HUIS
HOUD
WEEK
MAANDAG 6 MAART 1939
30ste Jaargang No. 9278
S)e GciAclveSou^nt
Bureaux Papengracht 32. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Z. H. Paus Pius XII
Paus-kroning op de
Loggia
Paus Pius XII zal, tot groote vreugde van
de Italianen en de tienduizenden, die in
deze dagen naar Rome reizen, weer een oud
gebruik in eere herstellen.
De kroning van den Paus zal niet meer
in de St. Pieter maar ten aansbhouwe van
het volk' op de loggia van de basiliek ge
schieden.
Eeuwenlang zijn de Pausen op deze
loggia met de tiara gekroond; maar na 1870
werd aan deze traditie een einde gemaakt,
toen de pauselijke staat door Italië bezet
was.
De nieuwe Paus streeft er blijkbaar naar,
oude gebruiken van vóór 1870 in eere te
herstellen. Dit streven bleek reeds ver
leden week, toen hij, als kardinaal-
camerlengo, gelastte, dat de laatste drie
plechtige rouwdiensten van de Novem-
dialis niet meer in de Sixtijnsche kapel,
doch, evenals vóór 1870, in de St. Pieter
zouden gecelebeerd worden.
Thans volgt dan de kroning op de loggia,
die de beroemde vijftiende-eeuwsche bouw
meester Bramante juist voor dit doel ge
bouwd had.
Paus Pius XII heeft dezer dagen in zijn
vertrekken gewerkt, waar hij vroeger als
kardinaal-staatssecretaris werkzaam was.
De pauselijke vertrekken zijn inder
haast in gereedheid gebracht en zullen
morgen door den Paus betrokken worden.
Morgen zullen ook de gewone audiënties
hervat worden.
Een pro-secretaris?
Het feit, dat de Paus nog steeas geen
staatssecretaris heeft benoemd, heeft in
gezaghebbende kerkelijke kringen de
meening doen postvatten, aldus Havas, dat
de Paus zijn staatssecretaris niet uit uit het
huidige kardinalencollege zal kiezen, doch
een geestelijke zal benoemen, die nog geen
kardinaal is. Deze zou dan voorloopig den
titel van pro-secretaris dragen en bij het
eerstvolgende consistorie tot kardinal ge
creëerd worden.
De H. Vader naar de basiliek
van St. Jan van Lateranen?
Men verwacht, dat de Paus nog een
ander besluit zal nemen, dat de inwoners
van Rome met vreugde vernemen zullen.
In vele kringen vermoedt men n.l.f dat de
nieuwe Paus op 19 Maart a.s. 'op den
feestdag van den heiligen Joseph voor
het eerst het Vaticaan zal verlaten en in
de aartsbasiliek van St. Jan van Lateranen,
die de „moederkerk van alle katholieke
kerken" genoemd wordt, een pontificale
H. Mis zal celebreeren.
Opvallend gebaar jegens
Italië.
Het Italiaansche persagentschap Stefani
maakt nog melding van een merkwaardige
episode, die zich Zaterdagmorgen heeft af
gespeeld, toen de Paus in processie naar de
Sixtijnsche kapel trok, ten einde voor de
derde maal de hulde der kardinalen in
ontvangst te nemen.
Toen de Paus langs een der loges ging,
zag hij den Italiaanschen ambassadeur bij
het Vaticaan, graaf Pignatt; Morano Custo-
za_ evenals allen, die hem omringden, ge--
knield liggen. De Paus bleef een oogenblik
staan en wenkte den diplomaat naar hem
toe te komen. De ambassadeur naderde den
Paus en wilde, gelijk het protocol voor
schrijft, neerknielen en 's Pausen ring kus
sen, doch Pius XII deed hem opstaan en
drukte hem zeer hartelijk de hand.
Allen vatten deze daad op als een eer
bewijs voor Italië.
Paus ontvangt Duitschen
ambassadeur.
