De bijzetting van Pius XI
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hedenmiddag in de Krocht van St. Pieter
Paus-herdenking
Staten-Generaal
DINSDAG 14 FEBRUARI 1939
30ste Jaargang No. 9261
3)e GcicbcheSou^mt
Bureaux Papengracht 3*.
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag.
Giro 103003. Postbus 11.
Een viervoudige lijkkist
Ongeveer een millioen menschen
zijn deze dagen langs het stoffelijk
overschot van den overleden Paus ge
trokken, dat hoog op een „lijktïoon",
tusschen flakkerende kaarsen-heuvels
achter de Confessio staat opgebaard.
Bij de confessio wordt thans een
constructie gemaakt om de zeer zware
viervoudige lijkkist te verplaatsen.
De bijzetting in de crypte van St.
Pieter, naast Pius X, zal hedenmiddag
omstreeks 5 uur plaats hebben.
Bij deze plechtigheid zijn aanwezig
de Kardinalen, de leden van het Pau
selijk Hof, de verwanten van den over
leden Paus, de leden van'het corps
diplomatique geacrediteerd bij den
Heiligen Stoel, een aantal vertegen
woordigers van de Orde van Malta en
leden van de Romeinsche aristocratie.
Zoodra Kardinaal Pacelli met witten
mijter op, voorafgegaan door het Hof
en gevolgd door de kanunniken van
Sint Pieter uit de sacristie de kerk
binnen is gekomen, wordt het Mise
rere aangeheven.
Het stoffelijk overschot van den
Paus wordt daarop in processie naar
de zoogenaamde koorkapel gedragen,
alwaar het, nadat het „In Paradisum"
gezongen zal zijn, in een cypi-essen-
houten kist wordt gelegd.
Het gelaat wordt bedekt met een -
sluier en een prelaat plaatst een
beurs met geld en medailles, geduren
de het pontificaat van Paus Pius XI
gemunt, in de kist.
Daarop spreidt de oudste door den
overleden Paus tot het purper verhe
ven Kardinaal over het geheele li
chaam een sluier met gouden franjes
uit en aan de voeten een looden ko
ker, waarin op perkament een beschrij
ving van het leven van den overle
den Paus wordt neergelegd.
De cy pressen houten kist wordt ver
volgens gesloten, vergezeld en ge
plaatst in een looden kist. De twee
kisten worden weder in een derde kist
geplaatst van olmenhout, waarop een
Latijnsch epigraaf en het wapen van
den overleden Paus.
Nadat de laatste zegen gegeveh is,
wordt de Paus door de knechten van
Sint Pieter, de Sampietrini, in de
krypte begraven, zooals men weet
naast Pius X.
Hedenmorgen vond in den Sint pie
ter de derde groote lijkdienst platas.
Tot en met Vrijdag zal zich dat op
iederen morgen herhalen. Dan zullen
er nog drie plechtige lijkdiensten vol
gen, maar de dagèn hiervoor zijn nog
niet vastgesteld.
Ook hedenmorgen stroomden de Ro
meinen in grooten getale naar den
Sint Pieter. Weer dienen ter afzetting,
behalve politie en carabinieri, solda
ten.
COLLEGE VAN KARDINALEN BIJEEN.
Vanochtend zijn alle Kardinalen, die
op het oogenblik te Rome zijn, bijeen
gekomen.
In den loop van den ochtend hebben
nog duizenden een bezoek gebracht
aan den Sint Pieter om een laatste
bezoek te brengen aan het stoffelijk
overschot van Z. H. Pius XI. Te twaalf
uur werden de hekken gesloten ter
voorbereiding van de teraardebestel
ling welke te 16 uur zal geschieden.
NIEUWE MUNTEN EN ZEGELS.
De kardinalen hebben, naar de „Msb."
verneemt, besloten sede vacante, d.w.z.
gedurende den tijd, dat de Apostolische
Stoel onbezet is, een kleine hoeveelheid
zilveren munten uit te geven met de beel
tenis of -het wapen van den kardinaal-
Camerlengo, Z. H. Em. Pacelli.
Naar Stefani seint, zal ook een speciale
serie postzegels worden uitgegeven. Daar
toe zullen eenige waarden worden her
drukt van de in 1929 uitgegeven zegels
met de gekruist^ sleutels, waarboven het
z.g. umbraculum, de insignia der basiliek,
zijn afgebeeld, terwijl het inschrift zal
luiden „Sede Vacante".
