DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ah.mni.-Mb.il.
R.K.VREDESBOND
NEDERLAND
Televisie wint
veld!
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1939
30ste Jaargang No. 9269
Se GeicbelieSoti/fca/iit
Bureaux PapengracM
Telefoon: Eedactie 15, Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven rie pag. J
OH nummer bestaat alt
vier bladen.
IN
Te Utrecht vond in aansluiting op de
hoofdbestuursvergadering de algemeene
ledenvergadering plaats van den R.K. Vre-
desbond in Nederland. De voorzitter, prof.
mag. dr. J. B. Kors O.P. verwelkomde de
voltallige bijeenkomst en legde er den na
druk op, dat juist in dezen tijd plaats moet
zijn voor de vredesbeweging.
Hierna herdacht de eerw. spr. den over
leden Paus Pius XI, den grooten Vredes-
paus. Het vredesideaal was het begin en
het einde van Zijn Pontificaat. Zijn devies
was immers: „De vrede van Christus in het
Rijk van Christus". Toen Hij stierf, her
haalde de H. Vader tot driemaal toe: Pace.
(Vrede). Deze woorden dienen voor ons
te zijn een voorbeeld en een wekroep, een
stimuleerende kracht voor het vredeswerk.
Wij moeten den Paus zeer dankbaar zijn
en Zijn nagedachtenis steeds in ons blijven
ronddragen.
Deze gedachtenisrede van den voorzitter
werd door de vergadering staande aange
hoord en besloten met een Onze Vader
en Wees Gegroet voor de zielerust van den
grooten Docde.
Hierna werden de jaarverslagen uitge
bracht. Mr. dr. Lambert Janssens bracht
het financieele verslag uit, dat met een ba
tig saldo sloot, In het verslag van den
Bcnds-secretaris, den heer Aug. Boudens,
werd op de eerste plaats het groote Inter
nationale Vredes-Studie-Congres 1938 te
's Gravenhage gememoreerd, dat op initia
tief van den R.K. Vredesbond in Nederland
met zoovegl succes plaats vond. In dit ver
band werd speciaal den heer Serrarens
een bijzonder woord van dank gebracht
voor zijn groot aandeel in de voorberei
dende werkzaamheden.
Voorts werd in het verslag de groote
vergadering te Amsterdam van het R.K.
Werkliedenverbond voor de Nieuwe Ge
meenschap op waardeerende wijze naar
voren gebracht, waar ook de R.K. Vredes
bond speciaal was vertegenwoordigd. Uit
het verslag van het Actie-Comité van den
R.K. Vredesbond stippen wij aan, dat het
Actiebureau werd omgezet in een actie
comité met de volgende functionarissen:
Ko de Haan, voorzitter, Rotterdam, A. E.
van Schijndel, secretaris, W. Croneman,
Den Bosch, commissaris, mej. Laura Marks,
Eindhoven (voor jeugd-aangelegenheden).
Aangedrongen wordt in het verslag op een
zoo groot mogelijke actie bij dé af deelin
gen en op de totstandkoming van een al-
gemeenen Vredesdag, met medewerking
van de geestelijkheid, de K.R.O. en de Ka
tholieke Pers. Het plan werd kenbaar ge
maakt, om op 18 Mei a.s. te 's Hertogen
bosch een nationalen of diocesanen jeugd-
dag voor den vrede te houden. Dank werd
'gebracht aan de af deelingen Eindhoven
en Den Bosch, die in het afgeloopen sei
zoen groote vredesrneetingen organiseer
den.
Bij de bestuursverkiezingen werden de
aftredende leden met groote. meerderheid
van stemmen herkozen. Deze waren de
professoren mag. dr. J. B. Kors O.P. en dr.
Titus Brandsma O.Carm., de dames mej.
dr. Hillen en mej. L. Marks, de heeren G.
Bulten en Ko de Haan. In de plaats van
den heer H. van Vliet te Gouda, die zich
niet verder herkiesbaar stelde, werd geko
zen de heer mr. van den Heuvel, voorzit
ter van de af deeling 's Hertogen bosch.
