Instantine NIEUWS STADS Ast/vt! Burgerlijke Stand AGENDA WOENSDAG 1 FEBRUARI 1939 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Het moderne pijnstillende middel 't is van »i3aye>K< Abonnementsprijs: voor Leiden lfl cent per week; 2.50 per kwartaaL Bij onze agenten <r0 cent per week; f 2.60 per kwartaal. Franco per post 2.95 per kwartg^L Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïll. Zondagsblad 9 cent Advertentiën: 30 cent per regeJ. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. v HOE WORDT HET WEER? AANHOUDENDE LICHTE VORST. De BUI seint: Verwachting: Voor Noord-Holland, Fries1 and. Drente en Groningen: Meest zwakke tot matige wind uil Oostelijke richtingen, tijdelijk wellicht zvv..kke veranderlijke wind, ne velig tot gedeeltelijk bewolkï, droog weer, lichte tot matige vorst in den nacht, over dag temperatuur om het vriespunt. Voor de overige provincies. Matige tot zwakke wind uit Oostelijke richtingen, helder tot licht of half bewolkt, droog weer, lichte tot matige vorst in den nacht, over dag temperatuur om het vriespunt. De weerstoestand van hedenmorgen 7.20 uur: Den Helder: nevelig, O. Z. O. matige wind, 3 gr. C. Vlissingen: licht bewolkt, O. N. O. zwak ke wind 2 gr. C. De Bilt: helder O. N. O. matige wind -3 gr. C. Groningen: mist, Oostelijke matige wind -3 gr. C. Maastricht: O. Z. O. zwakke wind 2 gr. C. BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT. De wijzigingen in de luchtdrukverdee- iing zijn gering. Het gebied van hoogelucht- o'ruk beslaat een langgerekte strook, die reikt van de Oostkust van Groenland over de Noordzee tot Zuid-Oost-Europa. Langs den Noordrand trekken diepe depressies over het Noordelijk deel van Scandinavië naar Finland. De stormachtige winden, die over het bergland van Noorwegen waaien, komen foehnachtig verwarmd in Midden- Zweden en verdrijven den vorst over het geheele Noordelijke deel van de Bothnische Golf. In Zuid-Scandinavië is het windstil er. werd de vorst streng. Langs den Zui delijken en Westelijken rand van het ge bied van hoogen luchtdruk is de luchtbe weging uit Oost tot Zuid. De Oceaan-de pressies-blij ven ver in het Westen en ver- toonen weinig activiteit. In Centraal Eu- ropa is de lucht bedekt. Een uitgebreid wolkendek, dat niet tot groote hoogte reikt doch de uitstraling tegenhoudt, bedekt get heel Noord- en Midden-Duitschland. Aller- wege is de temperatuur een weinig bene den het vriespunt. Alleen in een strook- ormig gebied, langs den Noordrand der -Alpen en naar het Westen tot over Noord- Fiankrijk reikend, is de vorst matig. De Alpenstations melden helder weer en geen lage watertemperaturen (Jungfraujocht - 12 gr. C.). De weerstoestand is gunstig voor de ontwikkeling van een periode van mooi winterweer, voorloopig zonder meer dan matige vorst. LUCHTTEMPERATUUR. 1.2 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Woensdagnamiddag 5.15 uur tot Donderdagmorgen 7.12 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Donderdag 2 Febr. voorm. 0.35 en nam. 1 uur. Maan op 14.52 uur Donderdagmiddag Maan onder 6.33 uur Vrijdagochtend. LEIDEN. Geboren: Sara Maria Alida, d. van J. Karstens en M. de Boer Jacobus Petrus Johannes, z. van P. L. Ahsmann en M. M. Witsenburg Wilhelmus Hubertus Flo- rent Marie, z. van W. H. J. Borghans en F. E. C. Cremers. Overleden: C. M. Parmentier vr. 73 j. H. v. d. Enden hsvr. van G. J. E v. Nikkelen Kuijper 43 j J. Smittenaar m. 39 j. A. de Haas m. 69 j. S. J. E. v. Bemmel hsvr. van A. v. Polanen 76 j. DE VERJAARDAG VAN PRINSES BEATRIX