De strijd in het verre Oosten De toestand In Spanje BUITENLAND Plcrlots regeerings- plan Solidariteit met Frankrijk KERKNIEUWS RECHTZAKEN VRIJDAG 24 FEBRUARI 1939 BE lETOOHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 MANDSJOEKWO'S TOETREDING TOT ANT1ROMINTERNPACT. Formeele ondertee kening van protocol. De protocollen betreffende de toetreding van Mandsjoekwo tot het anti-Komontern- pact zijn te llsinKing formeel ondertee kend in aanwezigheid, van den minister- piesident van Mandsjoekwo. Den Japan- schen ambassadeur, alsmede van de ge zanten van Duitschland en Italië. De mi nisterpresident heef» daarop telegrafisch aan de regeeiingen van Japan, Duitsch land en Italië zijn erkentelijkheid geuit voor de goede diensten bewezen bij de aan sluiting van Mandsjoekwo bij het pact. Ook telegrafeerde hij aan den minister van buitenlandsche zaken van Hongarije, welk land eveneens tot het pact is toege treden. HET VISSCHERI.T-CONFLICT MET RU&j AND. Nauwelijks te localiseeren. Het Japansche dagblad Kyo Asahi Sjim- buen meldt, dat de gisteren te Moskou tus schen den Japanschen ambassadeur Togo en Litwinof hervatte besprekingen over de kwestie der Japansche vischrechlen zonder resultaat zijn gebleven. Litwinof heeft op een opmerking van oen Japamche-i. ambassadeur, volgens wel ke Japan zijn vischrechte.i zou beschermen, verklaard, dat een „wegens de visscherij- kwestie in de Sovjet wateren ontstaan ge wapend conflict nauwelijk te localiseeren zou zijn. DE ERRENNINGSKWESTIE. - Parijs zal Maandag beslissen. Maandagmiddag zal de Fransche minis terraad bijee-komen om een beslissing te nemen over een erkenning de jure van het rechtsche bewind in Spanje. Men kan nog niet met zekerheid zegge oi dan besloten zal worden een ambassadeur naai Burgos te zenden, doch het lijkt wel zeer waar schijnlijk. Politieke overtreders. Naar Reuter verneemt, heeft de Britsche regeering kortelings stappen ondernomen bi' de Spaansche rechtsche regeering ten behoeve van ten nieuw verklaring om- tïent de recht-che politiek ten aanzien van de personen in de republikeinsche zóne, die beschouwd worden als politieke over treders. Naar verluidt heeft de Britsche regee ring den wensch uitgesproken, dat een ver zekering zou worden gegeven, voor zoover dit mogelijk was, dat er volledige terug houding en gematigdheid betracht zou wor- den in de behandeling van dit personen, de rechtsche autoriteiten antwoordden, dat hun politiek blijft, zooals die tevoren uit eengezet is, nl. dat misdadigers gestraft zullen worden na een wettig proces onder dezelfde voorwaarden als vóór den aanvang van den burgeroorlog en dat politieke over treders, wier dader, vijandig zijn geweest aan de nationalistische beweging, zullen worden gestraft volgens de beginselen, die uiteengezet zijn in het recente decreet van Franco dienaangaande na de bezetting van Catalonië. Telegramwisseling tusschen Franco en Hitier. Franco heext ter gelegenheid van den troepenschouw in Barcelona een telegram aan Hitier gezonden luidende: „Toen de nationalisten Barcelona bin nentrokken, bc-vonden zich de heldhaftige Duitsche vrijwilligers onder de zegevie rende troepen en het Spaansche volk heeft in hen Duitschland en den Fuehrer toege juicht." Hitier heeft daarop geantwoord met een telegram, waarin hij verklaarde: „Duitsch land en het leger verheugen zich er over, dai de Duitsche vrijwilligers het recht ge had hebben cm te strijden in het jonge, roemrijke nationalistische leger aan de zijde van hun Italiaansche kameraden en dat zij een bescheiden bijdrage hebben mogen leverer. tot de bevrijding en het herstel van het nationale Spanje". 