BINNENLAND
LUCHTVAART
De Dieren-Jamboree
/ATERDAG 25 MAART 1939
nr. i.f.v.sojr courant
VIERDE BLAD - PAG. 11
30 Maart staking op
werven te Rotterdam?
HET ULTIMATUM DER VAKBONDEN
Loon.sverhooging en regeling: a>beids-
voorwaarden inzet van den strijd
In de Rotterdamsche metaalindustrie,
meer speciaal bij de drie groote
scheepsbouw-ondememingen te Rot
terdam en Schiedam, dreigt op Donder
dag 30 Maart a.s. een ernstig arbeids
conflict uit te breken, waarbij ongeveer
11.000 arbeiders zullen betrokken zijn.
De inzet van den strijd is voor de
werknemers het uiteindelijk verkrijgen
van eenige rechtszekerheid. De verhou
dingen bij de Rotterdamsche bedrijven
worden door de samenwerkende ar
beidersorganisaties onhoudbaar geacht
en ofschoon men erkent, dat het lands
belang, gezien den internationalen toe
stand, met een conflict slecht gediend is,
meent men, dat dit conflict op den duur
niet voorkomen mag worden, uitslui
tend ten koste der werknemers.
De besturen dér samenwerkende arbei
dersorganisaties, met name den Algemee-
nen Nederlandschen Metaalbewerkersbond,
den Nederlandschen R.K. Metaalbewerkers-
bond en den Chr. Metaalbewerkersbond in
Nederland, hebben Vrijdagmiddag hun
standpunt uiteengezet en de eischen, dooi
de bonden gesteld, nader toegelicht.
De heer J. G. v. d. Brink van den R.K.
Metaalbewerkersbond, die de bijeenkomst
leidde,, herinnerde er aan, dat conflicten in
de metaalindustrie tot dusver van weinig
beteekenis zijn geweest, ondanks de crisis-
Het gemiddelde aantal stakers per jaar be
draagt slechts 35. Toch verkeeren de me
taalbewerkers in vergelijking met tal van
andere beroepen in een zeer ongunstige po
sitie, daar van een arbeidsovereenkomst of
eenige regeling der verhoudingen geen
sprake is. De toestand is het slechtst te
Rotterdam, dat de laagste looncijfers heeft
en waar zelfs de meest elementaire rechts
zekerheid ontbreekt.
Een uiteenzetting van de Rotterdamsche
verhoudingen werd vervolgens gegeven
door den heer H. J. v. d. Born van den Al-
gemeenen Nederlandschen Metaalbewer
kersbond. In het kleinbedrijf 2ijn de ar
beidsvoorwaarden wel geregeld, in 't groot
bedrijf echter niet. De loonbepaling is hier
geheel willekeurig.
Hoe onzeker de positie van de Rotterdam
sche metaalbewerkers wel is, blijkt uit de
practijk, dat zij elk uur van den dag per
uur kunnen worden ontslagen en ook ont
slagen worden. Er zijn arbeiders, die drie
drie of vier maal per week worden aange
nomen. Nog erger werkt de onderlinge af
spraak der werkgevers om geen arbeiders
van elkaar over te nemen. Dit beteekent,
dat. ontslagen arbeiders gedoemd zijn om
werkloos te blijven, zelfs wanneer elders
aan hun werkkracht dringend behoefte is.
Alleen bij hun eersten werkgever mogen zij,
wanneer deze hen weer gebruiken kan, te
rugkomen. De werklooze arbeider kan dus
niet over zijn eigen werkkracht beschik
ken.
Vacantie is een gunst der werkgevers,
wtarvoor duizenden nooit in aanmerking
komen. In Amsterdam is dit wel geregeld:
daar krijgt men voor elke 50 dagen werken
één dag vacantie.
De werknemers-organisaties achten den
toestand te Rotterdam dan ook immoreel
en onmaatschappelijk. Weliswaar is de toe
stand elders evenmin geregeld, maar b.v.
te' Amsterdam zijn de verhoudingen tus-
schen de werkgevers en de organisaties der.
werknemers veel zakelijker en soepeler.
Bij hun pogingpn om met de Rotterdam
sche afdeeling van den Metaalbond, de or
ganisatie der werkgevers, tot een regeling
van dezen chaotischen toestand te komen,
hebben de vakbonden tot dusver nog geen
succes gehad. Alleen hebben de werkgevers
zich bereid verklaard het uurloon der jon
geren met 1 tot 3 cent te verhoogen, maar
zij weigeren in dit noch in welk ander op
zicht ook een bindende regeling te treffen.
