agen Historie
„GROEN-WIT"
5000 gulden
GYMNASTIEKUITVOERING
Na afloop Soirée Dansante in de Foyer
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939
DE LEWSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
DE RIJKSDAGREDE VAN DEN DUITSCHEN RIJKSKAN
SELIER. HITLER KIEST DE ZUDE VAN ITALIë IN
EEN OORLOG TEGEN ITALIë. - DE KERKVERVOLGING.
IN HET DERDE RIJK. ROOSEVELT BELOOFT STEUN
AAN DE DEMOCRATIEëN.
VAN DE KATHOLIEKE VOETBALBONDEN
SJC OP BEZOEK BIJ LEONIDAS
v
Rijksdagrede. Nadat Zaterdag
avond de Engelsche minister-president
Chamberlain errp gewezen had, dat het nu
eens tijd werd. dat er ook van andere zij
de een bijdrage tot den vrede geleverd zou
worden wat een duidelijke wenk was
aan het adres van Hitier neeft Maandag
daarop de Duitsche rijkskanselier zijn
aangekondigde rede gehouden. De wereld
luisterde mei spanning, want men was
bang, dat het weer een oorlogsgedonder
zou worden. Dat is echter nogal meege
vallen. Het was niet allemaal koek en ei
wat de Führer in zijn lange rede beweer
de, maar het was ook niet zóó donker, dat
er niet een paar lichtpuntjes vielen te be
speuren, waarnaar de wereld thans ge
spannen tuurt in de hoop dat zij zullen
nader komen en een weldadig licht zullen
gaan verspreiden.
Men moet eenig optimisme hebben, om
zich vast te klampen aan die jaar passages,
waarin gespreken wordt over verlangen
naar samenwerking en over de verwach
ting van een langdurigen vrede.
Maar aan den anderen kant dient men
ook niet zóo pessimistisch te zijn, dat men
absoluut geen geloof hecht aan hetgeen in
officieele redevoeringen van den rijkskan
selier wordt verklaard.
Chamberlain heeft Dinsdag in het Brit-
sche Lagerhuis de juiste opmerking ge
maakt, dat het een onjuiste gewoonte is de
beweegredenen van andere volken in een
zoo slecht mogelijk licht te zien. De slecht
ste wijze om te bereiken, dat iemand zijn
woord zal houden, is hem te zeggen, dat
men hem niet gelooft en zijn houding 'te
baseeren op de veronderstelling, -dat hij
zijn woord niet hc-uden zal.
Want als men dat reeds van te voren
zeker acht, komen wij nooit uit de sfeer
van wantrouwen, waarin de wereld is ver
zeild geraakt.
Chamberlain had uit Hitler's rede den
stelligen indruk gekregen, dat dit niet de
rede is van een man, die werkt aan een
plan om Europa in een nieuwe crisis te
storten. Maar van deze negatieve consta-
om te komen tot een overeenkomst tot be-
een lange en moeilijke weg.
Chamberlain is bereid besprekingen te
beginnen over alle vraagstukken. Hij
meent, ddt deze, hoe moeilijk ook, daarbij
kunnen worden opgelost en als hij dat
zegt, dan impliceeren deze besprekingen
tevens de teruggave van de vroegere Duit
sche koloniën. Maar, aldus de premier, de
ze besprekingen zijn nutteloos, indien men
er niet van overtuigd is, dat alle aanwezi
gen vrede en tevredenheid willen en geen
boosaardige gedachten hebben. Daarom
moet er, aldus Chamberlain, eerst duidelijk
komen vast te staan, dat er bereidheid is
om te komen tot een overenekmost tot be
perking der wapening.
Hiertegenover stellen de Duitschers, dat
zij wel tot een beperking van de wape
ning bereid zijn, maar dat daaraan een in
williging van rechtvaardige eischen vooraf
moet gaan. Zoolang wij militair zwak wa
ren, zeggen de Duitschers, zijt gij nimmer
bereid geweest gedaan onrecht te herstel
len. Welke garanties hebben wij, Duit
schers, dat indien wij onze wapening be
perken hetgeen in dit geval wel zal
neerkomen op een opgeven van de op het
oogenblik bestaande superioriteit gij
niet weer in de zelfde fout vervalt en ge
bruik makend van uw kort tevoren ver
kregen militaire gelijkheid met behulp
van conferenties onze wenschen in den
grond boort? Gij kunt niet van ons verlan
gen, dat wij het eenige middel, dat ons tot
dusverre succes bracht, opgeven voordat
wij de zekerheid hebben, dat onze wen
schen worden ingewilligd.
