Verwarde toestand in Slowakije Afgezette regeering doet beroep op Duitschland BUITEN AND Nog steeds gevechten te Madrid De strijd in het verre Oosten LUCHTVAART ZATERDAG 11 MAART 193» DE LE'DSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 Steunt Duitschland de afscheidingsbeweg ng SYMPATHIE IN DUITSCHE POLITIEKE KRINGEN Het Duitsche Nieuwsbureau heeft van bevoegde zijde vernomen dat de bewering juist is, volgens welke de thans afgezette Slowaaksche regeering-Tisso een nota heeft gezonden aan de Duitsche Rijksregeering. Hierin werd aan Hitier verzocht tusschen beide te komen. Van semi-officieele zijde te Berlijn wordt verklaard, dat de vroegere Slowaaksche mi nister van transport Durcansky met een speciale missie van Tisso, den door presi dent Hacha afgezetten Slowaakschen pre mier, te Weenen is aangekomen. Vernomen wordt, dat Durcansky verge zeld wordt door Karmasin, den leider der Duitsche minderheid in Slowakije. Hoewel ofiicieele kringen een stilzwijgen in acht nemen, schijnen politieke kringen en ae pers te Berlijn ten volle te sympathi- seeren met de Slowaken. Zij vallen het op treden van Hacha aan. Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat Hitler een conferentie heeft belegd van intieme raadgevers, en dat van de Duitsche legatie in Praag een belangrijk rapport is gekomen. In politieke kringen verklaart men, dat het Rijk de nieuwe Slo waaksche regeering niet zal erkennen en het kabinet lisso zal beschouwen als de eenige wettige regeering. Voorts wijst men er op, dat de crisis spoedig „op de een of andere wijze" zal worden opgelost. Ten slotte worut ue mogelijkheid voor een krachtig ingr.jpej van Duitschland niet buiten be schouwing gelaten. Het radiostation van Bratislawa heeft gisteravond meegedeeld, dat de door presi dent Hacha benoemde voorioopige regeering slechts 12 uur aan het bewind is geweest Van betrouwoare zijde wordt vernomen, dat de Tsjechische troepen en gendarmes die de openbare gebouwen in Slowakije bezet hielden, zich gisteren zijn begonnen terug te trekken. Uit Ruzomberok, de geboortestad van pater Hlinka, wordt een ernstig incident gemeld. Bij 'een schietpartij zouden vier Tsjechische gendarmes gedood zijn. Te Bratislava hebben zich verscheiden groote afdeelingen van de Hlinka-garde op verschillende punten der stad kunnen ver schansen, waarvan één in het vakvereeni- gingshuis. Het kwam hierbij tot een hevige schietpartij met de Tsjechische politie. Vol gens de tot dusver ontvangen inlichtingen zijn drie personen gewond. De Tsjechische uitvoerende macht is er tot dusver niet in geslaagd de bolwerken der Hlinkagardisten in te nemen. De militaire commandant van Bratislava heeft verboden naar buitenlandsche radio- uitzendingen ate luisteren, in het bijzonder niet naar Weenen. De spoorwegstations worden scherp be waakt. Te Bratislava mag geen enkele krant verschijnen. De politie heeft de druk kerijen bezet. Tisso en zijn collega's uit 't vroegere ka binet hebben huisarrest. Hun huizen staan onder controle der politie. De Duitsche minderheid in Slowakije, welke geleid wordt door Karmasin, moe digt de Slowaaksche extremisten aan. Volgens te Boedapest ontvangen berich ten heeft Marmasin, vóór hij naar Weenen vertrok, een rede uitgesproken tot de Duitschers, die bijeengekomen waren voor zijn bureau. Hij zou o.m. gezegd hebben: „Onze Duitsche volksgroep staat onder be scherming van de Fuehrer Hitler. Zi| zal gemeene zaak maken met de Slowaken, teneinde den vrede en de orde in het land te herstellen. De Duitschers en de Slowa ken hebben tezamen geleefd in Slowakije en zullen zij aan zij staan". Berichten uit Krummau