Aangezien prof. Kors wegens drukke werk
zaamheden het voorzitterschap van den
Bond niet langer kon blijven waarnemen,
vond de verkiezing plaats van een nieuwen
algemeenen voorzitter. Gekozen werd de
heer G. Bulten, oud-burgemeester van
Voorhout, die deze benoeming aanvaardde.
Hierna hield het hoofdbestuurslid, de
heer W. Wiltschut, zijn zeer interessante
inleiding over het onderwerp: „School en
Vrede".
Spr. wees op de misschien op het
eerste gezicht iets vreemd lijkende
combinatie van school en vrede. Den
ken we aan de school, dan denken we
aan de jeugd, en vooral aan de jon-
gensjeugd, die tamelijk vechtlustig
van aard is. En thans diezelfde jeugd
op de schoolbanken den vrede leeren,
ziedaar een van de heerlijkste op
drachten voor den modernen onder
wijzer, Spr. wees op foutieve helden-
vereering in de geschiedenisboeken,
doch wenschte ook een waarschuwend
woord te laten hooren, teneinde niet
in het andere uiterste te vervallen.
Zeer uitvoerig schetste de geachte in
leider de veelomvattende taak, die in
de opvoeding tot den vrede voor het
onderwijzend personeel ligt besloten,
af en toe een en ander illustreerend
r^et staaltjes uit de praktijk van het
schoolleven. Voorts besprak de heer
Wiltschut de taak van de school ten
opzichte van de luchtbescherming,
waarbij hij den nadruk legde op het
zooveel mogelijk trachten te vermijden
van al te hevige indrukken, welke het
zien van al dat oorlogsleed op lucht-
beschermings-tentoonstellingen, etc., in
de zoo licht ontvankelijke kinderziel
zou moeten achterlaten. Nooit mag de
school den oorlog prediken en haat
zaaien, doch moet daarentegen alle
aandacht van de kinderen steeds zoo
veel mogelijk trachten te concentree-
ren op deallerwegen ondernomen
vredespogingen. Laat ons de jeugd
vooral leeren bidden om den vrede.
Spr wekte zijn gehoor nogmaals op,
in de onschuldige kinderzielen uitslui
tend het goede zaad van den vrede te
storten voor God en de Kerk en tot
heil van het vaderland en de interna
tionale samenleving. Dan is spr. over
tuigd, dat ook de jeugd van heden zal
bidden en den hemel geweld aandoen
tot behoud van den vrede. Dat geye
God.
Een dankbaar en langdurig applaus be
loonde den deskundigen inleider voor zijn
met bijzondere belangstelling door alle
aanwezigen gevolgde voordracht.
Aan de orde was vervolgens een voorstel
van de af deeling Den Bosch, reeds in de
dagbladpers gepubliceerd, om het vraag
stuk van de algemeene bewapeningsver
mindering der volkeren internationaal in
ernstige studie te nemen.
Een langdurige gedachtenwisseling ont
stond daarover. Tenslotte werd het voor
stel van het hoofdbestuur aangenomen, dat
luidt: „De R.K. Vredesbond in Nederland
blijve met alle doelmatige en gewettigde
middelen de gedachte propageeren der al
gemeene en gelijktijdige vermindering der
bewapening, neerkomende op den inhoud
van de Vredesnota 1917 van Benedictus
XV". Op verzoek van prof. dr. Titus
Brandsma O.Carm., werd hieraan toege
voegd, dat het Hoofdbestuur aan het Ac
tie-Comité opdraagt, geschikte middelen te
vinden tot concretiseering van het boven
staande voorstel.
Bij het begin van de rondvraag sprak
de heer J van Meegeren, voorzitter van 1
den Nederlandschen Bond voor Groote Ge
zinnen, in zijn hoedanigheid van oudste
der hoofdbestuursleden, een hartelijk
woord van dank namens allen tot den af
tredenden bondsvoorzitter. Hij herinnerde
aan de prettige leiding en de helderheid
van inzicht van prof. Kórs, en hij ver
heugde zich met alle overige hoofdbe
stuursleden om het feit, dat prof. Kors als
lid van het hoofdbestuur voor den R.K,
Vredesbond in Nederland behouden blijft,
zoodat ten allen tijde op zijn groote des
kundigheid en ervaring weer een beroep
kan worden gedaan. (Luid applaus).