Het Conclaaf
DATUM NOG NIET VASTGESTELD.
De datum voor het Conclaaf is nog
niet vastgesteld, doch wel heeft men
toegegeven, dat het college van Kar
dinalen zich zal uitspreken voor 1
Maart, den dag waarop de Zuid-Ame-
rikaansche kardinalen zullen aanko
men.
De Paus en de Grieksche ritus.
Kardinaal Tisserant, de secretaris van
de Congregatie voor de Oostersche ker
ken, heeft aan de bisschoppen van den
Oosterschen ritus een schrijven gezon
den, waarin hij in het licht stelde, hoe
buitengewoon groot de zorg van den H.
Vader was voor de Oostersche Christen
heid, o.a. hieruit blijkend, dat Pius XI zelf
prefect was van de Congregatie voor de
Oostersche Kerken.
In St. Pieter is gisteren een H. Mis vol
gens den Byzantijnschen ritus gecele
breerd.
Een kardinaal op een oorlogschip.
Uit Washington wordt vernomen, dat
Kardinaal O'Connell, wiens gezondheids
toestand wegens zijn hoogen ouderdom
precair is, een oorlogsschip kreeg aange
boden, om de reis naar Italië zoo snel mo
gelijk te maken.
De a.s. Vrijdag zal in Italië beschouwd
worden als nationale treurdag.
Rouwzitting Amerikaansche
Parlement.
De zitting van het Amerikaansche con
gres is tot morgen verdaagd uit eefbied
voor den ontslapen Paus, nadat beide hui
zen van het parlement resoluties hadden
aangenomen, waarin zij uitdrukking ga
ven aan hun rouw over den dood van Z.
H. Paus Pius XI.
Indië bidt voor de zielerust
van den Paus.
In de Kathedraal aan het Waterlooplein
te Batavia en in alle parochiekerken van
de hoofdstad, zoowel als in de kerken en
kapellen van alle vicariaten, prefecturen
en parochies in geheel Nederlandsch In
dië, werden gisteren H. Missen opgedra
gen voor de zielerust van den overleden
Paus. Van den kansel werden predikaties
gehouden, wélke eindigden met een ge
zamenlijk gebed.
EEN „AS PARIJS—VATIC A AN".
Onder den titel „een as ParijsVati-
caan" doet de Westfaelische Landeszeitung
heftige aanvallen op de Kardinalen Pa
celli en Verdier. Het blad is in het bijzon-
dre verontwaardigd over „den wensch
van Fransche Katholieke kringen, thans
een Paus te krijgen, die den strijd tegen
het Fascisme wil aanbinden, overeenkom
stig de wenschen van Kardinaal Verdier".
Het blad ziet zich eveneens in verband
met de Spaansche kwestie een as Parijs—
Vatikaan afteekenen. „In het groote spel,
dat op het oogenblik gespeeld wordt voor
de bevrijding der volken, is het belang
wekkend, kennis te nemen van de pogin
gen van de as ParijsVaticaan om het
nieuwe Spanje tot onmacht te doemen
door het met den steun van de Londen-
sche city te maken tot een clericale mo
narchie".
De Paus en Versailles
In ontelbare toespraken heeft de thans
ontslapen Paus Pi us XI gesproken over de
vrede, over het bereiken van de vrede en
over de wreedheid van den oorlog. Vele
nr.alen schreef Hij hierover in Zijn Ency
clieken.
Wij laten een enkele passage uit Ency
clieken en toespraken volgen:
Reeds in zijn eerste Encycliek „Ubi Ar-
cano" in 1922, in welke Encycliek Pius XI
zijn program ontvouwde, sprak Hij reeds
over het feit, dat het vredesverdrag van
Versailles geen rust had geschapen.
„Zeer zeker, een plechtig verdrag
heeft de vrede tusschen de oorlogvoe
renden bezegeld, maar die vrede staat
geschreven in diplomatieke acten, hij
is niet in de harten gegrift en het is
in de harten, dat ihans nog oorlogs
zuchtige hartstochten broeien, die met
den dag hachelijker worden voor de
maatschappij."