Geslaagde Princevlag-avond. De eerste verjaardag van Prinses Beatrix is voor de Sleutelstad kalm verloopen. Dat de bevolking de laatste jaren heeft leeren vlaggen, bewees ook de dag van gisteren, want men kon bijna geen straat zien of de nationale driekleur wapperde in de vroo- lijke winterzon. Feestelijkheden in de stad bleven ech ter achterweg, doch de afdeeling Leiden van de Vereeniging „De Princevlag" had gisteravond een bijeenkomst georganiseerd in de groote zaal van „Den Burcht", om den eersten vérjaardag van de jongste telg van 't Oranjehuis op feestelijke wijze te herdenken, in welken opzet men uitste kend is geslaagd. De belangstelling was bijzonder groot, zoodat de zaal geheel gevuld was met Oranjeklanten. De voorz. der Leidsche afdeeling, ds. E. L Nauta, constateerde zulks met genoegen in zijn openingswoord en heette hen allen hartelijk welkom. Spr. was verheugd den eersten verjaar dag der Prinses te mogen herdenken en voor de afdeeling was deze dag nog van meer beteekenis, wijl de herdenking der afgebeden Prinses haar voorbehouden was. Spr. was tevens blij, dat de afdeeling thans tegelijkertijd haar eerste lustrum mocht herdenken. Nadat Js. Nauta hal medegedeeld, dat de burgemeester en de garnizoenscom mandant, alsmede de V.V.S.L. en de Oran je Garde bericht van verhindering hadden gezonden, heette hij welkom den heer Ber- lott, voorzitter der Ned. Vereeniging „De Princevlag", alsmede den heer Jansen,, 2e secretaris van het hoofdbestuur, de be stuursleden van de afdeelingen Leidschen- dam, Voorburge, Bodegraven en Woerden; verder de vertegenwoordigers van het Col legium van het Leidsch Studentencorps, der 3 Octobervereeniging, der Nationale Contactcommissie, van Koninginnedag, van de Chr. Oranjevereeniging, van ue Ver. v. Reserve Officieren, van de Leidsche Bur gerwacht, van de Graal en van de Ned. Wandelsport-organisatie. Tijdens dit openingswoord stonden een aantal jeugdige Princevlag-leden met het vaandel op het tooneel en begeleid door de pijpers klonk daarna het aloude Wil helmus. Tezamen met de tamboers wer den vervolgens als inleiding van het te verwerken programma eenige vaandel- groet-marschen ten gehoore gebracht. Daarna kwamen onder leiding van mej. A. Kellenaers verschillende groepen van leden voor het voetlicht. Tezamen met de allerkleinsten voerde mej. Kellenaers een allerleukst spel uit, waarvan in al zijn eenvoud een groote gymnastische waarde uitgaat en waardoor ongemerkt aardige oefeningen werden aangeleerd. Dan volgde een rhytmisch hoepelspel, heel goed uitgevoerd en met een hartelijk verdiend c-pplaus beloont. Eenige meisjes en jongens lieten ver volgens eenige leuke volksdansjes zien, waarna een uitstekend nummer „Knotsen ballet" door de dames ten beste werd ge geven. Natuurlijk ontbrak Sneeuwwitje en de Zeven dwergen hier ook niet en als laatste nummer van het eerste gedeelte za gen we de jongens springen en duikelen, dat het een lust was. Daarna betrad de heer Berlott het po dium die in korte trekken het doel der Princevlag uiteenzette, dat is: de bevorde ring van het uitsteken van de nationale vlag, met het Oranje in of aan de vlag, op eiken nationaler, feest- of herdenkings-dag of bij elke daarvoor in aanmerking komen de passende gelegenheid, de bevordering en versterking der nationale gedachte op elk daarvoor in aanmerking komend ge bied, het aankweeken van liefde voor het Huis van Oranje en de bevordering van een waardige viering der nationale feest dagen. Zoo wil cle Princevlag Koningin en Va derland dienen onder het