Na de voortgezette en zeer geanimeerde
rondvraag, waarbij nog diverse belangrij
ke punten ter sprake kwamen, sloot prof.
Kors, voor de laatste maal als voorzitter
van den Vredesbond, de door alle aanwe
zigen met veel belangstelling bijgewoonde
jaarvergadering met den Christelijken
groet.
MATROOS TE WATER GERAAKT EN
VERDRONKEN.
Vannacht omstreeks half twee is de 24-
jarige matroos A. A., wonende te Rotter
dam, toen hij van boord wilde gaan van het
s.s. „Lorca", liggende in de Maashaven al
daar, van een ladder gegleden en te water
geraakt. Hoewel onmiddellijk pogingen in
het werk werden gesteld hem te redden,
mocht dit niet gelukken. De man is jam
merlijk verdronken. Het lijk is.nog niet ge
vonden.
(Van onzen Londenschen correspondent).
Vandaag, '23 Februari, is een belangrijke
datum in de ontwikkelingsgeschiedenis der
televisie in Engeland. Want voor het eerst
zat het publiek in twee groote bioscopen
door middel van televisie een gebeurtenis
kunnen aanschouwen, welke zich op dit
zelfde oogenblik afspeelt. Ook buiten Enge
land is dit nog nimmer voorgekomen. Er
zijn te Londen, en ongetwijfeld ook in het
buitenland, een aantal kleine „televisie
schouwburgen" waar men de door de stu
dio's uitgezonden programma's kan volgen,
maar nog nooit is een actueele gebeurtenis
op het doek van een booscoop geprojec
teerd.
Bioescoop-televisie, waarnaar de radio-
industrie reeds zoo lang gestreefd heeft, is
thans, nadat vele moeilijkheden overwon
nen werden, mogelijk gewroden, dank zij
het succes, dat de onderzoekingen van John
L. Baird, den Schotschen-uitvinder van den
Televisor, den laatsten tijd gehad hebben.
Aan het succes van de eerste doorzending
schijnt men niet te twijfelen. De mogelijk
heden, welke zich in een niet te ver verwij
derde toekomst voordoen, zijn onbegrensd.
Gebeurtenissen van algemeen en nationaal
belang, zooals de te water lating van groo
te schepen, optocht en andere plechtighe
den, zullen dan gevolgd kunnen worden in
de bioscoop, schouwburgen, of wellicht ook
in speciale, door de B B. C. te bouwen za
len. Zoover zijn wij' natuurlijk nog niet,
maar, nu de bokswedstrijden van 23 dezer
m bicsccpen geprojecteerd kunnen worden
zijn toch in beginsel die moeilijkheden
overwonnen. Technisch bestaan er thans
geen. bezwaren meer tegen de doorzending
van, sportgebeurtenissen, zöoals voetbal
wedstrijden, naar bioscoopzalen. De tech
niek van Baird is van zoodanigen aard,
dat nagenoeg elk moment van een gevecht
of van een spel volkomen duidelijk waar
genomen kan worden. Doormiddel van een
nieuw type projector zullen de beelden ge
projecteerd worden op een scherm dat 15
voét (4.5 metèr) breed en 12 Vöet hoog is.
In Engeland, waar. meer radiotoestellen
(bijna 10 milioen) -in gebruik zijn dan in
eenig ander Europeesch land, wint Ook het
televisietoestel de laatste jaren snel ter
rein. Nog is de prijs te hoog, dan dat tele
visie- toestellen algemeen ingang zouden
kunnen vinden, maar zij worderr thans ver
kocht volgens het zoogenaamde huurkoop
systeem, en vallen aldus binnen het be
reik van velen, die geen aanzienlijk bedrag
ineens, maar wel een maandelijksche som
van anderhalf of twee pond kunnen beta
len
Belangrijke en voortdurende vorderin
gen worden evenwel gemaakt, en de be
langstelling neemt steeds en snel toe.
Televisie-demonstraties worden sinds
zooveel jaren reeds gegeven, dat er niet
zoo heel veel Londenaars meer zijn, die het
„wonder" niet reeds aanschouwd hebben,
maar de groote tentoonstelling van dien
aard is toch dezer dagen geopend in het
vermaarde magazijn van Selfridge, aan Oc-
ford-street, De installatie van deze ten
toonstelling heeft 20.000 pd.st. gekost en
de bezoekers van het magazijn kunnen da
gelijks en kosteloos! die programs
zien, welke uitgezonden worden van het
Alexandra Palace uit, waar de televisie
studio's van de B. B. C. gevestigd zijn.