Het is dus weer de oude tegénstelling:
„Na u, meneer!"; „Neen meneer, na u";
maar ditmaal is het geen beleefdheids
frase.
De keuze. Groote belangstelling
bestond er voor het antwoord op de vraag,
welke richting Hitier zou kiezen in het
dreigende conflict tusschen Italië en
ïrankrijk.
Met Italië is Duitschland verbonden dcor
de befaamde as RomeBerlijn, maar ook
met Frankrijk heeft Duitschland pas vre
de gesloten door de wederzhdsche verkla
ring van 6 December, te Parijs geteekend.
In die verklaring heeft Duitschland beloofd
geen oorlog te zullen voeren met Frank
rijk ter bereiking van zijn wenschen, maar
zou het nu bereid zijn, Italië militair te
steunen als dit land wel oorlog ging voe
ren ter bereiking van Italiaansche wen
schen?
Hitier heeft de Italiaansche zijde geko
zen ofschcon in vrij onduidelijke bewoor
dingen. Hij zeide, dat „een oorlog tegen
het tegenwoordige Italië, onverschililg om
welke motieven, Duitschland aan de zijde
van den vriend zou roepen". Hitier sprak
dus slechts in het algemeen van een oor
log tegen Italië, geheel in het midden la
tend, welke houding Duitschland zou aan
nemen, wanneer Italië een oorlog tegen
Frankrijk zou openen ter verovering van
Tunis, Corsica, of Dziboeti.
Maar één ding is wel duidelijk, n.l. dat
Hitier Mussclini de vrije hand laat om
tegen Frankrijk op te treden, zooals hij
verkiest.
Vandaag, Zaterdag, zou de Duce zijn
eischen tegenover Frankrijk preciseeren,
want tot nu toe weet Frankrijk officieel
slechts uit de artikelen in de Italiaansche
pers wat Italië wil en in verband daarmee
is het eigenaardig, dat Italië nu reeds tot
Frankrijk het verwijt van halsstarrigheid
richt, omdat het niet wil onderhandelen
over eischen, welke nog nimmer officieel
zijn geformuleerd.
Volgens welingelichte kringen te Berlijn
zou Mussolini heelemaal niets sensatio
neels mededeelen, maar zou het een dood
gewone toespraak worden.
Kerkvervolging. In één op
zicht was Hitiers rijksdagrede zeer onheil
spellend. n.l toen hij sprak over de Kerk
vervolging. Natuurlijk ontkende hij, dat
de Kerk in Duitschland vervolgd werd.
Het zijn alleen de z.g. „politieke" geestelij
ken, die den kansel en hun ambt „mis
bruiken" om een staatsvijandige actie te
voeren, die de scherpte van de staats-
waakzaamheid gevoelen. Wij kennen het
liedje al van buiten, zoo dikwijls is het
herhaald; maar wij weten ook, wat men in
Duitschland verstaat onder „politieke ac
tie".
„Als zoodanig, schrijft de „Msb." wor
den ook beschouwd de verkondiging, hand
having en verdediging van de zuivere leer
van Christus de hoogste plicht van den
priester en ook van den leek. En hoeve-
len zijn, wijl zij dezen plicht vervulden,
niet in gevangenissen en concentratiekam-
pe terechtgekomen, om van erger dingen
maar niet te spreken. Hoevelen jeugdigen
hebben hun beele toekomst op het spel ge
zet, wijl zij zich niet bij de Hitler-jeugd
wilden aansluiten, waar de heiden Baldur
van Schirach zeker niet de katholieke leer
inprent. Juist het tegendeel. Het klinkt
eenvoudig ongelooflijk, dat hier de vervol
ging. de gruwelijke vervolging geloochend
wordt, tegen de onontkoombare eviden
tie in".