De Paus heeft Zondagochtend den Duit
schen ambassadeur van den H. Stoel, von
Bergen ontvangen.
Duitsche Kardinalen bij den
Paus.
De Paus heeft vanochtend de Duitsche
kardinalen Schulte, aartsbisscm-p van Keu
len, Bertram, aartsbisschop van Breslau,
Faulhaber aartsbisschop van München, en
Innitzer, aartsbisschop van »Veenen, ont
vangen en zich bijna een uur met hen on
derhouden. Vervolgens wera kardinaal
Verdier van Parijs ontvangen..
Een onderhoud met
's Pausen lijfarts.
Een correspondent van de „Tijd" schrijft:
Wij zijn in de gelukkige omstandigheid
geweest, een onderhoud te hebben met pro
fessor Galeazzi, die de lijfarts was van
Z. Em. Kard. Pacell en naar alle waar
schijnlijkheid ook Pius XII terzijde zal
staan.
Zoo wil tenminste hèt gebruik. Bekend
en druk geconsulteerd geneesheer, kon
prof. Galeazzi maar weinig van zijn tijd
afstaan en zonder veel plichtplegingen,
met Italiaansche hartelijkheid, opende hij
zelf het onderhoud.
„U wilt natuurlijk weten, wat mijn oor
deel is over de physieke gesteldheid van
Zijne Heiligheid. Schrijft u gerust, dat zel
den een kardinaal in betere lichamelijke
conditie den stoel van Petrus beklom als
Pius XII. Het 'lijkt mij zelfs hoogst on
waarschijnlijk, dat onder de leden van het
Heilig College jaargenooten van Z.H.
zouden zijn aan te wijzen, die op een der
gelijk gestel kunnen bogen. Alle pers
berichten over z.g. kwalen, waaraan de H.
Vader zou lijden, zijn vruchten van de
volksfantasie.
„Zoudt U ons niet iets kunnen vertellen
over de levenswijze van Uwpatient?"
„Patiënt? Dat is nu een woord, dat aller
minst op den Heiligen Vader past. Zooals
ik Hem kende, stond Hij om zes uur op,
droeg de H. Mis op, en ontbeet.. Daarna
arbeidde, confereerde en studeerde Hij tot
het middaguur. Na tafel maakte Hij de
gebruikelijke wandeling in een der parken
van Rome. U zult Hem daar vaak gezien
hebben.
Ook tijdens den Conclaafdag viel het den
conclavisten op, dat Kardinaal Pacelli de
eenige was, die zijn kamer verliet en naar
de Cortile di San Damaso afdaalde, om
daar een uur lang brevierend en biddend
Zijn gebruikelijke middag wandeling te
maken. Dat was een paar uur voor Zijn
keuze. Waarschijnlijk wist Hij toen al,
welke zware taak Hem wachtte.
Ik kan herhalen, aldus prof. Geleazzi,
dat de nieuwe Paus niet alleen geestelijk,
maar ook lichamelijk zeer krachtig is. Dat
kunt u aan uw Nederlandsche lezers in
volle gerustheid namens mij zeggen.
En daarmede geleidde prof. Galeazzi ons
naar de deur. „Maar, zoo vroegen wij nog
voor het afscheid nemen, is het gerucht
waar, dat Z.H. Vrijdagmorgen struikelde
bij het bestijgen van zijn zetel in de Sala
Ducale en een verwonding heeft opge-
loopen?"
„Van verwonding is geen sprake, hoog
stens van een lichte kneuzing. Overigens is
het struikelen van den H. Vader zeer ver
klaarbaar.
Z.H. is dikwijls in zoo diepe godsvrucht
verzonken, dat Hij de gansche omgeving
vergeel. Dat was ook gisteran bij den
Paus, die bekend staat als een zeer vroom
man, het geval. Neemt daarbij de nieuwe
voor den pasgekozen Paus vreemde ge
waden, dan is dit kleine incident hoogst
begrijpelijk, en physieke gevolgk n heeft
het zeker niet".