De bedoeling is. natuurlijk televisie popu
lair te maken.
DE NOODLIJDENDE
PAROCHIES IN HET
BISDOM HAARLEM.
COLLECTE OP ZONDAG 26 FEBRUARI.
Dezer dagen verschenen in de dagbla-,
den verschillende aankondigingen van
uitloting en aflossing van rentelooze schul
den ten laste van een aantal parochies in
het, Bisdom Haarlem.
Het is nu de 5e maal, dat deze aflossin
gen geschieden. Dit jaar is daarvoor een
bedrag beschikbaar gesteld van ƒ227.000.
In dit bedrag zijn begrepen de opbrengst
der beide collecten in de kerken, de bij
dragen van de priesters, van verschillen
de besturen, van het Liefdewerk voor de
Arme Parochies en van het Bisdom zelf,
over het jaar 1938.
In totaal is nu aan versterking van kas
middelen, kosten van reorganisatie en af
lossing van schulden besteed:
A. Tot versterking van kasmiddelen en
als kosten van reorganisatie:
in 1934/35
in 1936
in 1937
125.000.—
28.500.—
20.022.14
173 522.14
B. Tót aflossing van Schulden:
in 1935 162.500.
in 1936 219.000.—
in 1937 201.394.13
in 1938 212.300.—
in 1939 227.117.50
1.022.311.63
1.195.833.77
De crediteurender betrokken parochies
zien uit deze cijfers, dat werkelijk het
uiterste wordt gedaan, om uit te voeren,
wat hun istoegelegd.
Den 25en December 1934 publiceex-de
wijlen Mgr. Aengenent een herderlijk
schrijven, waarbij" hij de saneringsmaat
regelen, door de daarmede belaste Com
missie voorgesteld, aankondigde en aan
beval; het daarin opgenomen plan tot del
ging der schulden van overbelaste paro
chies voorzag in een serie geldinzamelin
gen, vooi'loopig aanvaard voor 5 jaren,^én
berekend op een j aarlijksche opbrengst
van 200.000.—.
Deze vijf jaren zijn eigenlijk eerst einde
1939 verloopen.
Doch reeds in den aanvang van dit jaar,
dus veel spoediger dan verwacht was, is
het mogelijk geweest 200.000.meer of
bijna 12 ton gouds te besteden tot ver
lichting der schuldenlast. Een prachtig
resultaat, dat mogelijk is gemaakt door de
zeer uitzonderlijke en volhardende mild
heid van geestelijkheid en geloovigen,
welke wij hier ook namens den Bis
schop en de betrokken Kerkbesturen
de zeer verdiende lof en oprechte dank
brengen.
Het is juist deze schitterende uitslag,
welke de verwachtingen overtroffen heeft
die ons den moed geeft, met zeer bijzon
dere nadruk opnieuw een beroep te doen
op dezelfde milddadigheid, opdat de col
lecte van a.s. Zondag 26 Februari en de
verdere inzamelingen tot delging der
schulden een nog schitterender succes mo
gen hebben.
Want, de ondervinding heeft helaas be
wezen, dat de economische inzinking in
1934 nog lang niet haai' vollen druk had
doen voelen op de finantieele omstandig
heden van onze Kerkbesturen. Dienten
gevolge hebben sinds dat jaar nog vele
Kerkbesturen een beroep moeten doen op
„Wie is er bang voor den grooten hond". De kleine Prinses Beatrix was zeker niet bang voor den
Si Bernhardshond, die tijdens een tochtje in de omgeving van Grindelwald groote belangstelling voor het
Prijsje toonde
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Chamberlain over Engelands streven om
den vrede te verzekeren door kracht. (2de
blad).
De Palestijnsche conferentie in een im
passe. (2de blad).
Het nieuwe Belgische kabinet vanmid
dag voor het parlement. (2de blad).
Een schip getorpedeerd bij de Azoren?
Onzekerheid omtrent de nationaliteit.