Ook den rijksbemiddelaar, prof. Josephus
Jitta, is het niet mogen gelukken de werk
gevers te bewegen tot een regeling van de
arbeidsvoorwaarden van hun werknemers
ove rte gaan. Minister Romme, wien men in
een audiëntie verzocht in het dreigend con
flict in te grijpen, weigerde zich hierin te
mengen, gezien de consequenties, welke
hieruit zouden voortvloeien.
De rijksbemiddelaar had inmiddels een
voorstel ontworpen, inhoudende: dat over
zes maanden opnieuw zal worden onder
handeld over de loonen; verder dat de
werkgevers de loonen van de jeugdige ar
beiders, nadat de toegezegde verhoogingen
zullen zijn aangebracht, vastleggen in een
algemeene regeling, welke desnoods voor
elke werf verschillend kan zijn. Het hoofd
bestuur van den Metaalbond heeft dit
voorstel ter voorloopige oplossing van de
arbeidsgeschillen in de metaalindustrie te
Rotterdam aanvaard. De 'arbeidersorgani
saties hebben echter het voorstel afgewezen.
Zij hebben zich alsnog bereid ver
klaard het geschil aan arbitrage met
bindende afspraak voor beide partijen
te onderwerpen; mochten de werkge
vers dit voorstel uiterlijk 29 Maart niet
hebben aanvaard, dan zal op 30 Maart
de staking worden afgekondigd.
De arbitrage met bindende uitspraak,
welke de bakbonden willen aanvaarden,
loopt over de volgende punten;
Loonsverhooging van vier cent per uur
voor volwassenen; loonregeling voor de
jongeren; vacantieregeling; beëindiging van
hc stelsel, waarbij het verboden is werk
lieden van elkaar over te nemen; vaststel
ling va nextra belooning voor ploegen
dienst.
Het ultimatum betreft dus loonsver
hooging. waaroo men. gezien de be-
Ottlcieéle Crislspubllcatles
STEUNVERGOEDING ERWTEN EN
VELDBOONEN
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale
maakt bekend, dat de steunvergoedlng
voor erwten van den oogst 1938, gedena
tureerd van 20 t/m 25 Maart, zal bedragen
2.per 100 K.G. voor groene erwten,
door handelaren gedenatureerd en vol
doende aan het standaardmonster van kwa
liteitsklasse C en 1.50 per 100 K.G. voor
voedererwten, gedenatureerd door telers,
die deze erwten zelf hebben geteeld.
De steunvergoeding voor veldboonen
van den oogst 1938, in genoemd tijdvak
door telers of handelaren gedenatureerd
en voldoende aan kwaliteltseischen, zal
2.per 100 K.G, bedragen.
's-Gravenhage, 24 Maart 1939. 677
drijfsuitkomsten vap 1938, recht meent
te hebben, maar daarnaast vooral een
regeling der arbeidersvoorwaarden.
Prof. mr. A. C. Josephus Jitta heêft par
tijen, betrokken in het dreigend conflict,
opgeroepen tot een nadere bespreking he-
demiddag om' 2 uur op het departement van
Sociale Zaken.
BIGGENMERKEN.
In de week van 6 tot 11 Maart 1939 zijn
aangebracht 35.051 biggenmerken, tegen
over 34.979 in de overeenkomstige periode
van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot 11 Maart j.l. zijn in
totaal gemerkt 358.132 biggen, en in het
zelfde tijdvak van het jaar 1938 372.888.
MEER VERSCHE GROENTEN.
Opheffing van monopolierechten op invoer
uit buitenland gevraagd.
Door het hoofdbestuur van den Nea.
R.K. Middenstandsbond is een adres ge
richt tot den minister van Economische
Zaken, waarin den minister wordt ver-
zochtde monopolierechten op buitenland-
sche versche groenten tijdelijk op te heffen
In het adres wordt er op gewezen, dat
de toestand in den groenten- en fruithan
del, dien men door verschillende oorzaken
reeds zeer precair kon noemen, thans uiter
mate zorgwekkend moet worden geacht.
De ongewoon strenge vorstperiode in
den afgeloopen winter heeft ten gevolge
gehad, dat groote hoeveelheden groenten
en fruit zijn bedorven. Met name de
groenten is dermate schaarsch geworden,
dat de prijzen tot een ongekende hoogte
zijn gestegen. De gevolgen daarvan voor
de kleinere groenten- en fruithandelaren
zijn catastrophaal, aldus wordt gezegd.