De ware vrede kan alleen berusten op
eerbied voor Gods wetten, en dit komt tot
uiting in de wereldbrief van Pius XI over
den tegenwoordigen wereldnood en in de
wereldcrisis van 3 Mei 1932, waarin de
H. Vader schreef:
„Als men niet eerst de heilige rech
ten van de natuurwet en van de God
delijke Wet erkent, dan helpen geen
vredesverdragen, geen plechtige over
eenkomsten, geen Internationale bij
eenkomsten of Conferenties, noch ook
de meest belanglooze en grootmoedige
krachtsinspanningen van staatsbestuur
ders."
Wij kunnen hier wijzen op andere uit
spraken van den H. Vader o.m. op hetgeen
Hij reeds schreef in Zijn Eerste Encycliek
„Ubi Arcano" van 1922:
„De beste garantie voor de rust, is
geen woud van bajonetten, maar we-
derzijdsch vertrouwen en vriendschap."
Deze uitspraak is een duidelijk antwoord
op het gezegde, dat hij, die den oorlog wil
vermijden, zich op den oorlog moet voor
bereiden.
Internationale samenwerking is noodig,
en hierover schrijft de H. Vader in Zijn
grooee Encycliek „Quadragesimo Anno":
„Wegens him sterke wederkeerige
economische afhankelijkheid en op
elkaar aangewezen zijnde, moeten de
verschillende volkeren, één van zin en
met vereende krachten er naar stre
ven, om door verstandige verdragen
en instellingen een vruchtbare en
heilzame internationale samenwerking
op economisch gebiéd te bevorderen."
De gouverneur van Vaticaanstad, signer Seralini leest, omgeven door officieren
der lijfwacht, de officieele acte voor betreffende het overlijden van Z. H. rau»
Pius XI
in
Een ovoriicht tijdens de roewplectitigheid, welke gedurende negen dagen voor de »eierust ven wijlen Z. K Paus Pius XI in de
Seerementitepel ven de 9t Pieter te Rome pkwrts keelt
In de Eerste Kamer
In de Eerste Kamer heeft hedenmiddag
de voorzitter, mr. W. L. baron DE VOS
VAN STEENWIJK, terwijl allen zich van
hun zetels verheven hadden, Z.H. Paus
Pius XI herdacht met de volgende rede:
Een groote Paus is heengegaan.
Na eene 17-jarige regeering is Pius XI
tot hooger leven opgeroepen.
Figuur van buitengemeene eruditie, the
oloog, philosoof, historicus, jurist, kortom
veelzijdig geleerde, diplomaat van voor
name allure en bovendien scherpzinnig
staatsman, heeft hij, in verzoenenden geest
werkzaam, een suoqesvolle concordataire
politiek volgende, na moeizame besognes
zijn doelwit bereikt: de Romeinsche kwes
tie opgelost, de volle souvereiniteit van het
Vaticaan alom erkend te zien.
Met diepgaanden blik der tijden nood
peilende, heeft hij te midden van een ont
wrichte- menschheid onverflauwd voor het
behoud van den vrede geijverd.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
betreurt in den doorluchtigen doode een
wijs regeerder en brengt aan de nagedach
tenis van dezen zoo waardigent vastberaden
vorst eerbiedige hulde.
De Minister van Onderwijs. Kunsten en
Wetenschappen, prof. SLOTEMAKER DE
BRUiNE, zegt dat de regeering zich gaarne
aansluit bij de woorden van waardeering,
welke de voorziter wel heeft willen wijden
aan den persoon van den overleden Kerk
vorst en aan diens arbied, een arbeid dien
hij zich wel heeft willen getroosten in het
belang van vrede en recht.
In de Tweede Kamer
De Tweede Kamer kwam vanmiddag
bijeen onder voorzitterschap van mr. J. R.
H. VAN SCHAIK. Deze sprak als volgt:
„Geachte medeleden.
Alvorens tot de eigenlijke werkzaamhe
den over te gaan, zult gij met mij een
oogenblik willen verwijlen bij het over
lijden van Zijne Heiligheid Paus Pius XI.
Vooral in stormachtige tijden als deze
klemmen de oogen der wereld zich vast
aan die zeldzame figuren, die als geestelij
ke vuurtorens veilige steunpunten zijn in
de bewogen en zich bedreigd gevoelende
menschelijke samenleving. Een dier hel-
derstralende lichtpunten was ongetwijfeld
de overleden kerkvorst.
