Paus-Keuze
De eerste dag van het Conclaaf
DONE .DAG 2 MAAki isja 3Öste Jaargang No. 9275
S)e £eid&ch£(Ek>ti/fca/nf
Bureaux Papengracht 32. Adv. en Abonn.-tarieven lie pag. 2
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Een zwarte rookpluim
uit de schoorsteen
VATICAAN, 2 MAART. - DE ZWARTE
ROOK, WELKE VANMORGEN OPSTEEG
UIT DEN SCHOORSTEEN VAN HET
VATICAAN, DUIDDE EROP, DAT DE
EERSTE STEMMING, WELKE DE KAR
DINALEN HEDENMORGEN VOOR DE
PAUSKEUZE GEHOUDEN HEBBEN,
GEEN RESULTAAT HEEFT OPGE
LEVERD.
DE TWEEDE STEMMING.
VATIKAANSTAD, 2 Maart. (A. N. P.).
De tweede stemming voor de Pauskeuze
hedenochtend heeft eveneens geen resultaat
opgeleverd.
De levensmiddelen
voorziening.
VATICAAN STAD, 2 Maart. Van
ochtend zijn de eerste levensmiddelen voor
de deelnemers aan het Conclaaf door mid
del van een der tourniquettes afgeleverd.
Deze levensmiddelen bestonden uit brood,
visch uit de zee, kaas en groente uit de
tuinen van Castel Gandolfo.
Vanochtend te acht uur werden twee an
dere tourniquetten geopend in tegenwoor
digheid van prelaten en den maarschalk
van het Conclaaf, die de voor de kardinalen
bestemde correspondentie controleerde.
Toespraak over de keuze van
een nieuwen Paus.
Nadat gisteren in de Sixtijnsche kapel de
Mis van den Heiligen Geest was opge
dragen heeft de secretaris van de Latijn-
sche brieven, mgr. Bacci, de predikatie
,,pro elegendo Pontifice" voorgelezen.
Mgr. Bacoi begon met er op te wijzen,
dat, zooals Tacitus reeds zoo prachtig had
gezegd, „alle vorsten sterfelijk zijn". Zoo
zijn ook de Pausen sterfelijk. Onsterfelijk
daarentegen is de Kerk.
Vervolgens haalde spreker verklaringen
aan van verschillende Kerkleeraren over de
verhevenheid van het Pausschap, waaruit
de groote verantwoordelijkheid van het
H. College bij het verkiezen van een nieu
wen Paus blijkt.
Mgr. Bacci gaf vervolgens een kort over
zicht over de geschiedenis der Kerk en
over de Paus-verkiezingen in de aller
eerste tijden van het christendom en ge
durende de Middeleeuwen tot op heden,
waarbij de Pausen een voortdurenden strijd
hebben gevoerd tegen de dwalingen van
hun tijd.
Mgr. Bacci sprak hierbij den vurigen
wensch uit, dat de nieuwe Paus die ziele-
sterkte, die wijsheid en die heiligheid zou
bezitten, waarvan zijn groote voorgangers
zulke lichtende voorbeelden zijn geweest.
Sprekende over den huidigen toestand
wees mgr. Bacci op het ver verbreide on
geloof, op de zedeloosheid, de sociale wan
orde, op den terugkeer der menschheid tot
vroegere dwalingen, op den haat tusschen
de individuen en tusschen heele volken.
Velen pogen deze kwalen te bestrijden,
doch alleen de terugkeer tot het christen
dom brengt volkomen genezing. De ver
heven, doch uiterst zware taak van den
thans te kiezen Paus zal het zijn, daaraan
op de eerste plaats mede te werken.
„Gij ziet derhalve, aldus spreker, hoe de
nieuwe Paus zal moeten zijn en hoe groot
de wijsheid en de heiligheid moeten zijn
van dengene, die in staat zal moeten zijn,
zich te kwijten van een zoo belangrijke
taak met de hulp des Heeren".
Aan het slot van zijn schitterende predi
katie herdacht mgr. Bacci den ontslapen
Paus en smeekte diens voorbede af by
God voor een gelukkige Pauskeuze.