Pius XII en de Pers
Over het beroep van den journalist.
„De geestelijke macht, die den
journalist in handen heeft, verheft
hem tot mededrager van openbare
verantwoordelijkheden, ook al voelt
hij zich nog in een „vrij beroep".
In de jaren van zijn verblijf in Duitsch-
land, onderhield de toenmalige Nuntius
Mgr. Pacelli goede betrekkingen met de
pers.
In de -hoedanigheid van Deken van het
Corps Diplomatique nam hij ieder jaar deel
aan het banket van de Vereeniging der
Buitenlandsche Pers. Herhaalde malen
heeft hij hierbij toespraken gehouden die
van groote beteekenis zijn. Wij laten hier
een dezer toespraken van Mgr. Pacelli vol
gen over de beroepsverwantschap van den
staatsman en den journalist. Deze rede werd
uitgesproken op 8 Mei 1939 in Berlijn.
„De gelegenheid om persoonlijk voeling te
nemen zijn zoowel aan de mannen van de
pers, als aan de diplmaten en politici zeer
welkom. In vroegeie, romantische tijden
heette het: „Der Sanger soil mit dem König
gehen", en dit woord van Schiller bevat een
waarheid, die ook kan worden toegepast op
onze dagen en die ook een kern van wijs
heid bevat voor het nuchtere beroep van
journalist.
De journalist en de staatsman zoeken
voeling met elkander uit het bewustzijn
.van beroeps-verbondheid. Beiden moeten
wegbereiders zijn van een gezonde, harmo
nisch gevormde staats- en volksgemeen
schap, leiders tot het geluk, opvoeders hun
ner volkeren.
Beider doel is: de uit Goddelijke bron
nen ontspruitende ideeën van waarheid,
gerechtigheid en naastenliefde, zedelijke
waardigheid en volmaaktheid, in het le
ven van individu en gemeenschap, van
ieder volk afzonderlijk en van de geheele
menschheid te doen groeien.
De verantwoordelijkheid, die uit een der
gelijke zending voortspruit, is voor allen
een heilige plicht. Het leiderschap verheft
en adelt. Maar leiderschap geeft ook ver
plichtingen. En dit is zoowel het geval met
het leiderschap van het woord als met het
leiderschap van de daad. De fout van een
staatsbestuurder, die het politieke lot van
een volk in handen heeft, beteekent tra
giek en leed, ongeluk en ondergang voor de
massa's, die aan hem onderworpen zijn.
Maar ook de man van het woord en de
pen, naar wiens wereldbeschouwende en
politieke woorden honderdduizenden en
millioenen menschen luisteren, is geestelijk
mede-veroorzaker van het lot, van het ge
luk van zijn volk. En hoe sneller het tempo
der beschaving wordt, hoe reusachtiger de
zevensmijlslaarzen van den modernen uit
vindersgeest worden, des te grooter is ook
de massa, die luistert naar het geschreven
en gesproken woord. Des te meer schrom
pelen oceanen en contingenten ineen, en
steeds grooter wordt de ontzagwekkende
menigte rond de werelakansel van de pers.
Maar ook des te verantwoordelijker wordt
ae functie en de zending van hem, die op
deze wereldkansel staat. Wat zal hij doen?
Zal hij de verzoening dienen of de haat?
Oorlog of vrede? Zal hij de steppenbrand
(Ptdc di/tjMtftc LWlJjjtf
mi fibck mtfSdtk
ivfaestitiutuK kovpttf.
VROOM A
OREESMANN
LEIDEN.
van het oproer en de vernietiging onder de
massa ontsteken, of zal hij de bergpredi-
king van de sociale vrede verkondigen en
de boodschap van sociale gerechtigheid?
