BINNENLAND
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1939 5 30ste Jaar"?n? No. 9270
S)e Êcki6clveSoii4<mt
Bureaux Papengracïit 32o i t Adv, gn Abowi.-tirIevêii ric pjg
Telefoon: Redactie 15» Administratie 935, DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
V Excessen van partijen'
politiek
Met praten over de excessen in de par
tijen-politiek snijdt men die excessen niet
uit!
Maar men moet toch beginnen met
er over te praten en te schrijven
om de aandacht er op te richten en de ac
tiviteit te spannen naar verbetering van het
kwaad.
't Is toch zoo gewenscnt, zoo noodza
kelij k, dat de hier bedoelde verbetering
er komt!
Wjj schrijven dit vandaag neer onder
den indruk van de begrootingsdebatten in
den Leidschen gemeenteraad in Fe
bruari 1939 wordt in Leiden de begrooting
voor 1939 behandeld!
Er wordt wéér uren- en uren-lang ge
praat over de landspolitiek, alsof er niet is
de Tweede Kamer en haar „doublure" de
Eerste Kamer!
't Lijkt soms, of men een repetitie houdt
voor de voordracht van een speech, welke
moet worden afgestoken in de Tweede Ka
mer of.... op een propaganda-vergade-
ring van de partij.
Dat laatste element dringt ook weer tel
kens in de discussies naar voren: propagan
da voor de partij, praten in het partij-be
lang, zónder daarbij een min of meer con
creet doel van gemeentelijke politiek voor
oogen te hebben en na te streven.
Van socialistische zijde is in allerlei
toonaarden gecritiseerd in lange opge
schreven speechen! op de regeering, op
minister Romme speciaal. Dit moest de re
geering doen en dat moest zij nalaten, om
de werkloosheid met succes te bestrijden.
Al wat verkeerd is, doet zij, en al wat goed
is, laat zij na daarop kwam de critiek
neer. Zóó zijn uren volgepraat in den Leid
schen gemeenteraad, terwijl diezelfde so
cialistische sprekers de wijze, waarop de
Leidsehe overheid de werkloosheid in
L e i d e n zóu kunnen bestrijden, in haar
oorzaken en in haar gevolgen, op den ach
tergrond lieten staan.
Excessen van partijen-politiek.
't Doet ons, om de groote belangen die er
op 't spel staan, veel genoegen, dat de be
schouwingen, die wij onlangs aan dit on
derwerp hebben gewijd, in meerdere krin
gen de aandacht hebben getrokken.
De Magistratuur, anti-rev. maand
schrift voor gemeente-politiek, citeert het
volgende uit de „Leidsehe Courant":
Ieder partij, iedere afgevaardigde be
hoort alle voorstellen, die haar of hem
ter beoordeeling worden voorgezet, te
beoordeelen op hun zakelijke waarde
en daarbij mag niet van invloed zijn de
vraag door wie(n) deze werden inge
diend.
De door ons gewraakte oppositie-po
litiek wordt sterk bevorderd door een
soort van kleingeestigheid, welke men
herhaaldelijk helaas! bij partijen
kan constateeren en welke hierin be
staat, dat men als volmaakt beschouwt,
wat zijn eigen partij doet, en, wat an
dere partijen doen, vooral als zij in be
ginsel ver van eigen partij afstaan,
altijd als slecht veroordeelt.
Een ander exces van de partijen-po
litiek is, dat men in een vertegen
woordigend politiek lichaam - met de
bedoeling, om zijn partij te propagee-
ren en te verheerlijken zaken en be
langen gaat bespreken, die daar niet op
hun plaats zijn.
Een derde fout in de partijen-politiek
is het publiekelijk bespreken van za-
ken en belangen in een vertegenwoor
digend lichaam, die, althans in eerste
instantie, met meer resultaat in beslo
ten kring, in een commissie-vergade
ring b.v., zouden behandeld kunnen
worden. Men laat zich, aldus optre
dend, ook weer leiden door een klein
en kortzichtig bekeken partij-belang
(om van persoonlijke eer of ambitie
maar te zwijgen).
Wij stippen hier slechts aan. Doch
wij wijzen meen en we in deze en
kele zinnen duidelijk genoeg aan, wat
wij bedoelen en beoogen.
De partijen-politiek kan en moet in
zich goed zijn; kan en moet staan op een
hoog peil; kan en moet worden gevoerd
in wat, naar eerlijke en op bevoegd
heid tot oordeelen gegronde, overtui
ging is in het belang van het volk, in
het belang van het land.
De partijen-politiek kan en moet
streven naar een zekere, vruchtdra
gende werkdadige eenheid boven ver
deeldheid!