melden, dat het ln het aangrenzende Tsjechische gebied tot ernstige ongeregeldheden zou zijn ge komen en dat troepen zouden zijn opgetre den. Voorts wordt gemeld, dat het ook in andere gebieden, vooral in Budweis, tot on geregeldheden is gekomen. DE INDRUK IN HET BUITENLAND. Londen vindt het een raadselachtig geval. Te Lenden vindt men de onderstroomin- gen van de Slowaaksche rebellie raadsel achtig, aangezien de meeste deskundigen aarzelen te gelooven, dat de Putsch een zuiver spontane beweging was, die voor viel in een deel van Europa, waar spon tane bewegingen niet langer in de mode zijn, ofschcon de Duitsche bladen de krachtige onderdrukking der Slowaaksche rebellen door president Hacha afkeuren, moet toch niet worden aangenomen, dat de Duitsche regeering hen noodzakelijker wijze steunt. Het is opmerkelijk, dat Tisso een beroep gedaan heeft op de Duitsche regeering ten gunste van de Slowaaksche onafhankelijkheidsbeweging. De wereld vraagt zich thans af, wat het antwoord zijn zal. Op het oogenbLk is het moeilijk ha te gaan, wat Duitschland zou kunnen hopen te winnen door een afscheiding der Slowaken van Tsjecho-Slowaki>, ondanks het feit, dat Tsjecho-Slowakije zich onlangs niet zoo dienstbaar getoond heeft als tot dusverre aan de aanduidingen van Berlijn. Het is mogelijk, dat de oplossing van de Slowaaksche beweging van invlced kan zijn op het tot dusverre niet geregelde lot van Roethenië, dat Hongarije en Polen met den zegen van Italië gaarne zouden ver- deelen. De Duitsche pers. De Duitsche pers volgt de spanning tus schen Praag en Bratislava met de grootste aandacht. De bladen verhelen hun sympa thie voor de Slowaken niet en beschuldi gen Praag er van, steeds meer ruimte aan zuiver Tsjechische stroomingen te hebben ingeruimd en geen voldoening te hebben geschonken aan de eischen van Slowakije en de Karpatho-Oekraine. Polen zeer geïnteresseerd. De gebeurtenissen in Slowakije hebben een diepen indruk gemaakt in Polen. Ver scheidene Poolsche bladen publiceeren speciale edities, waarin zij wijzen op den ernst van den toesetand en verklaren, dat de in Tsjecho-Slowakije uitgebroken crisis even ernstig is als die van September en dat men die niet kan beschouwen als een zuiver binnenlandsche aangelegenheid. De gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije inte resseeren Polen rechtstreeks. Wanneer de Poolsch-Tsjechische grens beschouwd kan worden als definitief vastgesteld, zullen de nationale aspiraties der Slowaken in Polen altijd een volkomen begrip vinden. DUITSCHLAND AMNESTIE IN OOSTENRIJK Schuschnigg is er niet bij Driehonderd niet-Joodsche politieke ge vangenen worden in Oostenrijk op vrije voeten gesteld op grond van politieke am nestie, die afgekondigd is in verband met de viering van den eersten verjaardag van den Anschluss. Schuschnigg bevindt zich niet onder hen. ENGELAND TE MOOI OM WAAR TE ZIJN Hoare oppert denkbeeld van een inter nationaal vijfjarenplan De Engelsehe minister van binnenland sche zaken Samuel Hoare heeft gisteravond te Londen een opvallende rede gehouden, waarin hij het stoute denkbeeld opperde van een vijfjarenplan, dat de heele we reldgeschiedenis grondig zou kunnen wij zigen. Het zou, zeide hij, een plan zijn, uit gewerkt door vijf mannen in Europa, „de drie dictatoren en de premiers van Enge land en Frankrijk". Als zij allen met slechts één doel voor oogen en eensgezind hiervoor zouden arbeiden, zouden zij in ongelooflijk korten tijd de geheele wereldgeschiedenis kunnen wijzigen, en als de president der Vereenigde Staten aan hun streven zijn ze gen zou geven, zouden zij zich tot eeuwige weldoeners der