Hitier zinspeelde ook op de mogelijkheid
van de invoering van het beginsel van
scheiding van Kerk en Staat. Tot nu toe
worden de geestelijken uit de staatskas
betaald, die op haar beurt de gelden daar
voor ontvangt door middel van de kerkbe
lasting Bij de scheiding zou dat ophou
den; de geestelijken zouden dan zijn aan
gewezen op de bijdragen van de geloovi-
gen, maar aan den anderen kant ook vrijer
staan tegenover den staat. Voorzoover er
tenminste sprake kan zijn van vrijheid in
een gelijkgeschakelden totalitairen staat.
Roosevelt. Veel sensatie is ge
wekt door de verklaringen, welke presi
dent Roosevelt heeft afgelegd in de Se
naatscommissie voor buitenlandsche za
ken. Over volledige en officieele inlichtin
gen beschikken wij niet, maar volgens de
„New York Herald Tribune" zou Roose
velt verklaard hebben, dat de Vereenigde
Staten zich er op moeten voorbereiden, de
democratieën in geval van oorlog te steu
nen tegen de as-RomeBerlijn met alles
wat zij wenschen, mits zij er slechts
contant vcor betalen. Zelfs zou hij te ver
staan hebben gegeven, dat er reeds posi
tieve overeenkomsten en regelingen tus
schen Amerika en de Europeesche demo
cratieën waren getroffen. Volgens de „New
York Times" zou Roosevelt slechts het
voorbehoud hebben gemaakt, dat Amerika
niet ten oorlog zou gaan en de commissie
verzocht hebben „Frankrijk als de verde-
digingsgrens van de Vereenigde Staten" te
beschouwen in een waarschijnlijk onver
mijdelijke botsing tusschen de democra
tieën en de dictatorstaten.
Volgens de jongste in ons nummer
van heden gepubliceerde verklaringen
van Roosevelt, heeft hy dat allemaal niet
zóó gezegd als beweerd is, maar in de kern
zyn de berichten juist.
In Duitschland en Italië scheldt de
Een buitenkansje van
'n Heel gezin
drie jaar
uit de zorgen
Dezer dagen bezorgde de post by al onze
lezers een gele kaart thuisEen heel
bijzondere gele kaart.... 'n Kaart met
gi-oote mogelijkheden, vol .verrassende
kansen'n Kaart waarmede onze ge-
abonneerden kunnen deelnemen aan de
Geluksrace 1939.
Vindt u het geen origineel idee, dat de
sleutel op het slot van de toekomst u zoo
maar door de post in de brievenbus wordt
toegeschoven? Alles wat wy er zelf nog
aan moeten doen is één of meer kwartjes
postzegels op de kaart te plakken en de
kans is ons! Deze loterij, de Geluksrace
1939, zal zeer zeker een groot succes wor
den en wij zouden al onze lezers den raad
willen geven: Doe mee! Hier ligt een
waardevolle kans op een zonnige toe
komst.
Of lykt het u niet een heerlijke sensa
tie om voor een kwartje een prijs te win
nen, die het mogelijk maakt, dat u met
uw heele gezin drie volle jaren vacantie
neemt, zóó maar kan gaan rentenieren?
Of - dat u den volgenden winter, die mis
schien nog strenger zal zyn als de afge-
loopen vorstperiode, kunt gaan genieten
van uw nieuwe centrale verwarmingsin
stallatie? Of - een complete moderne wo
ninginrichting, meubelen en stoffeering
voor drie kamers, cadeau krijgtOf -
dat u eindelijk de toekomst van uw zoon
of dochter kunt verzekeren door een stu
diebeurs van 2000.—? Of - tja, noemt u
maar op. De prijzen liggen voor het grij
pen. En - met deze loterij steunt u een
prachtig werk. Uw kwartjes vormen de
bouwsteenen voor de zoo noodige nieuwe
tehuizen voor daklooze vrouwen en meis
jes van alle gezindten Voelt u de tragiek
van die woorden - daklooze vrouwen en
meisjes? Hier ligt een wereld van schrij
nend en dikwijls onverdiend leed. Hier
te helpen is een eerezaak voor allen. Het
Comité, dat gevormd is door de H.H.