Dr. C. Beekenkamp (anti-rev. lid van
den Leidschen gemeenteraad) maakt hierbij
de volgende behartenswaardige opmerkin
gen:
„In dit stukje worden drie belangrijke
fouten aangewezen, waaraan men zich maar
al te lichtvaardig schuldig maakt.
Meer dan eens hebben wij het meege
maakt, dat men, zondei de moeite te nemen
zich in de mérites van een\ bepaald voor
stel in te leven, kortweg tegenstemde, om
dat het voorstel kwam uit een bepaalden
hoek. En nu willen wij gaarne toegeven,
dat het niet zelden gebeurt, dat een voor
stel van b.v. de soc. democratische fractie
zoo evident in strijd is met de meeest ele
mentaire begrippen -an goed gemeentebe
leid, naar anti-revolutionnaire opvatting,
dat men zich waarlijk niet lang behoeft te
beraden oyer de vraag, hoe men stemmen
moet. Tegenstemmen, louter en alleen om
dat het een voorstel is, dat „van de over
zijde" komt, lijkt ons echter niet juist.
Een tweede fout waaraan, voor zoover
ons bekend, onze leden zich slechts zelden
schuldig maken is deze, dat men de
raadsvergaderingen misbruikt om te spre
ken voor pers en tribune, en zijn denk
beelden over de landspolitiek ten beste
geeft. Van den gemeenteraad een doublure
te willen maken van de Staten-Generaal
moet èn misplaatst èn onjuist worden ge
noemd.
De vraag kan intusschen gesteld wor
den, hoe onze houding moet zijn, wanneer
(om een voorbeeld te noemen) een C.D.U.-
raadslid er behoefte aan heeft om de denk
beelden, door den heer Van Houten in de
Tweede Kamer ontwikkeld met betrek
king tot de sociale en economische politiek
van het huidig kabinet, te repeteeren. Moe
ten, mogen wij dat dan maar laten passee-
ren?
Ons antwoord luidt: Geenszins.
Vooreerst rijst de vraag, of 's raads voor
zitter niet den plicht heeft om aan derge
lijke uitstapjes naar D?n Haag of naar Rus
land tijdig een eind te maken door den
spreker te verzoeken zich strikt tot het aan
de orde zijnde onderwerp te bepalen. Maar
gestéld nu, dat de burgemeester deh .stroom
der welsprekendheid, althans der veel-pra-
terij, niet in tijds heeft kunnen afdammen,
hoe dan? Het schijnt ons toe, dat onzer
zijds in zulk een geval kan volstaan wor
den met twee opmerkingen. De eerste zij,
dat 's raads vergaderzaal niet de geëigende
plaais is om een politiek debat te houden
over de al of niet juistheid van regeerings-
maatregelen, vermits hier en nu alleen dit
of dat onderwerp van gemeentepolitieken
aard aan de orde is. En de tweede bevatte,
indien daartoe aanleiding gegeven werd,
een even bondige als afdoende bestrijding
van de onjuiste voorstelling, welke ge
wekt werd. Voor dit laatste is natuurlijk
onontbeerlijk, dat men over argumenten
beschikt en de gave bezit die argumenten
op doeltreffende wijze af te schieten op de
vijandelijke stelling. Kan men dat niet, dan
is zwijgen goud.
De derde fout, welke in het hierboven
weergegeven stukje gesignaleerd werd, was
deze, dat men in openbare raad zaken gaat
bespreken of voorstellen ter tafel brengt die
niet behoorlijk voorbereid werden, niet wel
doordacht waren, en die in ieder geval eerst
binnenskamers hadden moeten worden be
studeerd en bediscussieerd.
Wat dezer dagen bijvoorbeeld in den
raad der gemeente Vlaardingen is voorge
vallen met betrekking tot een voorstel tot
invoering van het ambtsgebed, is een aller
duidelijkste demonstratie van de juistheid
der bovengemaakte opmerking. Indien men
deze delicate zaak eerst grondig had be
zien in fractie- of commissie-vergadering,
dan zou stellig niet gebeurd zijn, wat nu
geschied is, en wat slechts betreurd kan
worden. (Wij hebben deze opmerking ook
reeds gemaakt. Red. „L. Crt")
Mr. Beumer zeide op de dezer dagen ge
houden Wittebrug-conferentie van onze
A.-R. partij: „Wie aan politiek doet, moet
een zeer fijnzinnig mensch zijn."
Zoo is het.
Ook uit de gemeentepolitiek were men
grofheid en lompheid.
Ter wille van het behoud van de parle
mentaire democratie.