0 NADERT 'n Dri^oek °P *'n punt (roodazandgeen teekening erin) wil zeg- gen: „pasop, gij nader een voorrangsweg'% 'n Vierkan. op zijn A punt (oranje met wit- ten rand) vindt U lang6 /p de voorrangswegen, waar voorts de af standspaaltjes oranje koppen hebben. BELGIË Politiek gelnspfreerd door nationaal gevoel NAAR EEN CULTUREELE ONDERWIJS- AUTONOMIE In de Belgische Kamer en Senaat is gis termiddag de regeeringsverklaring voorge lezen in het nieuwe kabinet-Pierlot. Daarin wordt hulde gebracht aan het kabinet van Spaak, die in September de vredelievend heid en den onafhankelijkheids wil van Bel gië wist te bevestigen. De nieuwe regee ring zal geen partij-politiek, maar een poli tiek, geinspireerd door het nationale ge voelen, volgen. De regeering legt er den nadruk op, dat de staatsinstellingen her vormd moeten worden en kondigt aan, dat zij de tot dit doel uitgewerkte voorontwer pen weer ter hand zal nemen. Met de hulp van den Senaat zal zij de instelling van een Raad van State voltooien. De admi nistratieve hervorming zal gecompleteerd en toegepast worden. Op het gebied der financieele politiek wil de regeering het begrootingse ven wicht handhaven: zij zal de vraagstukken, voort vloeiende uit de begrooting van pensioenen, onderzoeken en streven naar bezuiniging bij de cumulaties. In de begrootingen der verschillende departementen zullen Je ver beteringen, die mogelijk zijn, aangebracht worden. De regeering zal voorstellen een matige belasting te heffen van de winst door zekere ondernemingen met een mona- polie-karakter gemaakt, vooral van de winst van electriciteitsmaatschappijen. Met ingang van 1 April zullen alle staats uitgaven, die daarvoor in aanmerking ko men, met 5 procent verlaagd worden. Dit geldt in de eerste plaats voor salarissen en pensioenen met uitzondering van werk- loosheidsuitkeeringen, invaliditeits- en ouderdomsuitkeeringen. Op economisch ge bied zal de regeering een levende construc tieve politiek volgen om de welvaart te doen terugkeeren en het inkomen der natie te vergrooten. Zij zal streven naar verbe tering der beroepsdiscipline en naar vol tooiing der ontwerpen voor beroepsorgani satie. Voor den landbouw wil zij redelijke prijzen handhaven Zij zal eve - lueel de landbouwmarkt steunen, de landoouwcre- dieten verruimen en het oachtrechi her vormen. De positie va nden middenstand is een functie van de algemeene welvaart; de re geering geeft de verzekering, dat zij te dien opzichte diligent blijft en wenscht, dat de middenklassen zich kunnen aanpassen en haar plaats in de bedrijvigheid van het volk kunnen behouden. De situatie van een verplichte werkloosheidsverzekering zal worden voortgezet en de regeering zal er naar streven de werkloozen weer aan ar beid te helpen; met dat doel zal zij de lucht verdediging blijven versterken en credieten ter beschikking stellen voor den bouw van schepen en huizen, voor de automatiseering van de telefoon en voor groote werken. De koloniale politiek zal met omzichtig heid gevoerd worden. De buitenlandsche politiek blijft ongewijzigd, evenals de zorg voor de defensie. Op het gebied der cultureele politiek zal de regeering een onderzoek instellen naar de mogelijkheid van administratieve decen tralisatie van het ministerie van Onderwijs, met het doel de cultureele verlangens te bevredigen en de eenheid van België te be veiligen. DE KWESTIE-MARTENS En de Kamer heeft Pierlot, antwoordend op een vraag van Carton de Wiart, ver klaard, dat het incident-Martens ernstig is. Het werd op parlementaire wijze geregeld, doch sinds eenige dagen zijn ten nadeele van Martens ernstige feiten gesignaleerd, dateerend uit den tijd der bezetting, welke, indien zij waar zouden blijken, een hatelijk karakter dragen. De heer Pierlot deelde