menschheid kunnen ma ken. Chamberlain heeft zich vastbesloten getoond, met al zijn krachten naar dit doel te streven en ik kan niet geloovigen, aldus Hoare, dat de andere leiders zich niet bij zijn verheven pogingen zullen aansluiten. Het zou een plan zijn, gebaseerd op den vrede, en de aanvaarding ervan zou het mogelojk maken te streven naar verwezen lijking van een gouden eeuw, met de le vensstandaarden gebracht op een hoogte als wij nooilt te voren hebben kunnen tot stand brengen. Stel, dat het politieke vertrouwen in Europa kon worden hersteld en dat voor een tijdvak van vijf jaren er noch oorlog noch geruchten van oorlogen zouden zijn, dan, aldus Hoare, zouden handel en nijver heid kunnen beginnen met het meest be moedigende hoofdstuk van voorspoed, dat de wereld ooit gekend heeft. AMERIKA SIT-DOWN-STAKINGEN ZIJN ONRECHTMATIG Het hooggerechtshof te New-York heeft, gelijk gemeld, op 27 Februari j.l. een uit spraak gedaan, volgens welke in sommige gevalle een sit-down-staking als onrecht- matigen daad moet worden beschouwd. Het eerste gevolg van deze uitspraak heeft niet lang op zich laten wachten. De J. E. Mergott Company te New-York heeft twee honderd harer werknemers, die een twee- daagsche sit-dwon-staking waren begon nen, ontslagen en dit ontslag is door den rechter, gezien de uitspraak van het hoog gerechtshof, voor rechtmatig verklaard, een feit, dat in den socialen structuur der Vereen. Staten van groote beteekenis mag worden geacht COMMUNISTEN VERLIEZEN TERREIN. Radio-Nacional aar het front van Madrid verklaart, dat de toestand in de hoofdstad nog steeds verward is. De strijd duurt in verscheidene sectoren van de stad voort, in het bijzonder in het Westen, op den weg naar Guadalajara. De opstandige elementen te Madrid hebben nog geen contact tot stand gebracht met de communistische strijdkrachtesn in de provincie. De laatsten beschikken over talrijke strijders, een aan zienlijke hoeevelheid materiaal en verschei dene Vliegtuigen. Om 3 uur gistermiddag woedde de strijd tegen c.e communistische elementen het hevigst in de Alcalastraat. Op dezen boule vard zetten de van de Oostelijke buitenwij ken komende troepen van den verdedi- gingsraad een aanval in. Het voornaamste centrum van verzet bleek zich op het On afhankelijkheidsplein te bevinden. In de straten, die op dit plein uitkomen, kwamen vrachtauto's met karabiniers aan. Van de centrum der stad uit kon men steeds duide lijker het geratel der mitrailleurs hooren. Volgens latere berichten hebben de troe pen van Miaja het ministerie van Marine, het torenhuis Telefonica en andere be langrijke gebouwen in bezit genomen, die tot nu toe door de communisten werden bezet gehouden. De communisten hebben nog de beschikking over eenige stations van den onderbgrondschen spoorweg. Miaja afgesneden van de republi- keinsrhe zone? Burgos meldt, dat Miaja zou zijn afgesne den van' den rest van de republikeinsche zone. De dorpen en hoofdwegen rondom Madrid worden bezet door de communisten. Een meedoogenlooze strijd woedt, waarbij geen genade wordt getoond. De luchtmacht, de artillerie, tanks en granaten worden door beide partijen gebruikt. De straten van Madrid zijn ^luchtplaatsen en de renbaan is een slagveld. De troepen van den verdedi- gingsraad zijn gebarricadeerd op de Plaza de la Cibele"! waarop de communisten ver woede aanvallen doen. Gemeld wordt, dat de overgave van het eerste communistische legercorps thans ontkend wordt. De uitslag van den strijd is nog onzeker. Opstand te Cartagena bedwongen Uit Murcia wordt aan Havas gemeld, dat de opstand van Cartagena geheel onder drukt is; de leiders