Ter bevordering van de parlementaire
aristocratie."
Wij hebben het artikel van den heer Bee
kenkamp hier geheel overgenomen, en wij
behoeven hier njet uitdrukkelijk te ver
klaren, dat wij het er voor 100 mee eens
zijn!
DE BOTERHEFFING.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het
bedrag van de heffing en steunuitkeering
op boter, behoudens tusschentijdsche wij
ziging, voor de week van 23 Februari tot 2
Maart is vastgesteld op 60 cent per kg. (on
gewijzigd).
NEDERLAND ERKENT FRANCO
DE JURE.
De regeeringspersdienst deelt mede,
dat aan den agent van de Nederland-
sche regeering bij het bewind van
generaal Franco opdracht is verstrekt,
aan dat bewind mede te deelen, dat het
door de Nederlandsche regeering de
jure wordt erkend als de regeering
van Spanje,
TSJECHISCHE DIENSTMEISJES NAAR
ONS LAND.
Komst binnenkort op beperkte schaal
te verwachten.
Naar aanleiding van de mogelijke komst
van. Tsjechische dienstmeisjes tiaar Neder
land, in verband met den terugkeer van
Duitsche dienstboden en het daaruit' voort
vloeiende tekort, hebben wij ons om inlich
tingen gewend tol den directeur van den
Rijksdienst van de werkloosheidsverzeke
ring en de arbeidsbemiddeling, ir. R. A.
Verwey en den directeur van de Haagsche
Gem. Arbeidsbeurs, den heer J. Boezer,
on over deze materie het een en ander te
vernemen.
Hét blijkt, dat inderdaad in de bedoeling
ligt Tsjechische meisjes als dienstboden
naar ons land te laten komen, zij het ook
in beperkte mate. Hun komst zal ook nog
wel eenigen tijd duren, wellicht zal over
een maand 't eerste contingent in ons land
komen.
De heer Boezer deelde ons nog mede, dat
hij reeds een jaar geleden in contact was-
getreden mét Tsjechische autoriteiten óp dit
terrein, om het moge'ijk te maken, dat
Tsjechische dienstmeisjes naar Nederland
zouden komen. De moeilijkheid hierbij was
de kwestie van de tsal daar men zich moest
beperken tot de Duitscb sprekenden. Door
de internationale verwikkelingen is deze
zaak toen niet verder gekomen, en een deel
van Tsjecho-Slowakije is inmiddels bij
Duitschland gekomen.
Intusschen is het contact weer opgevat,
maar thans is deze zaak opgevat door het
ministerie van soc'ale zaken, dat deze zaak
centraal regelt, zoodat men dus mettertijd
niet alleen bij de Haagsche arbeidsbeurs,
maar ook bij andere arbeidsbeurzen terecht
kan voor Tsjechische meisjes.
De heer Boezer vees er voorts op, welke
moeilijkheden een en ander met zich mede
brengt, door de vele verklaringen, die men
noodig heeft van de zijde van artsen, van
politie, van werkgevers, enz.
Ir. Verwey bevestigde deze mededeeiin-
gen van den heer Boezer. Hij wees er ech
ter op, dat hetgeen gebeuren gaat, niet van
grooten omvang zal zijn, daar Nederland
toch ook reeds in de laatste jaren zonder
veel moeilijkheden het vertrek van 20.000
Duitsche dienstmeisjes heeft doorstaan, en
het aanbod van vrouwelijke arbeidskrach
ten voor betrekkingen in dienstverband als
dienstbode uit Nederlandsche krachten
weer in stijgende lijn gaat.
De zaak zal centraal georganiseerd wor
den, om den meisjes Waarborgen te geven,
dat zij behoorlijk onderdak komen, en de
huisvrouwen in Nederland waarborgen te
geven, dat het goede meisjes zijn.
Het zullen vooral dochters zijn van Tsje
chische beambten uit streken, die aan
Duitschland zijn gekomen, waarmede men
te Praag tevens gebaat is, doordat deze
meisjes aan een betrekking komen. Het zijn
dus geselecteerde arbeidskrachten.
De huisvrouwen zullen deze meisjes ge
woon via de bestaande instanties kunnen
betrekken.
Dit zal er toe bedragen, om een even-
tueelen dienstbodennood in de kiem te
smoren. „N.R.Crt.".
ERNSTIGE ONTPLOFFING IN EEN
MIJN.
Twaalf dootlen, dertien zwaar gewonden.
MONTCEAU LES MINES (Departement
Saone et Loire), :24 Febr. (A. N. P.). Ten
gevolge van een ontploffing in een mijn
gang zijn twaalf mijnwerkers om het leven
gekomen en dertien zeer ernstig gewond.
