1)AGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De aardbevirigs-
ramp in Chili
MAANDAG 30 JANUARI 1939
30ste jaargang No. 9248
S)e Cddóch^Soii^atit
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 15, Administratie 935.
Adv. ea Abonn.-tarieven zie pag. S
Giro 103003. Postbus 11.
Morgen is 't één jaar geleden,
En die dag was blij en licht.
Dat wij allen wachtend waren
't Blij en vreugdevol bericht.
't Zou in Januari komen,
't Koningskind]e, o, zoo klein,
En.... het zou Beatrix worden
En een lief prinsesje zijn.
Al het wachten en verlangen
Ging naar deze stonde uit.
Maar toen 't uur dan eind'lijk daar was,
Was de vreugde blij en luid.
Heel het aanzien van ons Holland
Was opeens een zomerdag,
Van een dag vol blijde stemmen,
Vol van zon, van licht, van lach.
Alle huizen gingen open
Als de mond van een blij kind,
En de vlag, het hart der huizen.
Juichte, wapp'rend in den wind.
Morgen is -'t één jaar geleden,
Eén jaar verder zijn wij nu,
Het één-jarige prinsesje
Staat nu lachend hier, voor u.
Voor het eerst is 't haar verjaardag,
Voor het eerst in haar bestaan,
Ziet z' een nieuwe, blijde wereld
Voor haar oogen opengaan.
Nu ziet zij de blijde menschen
En zij lacht en is tevree,
Nu juicht zij in al die vreugde
Met de blijde menschen mee.
Moge in haar heel lang leven,
Dat gelukkig zij en rein,
Reden er te over wezen
Om zoo blij als nu te zijn.
TROUBADOUR.
8>
82
ZUIVERING AAN DE KEIZERLIJKE
UNIVERSITEIT TE TOKIO.
In de faculteit der staathuishoudkunde.
TOKIO, 30 Januari. (A.N.P.) In de fa
culteit der staathuishoudkunde van de
keizerlijke universiteit te Tokio is door
den nieuwen kanselier vice-admiraal Hi-
raga een zuiveringsactie ingezet. Profes
sor Kawai, wiens werken verboden zijn
wegens het in gevaar brengen van de
openbare orde, rust en vrede, is met zes
professoren, vier assistenten, een lector
en vier privaat-docenten ontslagen. Er
zijn aan de faculteit nog slechts drie hoog
leeraren en twee assistenten verbonden.
De kanselier wordt in zijn actie ge
steund door minister van onderwijs, ge
neraal Araki, Er heerscht opwinding on
der de studenten, daar het academische
jaar morgen, 31 Januari, eindigt.
DUITSCHE PROPAGADACENTRUM IN
ECUADOR
NEW YORK, 30 Jan. (A.N.P.)De
New-York Times" meldt uit Quayaquil
(Ecuador), dat een Amerikaaische maat-
sel appij met de regeering van Euador on
derhandelt ove rde inrichting van een ra
diostation.
Vertegenwoordigers der Duitsche pro-
paganda-organisatie „Transocean" stellen
zich voor, een zender van zeer groote
energie te laten bouwen. Deze Duitsche
agenten bieden den bladen ten deele kos-
telooze nieuwsdiensten aan met hel doel
van de pers den steun te verkrijgen voor
toekomstige radiocontracten.
Optimisme
PUTSCH-POGING IN SPANJE
ONDERDRUKT
PUIGVERDA, 30 Jan. (A.N.P.) Van
nacht is een kleine poging der extremisten
een putsch te ontketenen direct onder
drukt.
't Is waarlijk niet inopportuum, om in
dezen tijd, vandaag, te. schrijven over: op
timisme.
Optimisme is afgeleid van het Latijnsche
woord optimum, wat beteekent het
b e s te.
Wat is optimisme?
Wij willen eerst zeggen, wat niet op
timisme is.
Het bouwen van schoone luchtkasteelen,
om die dan als werkelijke kasteelen te be
schouwen, is* n i e t optimisme.