zijn gearresteerd. Kolo nel Perz Salas is tot militair commandant benoemd. Uit Almeria wordt gemeld, dat de bur gerlijke, regee.ring en de militaire comman dant van de plaats het uitvoerend comité van het Volksfront hebben vereenied, dat zijn onvoorwaardelijke aanhankelijkheid aan den Verdedigingsraad heeft betuigd. Te Valencia is volgens Reuter de orde hersteld. De bewaking wordt uitgevoerd door carabineros en guardia de asalto. Ook in de overige provincies in het zuiden en oosten is het rustig. TeN Hendaye werd naar Reuter be richt een zoon van Miaja, die door de troepen van Franco was krijgsgevangen gemaakt, op de internationale brug in vrij heid gesteld. Hij zal zich naar Valencia begven om er zich bii zijn vader te voegen. Hij wordt uitgewisseld tegen Miguel Pri mo de Rivera, den zoon van den overleden generaal. DE BLOKKADE AAN DE OOSTKUST Ook een luchtblokkade? Reuter verneemt van betrouwbare Spaan- sche zijde te St. Jean de Luz, dat de blok kade door Franco van de oostkust zal worden gevolgd door een luchtblokkade. Te Burgos neemt men Groot Brittannië zijn houding tegenover de blokkade kwa lijk. Men houdt staande, dat de erkenning door Engeland en Frankrijk moet inhouden een toekenning der oorlogsrechten. Nationalistische kringen geven het voor nemen te kennen koopvaardijschepen, die Drtbeeren de Spaansche territoriale wate ren binnen te komen, te bombardeeren en zoo noodig tot zinken te brengen. HET BOMBARDEEREN DER BURGER BEVOLKING. Protest van een bisschop. In een interview, dat de Apostolisch Vi caris van Sian, Mgr. Vanni, heeft verleend aan een vertegenwoordiger van hei Chi- neesche persbureau Central News, heeft hij het jongste bombardement door de Ja- panneezen, waarbij de Italiaansche Fran ciscaner missie te Sin werd verwoest, scherp veroordeeld, te meer daar een Ita liaansche vlag duidelijk zichtbaar was aan gebracht. Vanni heeft reeds een telegram gezon den aan de Italiaansche Ambassade, waarin hij verzoekt bij Japan te protesteeren. Hij zeide, dat wanneer de Italiaansche regee ring en het Italiaansche volk van het on gelukkige nieuws zouden hooren, zij zeer zeker verontwaardigd zouden zijn. Vannis is vastbesloten op zijn post te blijven, on danks het voor hem bestaande gevaar, daar de Japanneezen voortdurend Sian, de hoofdstad van Noord-West China, bombar deeren. Eerste Kamer De bestrijding der werkloosheid De begrooting van Sociale Zaken heeft gisteren den geheelen dag van de Eerste Ka mer in beslag genomen. De Katholieks afgevaardigden de heeren DE BRUIJN en NIVARD en de heer VON BöNNING- HAUSEN (N.S.B.)hebben in de ochtend uren nog het woord gevoerd. Uitvoerig heeft Minister ROMME de sprekers beantwoord. De Minister kon geen duidelijk omlijnd beeld geven van de ordening, zooals die eenmaal zal zijn tot stand gebracht, daai men de reacties van het levend menschen- materiaal te volgen heeft. Wat de werk loosheid betreft, verklaarde de minister, dat het onjuist is dat de bestrijding daar van wordt vertraagd door oneenigheid in net kabinet op dit punt. In antwoord op die leden, die den tra gen voortgang der bestrijding van de jeugd werkioosneid hadden becritiseerd, merkte de minister op, dat in afwachting van het advies der Rijkscommissie reeds zeer veel voor de jeugdige werkloozen is gedaan. Ten aanzien van het plan-Westhoff ver klaarde de minister, dat binnenkort den Staten-Generaal nadere mededeelingen zullen bereiken, gebaseerd op dit plan; deze zuilen in hoofdzaak de werkloosheid in de kleinere gemeente betreffen. De tewerkstelling zal op normaie wijze geschieden, evenals in het vrije bedrijf, zoodat men uit de zorg-sfeer komt. De