devies: God, Ne derland en Oranje. Men brengt ouderen en jongeren in de Princevlag onder om hen verre te houden van alle revolutionaire en extremistische gedachten, om van hen te maken nationaal voelende menschen, want dergelijke men- schen hebben we in onze dagen dringend noodig. (Applaus). Spr. wees er voorts op hoe de Princevlag destijds een fonds gevormd had om dege nen, die geen geld hadden, een vlag te koopen, een nationale driekleur te ver schaffen. Spr. feliciteert de afdeeling met het behaalde succes en wekt tenslotte op dc vereeniging zooveel mogelijk te steu nen, niet in het minst door het lidmaat schap. Na de pauze, welke o.m. werd gepas seerd met een verloting, werd het pro gramma verder afgewerk en zoo werd het een uitstekend geslaagde avond voor de Princevlag en voor de optredenuen. Aan het slot ven den avond kon de ver blijdende mededeling worden gedaan, dat het L*idseh Studentencorps als lid tot de vereenigir.g was toegetreden. VASTENAVONDFEEST ST. JOSEPHS-GEZELLEN. Zondag 5 Febr. worden alle Gezellen met hun ouders verwacht in de Stadsgehoor zaal; Maandag 6 Febr. de gehuwde leden met hun vrouwen, alsook onze donateurs. Allen hebben de vorige week de vrijkaar ten ontvangen en wij rekenen op hun komst op één van beide avonden. Al meermalen hebben wij onze leden en onze donateurs voorgehouden, dat de tij den óók voor de St. Josephsgezellen zijn veranderd. Ik behoef het u niet meer mede te deelen, maar vooral door de werkloos heid bij onze Gezellen, zoowel bij de ge huwden, als ongehuwden; door de tegen slag in zaken bij vele van onze donateurs; door noodzekelijke reparaties aan ons ge bouw maken wij al is 't niet een hope- looze dan toch 'n zeer moeilijken en zorg vollen tijd, mede. Daarom gehuwde leden, Gezellen en donateurs helpt mede om de zorgen lichter te maken. .Hoeü gij, dat kunt doen? Gij ontvangt uw vrijbiljéf, maar be spreekt één van de komende avonden één of meerdere plaatsen. Koopt allen een programma, gij hebt het programma noodig; bij onze andere feest avonden beteekent het aanschaffen van een programma dikwijls alleen een steu nen van onze vereeniging, nu is het voor uzelf een groot gemak, omdat het program van Zondag- en Maandagavond zeer geva rieerd is. Voor niet-leden en hen, die geen dona teur zijn, zijn voor beide avonden kaarten verkrijgbaar iederen avond van deze week vanaf half negen aan de St. Josephsgezel len, Rapenburg 52. Kaarten verkrijgbaar a 40 cent. Voorbespreking iederen avond van af half negen aan de zaal, Rapenburg 52, a 20 cent.; plaatsbesprexen Zondag vanaf half één aan de Gehoorzaal a 10 cent. Steunt allen, op bovengenoemde wijze ónze vereeniging, maar vooral gij, onze le den. FEESTAVOND R.K. VROUWENBOND. Degenen, die kaarten hebben voor den feestavond van den R.K. Vrouwenbond op Donderdag 9 Februari a.s. in den Schouw burg, kunnen plaats bespreken vanaf Vrij dag 3 Februari a.s. des morgens 10 nur bij boekhandel A. M. van Zwicht, Breestraat 126. Uitreiking der volgnummers 9.30 uur. Introductie-kaarten tegen 50 ct. ver krijgbaar bij de secretaresse, mej. Van Deene en bij de presidente. De meisjes, die op den Zondag van het Christus Koningfeest kruisjes verkocht hebben aan de kerken, kunnen de beloofde vrijkaart van den feestavond afhalen: He den, Woensdagavond en Vrijdagavond, tusschen 7 en 8 uur, bij de secretaresse mej. S. v. Deene, Breestr. 12. K.J.M.V. „ST. PETER KANIS". K.J.M.V.