mede, dat een on partijdig onderzoek zal worden ingesteld, zonder dat sprake zal zijn van een herhaling van het proces tegen de activisten. De re geering is voornemens een onderzoek te doen instellen in het dossier van het on derzoek en zal zelf de beslissing nemen. Wanneer de regeering haar besluit zal heb ben genomen, zal de Kamer eveneens ken nis kunnen nemen van het dossier en zich er over uitspreekn. Pierlot doet een be roep op het land, het onderzoek in onpartij digheid te doen geschieden. De heer Gutt, minister van Financiën, zei- de, dat het deficit op de gewone begrooting voor 1938 wordt geschat op 1085 millioen, voor 1939 verwacht men een deficit van 353 millioen. De buitengewone begrooting en de lucht verdediging voorzien in uitgaven van drie milliard. Daar de schatkist over 500 mil lioen beschikt zal dus nog een bedrag van 2500 millioen moeten worden gevonden. De regeering moet een politiek van voor zichtigheid toepassen. Het is zeker noodig bezuinigingen in te voeren. Er zal direct een plan worden uitgewerkt, dat beoogt het deficit op de begrooting voor 1939 te doen verdwijnen. De regeering zal vóór 1 Juni de noodige maatregelen indienen. De Kamer zal de beraadslaging over de regeeringsverklaring vandaag voortzetten. DUITSCHLAND JODEN MOETEN KOSTBAARHEDEN INLEVErEN. Het „Reichsgesetzblatt" van 21 Februari publiceert een verordening, waarin gezegd wordt, dat alle Duitsche of statenlooze Jo den verplicht zijn binnen twee weken al hun voorwerpen van goud, zilver en pla- tira en al hun edelsteenen en paarlen in te leveren. De inlevering geeft recht op scha devergoeding volgens de aanwijzingen van den minister van economische zaken. ENGELAND REDE VAN HALIFAX IN HOOGERHUIS. In antwoord op de vraag van het lid der Labouroppositie, lord Addison, of de regeering een verklaring kon afleg gen betreffende de betrekkingen tus schen Frankrijk en Engeland, heeft lord Halifax een redevoering uitgesproken in het Hoogerhuis. Hij zeide o.m.: Het zou een groote dweling zijn te veronderstellen, dat eenigerlei onuit gesproken voorbehoud van eenigerlei aard gepaard ging me* Chamberlain's woorden betreffende de solidariteit met Frankrijk. Die verklaring was duidelijk en on dubbelzinnig. Wanneer ik het in de bewoordingen van een huiselijke vergelijking zou mogen zeg gen, dan was de verklaring van den aard 1 er borden, die wij thans op vele gevaar lijke punten in het land zien: „Halt! Krifi- sing met voorrange weg". En dat was de bedoeling er van, aldus Halifax. Er bestaat geen verschil van mee ning over eer.ig onderwerp tusschen ons ori Frankrijk. Bijgevolg v.as er noch in Frankrijk, noch ir dit land eenigerlei uitdrukkelijke be vestiging van onze solidariteit opnieuw noodig. Binnenkort zullen wij de gelegenheid hebben de so'idariteit in het licht te stel len wanneer wij hethoofd der Fransche republiek verwelkomen (toejuichingen). De zaak is geweest dat verkeerde voor stellingen in zekere kringen dit land ge dwongen nebben in toenemend nadrukke lijke en ondubbelzinnige bewoordingen te verklaren, wal reeds lan^ als een waar heid aanvaard was door onze beide landen. Niet alleen onze aardrijkskundige lig- gmg trekt ons dichter tot Frankrijk, maar o*'k de gelijkheid van belangen en de volle-, d'gheid van wederzijdsch begrip. Er is nog een punt, waarop ik den na rt tuk zou wilien leggen, n.l. dat de En- gelrch-Fransche solidariteit niet de bedoe ling heeft en nooit heef- gehad om eeniger- ,pi bedreiging van welk aard ook te vor men jegens een derde partij. Lord Crewe (een der vorige sprekers in het Houge'huis) sprak, aldus de minis ter over de geschilpunten tusschen Italië en Frankrijk. Aan den eenen kant is het zoe, dat, welke ook