kindei bijslagregeling kan voorloop.g nog niet algemeen worden ingevoerd in de werxverscnaffing, daar ingevolge het plan- Westhoff de werkverschaffing buiten de sieer van de zorg zal worden gebracht en in het vrye bedrijf de kinderoijslag niet bestaat. Er is een groot verschil tusschen het Plan van den Arbeid en het plan-Westhoff dit laatste gaat er van uit, dat er een ze kere relatie bestaat tusschen den aard van het werk en de werkloosheid. De regeering moet blijvend productieve werken hebben, terwijl het Plan van den Arbeid slechts tydeujkfc bevrediging geeft. Men moet een voortorengingsmiadeienfonds heoben, geen bevredigingsmiddelenfonds. Het plan- Westhoff is gericht op cultuur-techniscae werken. Men moet allereerst zijn blik richten op de mogelijkheid de productiviteit te ver- hoogen, wil men de werkloosheid duur zaam bestrijden. Binnenkort zullen mede- dteiingen worden gedaan aan de Staten- Generaal betref lende een plan ter bestrij ding van de stedelijke werkloosheid. Voorhands zal zeker noodzakelijk blijven de vergrooting van het bevredigingsmid delenfonds (dus uitvoering van groote werken), hetgeen op zichzelf niet doel treffend is. De vergadering wordt om 15.30 uur ver daagd tot Dinsdagmiddag 1 uur. EEN AARDIGE SCHERMUTSELING LN DE EERSTE KAMER. De heer Nivard (R.K.), de kwieke oud wethouder van Rotterdam, was gisteren op dreef tegen den fractieleider der N. S. B., den heer van Vessem. Onmiddellijk na den heer van Bönning- hausen, die vond, dat er heelemaal niets werd gedaan en dat de vrijheid minder waard was dan de arbeid voor de werkloo zen, ving de heer Nivard aan met de héél nuchtere opmerkign: Mijnheer de Voorzitter, wij zijn ge lukkig nog niet weggejaagd. Ik zou mij toch maar haasten! inte- rumpeerde de heer v. Vessem. Och waarom, Mijnheer de Voorzitter, ging de heer Nivard verder, misschien zit ik hier nog wel langer, dan de heer van Vessem. De heer van Vessem wond zich op, maar wat hij zei was niet te verstaan door het gehamer .van den voorzitter. Toen ging de heer Nivard doodkalm verder: De heer van Bönninghausen heeft ze ker niet te best gesproken, dat de heer van Vessem zich zoo opwindt. Nieuwe verontwaardiging, nieuwe ha merroffels van den president. De heer van Bönninghausen heeft het voorgesteld alsof maar één man in Neder land in staat is de werkloosheid op te los sen, aldus weer de heer Nivard, en wel de leider Mussert. Wanneer ik nu zie hoe deze man zelfs zijn eigen beweging niet in de hand heeft, zooals ik uit allerlei berichten van den laatsten tijd kan opmaken, dan vertrouw ik daar heelemaal niet op! Nijdig riep de heer van Vessem: Waar haalt u dat vandaan? Mijnheer de Voorzitter, bij ons in den Rotterdamsche Raad zeggen wij: „als iemand zich boos maakt, was de klap raak" De Senaat raakte uit zijn deen. Kenne lijk geamuseerd en telkens met nauwelijks onderdrukt lachen volgde zij in spanning de schermutseling tusschen den kleinen strijdvaardigen katholiek, die volkomen rustig bleef en den zich steeds méér op windenden stoeren van Vessem. Deze liet niet los: Ik vertrouw u ook de oplossing van problemen niet toe, slingerde hij den heer Nivard naar het hoofd. Ik verlang ook heelemaal niet naar het leiderschap, repliceerde deze weer héél nuchter. Even later: De heer van Bönninghausen heeft ge zegd, dat de werkloosheid in ons land tcc- neemt. De cyfers wyzen precies het om gekeerde uit U vergeet de arbeiders, die in Duitsch land werken, wierp de heej: van Vessem in het midden. En u vergeet de Duitsche meisjes, die hier werken, kwam prompt het antwoord. Dat waren er tot voor kort 45.000. En weer vervolgde hij: De heer