-ers, aanstaande Donderdag mu zikale avond met gramofoonplaten, ver zorgd door onzen Moderator. De avond wordt gehouden in de Kruis vaartburcht van het St. Antoniusclubhuis (ingang tuindeur Hazewindsteeg). R.K. HARMONIE SINT GREGORIUS. Wegens overplaatsing van den voorzit ter. den heer Kramp, is in diens plaats be noemd tot voorzitter de heer W. den Boer, v. Assendelftstr. 16, Oegstgeest. Het secre tariaat wordt vanaf heden waargenomen door den heer J. J. v. Goozen, Hansen straat 53. VER. SA. VERONICA. Blijkens een kl. adv. in dit blad wordt morgenmiddag weder de maandel. zitting gehouden van deze Ver. 't Zal wel niet noodig zijn, uitéén te zetten, dat de daadwerkelijke hulp en steun van vele dames nog steeds dringend gewenscht is. daar de stille armoede nog voortdurend zéér groot is! Mag het bestuur morgen op een drukke opkomst rekenen? Zoowel van dames, die eenige uurtjes op de zitting productief wilien maken, als van degenen, die materiaal komen halen, om thuis in verloren oogenblikken voor de minderbedeelde stadge.uooten te werken? Plaats en tijd vindt u in de adv. ver meld, moge 't dan storm loopen, onze arme geloofs- en stadgenooten zijn u er dank baar voor. KATHOLIEKE FILM ACTIE. Men verzoekt ons mee te deelen, dat met toestemming van den Minister van Justitie de trekkingsdatum van de loterij der K. F. A. is verschoven tot 1 Augustus 1939. Onze stedelijke zorg voor geestes-zwakken De zorg voor geestelijke zieken en zwak ken, de krankzinnigen en de imbecielen, gaat in verreweg de meeste gevallen de fi- nancieele draagkracht van hun natuur lijke verzorgers te boven, en van ouds heeft de overheid zich dan ook hun lot moeten aantrekken en voor hun verple ging moeten zorg dragen. In ons staatsbe stel is thans deze taak aan de gemeente besturen opgedragen, terwijl de provincia le besturen aan deze een gedeelte der kos ten vergoeden. Slechts indien, en voorzoo- ver, mogelijk wordt daarnaast ook door verwanten in de verplegings- en verzor- gingskosten bijgedragen. Het leeuwenaan deel der uitgaven komt echter voor reke ning der gemeente, waarin de betreffende patiënten vóór hun ziekte woonachtig wa ren. Of dit bedrag' relatief hoog' dan wel be trekkelijk laag is, hangt vooral van drie factoren af. Op de eerste plaats van de vraag of krankzinnigheid in een bepaalde stad, en dus bij een bepaalde stedelijke bevolking, meer of minder vaak pleegt voor te komen. De-meening, dat dit over het ge heele land wel ongeveer gelijk zal zijn, wordt n.l. door de feiten niet gestaafd. Op de tweede plaats is ook het gemiddelde welstandspeil der bevolking van invloed. Hoe lager dit is, in des te meer gevallen zal de gemeente de totale kosten der ver pleging voor haar rekening moeten ne men. En op de derde plaats komt dan nog de vraag of een gemeente op dit punt met het onvermijdelijke tracht te volstaan, dan wel of het uiterste gedaan wordt om het lot dezer medemenschen zoo draaglijk mo gelijk te maken,óók al worden de uitga ven daardoor eenigermate verhoogd. Maai bij al deze plaatselijke verschillen zijn toch overal de kosten, die de gemeenten zich uit dezen hoofde moeten getroosten, niet gering, zooals blijken kan uit een verge lijking van Leiden met de beide andere Zuid-Hollandsche steden van ongeveer ge lijke grootte, n.l. Schiedam en Dordrecht. Alleen reeds de kosten voor de gestichts- verpleging van krankzinnigen e.d. zullen in Leiden in 1939 een bruto-bedrag vergen van 244.750, in Schiedam van 112.500 en in Dordrecht van 128.100. Rekenen wij deze bedragen voor een gemakkelijker vergelijking per duizend inwoners om, dan komen wij voor elk der drie genoemde ste den tot de volgende bruto-kosten voor de krankzinnigenverpleging. LEIDEN 3.218.