Het zich in-leven in een schoonen droom,
dien men dan als werkelijkheid aanvaardt,
is niét optimisme.
Kort gezegd: het zich plaatsen buiten,
het. geen rekening houden met de werke
lijkheid is niet optimisme.
Phantasten, utopisten verdienen niet
den naam van optimist.
Optimist is degene, die in wat w e r k e-
1 ij k h-e.i d is niet alleen ziet, wat er slecht
en leelijk is, maar ook en vooral wat
er goed en mooi is.
De .pessimist daarentegen heeft de
meeste aandacht, meestal uitsluitend
aandacht voor het slechte en het leelijke.
Pessimisme is afgeleid van het Latijn
sche woord pessimlim, wat beteekent
het slechtste.
Een optimist houdt vandaag terdege re
kening met de mogelijkheid, dat er oorlog
komt want hij is ook „realist"' maar
sluit niet zijn oogen voor de eveneens
werkelijke mogelijkheid, dat een oorlog
zal worden voorkomen; en hij ziet het
liefst naar die laatste, de beste moge
lijkheid!
Een pessimist beweert met een stellig
heid, die niet de minste tegenspraak duldt:
er 'komt tóch oorlog; hij kijkt voora] en
zelfs uitsluitend naar de slechtste mo
gelij kheid!
Een optimist is natuurlijk niet ongevoe
lig. voor de. verschrikkelijke, ej.len.de, die
een oorlog zou brengen; en als hij ge
looft en dus vertrouwt in God dan bidt
hij vurig, dat de Almachtige de mensch-
heid de gruwelijke ramp van een oorlog be
spare! Maar hij is er zich óók van bewust,
dat als er wat God verhoede! oorlog
zou komen, het geweld van de ellende, als
Gods genade hem helpt, zelfs niet raken
kan aan zijn ziel en aan de verhouding,
waarin hij staat tegenover zijn God. Hij
is er zich óók van bewust, dat een tijd van el
lende, hoe lang dan ook, onuitsprekelijk
kort is in verhouding tot de eeuwigheid,
waarvoor hij is geschapen.
Een pessimist ziet van dit alles weinig of
niets; voor hem is meestal alles egaal
zwart, zonder dat er ook maar een enkele
lichtstraal over hee". schijnt.
Wij zijn nu eigenlijk in onze beschou
wing over optimisme gekomen aan wat veel
hooger staat en veel dieper ingrijpt in de
ziel, dan het natuurlijk optimisme: het
Christelijk optimisme.
Het Christel ij k optimisme ziet alles
in het licht van den Godsdienst, in het licht
van de eeuwigheid.
Het is die voorname geesteshouding,
welke we vaak met grooten eerbied kun
nen bewonderen bij eenvoudige, brave men
schen aristocraten naar den geest!
die, te midden van veel ontreddering rond
om hen en zelf geboeid in tegenslag, uit
stralen een waardige berusting en tevre
den gelatenheid.
De eene mensch kan gemakkelijker op
timist zijn dan de ander, omdat de natuur,
het karakter van den een anders is dan van
den ander. Men verwijte daarom iemand
niet te gauw een schuldig pessimisme.
Het Christtelijk optimisme wordt geboren
in samenwerking van het willen en streven
van den mensch met de genade van God.
Moge ons allen vooral in dézen tijd o p
t i m i s m e worden geschonken!
Maar een gezond en Christelijk opti
misme. Optimisme, dat we herhalen
het de dingen ziet, zooals ze w e r k e-
1 ij k zijn; dat dus het slechte en leelijke
ook als zoodanig beschouwt en daaraan
met alle, geoorloofde, natuurlijke en boven
natuurlijke middelen daadwerkelijk tracht
te ontkomen, maar dat ook en vooral
open oog èn open hart heeft voor al het
goede en mooie, dat ons in de natuurlijke
en in de bovennatuurlijke! orde wordt
geschonken!
DE WERELD
VOGELVLUCHT
LONDEN: Vanavond houdt Hitier zijn
verwaciice. redevoering in den Kijksuag.