Door het ontploffen. va:i een slaghoedje,
van een dynamietpati;oon, welke wordt ge
bruikt bij het loswerken van de steenkool,
heeft de koolstof^ welke ia de lucht hing,
vlam gevat en een geweldige steekvlam,
van 250 meter lengte schoot de mijngang
in. Men vreest, dat. nog verscheidene ge
wonden het leven, zullen verliezen.
ER ZIJN 1500 DUITSCHE
VLUCHTELINGETJES IN
NEDERLAND ONDERGEBRACHT.
Uiting van dankbaarheid aan het werk van
het kindercomité.
Het Kindercomité voor hulp aan buiten-
landsche kinderen, dat zich sinds Novem
ber van het vorige jaar zeer intensief heeft
bezig gehouden met het groote vraagstuk
betrpffende de Joodsche kinderen in
Duitschland en sindsdien al het mogelijke
heeft gedaan om aan de duizenden aanvra
gen om hulp en gastvrijheid gevclg te
kunnen geven, heeft op het oogenblik in
totaal ongeveer 1500 Joodsche vluchtelin-
getjes uit alle deelen van het Duitsche
rijk in zijn 13 tehuizen ondergebracht. Dit
aantal is geselecteerd uit de circa 13.000
aanvragen, welke het comité tot nu toe be
reikten. De kinderen, die hiér te lande in
de tehuizen van het comité zijn onderge
bracht, ontvangen een liefderijke verple
ging en krijgen een onderwijs, waarbij is
uitgegaan van de gedachte hen zoo spoedig
mogelijk klaar te maken voor emigratie
naar die deelen van de wereld, waar zii
welkom zijn. Het heeft het comité zeer
verheugd te mogen vaststellen, dat die
mogelijkheden den laatsten tijd grooter
zijn geworden en met name vooral Noord
en Zuid-Amerika openen voor de jonge
vluchtelingen ruimere perspectieven. Ten
aanzien van deze emigratiemogelijkheden
bestaat er uit den aard der zaak tusschen
de onderscheidene comité's in de geheele
wereld een nauw contact.
Dat de in Nederland verblijf houdende
vluchtelingetjes dankbaar zijn voor de
gastvrijheid, welke hun door het Kinder
comité wordt geboden, moge blijken uit
een brief, die het comité dezer dagen ont
ving namens de kinderen, die zijn onder
gebracht in het tehuis „De Kleine Haar"
bij Deventer, in welke brief de kinderen
op zeer treffende wijze uiting gaven aan
hun dankbaarheid jegens de liefderijke
verpleging, die zij in Nederland ontvan
gen.
BERICHTEN OVER EEN NIEUW
OFFENSIEF VAN FRANCO
Madrid, Cuenca, Almeria en Valencia
DU nummer bestaat alt
vter bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Pierlots regeeringsverklaring. (2de blad).
Rede van Halifax in het Hoogerhuis over
de Engelsche solidariteit met Frankrijk.
(2de blad).
Maandag zal Parijs een beslissing nemen
inzake de erkenning van Burgos. (2de blad)
Binnenland
Nederland erkent de regeering van
Franco. (1ste blad).
Een statistiek betreffende het Bisdom
Haarlem. (2de blad).
Tsjechische dienstmeisjes, naar ons land.
(lste blad).
Paard en wagen op onbewaakten over
weg te Raalte door trein gegrepen; bestuur
der komt er goed af. (lste blad).
PE WERELD ld
VOGELVLUCHT
zouden tegelijkertijd worden aangevallen.
ROME, 24 Februari Dee speciale ver
slaggever van de „Messaggero" in Spanje
meldt, dat men in rechtsche militaire krin
gen binnen kort een eindoffensief ver
wacht, tenzij de tegenstand der republi-
keien plotseling geheel ineen zou storten,
hetgeen niet waarschijnlijk is.
Het rechtsche commando zou voor
nemens zijn een' gelijktijdigen aanval te
ontketenen op de vier voornaamste punten
van verzet n.l. op Madrid, Cuenca, Almeria
en Valencia.
Alle legercorpsen, die aan den slag in
Catalonië hebben deelgenomen, zullen hier
in het vuur gebracht worden, evenals de
luchtmacht en de buitenlandsche legioenen.
Ook de vloot zal een belangrijke taak bij
den aanval krijgen. Alvorens het offensief
te beginnen zou Franco een proclamatie
willen uitvaardigen, waarin hij de republi
keinen zou uitnoodigen zich over te geven.