Mr. A. I. M. I. Baron van Wijnbergen,
Voorzitter;
Mr. C. H. J. W. van Soest, Secretaris;
Dr. A. W. Ausems, Vrouwenarts;
Jhr. Dr. J. J. M. van der Does de
Willebois;
Dr. M. C. A. Klinkenbergh, Chirurg
staat u borg, dat het geld goed besteed
wordt. Plak dus de kaart vol. Bouw mee
aan dit mooie nationale werk en win een
van de vele kostbare pry zen! Maar haast
u! De tijd is qog maar kort!
28 Februari 1939 vindt ten overstaan
van Notaris A. J. P. Merens te Utrecht de
trekking plaats. Grijp deze kans! Doe het
gauw - Do it now! Alle abonné's, die dele-
nemen aan deze Geluksrace, krijgen na
de trekking gratis een trekkingslijst
toegezonden.
Mochten er abonné's zijn, die nog geen
gele kaart hebben ontvangenU kunt
ze kosteloos bekomen door eVen een brief
kaart te zenden aan het Comité tot ver
zorging van Daklooze Vrouwen en Meis
jes van alle Gezindten te Utrecht, Post
bus 2004. 4514
heele wereld erdoo rin beroering is geko
men. In Duitschland en Italië scheldt de
pers woedend tegen Roosevelt, terwijl men
in de democratische landen met voldoe
ning ziet hoe Amerika bezig is zich los te
maken van de tot nu toe gevolgde neutra-
liteits- en isolatie-politiek en zich hoe lan
ger hoe meer bereid toont actief deel te
nemen aan de internationale politiek.
Niet alle Amerikanen zijn daar voor
standers van; over 't algemeen zijn de
Yankees onverbeterlijke materialisten en
daarom voegde Roosevelt aan zyn toezeg
ging van hulp ook direct toe: „als ze con
tant betalen!"
Hij speculeert hier in het bijzonder op
de republikeinen, die de staalindustrie be-
heerschen, en slaat hun bij voorbaat een
wapen, dat zij in de binnenlandsche poli
tiek tegen Roosevelt zouden kunnen han-
teeren, uit de hand.
De invloed van Roosevelts actie op de
Europeesche politiek kan niet anders dan
zeer belangrijk zijn. Want Duitschland en
Italië zullen in ieder geval tot het besef
moet komen, dat hun politiek de drie groo
te democratieën hoe langer hoe hechter
aaneen heeft gesmeed ter verdediging van
haar gemeenschappelijke belangen, en met
de consequentie daarvan rekening moe
ten houden.
SPORT
VOETBAL
DIOC. HAARL. VOETBALBOND
WEDSTRIJDEN AFGELAST
Wegens de gesteldheid van de terreinen
zijn alle wedstrijden voor morgen van den
Diocesanen V etbalbond afgelast.
LEIDSCHE VOETBALBOND
Uitstel van wedstrijden
Alle door den Leidschen Voetbalbond
uitgeschreven wedstrijden voor Zaterdag
en Zom'a^ zijn uitgesteld.
Uitwedstrijden van V V L en
Blauw Zwart
Het programma voor morgen ziet er
weer veelbelovend uit, doch of het vol
ledig zal worden afgewerkt, valt op het
oogenblik wel heel moeilijk te zeggen.
Immers, het heeft er veel van weg, dat
de tweede vorstperiode weer stagnatie
zal gaan opleveren. Het kan heel goed
zijn, dat een lichte dooi de velden be
speelbaar maakt, doch strengere vorst
of sterke dooi zal het tegendeel doen
bereiken en daarop is veel kans.
We willen voor heden dan ook niet te uit
voerig zijn in onze voorbeschouwingen en
ons tot de voornaamste wedstrijden bepa
len.