De geestelijke macht, die den journalist
in handen heeft, verheft hem tot mededra
ger van openbare verantwoordelijkheden,
ook al voelt hij zich nog in een „vrij be
roep". Uit het bewustzijn hiervan ontsprui
ten zoowel beroepstrots als beroeps-
ethos.
Deze ridderlijke dienst aan de waarheid
is bepaald in de hooge en koninklijke wet
van de naastenliefde, die weet, dat de zin
der wereldontwikkeling geen scheiding en
haat, maar vereeniging en vrede is. Zoo
groeit de nuchtere en dikwijls drukkende,
in uren van politieke en sociale hoogspan
ning zelfs gevaarlijke arbeid uit de enge
horizonten van het aardsche in de ge
wijde sfeer van blijvende en eeuwige
waarde.
„Lex Veritas, Regina Caritas, Finis Aeter-
nitjfl;" (De waarheid is wet, de liefde is
koningin, de eeuwigheid is het einddoel),
deze gedachte van St. Augustinus moge hen
allen verlichten in de moeilijke en niet zel
den donkere dagen van hun beroepsarbeid
en van hun beroepsstrijd.
Moge Hij, in Wiens handen het lot van
het individu en van de geheele mensch
heid rust, de moeiten en de zorgen om een
blijvende, innerlijke en uiterlijke vrede der
volkeren te verkrijgen, zegenen en vrucht
baar maken."
Uit het leven van Pius XII
(Van een Romeinschen correspondent).
De voorouders van den Paus.
Niet alleen van vaderszijde behooren
zijn voorouders tot de getrouwe dienaren
van de Pausen. Ook de familie van zijn
moeder, Virginia Graziosi, telde verschil
lende bekende persoonlijkheden m dienst
van het Vaticaan. De vader van Pius XII
was Deken der consistoriale Advocaten.
Zijn grootvader, die meer dan tachtig jaar
oud werd, was de laatste Minister van
Buitenlandsche Aangelegenheden van Pius
IX. De overgrootvader van Zijne Heilig
heid van Minister van Finantiën van Gre-
gorius XVI. Deze overgrootvader stierf in
1901 in den leeftijd van honderd en een
jaar.
Mens sana
Men kan van een 63-jarige niet dezelfde
gezondheid verwachten als van een jong
priester. Dat de gezondheid van den H. Va
der desondanks zeer bevredigend is, heeft
hij te danken aan zijn geregeld en nauw
gezet leven. Nauwkeurig volgt hij de raad
gevingen van zijn medicus op, vooral wat
gymnastiekoefeningen betreft. In het Va
ticaan bevindt zich een zaal met electri-
sche apparaten, die een ware curiositeit is.
Maar deze oefeningen stellen hem in staat,
het hoofd te bieden aan zijn overstelpende
werkzaamheden.
Op bezoek bij ex-keizer
Wilhelm.
Paus en KeizerHij die Paus werd.
bracht eens een bezoek aan hem, die Kei
zer wasAls Nuntius in Duitscmand
heeft Mgr. Pacelli eens een bezoek ge
bracht aan den Duitschen Keizer Wilhelm.
Op 29 Juli 1917 arriveerde Mgr. Pacelli
met de boodschap van Benedictus XV in
het Hoofdkwartier van het Duitsche leger
te Kreuznach. Hij werd met alle eer ont
vangen en hij droeg eerst de H. Mis op in
het Katholieke Lazaret. Om tien uur in den
morgen had het onderhoud tusschen Nun
tius en Keizer plaats, in de salon van de
villa, waarin de Keizer zijn intrek had
genomen. Keizer Wilhelm ontving hem
zeer hartelijk. Hij droeg het uniform van
Generalissimus. Onmiddellijk na de be-
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Te Madrid is een verdedigingsraad ge
vormd welke Negrin het bewind heeft ont
nomen. Muiterij te Cartagena. (2de blad).
Goebbels doet een beroep op Engeland
om te helpen. (2de blad).