Immers, daar slechts zeer weinigen zich
de cofisumptie van dergelijke kostbare
groenten kunnen veroorlooven, zal een
groot deel van den kleinen handel geen
noemenswaardige inkomsten hebben tot
den tijd, waarop versche groenten weder
aan de markt zullen komen hetgeen dit
jaar zeer zeker niet voor het einde van Mei
het geval zal zijn. Gezien de reeds geringe
draagkracht van deze groep .van kleinere
zelfstandigen, is te verwachten, dat zij
lang voordien tot armoede zullen zijn ver
vallen en hun bedrijf zullen hebben moeten
opgeven, hetgeen zoowel uit sociaal als
uit economisch oogpunt ten zeerste zou
moeten worden betreurd. Het is dan ook
dringend noodig, dat maatregelen worden
genomen om deze ramp af te wenden.
Als één van deze matregeien noemt het
adres de opheffing van de mono
polie-heffing op buitenland
se h e versche groenten. Deze op
heffing zou het mogelijk maken de huidige
moeilijke periode voor de groenten- en
fruithandelaren te overbruggen en hun
positie althans eenigermate te verlichten.
Den minister wordt met aandrang ver
zocht te willen bevorderen, dat de gevraag
de maatregelen op korten termijn worden
genomen.
RUMOERIGE RAADSZITTING
TE RAALTE.
Beleid van den burgemeester afgekeurd.
De gemeenteraad van Raalte heeft Vrij
dagmiddag in een zeer bewogen zitting
een motie van afkeuring aangenomen in
zake het beleid van den burgemeester, den
heer H. M. van der Vijver.
Het ging om de kwestie van een op te
richten ziekenhuisverplegingsfonds en den
steun, welke van -gemeentewege aan het
plaatselijke katholieke ziekenhuis zou
moeten worden geboden. In beide geval
len werd den burgemeester verweten, dat
hij zoowel de oprichting van het zieken
fonds als van het ziekenhuis, tegenwerkt
uit persoonlijke overwegingen van wraak
zucht. De burgemeester betoogde daaren
tegen, dat het fonds, zooals een commissie
uit raad en burgerij dat heeft ontworpen,
op 'n te zwakke basis is gegrondvest en
dat het ziekenhuis onvoldoende zou kun
nen rendeeren met Zwolle en Deventer in
de nabijheid.
De vergadering van den raad, waarin
bovenvermelde motie van den heer Olde
Byvank (R.K.) met algemeene stemmen
op één na (welke blanco werd uitge
bracht) werd aangenomen, was belegd op
verzoek van elf der dertien raadsleden.
Deze ziekenhuis- en ziekenfondskwesties
brachten reeds geruimen tijd de gemoe
deren te Raalte in beroering.
De raad van Raalte is overwegend ka
tholiek van samenstelling. Ook de burge
meester is katholiek.
Het Middenstandsdiploma
Het Instituut voor middenstandsontwik
keling meldt:
He was te voorzien, dat, naarmate voor
meer bedrijfstakken vestigingseischen zou
den worden afgekondigd, de betrokken
middenstanders steeds meer de noodzake
lijkheid van het volgen van een midden
standscursus zouden gaan inzien.
Niet voorzien was echter, dat een zoo
groot aantal middenstanders zich voor het
volgen van een cursus zou aanmelden. Aan
de examens van Juni en November 1938
namen in totaal ruim 13.000 middenstan
ders deel waarvan 8,000 aan het speciale
examen voor ouderen en 5.000 aan het nor
male examen.
De aantallen echter, die zich voor het
examen van Mei 1939 aanmelden, zijn
verbijsterend te noemen. Alleen reeds
voor dit examen meldden zich bijna 14.000
middenstanders aan, verdeeld in 9400 voor
het normale en 4300 voor het speciale
examen.
Het grootste aantal candidaten heeft de
R.K. onderwijscentrale met 6433 candi
daten. Dan volgt het Instituut voor mid
denstandsontwikkeling met 4681 en ten
slotte de Christelijke onderwijscentrale
met 2581.
Bullenlandsctie berichten
TWINTIG ARBEIDERS DOOR LAWINE
BEDOLVEN.
Gisterochtend is in het dal van de Ar-
tise (Frankrijk) waar waterkrachtinstal
laties worden aangelegd bij het Isour-
meer, een lawine- neergekomen, waar
door een twintigtal arbeiders werd be
dolven. Meer dan honderd mannen ne
men in zeer moeilijke omstandigheden
er staat een storm aan het reddings
werk deel.
DRIE DOODEN BIJ HUISINSTORTING.
Ingevolge een zware ontploffing is te
Cottbus (Duitschland) een huis van één
verdieping ingestort. Een echtpaar en
dochter kwamen om het leven. Het onge
luk is vermoedelijk te wijten aan een
gasontploffing.
ZES BLANKEN IN AMERIKA
TERECHTGESTELD.