West II, le klasse: De a.s. kampioenen
kunnen morgen weer een stap nader komen
tot het beoogde doel, want wij kunnen ons
niet indenken, dat de Rotterdammers zich
ir. Haarlem zullen laten verschalken. Bo
vendien wordt de afstand met de concur
renten SJC en HBC maar steeds grooter en
iedere wedstrijddag heeft thans hoe langer
hoe meer waarde. Spartaan moet thans nog
6 wedstrijden spelen en heeft reeds 22 pun
ten. Wanneer SJC en HBC de resteerende
wedstrijden alle zouden winnen, komen ze
maar aan 27 punten. Spartaan behoeft dus
haar laatste zes wedstrijden slechts gelijk
te spelen om toch kampioen te zijn. Het
kampioenschap kan den Rotterdammers dus
practisch niet meer ontgaan.
Intusschen voor DOSR zal het zaak ziin
HBC zoo goed mogelijk partij te geven. De
Veenders kunnen de punten uitstekend ge
bruiken, hebben ze zelfs hard noodig om
zich in veiligheid te kunnen stellen en zal
het voor een groot gedeelte afhangen van
hetgeen Leonidas in de tweede helft der
competitie zal presteeren, het is vooi DOSR
zaak zelf te zorgen zooveel als in haar
vermogen is punten te verzamelen.
SJC kan de Veenders daarbij morgen be
hulpzaam zijn door Leonidas twee punten
afhandig te maken.
Hedenmorgen meldde men ons dat de
wedstrijd D.O.S.R.—H.B.C. is afgelast.
De overige wedstrijden zijn op het oogen
blik van geen belang.
Tweede klasse A: Lisse en Teylingen heb
ben morgen beide rust, maar voor Lisse
staat er toch nog wel wat op het spel in
Kon Ned Voetbalbond
Een inhaalprogramma met ver
schillende interessante
wedstrijden
HVV-UVS in Den Haag
Er is voor morgen weer een inhaalpro
gramma vastgesteld met een betrekkelijk
heel gering getal wedstrijden. Maar 't is
zeer de vraag, of zelfs dat kleine program
ma nog geheel zal kunnen worden afge
werkt, want kuning winter heeft zich deze
week plotseling weer ernstig doen gevoe
len en wat het einde is, valt nog moeilijk
te voorzien.
Het Westen.
In Afd. I was slechts één wedstrijd vast
gesteld, n 1. XerxesSparta, doch deze is
weer uitgesteld.
In de andere Westelijke afdeeling is
VUCVSV van het meeste belang, want
de Hagenaars spelen nog steeds een rol in
den strijd om het kampioenschap. Want
VUC ook morgen, en er is geen reden om
daaraan te twijfelen, dan komt zij op de
tweede plaats boven Ajex.
RFC ontvangt DHC en zal zich ongetwij
feld wel inspannen om twee punten rij
ker te worden, want de Rotterdamsche
club staat nog steeds niet veilig.
Voor de 2e klasse A is HVVUVS van
groot belang, voor beide clubs. De Leide-
naars zijn de tweede helft van de compe
titie ingezet met een nederlaag, maar we
achten dit geen maatstaf voor de huidige
sterkte. Wanneer de spelers weer wat in
gespeeld zijn, zal het ongetwijfeld beter
gaan en we zijn ervan overtuigd, dat de
Hagenaars de overwinning niet cadeau
zullen krijgen.
UW krijgt bezoek van Quick en zal dus
wel twee punten rijker worden. Of er ech
ter aan den kop verandering in de rang
orde komt, ral geheel van UVS afhangen.
den wedstrijd WEADO. Als WE erin
slaagt te winnen dan heeft zij vier punten
voorsprong op de Lissenaren. De zaak wordt
echter anders wanneer ADO erin slaagt te
winnen. Dan staan de drie kopclubs weer in
aantal verliespunten gelijk en moeten de
laatste wedstrijden de beslissing brengen,
't Belooft hier nog een fraaie eindstrijd te
worden, indien ADO morgen tenminste
wint.
Tweede klasse B: Hier is een volledig pro
gramma samengesteld. Blauw Zwart gaat
op bezoek bij VEP en zal daar vermoedelijk
wel winnen, want de Wassenaarders hebben
de punten hard noodig om den strijd met
GDA vol te houden. De Lcosduiners zullen
intusschen wel voortgaan op den ingeslagen
weg en van Graaf Willem winnen.