Zaterdagavond heeft de Engelsche minis
ter-president Uhamoenain hem in een rede,
weiKe per radio werd uitgezonden, uitge-
noodigd, om nu ook eens een woord te spre
ken, uat dienen kan ais een positieve bij
drage tot oen vrede.
„ik geiooizoo zeide hij, „dat het thans
tij a is, uat anueren een oijurage leveren,
ue lucnt is vox van gerucinen en veraemtin-
gen, uie men niet langer mag iaten bestaan"
net worot inueraaaa nu noog tijd, uat
de wereid tot rust xomt en niet langer in
bcroermg en angst worot georacnt aoor
ouriogszuciitige leuevoermgen vol verkapte
ot eigennjKe ureigementen.
Zat meier aan oeze uitnoodiging van
Cnamoerrain genoor geven? Vvij neboen
voonoopjg weniig ïiiu&ies. in Itaiie is Unam-
oenains reoe goeu ontvangen.
ue uifecteur van oe „vjiornale d'Italia"
noemt m net z,oiioaginuinmer van zijn oiad
oe reue van e-nainocirain, uuiaeiijk, eernjK
en voi goeu en wn, en net zaï, zegt mj, zener
niet italic zijn, uat uen oriuscncn premier
zar oiKuioeuigcn in zijn sneven om ooor
goeuen wn en onueruanuenng ue oeiinitie-
ve vfedesiormuie voor europa te vinuen.
Wijst uat op oetere oetreKKingen met
Uranmijk? uat nu juist niet, want net blad
gaat voort: „uocn, terwijl unamoeriain al
ien aanoeveeit, oereio ie zijn om over een
aigcmeene pacmcatie te ondernanaeien,
moet vastgeiego worden, dat sommigen
niet de recnten va nanderen willen erken
nen en ze bevredigen, zelfs meteenige opof
fering, om niet met woorden, doch met fei
ten oen vrede na te streven. De onverzette
lijkheid, die bij voorbaat getoond wordt,
zelfs voordat dt vragen omschreven en de
onderhandelingen begonnen zijn, is in
strijd met den geest van de rede van Cham
berlain.
BARCELONA: De opmarsch van Fran
co in Catalonië schijnt sinds gisteren op
nieuw verzet van links te zijn gestuit. Het
scheen de laatste dagen alsof de troepen
van Franco al wandelende de eene stad na
de andere zouden gaan „veroveren". Het
verzet sche enin elkaar gezakt en van het
linksche leger was slechts een wanordelijke
troep vluchtelingen overgebleven. Met een
uiterste krachtsinspanning heeft de link
sche regering uie nu gedeeltelijk in Gero-
na en gedeeltelijk in Figueras zetelt, het
wijkende leger opgevangen en een nieuwen
weerstand georganiseerd. „Het is de regen",
aart het recht'che ucofdkv;artier, maar
wij herinneren ons, dat het regengordijn
v ol eens meer gebrek aan activiteit of
weerstand van de andere zijde heeft moe
ten bedenkken. Een andere vraag is, of
deze weerstand het lang houden zal.
Dit nummer beslaat alt
vier bladen.
ONTSTELLENDE CIJFERS.
De schattingen loopen nogal uiteen.
Voor het verleenen van hulp in het ge
bied van de aardbeving in Chili zijn drie
lichtingen militairen opgeroepen. Hevige
regens doen het gevaar voor een epidemie
toenemen en belemmeren het reddings
werk Het Chileensche kabinet vergadert
voortdurend teneinde een oeconomisch
programma op te stellen.
Van het aantal dooden is nog steeds
geen officieele schatting te verkrij
gen, doch toegegeven wordt, dat het
tot 10.000 zou kunnen stijgen met
40.000 gewonden. Volgens de niet-offi-
cieele schattingen zouden er 30.000
dooden zijn.