de Italiaansch—Fran sche punten van geschil mogen zqn, zij piimair, en ik leg den nadruk op dit woord primair, dit land niet aangaan, maar aan den anderen Kant hebben zij rechtstreeks betrekking op dit 'and ei. nauwe betrek king, omdat wb met Frankrijk de relaties orderhouden, waarover wij zoo juist spra ken en omdat wq teven;, verheugd zijn, u>ze betrekkingen met Italië te hebben her steld en verlar gend zijn, die te handhaven „p een grondslag van zoo volledige harte lijkheid als mogelijk is Ik moet er op wijzm, aldus minister Ha- lilax verder, aat noch de Fransche, noch Je Italiaansche regeeringen getoond heb ben verlangend te zijr naar de bemidde ling van een oerde partij en natuurlijk kan n'ets van dien aard verwacht worden, ten- zm n totdat beide partijen die wenschen. In feite heeft op dit oogenhlik de Ita lic, ansche regeering nog niet formeel aan geduid wat naar haar meening de nauw keurige punten zijn van geschil tusschen Ilalië en Frankrijk. „Onze hulpbionnen", zoo zeide Halifax, blijven ontzag-ijk en de geest van ons volk is niet gewijr.igd. Wij verlangen geen krachtproef, omdat wi; gelooven, dat, ter wijl oorlogen in staat zijn meer in wanor de te brengen aan zij ooit geregeld hebben, ei geen probic-men bestaan, die niet, wan neer goede wil aanwezig is, tot een oplos sing kunnen worden gebracht door open hartige bespiekingen. De Britsche regeering zou niets lever willen dan da* de omstandigheden zich zoo zouden ontw kkelen, dat behandeling van de vele kwe>ties, waarbij wq betrokken zijn, mogelijk zou worden. Aan den anderen kant zal niemand, die aen Britscheigeest kent, er aan twijfe len, dat, mocht de noodzakelijkheid ons ooit worden opgedrongen, ons volk heden tei dage niet mindei hardnekkig zijn vrij heid zal blijken te veruedigen dan ooit te voren. (Toejuchingen). Het Bisdom Haarlem in 1938 Aan de statistiek van het Bisdom Haar lem, opgenomen in het tijdschrift „Sint Bavo" ontleenen wij: Het aantal parochies bleef in het afge- loopen jaar onverminderd (304), evenals het aantal hulpkerken (16) en rectoraten (63). Het aantal katholieken in het Bisdom vermeerderde van 972.385 tot 988.130. Nietaangenomen kinderen 1937 145.059, 1938 146.652; Pascbanten resp. 634.105, 641.897; Totaal resp. 779.164, 788.549. H. Doopsels, a. van kinderen: 1937, 20.738, 1938 21.672; b van bekeerlingen resp. 1.911 1.837; Totaal resp. 22.649, 23.509. H.'Vormsels 1937 17.717, 1938 19.223. Ie H. Communie 1937 19.198, 1938 19.255 H. Communies 1937 33.102.819, 1938 33.606.605. Overleden 1937 6.924, 1938 6.775. Priester gewijd 1937 30, 1938 26. Priesters overleden 1937 11, 1938 14. Priesters in bediening, a, Saeculieren 1937 779, 1938 786; b. Regulieren resp. 281, 284; Totaal resp. 1060 1070. Emeriti 1937 43, 1938 4<L Priesters van het Aarts Bisdom 1937 3, 1938 3. Kerkelijke Tiuwelqken van twee katho lieken. a. in dit 1937 4.835, 1938 5.242; b. m totaal resp. 144.818, 145.538. Maria-Congregaties Jongens 1937 20.084, 1938 20.386; Jongemannen resp. 12.178, 112.365; Mannen resp. 3.940, 3.637; Meisjes resp. 21.186, 21.762; Jonge Vrouwen resp. 21.483, 22.034; Vrouwen resp. 9.316, 9.671; Totaal resp. 88.187, 89.855. H. Familie Mannel. leden 1937 15.703, 1938 16.591; Vrouwel. leden resp. 15.168, 16.349; Totaal resp. 30.871, 32.940. 