Paus Pius XI herdacht
Op den avond van de opening van het
conclaaf heeft Radio Vaticana een uitzen
ding gewijd aan de nagedachtenis van
Paus Puis XI. In een toespraak in de
Fransche taal kwamen op sprekende wijze
tot uitdrukking de gevoelens, die geheel de
wereld bezield hebben bij het heengaan
van dezen grooten Paus.
Het waren niet alleen de landen met een
grootendeels katholieke bevolking, die het
verscheiden van den Stedehouder Christi
officieel hebben herdacht. In Roemenië
woonden Koning Carol en de kroonprins
een plechtige requiemmis bij, terwijl alle
feestvoorstellingen werden afgelast. De
Roemeensche radio zond de begrafenis
plechtigheid uit. Zwitserland en Duitsch-
land waar Mgr. Bornewasser en in de
Ostmark waar kardinaal Innitzer den
Paus hebben geëerd bleven niet achter.
En het weinig katholieken tellende Zweden
erkende, dat met Paus Pius XI niet alleen
het Hoofd van de Katholieke Kerk is heen
gegaan, maar een bijzondere figuur die
voortleeft in de geschiedenis.
In deze summiere opsomming ontbrak
ook Nederland niet en wij hooren de vol
ledige herdenkingsrede, welke de voor
zitter der Eerste Kamer der Staten Gene
raal, baron de Vos van Steanwijk die
met name werd genoemd heeft gehou
den. Hierop volgde de volledige herden
king in de Tweede Kamer met de woor
den van den minister van Justitie namens
de Nederlandsche regeering.
Uitzendingen door de K.R.O.
Gedurende het Conclaaf zal de K. R. O.
in samenwerking en in verbinding met de
Vaticaansche radio de korte mededeelin-
gen, die te Rome voor de radio worden ge
geven ook in het Nederlandsch uitzenden
Uren van spanning
de eerste stemmingen
(Van onzen bij zonderen correspondent).
ROME, Donderdagmiddag.
Als ik omstreeks 9 uur uit mijn ho
tel aan de Via XX Septembre per taxi
naar San Pietro wil vertrekken, blijkt,
dat in heel de stad geen huurauto te
krijgen is.
Eindelijk slaag ik er in om mij vast
te klampen aan een van de toch reeds
volle autobussen, die mij dan aan den
breeden, nieuwen weg via della Con-
cilatione bij het St. Pietersplein brengt,
waar tienduizenden menschen uit alle
volken, stammen en natiën met span
ning wachten op het resultaat der
eerste stemming die om 10 uur een
aanvang neemt.
Het is^ een gegons van stemmen, waar-
tusschen wij in onvervalscht Amster-
damsch plotseling hooren vragen: „Zou
het de eerste keer al witte rook wezen".
Daarmee is in eens het probleem aange
geven, dat in het middelpunt der geheele
belangstelling staat.
Roerloos staat daar de hooge schoor
steen, die uit de Sixtijnsche kapel op
rijst. „Als kardinaal Pacelli bij de eer
ste stemming niet onmiddellijk de meer
derheid haalt, dan gelooven wij niet dat
hij nog veel kans heeft", zegt ons een
Romeinsch prelaat, die zich heel gemoe
delijk naast ons geïnstalleerd heeft.
Wij hebben een plaatsje veroverd even
buiten de linkerzuilenrij van Bernini, van
waar wij een goed uitzicht hebben op de
lange kachelpijp, waaruit straks de rook
gaat opstijgen, terwijl wij tevens niet al te
op alle dagen, waarop de K. R. O. in den
aether is. Afhankelijk van de mededeelin-
gen te Rome zullen 's morgens omstreeks
half elf, en 's middags omstreeks half vijf
deze korte uitzendingen in het gev/one pro
gramma worden ingelasoht.
