in de stad gebleven
door sijn welsprekentheyd aen de devote
gemeente, waervan nog een spreekwerd
is gebleven: al kost gy praten als Brug
man". Vgl. Handvesten van Amsterdam,
lste D. 3.
In 1680 verscheen te Keulen een klein
boekje: „De twaalf profeterende tongen",
waarin onder de naam van Brugman 47
vierregelige versjes staan. Het laatste
luidt:
„Al kondt ghy praten als Brugman
Om zielen aen te locken,
Mijn geit, dat weet ick, niemandt kan
Soo gauw uvt myne beurse kloppen".
Dus toen leefde het ook nog.
Vermelding vindt het verder in 1729
dus begin 18e eeuw te Amsterdam in
het groote werk van I. Le Long, Histori
sche beschryvinge van de Reformatie der
stadt Amsterdam, blz. 360.
In 1843 wordt het dan aan hem toege
schreven door Mr. Feith in een opstel
over Pater Brugman in de Groninger
Volksalmana1- -an dat jaar.
En in zijn groot werk over Brugman
komt dan in 1854 prof. Moll het nog weer
opnieuw bcv-i:gen met de woorden: „Hoe
het Nederlandsche volk van alle standen
den man, die zijn beste jaren en krachten
aan de hoogste belangen der voorvaderen
wijdde, nog niet vergeten heeft, is den le-
*zer bekend.
De spreekwoorden „al kondt gij praten
als Brugman" en „Brugman zoekt zielen,
en ik zoek geld" waren vierhonderd jaar
lang, van dag tot dag, op de lippen van
duizenden".
Hij laat er intusschen op volgen, dat ve
len de spreekwijze „al kondt gij praten
als Brugman" gebruiken zonder te weten,
„of zij daarbij te denken hebben aan een
welsprekend man, of een ijdelen klapper,
een middeleeuwschen volksredenaar, een
Leidschen hoogleeraar of een Amster-
aamsch pleitbezorger?"
Hij zegt daarmee echter niet, dat er een
hoogleeraar van dien naam te Leiden was
noch een pleitbezorger van dien naam te
Amsterdam".
WAARBORC.KLEEDINC
t
alléén bij