3de Orde H. Franciscus. Mannel. leden 1937 5.964, 1938 5.986; Vrouwel. leden resp. 12.610, 12.649; Totaal resp. 18.574, 18.635. Ter toelichting schrijft de redactie van „St. Bavo"o. m.: De statistiek van het godsdienstig leven zooals dat zich naar buiten manifesteert en in cijfers laat vast leggen, is wel in staat, den aandachtigen lezer te herinneren aan de parabel van het Evangelie van Zondag Sexagesima. „Een zaaier ging uit om te zaaiendat beteekent de werking van God's genade in bijna 1 millioen ge doopte zielen van ons Bisdom. Een gedeelte van het zaad viel lang den weg en werd vertreden Een ander deel viel op de rots, en het verdorde. Een ander deel viel te midden der door nen, en werd verstikt Onwillekeurig moet men hieraan denken, wanneer men moet constateeren, hoe on geveer 20 van het totaal aantal Katho lieken zijn plichten niet vervult; hoe 1/5 van het aanial katholieken, die gehuwd zijn door verschil van godsdienst in het ge mengd huwelijk groot gevaar loopt zijn geloof te verliezen, en dat niet alleen voor zichzelf, maar ook voor alle volgende ge slachten. Dit hooge percentage wordt vooral ver oorzaakt door de godsdienstige en sociale toestanden in de groote steden, waar van zelfsprekend de verleiding en het gevaar het grootst zijn. Een ander deel viel op goede aarde, en bracht honderdvoudige vrucht voort.... Er werden in het afgeloopen jaar 33.6 millioen H. Communiën uitgereikt, het geen beteekent dat iedere practiseerend katholiek eens per week te Communie gaat. Een groot aantal bekeeringen (1837) hervond den weg -aar de oude Moeder kerk. De godsdienstige vereenigingen tel len samen aan leden 171.841 katholieken (v. j. 167.730). In gelukkige tegensteling met het vorig jaar is het getal kinderdoopsels weer ge stegen (1936: 21.085; 1937: 20.738; 1938: 21.672) en houdt gelijken tred met den vooruitgang van het aantal katholieken (van 972.385 naar 988.130). In totaal moe ten 146.652 gedoopte kinderen hun eerste H. Communie nog ontvangen (v. j. 145.059). NAAR DE MISSIE. Gisteren vertrok Z. H. Exc. Mgr. José de Haas O.F.M. met het m.s. „Mar del Pla ta" van Antwerpen naar Brazilië. Direct na aankomst in Rio de Janeiro zal Mgr. de Haas doorreizeh naar Arassuahy en het bestuur van het bisdom weer op zich ne men. Onder de velen, die naar Antwerpen gekomen waren om Mgr. uitgeleide te doen, bevond zich ook de hoogeerw. pater Prudentius van Leusden, provinciaal der Minderbroeders in Nederland. Met Mgr. de Haas is o.m. naar de Mis sie in Brazilië voor de tweede maal ver trokken de weleerw. pater L. Soppe. Pastoor A. Waterreus vraagt emeritaat. De zeereerw. heer A. A. W. Waterreus, die 15 Augustus van dit jaar 50 jaar pries ter is en sinds 1915 pastoor te Haastrecht, heeft tegen Paschen ontslag uit de gees telijke bediening gevraagd. „Msbd." AMERIKA GEEN VERBETERING VAN GUAM'S HAVEN. Het Amerikfansche Huis van Afgevaar digden heeft met 205 tegen 168 stemmen hel voorstel, om de haven van Guam te verbeteren, verworpen. ONTROEREND TESTAMENT VAN EEN EENVOUDIGEN PRIESTER. Dezer dagen was het 10 jaren geleden, dat deken L. P. H. J. Tijssen van Sittard godvruchtig in den Heer is overleden. De ken Tijssen was een buitengewoon vroom en eenvoudig priester, op wiens graf da gelijks vele geloovigen nederknielen. Htf gaf alles weg wat hij bezat. Enkele weken voor zijn dood op 23 Januari 1929 schreef deken Tijssen onderstaand ontroerend testament, dat wel velen zal stichten. f In den Naam des Vaders, des Zoon» en des H. Geestes. Amen. Dit is mijn testament, mijn uiterste wils beschikking. Ik dank den goeden God, dat ik door Zijn groote genade geboren ben in de R.K. Kerk; dat ik zoo'n brave, godsdienstige ouders heb gehad; dat Hij mij geroepen heeft tot het H. Priesterschap; Het spijt mfj en ik vraag vergiffenis, dat ik niet al tijd met Zijne genade heb medegewerkt. Ik zeg vaarwel aan mijn parochianen van Sittard, van Susteren en aan mijn familie; ik hoop en smeek hun te bidden voor mijne ziel, bijzonder in het H. Misoffer en in hunne H. Communie. Ik vraag hun ver giffenis als ik ook maar een enkele mocht bedroefd of beleedigd