Onrustbarendea spanning tusschen de
Tsjechen en de Slowaken. (2de blad).
Wordt de soc. democratische partij in
Hongarije verboden? (2de blad).
Wrak van een Duitsch vliegtuig gevonden
in de bergen van Nice. (2de blad).
Binnenland
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(lste blad).
Broeder van het Missiehuis te Stcyl op
onbewaakten overweg gedood, (lste b ad).
Omgeving
Ernstig auto-ongeluk in de Haarlem
mermeer. (lste blad).
Sport en Wedstrijden
Voetbal: Voor de competitie van tien
I.V.C.B. won DOSR uit R'veen opnieuw,
evenals SJC. WE werd kampioen der
2c klasse A West H. In den D.H.V.B.
wordt de spanning in IB weer grooter door
een nederlaag van AVV, een gelijk spel
van Docos en een overwinning van Quick
Steps. Voor den K.N.V.B. veroverde
Ajax de leiding in Afd. II door een neder
laag van Feyenoord tegen VUC. ASC
verbeterde haar kans op het kampioen
schap. (4de blad).
Biljarten: Het wereldkampioenschap
cadre 45/2 voor de vierde maal door Ga
briels gewonnen, die tevens een nieuw
wereldrecord alg. gem. behaalde. (4e olad).
DE ONBEWAAKTE OVERWEG
Broeder van het Missiehuis te Steyl dooi
den trein gedood
Vanmorgen omstreeks zeven uur werd
langs de spoorlijn, nabij den onbewaakten
overweg en den Kapelweg te Belfeld, het
verminkte lijk van een man gevonden, die
klaarblijkelijk door den sneltrein Venlo-
Roermond van half zeven was overreden.
De rijks veld wacht stelde een onderzoek
in, waarbij bleek, dat men te doen had
met het stoffelijk overschot van een broe
der van het Missiehuis te Steyl Het lijk
is naar het lijkenhuisje- te Belfeld ver
voerd.
groeting opende de Keizer het schrijven
van Benedictus XV. Hij verklaarde zelf
ook de vrede te willen, maar concrete
voorstellen deed hij niet. Hij toonde zic:i
vol vertrouwen op de overwinning. Mgr.
Pacelli drong er op aan, de gedeporteerde
Belgen naar hun land te doen terugkee-
ren. Hij wees den Keizer cp het Interna
tionale recht en op de onrnenschelijkheid
van deze deportatie. De Keizer verzeker
de den Nuntius, dat hij verzachtende
maatregelen zou treffen. Het onderhoud
duurde een half uur. Daarna noodigde de
Keizer den Nuntius uit, het middagmaal
met hem te gebruiken. Bij dezen maaltijd
was ook prins Heinrich van Pruisen te
genwoordig.
Mgr. Pacelli en Hindenburg.
Bij de officieele afscheidsaudiëntie, die
Rijkspresident Hindenburg verleende aan
den scheidenden Nuntius Pacelli op 9 De
cember 1929, toen deze tot het Kardina
laat geroepen werd, en naar Rome ging
terugkeeren, zeide de Duitsche Rijkspresi
dent het volgende
„Ik gevoel mij verplicht, u te verzeke
ren, met hoeveel droefheid wij allen hier
afscheid van u nemen. Negen jaren zijn
verloopen. sinds mijn voorganger Uwe
Excellentie hier welkom heeft geheeten
als de eerste geaccrediteerde Nuntius bij
de Rijksregeering. Het verheugt mij, uit
Uw woorden te hebben vernomen, dat U
zich gaarne Uw werkzaamheden in Ber
lijn en Uw vrienden hier zult herinneren.
Op dezelfde wijze zullen allen, die gele
genheid hadden met U in relatie te treden,
met voldoening terugdenken aan Uw be
roepsopvatting, gedragen door wijze zake
lijkheid, zin voor rechtvaardigheid en
warme menschelijkheid".