Wanneer de beslissing gevallen is zal voor
de microfoon worden meegedeeld, over hoe
veel tijd de plechtige afkondiging en de
naam van den nieuwen Paus door den kar
dinaal-deken wordt bekend gemaakt. De
reportage daarvan te Rome, alsmede de
plechtige zegen Urbi et Orbi van de bui
ten-loggia worden eveneens uitgezonden.
Van de kroningsplechtigheid zal de K.
R O.-reportage-dienst een eigen verslag
verzorgen. Datum en uur daarvan worden
nader bekend gemaakt.
in de eeuwige stad
ver verwijderd zijn van de buitenloggia
van de St. Pieter, vanwaar de reuzenge
stalte van kardinaal Caccia Dominion! zal
verschijnen om aan de duizenden en tien
duizenden nieuwsgierig wachtenden mede-
deeling van het groote nieuws te doen.
Krachtig zal zijn stentorstem als een
metalen geluid over het weidsche St. Pie
tersplein klinken. De groote luidsprekers,
die zijn opgesteld zullen de blijde tijding
uitdragen en dan zal het volk in een geju
bel uitbarsten, zoo geweldig en tevens zoo
ontroerend schoon, als daar heel in
de verte op de buitenloggia de witte ge
stalte verschijnt van den nieuwen Stede
houder Christi.
Het is mooi, zonnig weer, al staat er een
eenigszins straffe wind. De meeste men
schen dragen nog hun winterjas.
De spanning stijgt met het verstrijken
der minuten. Het is nu reeds elf uur en de
eerste stemming heeft reeds plaats gehad.
Wy wachten nog op het resultaat van
het. tellen der uitgebrachte stemmen.
Wanneer de eerste stemming geen positief
resultaat oplevert rl.r wordt onmiddellijk
overgegaan tot een tweede stemming en
er is geen enkele rookpluim te zien. Doch
de briefjes van de eerste stemming wor
den tegelijk verbrand met de briefjes van
de tweede stemming. Halsreikend zien de
tienduizenden menschen uit naar de schouw
aan de rechterzijde naast de klok van de
basiliek.
Op de linkerrij van de colonade van
Bernini staan zes radiohuisjes van Radio
Vaticana, van waaruit vanaf elf uur regel
matig berichten worden uitgezonden.
Er komt dan plotseling beweging in de
duizendkoppige menigte.
De soldaten maken een begin met de
trappen van den St. Pieter te bezetten.
Zal dan de keuze reeds bekend gemaakt
worden?
Men is op alles voorbereid, dus ook dat
bij de eerste stemming reeds een der kar
dinalen 2/3 der uitgebrachte stemmen op
zich zou vereenigen en de nieuwe Paus
dus reeds gekozen zou zijn.
Honderddiuzenden oogen turen naar de
lange schoorsteen, maar er is geen witte
rook te zien!
Om kwart over elf doen de luidsprekers
hun massaal geluid hooren.
Plotseling verstomt het geroezemoes van
stemmen en wordt er aandachtig geluis
terd.
De omroeper deelt mede, dat de eerste
stemming vermoedelijk ten einde is, en
dat een tweede stemming gehouden wordt.
Dan neemt het rumoer weer de over
hand, en worden de kansen der candidaten
weer gewogen.
Twaalf doffe slagen klinken uit de bron
zen keel van de machtige klok van den St.
Pieter en buldert het kanon, dat hier
steeds het middaguur aankondigt.
Nu gaat het komen; er komt weer be
weging in de mengeling van kleurige roo-
de, blauwe en zwarte toga's, de gele, vio
lette en roode cingels van de studenten-
groepen der verschillende buitenlandsche
colleges, die op het St. Pietersplein wach
ten.
Plotseling, om 12.18 uur kringelt een
witte rookpluim uit de schoorsteen
van de Sixtijnsche kapel omhoog.
Er barst een geweldig gejubel los
onder het volk, doch de vreugde is
slechts van korte duur, want na de
kleine vleugjes witte rook stijgt dan
een dikke zwarte rookpluim uit den
schoorsteen omhoog.
De teleurstelling is algemeen; alleen de
kooplieden, die allerlei etenswaren ten
verkoop aanprijzen, zijn tevreden
Langzaam trekt de menschen-menigte
zich van het St. Pieters-plein terug.