Gisteren zijn te Columbia (Zuid-Caro-
lina) zes blanke mannen op den elec-
trischen stoel terechtgesteld wegens
moord op een cipier, toen zij in 1937 uit
de gevangenis probeerden uit te breken.
KERfUVURIJWS
PRIESTER EN CATECHIST VERMOORD.
De Apostolische Vicaris van Ichang,
Mgr. Gubbels O.F.M., heeft aan Agentia
Fides mededeeling gedaan, dat een jong
inlandsch priester Mare Ly tegelijk met
één zijner Catechisten te Hwatai het slacht
offer is geworden van Chineesche bandie
ten, die de streek aldaar onveilig maakten.
Ondanks het gevaar en de onrust, die
er in de streek dreigden ging de jonge
priester, die in 1906 werd geboren en in
1933 de H. Priesterwijding ontving, toch.
iederen dag de geloovigen opzoeken om
hun de vertroostingen van den H. Gods
dienst tr schenken. Toen hij van één van
deze tochten terugkeerde, werd hij op 20
K.IvT. afstand van Hwatai door bandieten
overvallen. De catechist werd ter plaatse
doodgeschoten: de missionaris trachtte nog
zijn lever, te redden door een losprijs aan
te fciedtn, maar de bandieten wilden geen
geld, maar zijn leven. Met drie revolver
schoten maakten zij een eind aan het le
ven vun den Catechist. De jonge priester
werd naar Hwatai vervoerd, waar hij als
s lach (offer van zijn plicht na 6 dagen
overleden is aan de verwondingen, die de
bandieten hem hadden toegebracht.
PROF. DR. BARTH TE AMSTERDAM
Verbod van de politie om over politieke
onderwerpen te spreken
Men meldt uit Amsterdam aan het
„Vad.".
Prof. dr. K. Barth, die gistermiddag in
een besloten samenkomst van studenten
aan de Vrije Universiteit vragen zou be
antwoorden, is het spreken door de politie
verboden.
Het was hoofdzakelijk op de hieronder
te vermelden vragen, dat de politie van
den spreker de verzekering heeft gevraagd
dat hij niet over politieke onderwerpen
het woord zou voeren. Aangezien prof.
Barth die zekerheid niet geheel en al kon
geven, is hem niet toegestaan zijn rede te
houden.
De vragen, waarop de politie in het bij
zonder het oog had, luidden:
„Indien de Christen geroepen is tot poli
ticken godsdienst, welk bezwaar bestaat er
dan tegen de door Groen van Prinsterer
en Kuyper opgestelde gedachten éener
Christelijke politiek, welke
a. ten doel heeft ook op het gebied van
de politiek in gehoorzaamheid aan God te
leven;
b. ervan uitgaat, dat de vragen nopens
de politiek niet uitsluitend technisch en
zakelijk zijn, maar ook in menig opzicht
samenhangen met de vragen betreffende
het geloof (b.v. klassestrijd en vrijheid
voor christelijk onderwijs).
Een andere vraag was aldus geformu
leerd:
„Is niet iedere administratieve functie
van den Staat in de Kerk, al bestaat zij
ook alleen maar in de honoreering van den
predikant, in strijd met het wezen der
Kerk?"
Des avonds heeft, op uitnoodiging van
de theologische facuiteitsvereenigingen aan
de stedelijk en Vrije Universiteit, prof.
Barth in het Amsterdamsch Lyceum ge
sproken over den ievenden God en zijn
woord, een rede, welke hij ook elders in
ons land heeft gehouden.
DE POSTVLUCHTEN OP NED. INDlë
De positie der K.L.M, postvliegtuigen
op de Indië-lijn van gisteravond als volgt:
Op de uitreis bereikte de „Wiele
waal" Bandoeng, de „Oehoe" Jodhpoer
en de „Pelikaan"' Alexandrie.
Op de thuisreis landden de „Emoe"
te Bagdad en de „Gier" te Rangoon.
GROOTE BRAND IN SJANGHAL
Gisteren h^eft een groote brand te
Sjanghai allereerst een pakhuis van ver
scheidene verdiepingen van de Nippon
Yusen Kaisha. vernietigd en vervolgens
het daarnaast gelegen gebouw der Japan-
sche consulaire politie. Daar de laatste
weken talrijke branden in het door de
Japanneezen bezette deel van de inter
nationale concessie ontstonden, neemt
men aan, dat (lier door Chineesche terro
risten brand is gesticht. De Japansche
overheid heeft terstond een onderzoek in
die richting ingesteld. De door het vuur
aangerichte schade wordt op vele hon
derdduizenden dollars geraamd.