Onverschrokken heeft hij aan wie naar
hem wilden luisteren, zonder aanzien van
welke macht ter aarde ook, op haast elk
levensterrein vaste beginselen voorgehou
den, die hij putte uit de in hem levende
Christelijke waarheden. Bij voortduring de
ondergeschiktheid van het tijdelijke aan
het eeuwige, van 's menschen stoffelijke
aan zijn zedelijke belangen in aller harten
prentend en onvermoeid den terugkeer
naar Christus predikend, reikte zijn ma
nende en sterkende stem ver buiten de
scharen van hen die hem als den Heiligen
Vader eerbiedigden.
Tot op zijn sterfbed heeft hij gebeden,
gestreden en geleden voor den vrede in en
onder de volken. Het zijn vooral de ver
zoenende gevoelens van den opréchten
vredesvorst welke weerklank hebben ge
vonden bij de vredesgezindheid die zoo
diep in het Nederlandsche volk veran
kerd is.
De nagedachtenis van dezen grooten
Paus van universeele werkzaamheid zal
ook hier te lande in gezegende herinnering
blijven".
De heer GOSELING, Minister van Ju-
title, antwoordde als volgt:
Mijnheer de voorzitter,
U hebt den overleden kerkvorst willen
herdenken voornamelijk in zijn werk'voor
vrede en voor recht. Vooral in dezen tijd
is dat van overwegende beteekenis. Geen
Nederlander is er, die niet vurig hoopt,
dat eenmaal door een betere verstandhou
ding onder de volken de vrede beter dan
tot dusverre zal zijn verzekerd.
De regeering kan zich dan ook van har
te bij uw herdenkingswoorden aansluiten.
Het is vooral om zijn vredeswerk, dat de
overleden Paus ook bij de regeering in
dankbare herinnering zal blijven".
Beide redevoeringen werden staande
aanhoord.
De twee leden der Staatk. Ger. fractie
verlieten tijdens de rede van den voorzit
ter de zaal!!
HET WAS HUN LAATSTE CONCLAAF.
Van de Kardinalen, die hebben deelge
nomen aan het Conclaaf van 1922, waarbij
Pius XI tot Paus werd gekozen, zijn nog
de volgende Kardinalen in leven: Pignatelli
di Beimonte, Sbaretti, Boggia, Ascalesi,
Bertram, Faulhaber, Vidal y Baraquer,
Schulte.
In totaal namen 53 Kardinalen deel aan
het Conclaaf van 1922. Kort na de Paus
keuze arriveerde Kardinaal O'Connell,
aartsbisschop van Boston, in Rome. De
Kardinalen Bégin, aartsbisschop van Que
bec, en Dougherty, aartsbisschop van Phila
delphia, kwamen eerst drie dagen na het
Conclaaf in Rome aan.
EEN SYMPATHIEKE DAAD.
Als een bewijs van groote erkentelijk
heid voor het werk van Pius XI heeft de
Spaarkas van de Italiaansche Provincie
Lombardije bij den dood van den H. Vader,
'die zooveel voor de Missiën gedaan heeft,
een som van 100.000 Lire ter beschikking
gesteld van het Moederhuis te Milaan, van
het Pauselijk Instituut voor de Buitenland-
sche Missiën.
De laatste oogenblikken
Kardinaal Schuster, in wien menigeen
den toekomstigen Paus ziet, heeft gisteren
aan een aantal journalisten een onder
houd toegestaan en daarin onder andere
onthullingen gedaan over de laatste oogen
blikken van Paus Pius XI.
Toen Mgr. de Romanis, zoo vertelde
Kardinaal Schuster, aan het oor van den
Paus de drie heilige namen van Jezus,
Maria en Joseph had geroepen en toen,
na een moment aarzelen vervolgd had:
„Moge in vrede met U mijn geest vertrek
ken", beschaamde de Heilige Vader die
aarzeling door Zelf te herhalen: „Moge
,in vrede, ja, moge in vrede met U mijn
gees! vertrekken".
Ook prof. Cesare Bianci, de hartspecia
list, die meerdere malen door prof. Milani
in consult werd geroepen, heeft een ont
hulling gedaan en wel over het laatste
bezoek, dat hij bij den Heiligen Vader op
Woensdag j.l. bracht. De Heilige Vader,
aldus prof. Bianci, vroeg mij om Hem in
het leven te houden voor de audiëntie,
welke Hij Zaterdag aan de Italiaansche
Bisschoppen wilde verleenen en als hét
mogelijk wasen op dit woord legde
prof. Bianci. zooals begrijpelijk is, den na
druk óók nog voor de plechtigheden
van Zondag.