(2de blad).
Lelden
Plechtige Uitvaartdienst voor Z. H. Paus
Pius XI in de dekanale kerk. (1ste blad).
Vanwege het Leidsch Universiteitsfonds
is mr. F .M. Baron van Asbeck benoemd tot
bijzonder hoogleeraar in het vergelijkend
koloniaal staatsrecht. (1ste blad).
de bemiddeling der Commissie. De zeer
belangrijke daling van den rentevoet heeft
het mogelijk gemaakt verschillende van
deze te saneeren, zóó dat zij thans zelf
geheel aan haar verplichtingen kunnen
voldoen, maar een aantal anderen was
niet te helpen zonder dat ook voor hen
een deel der schuld renteloos gemaakt
werd en uit de opbrengst der collecten
enz. moet worden gedelgd.
Dientengévolge zijn nu 45 Kerkbesturen
aangewezen op de hulp van het Bisdom
tot aflossing van een rentelooze schuld
die nu nog bedraagt ruim 5 millioen gul
den.
Kan deze schuld niet sneller afgelost
worden dén thans geschiedt, dan zullen
nog 25 jaren noodig zijn om de Kerkbe
sturen van hun overbelasting te bevrijden.
Is het wonder, dat wij een beroep doen
op een nog grooter krachtsinspanning der
liefdadigheid in ons Diocees?
De gesaneerde parochies kunnen thans,
mits zij de uiterste inspanning en de zorg
vuldigste zuinigheid betrachten, aan hun
gereduceerde verplichtingen voldoen; maar
alle beschikbare activa zijn dan ook ge
lik wideerd; de rentelooze schuld kunnen
zij zelf onmogelijk aflossen.
Maar, de hulp die noodig is om hen
daarvan te bevrijden, legt op het Bisdom
zulk een last, dat daaraan alle beschik
bare middelen moeten worden besteed,
zoodat er niets nieuws kan worden onder
nomen. En toch vraagt de uitbreiding der
bevolking ook regelmatig uitbreiding der
zielzorg, op de eerste plaats stichting van
nieuwe parochies!
Het zielenheil zal dus werkelijk schade
en zeer groote schade gaan lijden, als niet
zóó spoedig mogelijk deze drukkende last
wordt verlicht.
Het is om deze groote nood-toestand,
waarin het Bisdom Haarlem verkeert, dat
wij een krachtig beroep doen op al zijn
diocesanen om de collecte van aanstaanden
Zondag nog beter dan haar voorgangsters
te doen slagen.
TH. M. P. BEKKERS,
Voorz. der Comm. v. K. C.
Voorschoten, Quinquagesima 1939.
PROEFVLUCHT OVER DEN STILLEN
OCEAAN.
SAN FRANCISCO, 23 Febr. (A. N. P.).
De groote vliegboot Clipper 18 is gister
avond naar China vertrokken met een be
manning van 12 personen en 10 deskundi
gen aan boord voor een proefvlucht over
den Stillen Oceaan.
GROOTE SCHADE DOR
TORNADO.
Vier dooden.
WINDSOR, (North Carolina), 23 Febr.
(A. N. P.). Ambtenaren van het steunco
mité ramen de door den tornado in het ten
Oosten van hier gelegen landbouwgebied
aangerichte schade op 75.000 dollar. Vier
personen zijn in den storm omgekomen en
96 zijn gewond.
HET S. O. S. MYSTERIE.
Geen contact met het schip.
CHATHAMM (Massachusetts), 23 Febr.
(A. N. P.). Te 9 uur Greenwich tijd van
ochtend berichtte het Radio Marine Sta
tion, dat het in contact kon komen met het
Britsche petroleurn-tankschip „Peeten",
dat naar men veronderselt, het geheimzin
nige S. O. S. heeft uitgezonden.
LONDEN, 23 Febr. (A. N. P.). De eige
naars van de „Pecten" hebben Reuter me
degedeeld, dat zij geen geloof hechten aan
de geruchten, volgens welke de „Pecten"
het mysterieuze S. O. S. zou hebben uit
gezonden. Zij voegen hieraan toe, dat d'
„Fécten", mijlen af is van de positie, wc'
ke in het S. O. S. werd opgegeven.