Volgens een andere schatting zou het
aantal slachtoffers van de aardbeving 25
prccent bedragen van de bevolking in het
geteisterde gebied, dat 200.000 bewoners
telt, verdeeld over de steden Retiro, Par-
ral, Cauquenes, Quirinus, San Carlos, Flo
rida, Cabrera, Yumbel, Monte Aguila, Coe-
lemu, Pengo, Tome, en Liquen, die geheel
verwoest zijn en Concepcion, dat ten deele
verwoest is
Uit Cuelemu wordt gemeld, dat in een
vacantie-kolonie van de 400 kinderen 380
zijn omgekomen door de aardbeving.
lederen dag wordt 4000 kg. brood naar
het geteisterde gebied gezonden.
De Chileensche regeering zou van de
diensten van het leger gebruik willen ma
ken voor den oogst, aangezien oogstuitval
voor het land rampspoedig zou zijn.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Franco stuit weer op verzet in Catalonië
(2e blad).
Chamberlain over de oorlogsgeruchten
(2e blad).
Hitlers rede van vanavond (2e blad).
Redevoeringen van Reynaud en Bonnet
(2e blad).
Reorganisatie van het Britsche kabinet
(2e blad).
Sport en Wedstrijden
PAARDENSPORT: Z.K.H. Prins Bern-
hard nam Zaterdagmiddag deel aan de
slipjacht der K.N.J.V. van Noord wijk naar
Vogelenzang (3e blad).
VOETBAL: In de competitie van dep
IVCB speelde DOSR gelijk tegen SJC,
Blauw Zwart en Teijlingen wonnen, Lisse
verloor van DEM. In den DHVB ver
grootte AVV haar voorsprong op I}ocos.
Voor den KNVB verloren UVS en Al
phen ASC en Lugdunum wonnen, terwijl
SVC een punt tegen Hillinen verspeelde
(3e blad).
HOCKEY: Zuid Nederland won met 2
0 van Noord Frankrijk (3e blad).
IJSHOCKEY: België verslaat het Ned.
team met 41 (3de blad).
SCHAATSEN: Nieuw wereldrecord 1500
M. van den Noor Hans Engnestangen
(3e blad).
STAATSRAAD Mr. R. ROMME t
Te zijnen huize te 's Gravenhage ls In
den ouderdom van 76 jaar overleden mr.
R. H. A. M. Romme, oud-lid van den Raad
van State, vader van minister Romme.
Mr. R. H. A. M. Romme werd geboren
te Oosterhout op 8 Juli 1869. Het lager on
derwijs ontving hij te Oosterhout en op de
kostschool „Ruwenberg" te St. Michiels-
Gestel. Daarna bezicht hij het gymnasium
te den Bosch en studeerde aan de Uni
versiteit te Leiden. Op 28 Maart 1885 pro
moveerde hij aldaar op een proefschrift,
getiteld „Verlating van hulpbehoevenden".
Na eerst een paar jaar werkzaam te zijn
geweest in de advocatuur te 's Hertogen
bosch, werd hij in 1887 adjunctcommies
aan de provinciale griffie van Noord-Bra
bant. Daarna kwam Hij bij de rechterlijke
macht en wel eerst van 1890 tot 1898 als
kantonrechter te Oirschot. Van 1898 tot
1902 was hij rechter in de rechtbank te
Roermond. Van 1902 tot 1907 rechter te
's Gravenhage, waarna hij van 1907 tot
1912 raadsheer was bij het gerechtshof te
Amsterdam. Vice-president van dat col
lege was hij van 1912 tot 1923.
In dat jaar werd hij op 20 October be
noemd tot lid van den Raad van State.
Hij werd in 1910 curator der universi
teit te Amsterdam en in 1918 lid der com
missie, bedoeld in art. 201 der Hooger On
derwijswet.
In 1937 werd mr. Romme als lid van
den Raad van Staten opgevolgd door prof.
dr. P. J. M. Aalberse.
Sedert Augustus 1922 was de overledé-
ne ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw. Hij was verder comman
deur in de orde van Oranje-Nassau en
ridder in de orde van den H. Gregorius de
Groote.
De uitvaartdienst heeft plaats Donder
dagmorgen 10 uur in de kerk aan den Was-
senaarschenweg, waarna de begrafenis aan
de Kerkhoflaan.