DE ERKENNING VAN FRANCO DOOR
ENGELAND.
r
PARIJS, 24 Febr. (A. N. P.). De „Matin"
bericht uit Lor.den, dat de Britsche regee-
ring besloten heeft Franco te eritennen en
den Franschen ambassadeur Corl?in offi
cieel van dit besluit in kennis heeft ge
steld. Gistermiddag had men dit besluit
bekend willen maken door een verklaring
van Chamberlain in het Lagerhuis. De
Fransche minister-president Daladier heeft
evenwel het verlangen te kennen gegeven,
naar men zegt, om nog een laatste poging
ie wagen een wapenstilstand in Spanje te
doen sluiten, teneinde de pogingen van
zijn- politieke tegenstanders, die zich ver
zetten tegen cie erkenning van Franco te
verijdelen. Dientengevolge zal de Britsche
rtgeering de erkenning van Franco eerst
in het begin van de volgende week be
kend maken.
HONGARIJE TEEKENT HET ANTI
KOMINTERN PACT.
BOEDAPEST, 24 Febr. (A. N. P.). Van
morgen heeft in het ministerie van buiten-
lpr.dsche zaker de formeel onderteekening
plaats gevonden van het protocol, waarbij
Hongarije toetreedt tot het anti-komin-
tempact. De minister van buitenlandsche
zaken, graaf Csaki, verrichtte de onder
teekening voor Hongarije. Voorts waren
.vezig zanten vin Duitschland en
Japan, en de zaakgelastigde van Italië.
BRUSSEL: Pierlot heeft zijn nieuwe ka-
b.net gisteren aan de Kamer voorgesteld
er. er mededeeling gedaan van zijn regee-
rmgsprogram. Wat zijn financieel program
betreft, zal hij trachten de ..begroeting in
evenwicht te brengen door bezuiniging ;en
niet door het heffen van nieuwe belastin
gen. Maar de voornaamste kwestie- schijnt
voor de Kamerleden niet te zijn, hoe de
staatsfinanciën in orde zijn te maken, maar
hoe de zaak-Martens uit de wereld gehol
pen moet worden. De liberalen blijven aan
dringen op afzetting van dr. Martens als
lid van de Academie van Geneeskunde,
terwijl de Vlamingen zich tegen deze af
zetting blijven verzetten. Bij dezen stand
van zaken is het te betwijfelen, of het
denkbeeld van een nationale commissie tot
onderzoek naar de nieuwste beschuldigin
gen tegen dr. Martens, de gewenschte pa
cificatie zal kunnen brengen. De positie
van het nieuwe kabinet is uitermate wan
kel.
PARIJS: Maandag a.s. zal de regeering te
Parijs een beslissing nemen over de erken
ning van Burgos. De Engelsche regeering
heeft blijkens een bericht van de „Matin"
diï besluit reeds genomen, doch het op aan
dringen van Daladier nog niet officieel be
kend gemaakt. De reden, waarom Frank
rijk de erkenning tot nog toe heeft uitge
steld, is gelegen in de hoop, dat men eerst
tot een wapenstilstand zou kunnen, komen.
Intusschen wordt het tijd, dat men de rea
liteit erkent. Ook ons iand heeft dat inge
zien en heeft blijkens een mededeeling van
oén regeeringspersdienst Franco formeel
de jure erkend.
NAT. SOC. PARTIJ IN HONGARIJE
ONTBONDEN.
BOEDAPEST, 24 Febr. (A. N. P.). De
n&tionaal-socialistische partij, welke on
der leiding stond van majoor Szalassy, is
ontbonden. Don laatsten tijd werden tal
rijke huiszoekingen verricht in het Cen
traal Bureau van de partij, in verband met
den anti-Joodschen aanslag in de Dohény-
straat te Boedapest. Vanochtend hebben
60-ü politiemannen de verschillende bureaux
van de partij bezet, men verwacht, dat tal
rijke arrestaties zullen worden verricht.
Men kan thans verwachten, dat na het
verbieden van een partij, waarvan de
kracht reeds aanmerkelijk was verminderd
.(majoor Szalassy toch is tot drie jaar
dwangarbeid veroordeeld en het blad van
de beweging is verboden) het extremisme
meer tot uiting zal komen in de nieuwe
regeeringspartij, welke een sterke radicale
vleugel heeft, waarvan de meest geziene
leider de vroegere minister-president Im-
redy is. Deze heeft, onmiddellijk na zijn
aftreden en 'niettegenstaande de omstan
digheden, welke tot dit aftreden noopten,
besloten den strijd voort te zetten. Men
Vv-eet zeer wel, dat Imredy en zijn vrien
den streven naar een totalitaire regeerings-
vorm met fascistische strekking.