hebben. Ik ver trouw op de machtige voorbede van den H. Joseph, van mijn goede Moeder Maria, op de oneindige liefde en de groote barm hartigheid van het Goddelijk Hart van Jesus. Ik ben een arm priester en wensch du» ook als een arme te worden begraven; daarom mogen bij mijn dood geen rouw brieven worden rondgezonden; geen bid prentjes gedrukt; geen chapelle ardente, geen lijkrede worden gehouden; alleen een bede om een vurig gebed; een heel een voudige arme kist; geen monument op mijn graf, alleen een eenvoudig houten kruis. Het weinige dat ik heb, schenk ik en vermaak ik aan de R.K. Kerk en de praochie van St. Petrus' Stoel van Antio- chië te Sittard. Mijn waarde medebroeders in het pries terschap, rector Cuüpers, alle eerwaarde kapelaans en aalmoezeniers, mijn eerwaar de medewerkers in de rectoraten van Op- hevenLeyenbroek, van Overhoven en Stadbroek, ik dank u allen recht hartelijk voor uwen steun aan mij verleend; ge denkt mijner in het H. Misoffer, bidt veel voor de rust mijner ziel met de parochia nen van de stad en de vele rectoraten. Alle andere eerwaarde priester, bidt met uwe leerlingen, broeders en fraters voor mij! Vergeet mij toch vooral niet in het H. Misoffer. Geachte hoofden van de scholen en onderwijzers, eerwaarde zusters en onderwijzeressen, bidt met uwe leer lingen en kinderen voor mii; dat vooral de kinderen dikwijls de H. Communie voor mij ontvangen. Mijn waarde confra ters, rustende, wonende te Sittard, maakt toch eiken morgen een memento voor mij in de H. Mis. Alle parochianen van stad en rectora ten, bidt veel voor mij; ik hoop u allen in den Hemel te beminnen, gelijk ik u op aarde heb lief gehad. H. Rosa, Patrones van Sittard, bid voor ons. Onze Lieve Vrouw van het H. Hart van Jesus, bid voor ons. H. Joseph, Patroon van een zaligen dood, bid voor ons. Zoet Hart van Jesus, maak dat wij U al tijd meer en meer beminnen. „Tijd" L. TIJSSEN, Pastoordeken. HAAGSCHE RECHTBANK. Ernstige aanrijding te Veur Leidschendam. Vast staaj, dat mej. Belt op 8 Januari door een autobus is aangereden op den Veurschen weg onder de gemeente Leid schendam en dat zij zoo ernstig verwond is geworden, dat zij ook thans nog steeds op bed moet blijven. Maar hoe het geval zich heeft afgespeeld is thans nog niemand duidelijk. Een autobus bestuurd door C. J. H. L. M. Z. v. d. L. uit Voorburg reed op 8 Januari des avonds op den reeds genoemden Veur schen weg en dimde voor eenige tegenko mende wielrijders. Plotseling hoorden deze wielrijders een gil en toen zq gingen kij ken zagen zij mej. Belt zwaar gewond op den wegberm liggen. Mej. Belt moet daar geloopen hebben met haar moeder maar op welk weggedeelte zij geloopen hebben, rechts, iets voor het midden op zelfs op den graskant, konden zoowel de moeder als de dochter zich niet meer herinneren. Wel kwam vast te staan, dat het gebeurd was vlak bij hun woning, dat vertelde dr. Stam uit Leidschendam, die gekomen was toen het meisje reeds naar de woning vervoerd was. Door wie zulks gedaan was wist ook niemand meer, want eigenlijk had nie mand de aanrijding gezien. De chauffeur van de autobus had zelfs niet eens voet gangers gezien daarvoor niet en toen de aanrijding gebeurde ook niet. Zijn koplam pen deden het volgens de politie uitste kend. Er was niet uit deze zaak te komen want van de gehoorde getuigen wist nie mand iets van de aanrijding af. De zaak werd toen maar voor onbepaal- den tijd geschorst totdat 't meisje genezen zal zijn. Er zullen dan alsnog alsg etuige gehoord worden het meisje, haar moeder en een wielrijder, die er bij geweest moet zqn. De president verwees de zaak daarop te- naar naar de instructie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 5