DE WERELD Ifl
VOGELVLUCHT
Het schijnt, alsof in de berichtgeving een
periode van stilstand is ingetreden. Het is
moeilijk aan te nemen, dat men de uitslag
van de Pauskeuze wil afwachten, maar het
is een feit, dat overal het parool heerscht:
„afwachten".
In Spanje staat de strijd stil; er valt
weinig of niets te melden voorloopig.
De president der republiek is afgetre
den en volgens de Spaansche grondwet is
dc voorzitter van de Cortes, dat is Marti
nez Barrio, waarnemend president. Deze
bevindt zich momenteel ook al in Frank
rijk, doch hij zal zich nu naar Spanje be
geven.
Uit China hooren we de laatste dagen
heelemaal niets meer, tenzij een paar aan
slagen te Sjanghai.
De Palestina-conferentie is vastgeloopen.
De Engelsche regeering probeert nog de
machine weer op gang te brengen, maar
als de reparatie-werkzaamheid na een dag
of tien nog geen resultaat heeft opgeleverd,
is de Britsche regeering van plan haar
eigen weg te gaan.
In België is de crisis nog altijd hangende.
Senator Soudan hoopt vanavond of mor
genochtend te kunnen mededeelen of zijn
pogingen tot formatie van een kabinet al of
niet geslaagd zijn. Een voornaam punt is
daarbij of de regeling, welke hij heeft uit
gedacht voor de affaire-Martens, inderdaad
beide partijen bevredigen kan, zooals hij
meende. Wij leven dus over de heele linie
in afwachting.
Oil nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Na het aftreden van president Azana.
(2de blad).
De anti-Duitsche betoogingen in Polen
duren voort. (2de blad).
Berichten omtrent versterking van Ly-
bië door Italiaansche en Duitsche troepen.
(2de blad).
LEIDEN.
A. COERT OVERLEDEN.
Oud-directeur van „De Lakenhal".
Te Sousau in Tunis is op 66-jarigen leef
tijd geheel on vei wacht overleden de heer
A. Coert. oud-directeur van het Stedelijk
Museur „De Lakenhal" alhier en bekend
schilder.
Anthony Coert werd geboren te Goede
reede op 14 December 1872. Hij volgde de
H. B. S. alhier in welke stad hij les in
handteekenen nacn tij Lampe. Als schilder
werkte hij onder leiding van Floris Ver
stel'. Van nu afaan woonde hij in Den Haag.
's Zamers werkte hij op de Veluwe, ter
wijl hij ook in Parijs veel schilderde.
In 1921 werd de heer Coert onder-direc
teur, en in 1931 directeur van het Stede
lijk Museum „De Lakenhal" alhier, als op
volgers van mr. dr. J. C. Overvoorde.
Met ingang van 1 Januari 1938 werd hem
wegens het bereiken van den pensioenge
rechtigden leeeftijd eervol ontslag ver
leend.
Het stoffelijk overschot is in Tunis ter
aarde besteld. y
De heer Coert heeft groote verdiensten
voor ons Leidsch Museum „De Lakenhal"
gehad.
Bij zyn afscheid in 1937 zijn hem dan ook
ondubbelzinnige blijken van waardeering
geschonken.
Waardeering voor het begrip voor his
torie en den smaak van het schoone, waar
mede hij zooveel in de Lakenhal heeft ge
ordend.
Waardeering voor het organisatorisch ta
lent, waarmede hij in de Lakenhal zoovele
tentoonstellingen op uitstekende wijze heeft
gearrangeerd.
De heer Coert heeft de gemeente en de
gemeenschap waardevolle diensten bewe
zen.
J. VAN STADEN, die Maandag a.s. zijn
zilveren jubileum viert als chef van de
behangerij en beddenmakerij der firma
V. en D.
Een schilderachtige groep uit de Italiaansche provincie, welke naar Rome is getogen ter bijwoning van de
groote gebeurtenissen rond het Concla^'