WL krijgt WP als gastheer en afgaan
de op de resultaten door de Hagenaars in dit
seizoen behaald moeten de Voorschotenaren
met beide punten terugkomen.
In de twee andere wedstrijden hebben de
ontvangende clubs de beste kansen.
West I le klasse: WA heeft thans weer
twee punten voorsprong op de Meer en dus
de beste papieren. Eerstgenoemde heeft
morgen vrij, terwijl De Meer op bezoek
moet bij WZ, dat vorige week verraste
door een onverwachte overwinning, waar
door zij zich van de laatste plaats werkte.
Of er morgen weer een succesje geboekt
kan worden? 't Zal afwachten zijn
Ook HMS en Volendam hebben nog een
kans op de eerste plaats, maar dan mag er
geen punt meer verloren worden.
Zuid 1 le klasse: De groote voorsprong
van Laura, nu 'n tweetal maanden geleden,
is geleidelijk aan tot twee teruggebracht en
't is de vraag, of de leiders tijdig hun vorm
zullen terugvinden om den kop te handha
ven. Ons dunkt, morgen WH moet het
toch mogelijk zijn twee winstpunten te
boeken.
Zuid H le klasse: WilhelminaSchijndel!
Daarop concentreert zich de belangstelling
der Zuidelijke voetballers. Wanneer de
club uit Schijndel zonder kleerscheuren uit
Weert terugkomt, is haar kampioenschap
vrywel verzekerd.
Oost le klasse: Vogido en Vosta komen
beide weer in actie. Vogido zal het vermoe
delijk niet te zwaar hebben tegen SDOUC,
doch Vosta zal aan Altior de handen voi
hebben, 't Gaat er nu wel spannen tusschen
de twee Enschedesche clubs.
In de 3e klasse A slechts drie wedstrij
den. LugdunumTerlaak is voor Leiden
het meest van belang. Beide clubs wisten
vorige week te winnen, maar de zege der
Hagenaars was overtuigender dan die der
groen-witten en deze zullen morgen heel
wat beter dienen aan te pakken om suc
ces te behalen.
Intusschen kan VDS wat vaster op de
laatste plaats komen wanneer Hillegom
voet bij stuk houdt, terwijl Hillinen de
Postduiven kan verslaan.
Het Oosten.
HeraclesAGOW kon wel eens een
ontgoocheling voor de Apeldoorners bren
gen. Zij brachten het nog nimmer tot het
eerste klasse-kampicenschap en 't zal He
racles een eer zijn hen ook nu den voet
dwars te zetten. Of de Apeldoorners er ge
noegen mee zulen nemen?
NECHengelo zal wel voor de Nijmege-
naars zijn.
Het Zuiden.
Voor Afd. IV is een volledig program
ma vastgesteld, want hier moeten twee
wedstrijden meer gespeeld worden.
De groote vraag is hier of Eindhoven
zich zal weten te handhaven tegen MW.
De Maastrichtenaren zijn dif seizoen aar
dig op dreef en hebben zelf nog een kans
op het kampioenschap. Men zal dus met
belangstelling naar dezen kamp uitzien.
Van veel belang is hier voorts de strijd
om de laatste plaats. Wanneer Bleyerheide
er niet in slaagt van Juliana te winnen is
haar kans cm van de laatste plaats weg te
komen wel zoo goed als verkeken.
Het Noorden.
In Afd. V zijn er nog vier clubs voor een
redelijke kans op he kampioenschap, doch
het is moeilijk te voorspellen hoe het eind
resultaat zal zijn. In ieder geval kan Achil
les morgen twee nieuwe winstpunten in de
wacht slepen of de hekkcsluiter FVC zou
al danig voor een verrassing moeten zor
gen.
in de Groote Stadsgehoorzaal, op
DINSDAG 7 Februari a.s. te half 9 precies
PRIJZEN DER PLAATSEN: 4618
Gymnastiekutvoering 40 ct.
So rée Dansante 50 ct. J Belasting inbegrepen.
Gymn. en Soirée 80 ct.
Kaarten verkrijgbaar 's avonds aan de zaal. - Plaatsbespr. Zondag 5 Febr. van 2—4