— Schiedam 1.801. Dordrecht 2.093. De provinciale vergoedt aan elk der ge noemde steden een evenredig'deel der kos ten, dat voor Leiden 65.300.beloopt. De bijdragen, die van de verwanten, of eventueel van de patiënten zelf kunnen worden teruggevorderd, wijken vrij sterk uitéén. In Dordrecht zal niet meer dan 15.000.— worden bijgedragen, in Schie dam 15.700.doch in Leiden 36.000. Van de totale verplegingskosten wordt door de patiënten of hun verwanten dus aan de gemeente terugbetaa ld, in: LEIDEN 15 pet. Schiedam 14 pet. Dordrecht 11 pet. Dit, met het gemiddelde welstandspeil der bevolking zoo nauw verband houden de percentage, is te onzent dus het hoogst, d.w.z. het gunstigst. Van de op de verwan ten verhaalde bijdragen in de verplegings kosten moet elk gemeentebestuur dan weer een bepaald deel restituteeren aan de provincie, waardoor na al deze onderling verrekeningen het gemeentelijk aandeel in de kosten der krankzinnigenverpleging te onzent tenslotte 143.460.— zal bedragen, PRINSES BEATRIX-BAZAAR. Opening door den burgemeester. Onder- groote belangstelling is gistermid dag in de Kleine Stadszaal de Prinses Beatrix-bazaar, waarvan de opbrengst ten goede komt aan de ai'd. Leiden van het Centraal Genootschap voor Kinderherstel- lings- en Vacantiekolonies en waarover wij in ons blad van gisteren reeds een en ander schreven, door burgemeester mr. Van de Sande Bakhuyzen geopend. De voorzitster van het bazaar-comité, mevr. Verhey van WijkRoem, sprak een welkomstwoord, waarbij' zij zich speciaal richtte tot den burgemeester en mevr. v. d. Sande Bakhuyzen en wethouder van Stra len. Spr. wees op het bijzondere karakter van dezen openingsdag en sprak haar groote erkentelijkheid uit jegens Prinses Juliana, die heeft toegestaan, dat deze bazaar den naam van Haar dochter draagt. Di-, J. Munk, de voorzitter van de afd. Leiden van het Centraal Genootschap, zet te in het kort doel en beteekenis van de vereeniging uiteen en wekte op financiee- len steun te verleenen. Rede Burgemeester. Het aantal malen, dat, zoo zeide de bur gemeester, die vervolgens het woord voerde een beroep op den liefdadigheids- en ge meenschapszin voor de Leidsche burgerij wordt gedaan, neemt nog steeds toe. Zoo vele vereenigingen vragen tegenwoordig hulp, dat wij helaas genoodzaakt zijn on derscheid te maken en wel zoodanig, dat wij de vereenigingen verdeelen in een groep absoluut onmisbare en een categorie,- die wij weliswaar noode zouden missen, doch die niet onmisbaar zijn. Het staat voor spr. vast, dat het Centraal Genootschap tot de eerste groep behoort. Het heeft vol komen het recht om op onze bijdragen aan- LEIDEN. Donderdag. Bureau-zitting R. K. Reclassee- ring gebouw St. Vincentiusver- Hoogl. Kerkgracht 32, 89 uur nam. Maandag, Jaarvergadering 3 October-Ver- eeniging, „In den Vergulden Turk", 8.15 uur. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 28 Jan. tot en met Vr ij d a g 3 Febr. a.s. waargenomen door de apothe ken: G. H. Blanken, Hoogewoerd 171, tel. 502 en G. F. Reijst, Steenstraat 35, tel. 136. Te Oegstgeest Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 274. terwijl Dordrecht 78.760.en Schiedam 67.130.zullen hebben bij te passen. Deze netto-kosten komen per duizend in woners neer op: LEIDEN 1.886.