von Bönninghausen heeft ze ker gedacht aan de uitspraak van „Mein Kampf": het komt er niet op aan of de feiten waar zijn, als zij maar in slaan. Weer ontstak de heer van Vessem ui toorn en met geweld van hamerroffels moest de voorzitter stilte verkrijgen. Om toen heel gem redelijk van den heer Nivard te vernemen: Mijnheer de Voorzitter, ik heb toch schik in den heer van Vessem. En de heele Senaat had met hem schik. De gulle, spottende lach had zyn intrede gedaan in dit deftige college. Zelfs de al tijd norsche heer van Vessem kon zich niet meer goed houden. „Tijd". ttuitenhndsche Berichten ONTPLOFFING IN ARGENTIJNSCHE KRUITFABRIEK. In een kruitfabriek in Rosario (Argenti nië) is een hevige ontploffing ontstaan, waarbij dertien personen zijn omgekomen en zes anderen ernstig werden gewond. De ontploffing was zóó hevig, dat de bevol king van Rosario aanvankelijk aan een aardbeving dacht. Stukken ijzer en steen werden honderden meters ver weggeslin gerd. PROCES TEGEN WEIDMANN BEGONNEN. Gisteren is voor het Assizenhof te Ver sailles het proces-Weidmann begonnen, waarbij a!s medebeklaagden verschijnen Roger Million, Colette Tricot en Jean Blanc. Zij worden beschuldigd van zes misdaden ei. twee pogingen tot moord, gepleegd van Juli tot December 1937. Men verwacht, dat de behandeling van het proces twee tot drie weken in beslag zal nemen. De zitting was gisteren gewijd aan het exposé van den president, die een schets gaf van den mis- dadigen loopbaan van Weidmann. Vervol gens werd de eerste getuige gehoord. FRANSCH VLIEGTUIG VERONGELUKT. Een vliegtuig van een Fransch escadril le, die op weg was van Brest naar Cannes, is boven den berg Loornan gevallen en in brand geraakt. De inzittenden kwamen om het leven. ZWEEDSCH VLIEGTUIG VERONGELUKT Tijdens luchtafweeroefeningen in Karls- krona is een vliegtuig tegen den mast van het linievaartuig „Gustav" opgevlogen, en neergestort. De bestuurder kwam er met lichte verwondingen af, doch de waarne mer en de derde inzittende kwamen om het leven. DE POSTVLUCHTEN OP NED. O.-INDIE. De positie van de K. L. M.-postvliegtui- gen op de Indië-lyn was gisteravond als volgt: Op de uitreis bereikten de „Uil Ban doeng, de „Nandoe" Jodhpur en de „Emoe" Alexandrië. Op de thuisreis landden de „Wiele waal" te Bagdad en de „Pelikaan" te Ran goon. Hedenmorgen om 7 uui vertrok de „Gier" van Schiphol met gezagvoerder Abspoel. INGEZONDEN STUKKEN R. K. BEDIENDEN, ATTENTIE I Een laatste oproep tot al onze ongeor ganiseerde collega's handels-, kantoor- en winkelbedienden: bezoekt op 13 Maart a.s. des avonds half negen, in den foyer van hotel „den Burcht", ingang Nieuwstraat, den grooten Propaganda-avond, georganiseerd door de afd. Leiden van den Ned. R. K. Bond van Handels-, Kan toor- en Winkelbedienden. Als sprekers zullen optreden de heer de Graaff uit Amsterdam en de zeereerw. Pater Tessen O.F.M., uit Leiden De K.J.M.V. zang- en declamatieclub verleent haar welwillende medewerking, terwijl een gezellig strijkje den avond verdei' aanvult. Al zijn gij niet van plan direct lid te .vorden van den bond, neem ten minste even de moeite om te luisteren naar beide sprekers, die u een kijk zullen geven in het maatschappelijk en geestelijk streven van onzen bond. Onbekend maakt onbemind; hier is een unieke gelegenheid om met een organi satie kennis te maken, die steeds en al tijd, gewaakt, gestreden en gevochten heeft ovcv en voor alle handels-, kantoor- en winkelbedienden. Neemt het vaste voornemen deze avond beslist te bezoeken. Wij garandeeren u, u zult er geen spyt vrn hebben. HET BESTUUR.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 5