SEN8ATIONEEL EINDE VAN JACHT
OP BERUCHT GANGSTER.
Uit New York wordt gemeld:
Öe jacht op den gangster Durand. die
gisteren na twee cipiers vermoord te heb
ben, was ontsnapt uit de gevangenis
van Cody en na twee van zijn achtervol
gers te hebben neergeschoten, in het ge
bergte kon ontkomen, heeft een sensatio
neel einde gevonden. Terwijl een groote
politiemacht en compagnie der nationale
garde nog bezig waren, den misdadiger
op te sporen, had Durand een autorijder
gedwongen hem naar Powell in Wyoming
te brengen Daar deed hij op klaarlich
ten dag een bankoverval. Om zijn buit in
veiligheid te brengen nam hij een bank
bediende als gijzelaar mee. Toen hij het
bankgebouw echter verliet, openden ge
wapende burgers het vuur op hem. De
bankbediende werd gedood en Durand
werd slechts gekwetst. Teneinde niet in
handen van zijn achtervolgers te gera
ken, trok hij zich in het bankgebouw te
rug en pleegde zelfmoord.
KAMPIOENSELFTAL IN DE
GEVANGENIS.
Op grond van een gebeurtenis, die zich
ir 1936 afspeelde, is dezer dagen bevel ge
geven, om het hcele elftal van de Roe-
meensche kampioensclub „Ripensia" te ar
resteeren.
Toen de voetbaliers van een wedstrijd In
Czernowitz terugkeerden, kreeg een van
de spelers twist met een spoorwegconduc
teur en de overige tien spelers spraken er
ook een woordje in mee. Ook de conduc
teur kreeg hulp van zijn beroepskamera
den en zoo kwam het tot een hevige knok
partij. Op het station Boezau werd toen het
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
N.S.B. EN ANTI-SEMITISME
Uit de Gelderlander:
Wij heben dezer dagen gemeld, dat een
inwoner van Winterswijk, lid van de
N.S.B., voor den politierechter te Zutphen
terecht stond wegens het ingooien van
ruiten bij Joodsche ingezetenen aldaar.
Het hoofdkwartier van de N.S.B. deelt
ons thans mede, dat het bedoelde lid, een
jongeman van 18 jaar, is geroyeerd, aan
gezien de N.S.B., daden als het ingooien
van ruiten bij Joodsche ingezetenen, ten
zeerste veroordeelt.
Wij nemen van deze mededeling nota,
maar merken er bij op, dat hier door de
N.S.B. niet het anti-semitismë wordt
veroordeeld, maar alleen deze bepaalde
uiting er van.
Het spreekt van zelf, dat de N.S.B. het
Ingooien van ruiten veroordeelt en ver-
oordeelen moet. Maar het spreekt ook van
zelf, dat de wijze waarop de N.S.B. in
haar organen dag in dag uit tegen het „In
ternationale Jodendom" hetst en op de
Joden scheldt, bij onevenwichtige geesten
tot daden als de hier gewraakte leiden
moet.
Wie wind zaait zal storm oogsten.
EEN FLINKE SCHADEPOST
heeft iemand die morgen niet de gratis lot-
kaart der Nationale Paaschloterij 1939 in
ontvangst neemt. Hij mist daardoor niet
minder dan vier kansen op de zeventien
hoofdprijzen of de tweeduizend andere prij
zen die hieraan verbonden zijn. Morgen
middag om 12.35 uur vult heel Nederland
rond de KRO. de kaart met de vier loten in.
Laat geen kaart verloren gaan.
vechtlustige elftal door de politie wegge
voerd. Een proces, dat over deze zaak la
ter gevoerd werd, eindigde met de veroor
deeling van het heele elftal tot drie maan
den gevangenis.
Nu zit de voetbalclub „Ripensia" in de
penarie. Wanneer de overheid zich niet laat
vermurwen, kan de club namelijk niet deel
nemen aan de wedstrijden om het lands
kampioenschap En dat is natuurlijk een ge
weldige strop, die geheel mo?t worden toe
geschreven aan een verkeerd opgevatten
geest van kameraadschap.
157. Het beloofde een echt fijne dag te worden. Er werd
flink voortgemaakt met aankleeden en ontbijten. Daarna
gingen allen naar de groote vaart, die achter langs het
terrein liep. Het waterfeest ging beginnen.
158. Het was langs de kant al een drukte en gekrioel
van jewelste. Overal in het water zag je de witte petjes
der rondzwemmende zeeverkenners. Het was een vreemd
mengelmoesje van dieren. Zeehonden, haringen, botjes,
sardientjes enz. wemelden door elkaar.