— Schiedam 1.074. Dordrecht 1.285. In het belang der ongelukkigen zelf, zoo wel als in het financieele belang der ge meenten, wordt er den laatsten tijd naar gestreefd om de noodzakelijkheid van ge- stichtsverpleging, of althans van her nieuwde gestichtsperpleging na een eerste herstel, zoo mogelijk te voorkomen door de z.g. „Voor- en Nazorg", waaraan Leiden in 1939 3.300.zal besteden, tegenover Schiedam 600.en Dordrecht 615. Naast de zorg voor de krankzinnigen staat die voar de zwakzinnigen, waaraan Schiedam dit jaar afzonderlijk een bedrag van 2.250.ten koste zal leggen, terwijl Dordrecht tot dit doel 4.860.heeft uit getrokken. Te onzent zijn deze uitgaven reeds in de eerder vermelde bedragen be grepen. Heeft het bovenstaande betrekking op de verpleging en lichamelijke verzorging van geestelijk zieken of zwakken, voor een gedeelte der jeugdige zwakzinnigen kan nog iets méér gedaan worden. In de lichtere gevallen toch kan met vrucht eenig onderwijs worden genoten, mits dat onderwijs, wat leerstof etc. betreft op de beperkte geestelijke vermogens en de speciale behoeften dezer leerlingen is in gesteld. Dit onderwijs, bekend als „bui tengewoon lager onderwijs" wordt door het rijk en de gemeenten tezamen bekos tigd. Leiden zal in 1939 aan dit buitenge woon onderwijs uit eigen middelen 10.560.ten koste leggen, Schiedam 8.070.en Dordrecht 17.350. Na aftrek van alle bijdragen in welken vorm ook, hetzij van het rijk, van de pro vincie, van andere gemeenten of van par ticulieren, zal elk der drie vergeleken steden in 1939 ten behoeve van de geeste lijk zieke of zwakke ingezetenen derhalve een bedrag moeten spendeeren van: LEIDEN 157.325.— Schiedam 78.050. Dordrecht 101.180. Rekenen wij ook deze bedragen, ten einde de vergelijking te vergemakkelij ken, per duizend inwoners om, dan komen wij tot het volgende resultaat: LEIDEN 2.068.— Schiedam 1.250. Dordrecht 1.653. Voor dit onderdeel der gemeentelijke zorg geeft Leiden dus relatief heel wat meer uit dan de beide andere vergeleken steden. Dordrecht houdt deze uitgaven 20 pet., en Schiedam zelfs 40 pet. lager dan Leiden. spraak te maken. Doch wij mogen niet vol staan met zoo nu en dan eens een gift te schenken, want, H. M. de Koningin heeft het enkele dagen geleden zoo treffend ge zegd, willen wij werkelijk iets beteekenen voor de samenleving, dan moeten wij onzen geheelen persoon geven. Ongetwijfeld is dit een zeer moeilijke opdracht. Spr. betreurt het, dat het Genootschap met financieele moeilijkheden te kampen heeft en vraagt zich af of inderdaad wel alle middelen tot uitbreiding van het leden tal zijn aangegrepen. Z.i. wordt over het algemeen te veel een beroep -gedaan op een betrekkelijk aantal meergegoeden, ter wijl het meerendeel der burgerij niet eens in de gelegenheid wordt gesteld finan cieele hulp te verleenen. Na het dames-comité te hebben toege- wenscht, dat met deze bazaar het gestelde doel zou mogen worden bereikt, verklaarde spr. den bazaar voor geopend. Gisteren werd de bazaar door ongeveer 200 personen bezocht. Behalve op de gewone uren des mid dags van halfdrie tot 5 uur en des avonds van 8 tot 10 uur zal de bazaar morgen geopend zijn van 10 uur 30 tot 12 uur des morgens. Handelsregister K. v. K. Wij zingingen: 201. D. J. van der Helm, Alphen a. d. Rijn, Julianastraat 56, winkel in ijzerwaren, enz. Overl. eig".: D. J. van der Helm, d.d. 14 Januari 1939. N. eig.: J. A. van der Helm-Bos, Alphen a. d. Rijn. 6571. N.V. „Alphia Film", Alphen a. d. Rijn, Prins Hendrikstraat 17, geven4 van filmvoorstellingen, enz. Oph. fil.: Katwijk, sedert Maart 1936. Vest. fil.: Lisse, d.d. 23 December 1938 en Uithoorn, 23 September 1938, beide onder den naam: „Luxor Bios coop".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2